ΛΟΓΙΟΣ ΕΡΜΗΣ
Μέχρι σήμερα η ελληνική κοινωνία έχει μάθει να αναγνωρίζει το τρίγωνο της διαπλοκής: Κράτος – Τράπεζες – ΜΜΕ. Σύμφωνα με αυτό τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης τα τελευταία χρόνια λειτουργούν ως μηχανισμοί χειραγώγησης της κοινής γνώμης και ως αντάλλαγμα αναλαμβάνουν δημόσια έργα ενώ για να παραμείνουν σε λειτουργία λαμβάνουν «θαλασσοδάνεια» από τις τράπεζες τις οποίες στηρίζουν παρόλο που επιζούν με τεράστιο κόστος για τον Έλληνα πολίτη.
Γνωρίζουμε ότι οι τράπεζες παρόλο που στην πραγματικότητα είναι κουφάρια και βρίσκονται διασωληνωμένες με τους φορολογούμενους σε Ελλάδα και Ευρώπη δαπανούν στην Ελλάδα εκατομμύρια ευρώ για να διαφημίσουν τις «υπηρεσίες» τους. Και φυσικά όλοι κατανοούν γιατί. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι το δημοσίευμα του Reuters για τον Μιχάλη Σάλα σχετικά με τις δραστηριότητες της οικογένειάς του δεν δημοσιεύτηκε σχεδόν πουθενά στην Ελλάδα, ενώ αντίθετα το ρεπορτάζ για τη μήνυση της Πειραιώς προς το Reuters (η οποία κατέπεσε στα δικαστήρια) δημοσιεύτηκε πραγματικά παντού.
Σήμερα όμως θα σας παρουσιάσουμε τον τέταρτο πόλο της διαπλοκής.
Τις τελευταίες ημέρες ήρθε στο φως της δημοσιότητας η λίστα της διαφημιστικής προβολής του ΚΕΕΛΠΝΟ. Πρόκειται για πενταετές πρόγραμμα 25 εκατομμυρίων ευρώ για την προώθηση μηνυμάτων για τις μεταδιδόμενες ασθένειες. Είμαστε σίγουροι ότι δεν ανακαλείτε εύκολα τις διαφημίσεις σε σχέση με αυτές των τραπεζών, των αυτοκινήτων ή των ποτών. Κι όμως με τα χρήματα που διέθεσε το ΚΕΕΛΠΝΟ κανονικά δεν θα έπρεπε να θυμάστε τίποτα άλλο από διαφημίσεις για εμβόλια και γρίπες.
Και δεν είναι μόνο το ΚΕΕΛΠΝΟ. Το ThePressProject είχε ήδη αναδείξει την πολυδάπανη διαφημιστική δαπάνη του ΕΟΦ για την καταπολέμηση της πολυφαρμακίας (αυτή και αν είναι διαφήμιση που δεν πρέπει να είδε κανένας Έλληνας) ενώ στα πλαίσια της προώθησης της μάθησης έχουμε στο παρελθόν παρουσιάσει ρεπορτάζ για μερικές εκδόσεις του ΟΕΔΒ που από μακριά φαίνονταν πολύ περίεργες.
Προς ακόμα μεγαλύτερη εμβάθυνση στο φαινόμενο σας παρουσιάζουμε επίσης σήμερα μια μεγάλη διαφημιστική δαπάνη (μέσω ΕΣΠΑ) για την προώθηση του προγράμματος «Δια Βίου Μάθηση» της -ξεχασμένης πια- Άννας Διαμαντοπούλου. Εκατομμύρια ευρώ δαπανήθηκαν και εκεί για μια -μάλλον αποτυχημένη- διαφημιστική προβολή του προγράμματος.
Τι κοινό έχουν όλα αυτά; Μα φυσικά τις διαφημιστικές που αναλαμβάνουν να μεταφέρουν τα χρήματα από το κράτος και τα ευρωπαϊκά προγράμματα προς τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Δεν μιλάμε βέβαια για μικροποσά, μιλάμε για πολλές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Και αν όλα αυτά σας φαίνονται σχεδόν αυτονόητα και ίσως λίγο τετριμμένα μη χάσετε την ευκαιρία να διαβάσετε παρακάτω τις λεπτομέρειες του σκανδάλου που περιλαμβάνουν συγχωνεύσεις διαφημιστικών, κλειστούς διαγωνισμούς που συμμετέχουν εταιρίες με συνδεδεμένο Δ.Σ., κατατετμημένες δαπάνες για απευθείας αναθέσεις και άλλα όμορφα που μας δίνουν το δικαίωμα να μιλάμε για τον τέταρτο πόλο της διαπλοκής: Αυτόν της μεταφοράς και του ξεπλύματος του χρήματος από το κράτος προς τα ΜΜΕ (και με τη βοήθεια των τραπεζών). Η έρευνα που παρουσιάζουμε βασίζεται σε ντοκουμέντα που θα παρουσιάσουμε κα θα έχει και συνέχεια αφού, για λόγους που θα σας παρουσιάσουμε σε μεταγενέστερο χρόνο, αποφασίστηκε πρώτα να δημοσιευτεί το βασικό ρεπορτάζ και έπειτα να διερευνηθούν συγκεκριμένες πτυχές του και να ζητήσουμε να το σχολιάσουν οι υπεύθυνοι των διαφημιστικών εταιριών.
Το κουβάρι της διαφήμισης
του Κώστα Εφήμερου
Μελετώντας τα τεράστια διαφημιστικά κονδύλια που πληρώθηκαν για «ευγενείς σκοπούς» στη συντριπτική πλειοψηφία των ΜΜΕ αναγκαστικά μελετήσαμε τις διαφημιστικές που φαίνεται να ανέλαβαν άλλοτε τα προγράμματα «μελέτης» και άλλοτε να μεταφέρουν τις δαπάνες προς τα μέσα. Να σημειώσουμε εδώ ότι όλες οι αναθέσεις γίνονται με διαγωνισμούς. Το «δέντρο» όμως που σχηματίζουν αυτές οι εταιρίες μας υποχρεώνει να αναλύσουμε σε βάθος τον τρόπο με τον οποίο έχουν δομηθεί και λειτουργούν αυτές οι εταιρίες που διεκδικούν και διαχειρίζονται το δημόσιο χρήμα εν καιρό κρίσης. Ας δούμε μαζί μερικά πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία:
Βασίλειος Προβελεγγιάδης: Ο άνθρωπος με τις πολλές «διαφημιστικές ταυτότητες»
Λίγοι άνθρωποι θα μπορούσαν να μπερδευτούν τόσο πολύ όσο ο κύριος Προβελεγγιάδηςπροσπαθώντας απλώς να δώσουν μια business card. Με μια απλή αναζήτηση στο Google δεν θα βρείτε παρά ελάχιστες αναφορές για τον κύριο αυτό και το μόνο που φαίνεται να έχει ένα ενδιαφέρον είναι ότι εμφανίζεται ως πρόεδρος του ΔΣ της διαφημιστικής Fortune.
Τα πράγματα γίνονται όμως αρκετά πιο ενδιαφέροντα με μια αναζήτηση στο SearchLab, το ειδικό software που έχει αναπτύξει το ThePressProject και περιέχει όλα τα έγγραφα του Εθνικού Τυπογραφείου, της Διαύγειας και του ΕΣΠΑ. Εδώ όταν βάζουμε το όνομα του Προβελεγγιάδη τον βρίσκουμε φυσικά στο ΔΣ της Fortune… αλλά και σε μερικές ακόμα: Έτσι μαθαίνουμε ότι εκτός από την «τυχερή» του διαφημιστική συμμετέχει επίσης στην καριέρα του στα ΔΣ στην CREAMΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ, την SYNΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΙΚΟΝΑΣ, ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ, την ΜΑΣΤΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ, την CIA MEDIANETWORK HELLAS ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΓΟΡΑΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΥ, της GREATING ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΧΩΡΩΝ ΕΣΤΙΑΣΗ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ, της FAIRPLAY ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, την QUINTETΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ, την PRALINEΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ.
Ο κύριος Προβελεγγιάδης εμφανίζεται επίσης ως δικαιούχος και μιας σειράς κατατεθειμένων σημάτων, όπως το DEGRECO, GREATING, CLEMENTEVIII, GREAT και RAHATI, με το τελευταίο να έχει το απολαυστικό διακριτικό 65 ιδιοτήτων μεταξύ των οποίων «κρέατα, ψάρια, πουλερικά, άρτος, μπισκότα, ζύθος, ύδατα» αλλά και «διαφήμιση, διαχείριση εμπορικών υποθέσεων, διοίκηση εμπορικών επιχειρήσεων και εργασίες γραφείου». Όλες οι εταιρίες είναι στην ίδια γειτονιά και έχουν παρόμοιες συνθέσεις ΔΣ. Όχι τυχαία, προφανώς.Ωστόσο το γαϊτανάκι δεν σταματάει εδώ. Για παράδειγμα, ο Χαράλαμπος Μπιζούμης μπορεί να μην εμφανίζεται να έχει σχέση με τον Βασίλειο Προβελεγγιάδη σε πρώτη ανάγνωση, αφού δεν είναι μέλος του ΔΣ των εταιριών του, αλλά συμμετέχει σε εταιρίες επικοινωνίας με τα άλλα μέλη των ΔΣ των εταιριών του. Έτσι το μπουκέτο των εταιριών διανθίζεται με την ΜΗΝΤΙΑ ΜΑΙΝΤ ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ, τηνBELUGA ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΑ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ και την RASCAL ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ.
Τα στοιχεία που παρουσιάζουμε σήμερα δείχνουν ότι οι εταιρίες του Βασίλειου Προβελεγγιάδη έλαβαν μόνο από τα προγράμματα του ΚΕΕΛΠΝΟ και του «Δια βίου μάθησης» 2,5 εκατομμύρια ευρώ για τα ίδια ή παραπλήσια έργα.
Υπάρχει εδώ ακόμα ένα ενδιαφέρον στοιχείο στις δραστηριότητες των εταιριών του Βασίλειου Προβελεγγιάδη και αυτό είναι η σύνδεσή του με το τραπεζικό σύστημα και συγκεκριμένα με τη θυγατρική της Εθνικής Τράπεζας, Εθνική Factors Α.Ε. Στηνιστοσελίδα της διαβάζουμε ότι η εταιρία δραστηριοποιείται στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων με τη μέθοδο της προεξόφλησης. Επειδή τα ποσά που εγκρίνονται από τα προγράμματα όπως φαίνεται και στο ρεπορτάζ για την «Δια Βίου Μάθηση» εκχωρούνται από την πρώτη στιγμή στη συγκεκριμένη εταιρία, υποπτευόμαστε ότι τουλάχιστον η Cream και η Fortune προεξοφλούσε τις αμοιβές για τα συμβουλευτικά προγράμματα μερικών εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ. Αυτό δημιουργεί και μερικά ερωτήματα για το πως γινόταν η διαχείριση του προγράμματος του ΚΕΕΛΠΝΟ, αφού πολλοί από αυτούς που βρίσκονται στη «Λίστα Καμμένου» υποστηρίζουν ότι ουδέποτε έλαβαν τα χρήματα των διαφημιστικών δαπανών.
Στάθης Χαϊκάλης: Ένας μάγος της επικοινωνίας
O Ευστάθιος Χαϊκάλης είναι γνωστός σαν Στάθης και αυτό δεν το ξέρω μόνο από την επαγγελματική μου σταδιοδρομία, αφού στο παρελθόν η εταιρία πληροφορικής μας έχει αναλάβει τον σχεδιασμό της ιστοσελίδας του, αλλά και επειδή ο Στάθης είναι επίσης και δημοσιογράφος και αρθρογραφεί τακτικά (τελευταία φορά τον είχα πετύχει να διατηρεί μόνιμη στήλη στη LIFO.
Αυτό που δεν ήξερα όμως ήταν το πάθος του για τις εταιρίες επικοινωνίας. Ξεκινώντας από την COMMUNICATION EFFECT, η οποία εμφανίζεται να λαμβάνει 120.000€ για το πρόγραμμα «Δια βίου μάθησης» και ψάχνοντας προς τα πίσω ανακαλύπτεις ότι η εταιρία αυτή έχει προέλθει από τη συγχώνευση των εταιριών ΑΒΑΝΤΜΠΡΑΝΤ Α.Ε. ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ και Ε-ΝΤΕΚΑΘΛΟΝΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ η οποία πριν την συγχώνευσή της χρησιμοποιούσε για τις συνεργασίες με το εξωτερικό την επωνυμία «COMMUNICATION EFFECT INTEGRATED COMMUNICATIONS S.A. Αλλά και πάλι αυτές δεν είναι οι μοναδικές εταιρίες στις οποίες συμμετέχει ο κύριος Χαϊκάλης, αφού στο Εθνικό Τυπογραφείο βρίσκουμε και την ΝΟΟΥΛΕΤΖ ΣΥΣΤΕΜΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ. Μάλιστα στην περίπτωση της COMMUNICATION βρίσκουμε αποφάσεις για πληρωμές σε εταιρίες των οποίων τα ΑΦΜ έχουν καταργηθεί στο μεταξύ ή ακόμα, με τη μέθοδο των συγχωνεύσεων, εταιρίες με άλλα ονόματα που έχουν τελικά το ίδιο ΑΦΜ.Σε κάθε περίπτωση, η COMMUNICATION EFFECT είναι μια ακόμα διαφημιστική εταιρία που αναλαμβάνει την προώθηση ευγενών σκοπών που εκτός από τη «Δια Βίου Μάθηση» επιπλέον έχει αναλάβει την «δημιουργία πλατφόρμας εξυπηρέτησης πολιτών και δικτύωσης με τις υπηρεσίες του Δήμου Αθηναίων», έργο για το οποίο βρίσκουμε δύο πληρωμές της κοντά στις 30.000€ έκαστη με διαφορά 15 ημερών το 2014. Ποσό που δεν φαίνεται ιδιαίτερα εντυπωσιακό αν αναλογιστείτε ότι τον Ιανουάριο του 2014 ο κύριος Χαϊκάλης έλαβε την 14η(!) πληρωμή 10.516,50€ του έργου «Οργάνωσης, Εκδηλώσεων, Σεμιναρίων και δαπάνες μετακινήσεων και συμμετοχή σε σεμινάρια, ημερίδες καιFORA του προσωπικού της ΕΑΤΑ στο εσωτερικό και το εξωτερικό».
Θα επανέλθουμε με περισσότερα στοιχεία για τα έργα που έχουν αναλάβει στο παρελθόν οι άλλες εταιρίες του Χαϊκάλη τις επόμενες ημέρες. Μέχρι τότε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εφαρμογή για Android και iOS που ανάπτυξε η COMMUNICATION EFFECTS για τον Δήμο Γλυφάδας. Με τα 12.300€ που πήρε, το πιθανότερο είναι η εμπειρία να είναι συναρπαστική.
Σταυρούλα Νικολοπούλου: Η σύζυγος του Γιάννη Στουρνάρα βοηθάει και αυτή
Δραστήρια στην καταπολέμηση των ασθενειών είναι ακόμα μια διαφημιστική. Αυτή της Σταυρούλας Νικολοπούλου, γνωστής και ως συζύγου του διοικητή της ΤτΕ, Γιάννη Στουρνάρα. Η εταιρία της όμως δεν είναι Α.Ε. όπως στις περιπτώσεις που είδαμε παραπάνω αλλά ΕΠΕ, δηλαδή περιορισμένης ευθύνης. Αυτό δυστυχώς κάνει πιο δύσκολη την έρευνα μέσα από τα συστήματα διαφάνειας (και προφανώς κάνει κακό και στο φορολογικό καθεστώς της ίδιας της εταιρίας αφού σύμφωνα με τα ποσά που βλέπουμε να λαμβάνει μάλλον φορολογείται με υψηλότερο συντελεστή).
Η εταιρία MINDWORK BUSINESS SOLUTION φέρεται να λαμβάνει από το ΚΕΕΛΠΝΟ το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό του 1.602.000€ για τη βοήθεια στην πρόληψη των νοσημάτων. Η εταιρία με ΑΦΜ 998325386 δεν διαθέτει ιστοσελίδα, αλλά αντίθετα στο διαδίκτυο εντοπίζουμε τη MINDWORKS LIMITED (επίσης περιορισμένης ευθύνης δηλαδή) με ΑΦΜ 999496806. Επικοινωνήσαμε με την εταιρία και η κοπέλα στο τηλεφωνικό κέντρο μας είπε ότι η MINDOWORKS είναι η συνέχεια της MIND WORK, πράγμα που φαίνεται αρκετά περίεργο δεδομένου ότι η πρώτη εταιρία ιδρύθηκε το 2003, πέντε χρόνια δηλαδή πριν την δεύτερη.
Η εταιρία της κυρίας Νικολοπούλου πάντως δεν ενδιαφέρεται μόνο για την πρόληψη αλλά γενικότερα για την υγεία. Έτσι στη Διαύγεια βρίσκουμε πληρωμές μέχρι και το 2014 για το πρόγραμμα καταπολέμησης της πολυφαρμακείας συνολικού προϋπολογισμού435.666€ το οποίο σύμφωνα με την απόφαση ΩΞΣΠ469Η25αποπληρώθηκε με την καταβολή ποσού 170.931,74€ στις 13 Νοεμβρίου του 2014. Να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο έργο το ανέλαβε η διαφημιστική της συζύγου Στουρνάρα σε σύμπραξη με την V+O του υιούΒαρβιτσιώτη.
Γαϊτανάκι χωρίς τέλος
Στην έρευνά μας εξετάζουμε αυτές τις ημέρες και άλλες διαφημιστικές επιχειρήσεις που εμφανίζονται να λαμβάνουν εκατομμύρια ευρώ για συμβουλευτικές και διαφημιστικές επιχειρήσεις. Εκτός από τη LEOBURNETT που χρεοκόπησε και αποτελεί ξεχωριστή έρευνα, στο στόχαστρο της Έρευνάς μας βρίσκονται ακόμα εταιρίες όπως ηADVOCATE (696.000 από το ΚΕΕΛΠΝΟ) και η GREY (451.000€ από το ΚΕΕΛΠΝΟ) που παρουσιάζουν παρόμοια «συμπτώματα» με τις παραπάνω, όπως φυσικά και η Α&Β Διαφημιστική (Καλιγαρίδης στη «Λίστα Καμμένου» με αναγραφόμενο ποσό 1.773.000€) που εκτός από την πρόληψη των νοσημάτων ασχολείται και με άλλες ευγενείς δραστηριότητες όπως την «προώθηση των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων» (προφανώς εννοεί τη σύζυγο του Στουρνάρα) του Υπουργείου Εσωτερικών (συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα με την ΕΕ).
Και το γαϊτανάκι αυτό απλά δεν έχει τέλος. Π.χ. βάζουμε στο Searchlab το όνομα της Αικατερίνης Μαύρου, μέλους του ΔΣ της ADVOCATE και στα πρώτα 5 αποτελέσματα την βλέπουμε να συμμετέχει από το 2003 μέχρι σήμερα σε άλλες 4 επιχειρήσεις επικοινωνίας (SUMMITΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ, CONVERGE ICT SOLUTIONS & SERVICES, ARCUS,MRB ΕΛΛΑΣ) και από εκεί και πέρα κάθε μέλος των παραπάνω εταιριών παρουσιάζει ακριβώς τα ίδια συμπτώματα… Μπορεί τελικά όλες αυτές οι επιχειρήσεις να κατάφεραν με τα 25 εκατομμύρια ευρώ του ΚΕΕΛΠΝΟ να καταπολέμησαν τις μεταδιδόμενες ασθένειες αλλά σίγουρα δεν κατάφεραν να ανακόψουν την μετάδοση της ασθένειας της πολυδιαφημισίας…
Εξαιτίας των ειδικών συνθηκών του ρεπορτάζ αποφασίσαμε να δημοσιεύσουμε τώρα αυτό το πρώτο τμήμα της έρευνας και σας υποσχόμαστε ότι θα προχωρήσουμε αυτό το δαιδαλώδες έργο, θα ψάξουμε ακόμα περισσότερο τις εταιρίες σαν αυτές του κυρίου Τζήμερου και του κύριου Βαρβιτσιώτη και θα το κάνουμε μέχρι να μπορούμε να παρουσιάσουμε έναν «χάρτη δικτύωσης των επιχειρήσεων επικοινωνίας» της χώρας.
«Δια βίου διαφήμιση»
του Γιώργου Ζερβουδάκη
Επίκουρος Καθηγητής ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας
Το Υπουργείο Παιδείας, από το 2007 έως και σήμερα, διαχειρίζεται στα πλαίσια του ΕΣΠΑ το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» (ΕΠΕΔΒΜ) προϋπολογισμού 1.694.000.000€ (με συγχρηματοδότηση κατά 85% από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και κατά 15% από Εθνικούς Πόρους). Ήδη από το 2008 στο Επικοινωνιακού Σχεδίου Δράσης του ΕΠΕΔΒΜ προβλέπονταν 15.000.000€ για δράσεις πληροφόρησης και δημοσιότητας του Προγράμματος όπου η κοινοτική συμμετοχή θα φτάνει στο 50%. Ίσως το μακρινό 2008 να μοιάζει στα μυαλά ορισμένων ως περίοδος παχιών αγελάδων και τέτοιες δαπάνες να θεωρούνται λογικές, όμως ο τρόπος που δαπανήθηκαν εκατομμύρια ευρώ για διαφήμιση και συμβουλευτικές υπηρεσίες, ιδιαίτερα από το 2010 και μετά, δηλαδή εν μέσω μνημονίων, αιματηρής λιτότητας και συρρίκνωσης της Παιδείας, είναι τουλάχιστον προκλητικά. Αξίζει να τονίσουμε ότι οι εν λόγω «δράσεις» είναι και σήμερα ενεργές.
Το ταξίδι μας ξεκινάει το 2010 με πρωθυπουργό τον κ. Γ. Α. Παπανδρέου και Υπουργό Παιδείας την κα Α. Διαμαντοπούλου (Οκτώβριος 2009 – Μάρτιος 2012).
1ος σταθμός: μια απλή παροχή συμβουλών.
Το Υπουργείο Παιδείας υπογράφει την αρ. Πρωτ. 11503/3-8-2010 σύμβαση του έργου «Σύμβουλος Επικοινωνιακής Στρατηγικής του ΕΠΕΔΒΜ, για την επικοινωνιακή υποστήριξη των δράσεων του Προγράμματος» με την εταιρεία SPIN COMMUNICATIONS Α.Ε. (SPIN). Σύμφωνα με την προκήρυξη το έργο είναι προϋπολογισμού 270.000€ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, με διάρκεια υλοποίησης έως τις 31-12-2011 και με δικαίωμα προαίρεσης στην Αναθέτουσα Αρχή να παρατείνει τη διάρκεια ύψους κατ’ ανώτατον 90.000€ για ένα έτος ή ύψους κατ’ ανώτατον 180,000€ για δύο έτη. Το έργο φαίνεται να έχειαποπληρωθεί στη SPIN με 53.136€ σε 6 δόσεις ενώ έχουν πληρωθεί και ακόμη 3 δόσεις αγνώστου τιμήματος (διότι οι αποφάσεις πληρωμής είτε ήταν προγενέστερες της ΔΙΑΥΓΕΙΑΣ είτε η ανάρτηση δεν είναι διαθέσιμη). Επίσης, έχουν αποπληρωθεί 145.611,08€ σε 12 δόσεις για τη σύμβαση (25/7/2011) διετούς προαίρεσης του έργου. Ας κρατήσουμε ως βασικό στοιχείο ότι το Υπουργείο σε διάστημα 3,5 ετών πλήρωσε τη SPIN 198.747,08€ (συν κάποιο άγνωστο σε εμάς ποσό από 3 δόσεις) για παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών επικοινωνιακής στρατηγικής.
2ος σταθμός: τα ποσά απογειώνονται.
Το Υπουργείο στις 14-6-2011 υπογράφει τη σύμβαση του έργου: «Υλοποίηση δράσεων στα ΜΜΕ για την προβολή δράσεων του ΕΠΕΔΒΜ που υλοποιούν την εθνική στρατηγική για την εκπαίδευση» με την εταιρεία FORTUNE Α.Ε. (τη θυμάστε από παραπάνω;) Εδώ, δεν μπορούμε να αντισταθούμε στον πειρασμό να επισημάνουμε τις πασοκικές ελληνικούρες περί «υλοποίησης δράσεων… για την προβολή δράσεων… που υλοποιούν» όπου ο εμπνευστής του εν λόγω τίτλου μάλλον χρειάζεται δια βίου μάθηση. Άμα έχεις όμως «εθνική στρατηγική για την εκπαίδευση» όλα συγχωρούνται… Ο συνολικόςπροϋπολογισμός του έργου ήταν 950.000€ πλέον του ΦΠA. με διάρκεια υλοποίησης έως τις 31-12-2011, δηλαδή λίγο παραπάνω από 6 μήνες. Μάλιστα στις 29-11-2011, δηλαδή περίπου ένα μήνα πριν από την τελική προθεσμία υλοποίησης του έργου, με απόφαση του Υπουργείου η διάρκεια του έργουπαρατείνεται κατά 6 μήνες διότι λαμβάνεται υπόψη η «µη ενεργοποίηση του φυσικού αντικειµένου µέχρι σήµερα και το ότι δεν προβλέπεται βάσιµα να έχει εξαντληθεί το συµβατικό τίµηµα µέχρι τη λήξη της αρχικώς καθορισθείσας προθεσµίας» χωρίς να διευκρινίζεται αν για την καθυστέρηση ευθύνεται το Υπουργείο ή η FORTUNE. Σε αυτό το πλαίσιο έχει ενδιαφέρον η απόφαση εκχώρησης εισπρακτέων δικαιωµάτων του αναδόχου, FORTUNE A.E., στην Εθνική Factors Α.Ε. η οποία αναφέρεται από την πρώτη κιόλας απόφαση (19-3-2012) πληρωμής του έργου.
Επίσης, έχει ενδιαφέρον ότι στην ίδια απόφαση πληρωμής γίνεται αναφορά στο «µε αριθµ. πρωτ. Εισερχοµένου ΕΥ∆ ΕΠΕ∆ΒΜ 19812/23-11-2011 Παραδοτέο». Δεν είναι κάπως παράδοξο, να καταγράφεται παραδοτέο το έργου και 6 ημέρες μετά να γίνεται εκτίμηση περί «μη ενεργοποίησης του φυσικού αντικειμένου»; Παρόλα τα παραπάνω, η ουσία είναι ότι με 6 αποφάσεις πληρωμής έχουν πληρωθεί μέχρι στιγμής αμοιβές ύψους 705.407,05€ στη FORTUNE για την προβολή του ΕΠΕΔΒΜ στα ΜΜΕ. Καθόλου άσχημα για μία εταιρεία της οποίας ο ιστότοπος ζητάει user name και password για να τον επισκεφθείς.3ος σταθμός: Έργα που μοιάζουν μεταξύ τους
Το Υπουργείο Παιδείας στις 25-7-2011 υπογράφει τη σύμβαση του έργου: «Υλοποίηση δράσεων στα ΜΜΕ για την προβολή δράσεων του ΕΠΕΔΒΜ που υλοποιούν την εθνική στρατηγική για τη Δια Βίου Μάθηση» με την εταιρεία CREAM Α.Ε. Ας θυμίσουμε ότι η αντίστοιχη σύμβαση με την εταιρεία FORTUNE υπογράφηκε περίπου 1,5 μήνα νωρίτερα διότι στη συνέχεια όπως είδαμε στην περίπτωση της Λίστας Καμμένου εμφανίζονται κάποιες ενδιαφέρουσες συμπτώσεις μεταξύ των CREAM και FORTUNE.
Να σημειώσουμε ότι οι τίτλοι των έργων που αναλαμβάνουν διαφέρουν ελάχιστα, οι προκηρύξεις έγιναν την ίδια ημέρα, ο προϋπολογισμός ήταν ίδιος, όπως και η τελική προθεσμία εκτέλεσης.
Επιπλέον το έργο της CREAM παρατείνεται για 6 μήνες, με την ίδια ακριβώς διατύπωση με απόφαση της ίδιας ημέρας και με διαφορά ενός μόνο αριθμού πρωτοκόλλου από την αντίστοιχη της FORTUNE. Το παράδοξο είναι ότι περισσότερο από ένα μήνα πριν από την εκτίμηση περί «μη ενεργοποίησης του φυσικού αντικειμένου» φαίνεται να υπάρχει το «αριθµ. πρωτ. Εισερχοµένου ΕΥ∆ ΕΠΕ∆ΒΜ 16856/07-10-2011 Παραδοτέο» καθώς και το «υπ. αριθµ. Α675/24-10-2011 Τιµολόγιο παροχής υπηρεσιών της εταιρείας CREAM», σύμφωνα με την απόφαση 1ης πληρωμής του έργου.
Και μερικές ακόμα συμπτώσεις: Όπως και για τη FORTUNE, από τη 2η απόφαση πληρωμής του έργου γίνεται αναφορά στην εκχώρηση δικαιωµάτωντης αναδόχου εταιρείας CREAM A.E., στην Εθνική Factors Α.Ε.
Σε κάθε περίπτωση, η CREAM έλαβε για τις υπηρεσίες της 1.139.960,18€ από το Υπουργείο Παιδείας, στα πλαίσια του παραπάνω προγράμματος. Όμως, η συνεργασία της CREAM με το Υπουργείο Παιδείας δεν εξαντλείται στο παραπάνω έργο, δεδομένου ότι επί υπουργίας του κ. Αρβανιτόπουλου αναλαμβάνει και άλλα, ενδιαφέροντα, έργα. Προφανώς, λόγω της αποκαλούμενης «συνέχειας του κράτους».
Έτσι, και ενώ ακόμα δεν είχε αποπληρωθεί το παραπάνω έργο:
- Στις 13-12-2012, εκδίδονται 3 προσκλήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την ανάληψη του έργου: «Υποστηρικτικές Διαφημιστικές Δράσεις για τις Πράξεις Πρακτικής Άσκησης και Μαθητείας». (Τις εν λόγω προσκλήσεις με αρ. Πρωτ. 21021, 21022 και 21023/13-12-2012 δε μπορέσαμε να βρούμε ούτε στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ ούτε στην ιστοσελίδα του Υπουργείου.)
- Στις 18-12-2012 (5 ημέρες αργότερα) πρωτοκολλείται προσφορά της εταιρείας CREAM A.E. (Άραγε υπήρχαν και άλλες προσφορές;)
- Την επόμενη ημέρα (19-12-2012) γίνεται Σύσταση και Συγκρότηση μη Αμειβόμενης Επιτροπής Αξιολόγησης Προσφορών για το έργο.
- Μία ημέρα μετά (20-12-2012) η παραπάνω επιτροπή προλαβαίνει να συνεδριάσει και να καταθέσει Πρακτικό (για το οποίο δεν αναφέρεται κάποιος αριθμός πρωτοκόλλου κατάθεσης) Αξιολόγησης Προσφορών για την ανάληψη του έργου. Εδώ, δε μπορούμε παρά να εκφράσουμε τον ανυπόκριτο θαυμασμό μας για τα αντανακλαστικά της επιτροπής!
- Την ίδια ημέρα (20-12-2012) ο Ειδικός Γραμματέας Ευρωπαϊκών Πόρων του Υπουργείου αποφασίζει την Ένταξη της Οριζόντιας Πράξης «Υποστηρικτικές Διαφημιστικές Δράσεις για τις Πράξεις Πρακτικής Άσκησης και Μαθητείας» προϋπολογισμού 70.000,00€ πλέον ΦΠΑ και χρονική διάρκεια υλοποίησης τηςπράξης τους 4 μήνες.
- Επίσης, την ίδια ημέρα (20-12-2012), ο ίδιος Ειδικός Γραμματέας Ευρωπαϊκών Πόρων, με άλλη απόφασή αφού λαμβάνει υπόψη του το πρακτικό της επιτροπής αξιολόγησης που προφανώς μόλις είχε κατατεθεί (θα είχε ενδιαφέρον να μάθουμε τον αρ. Πρωτ. του πρακτικού αξιολόγησης, αν υπάρχει), εγκρίνει την ανάθεση του έργου στην εταιρεία CREAM A.E. αλλά στην απόφαση αυτή η διάρκεια υλοποίησης του έργου ορίζεται από την ημερομηνία υπογραφής της σύμβασης έως την 31/12/2012 δηλαδή το πολύ εντός 11 ημερών!!!
- Η σύμβαση με την CREAM υπογράφεται την επόμενη ημέρα (21-12-2012) και σε 10 ημέρες υλοποιείται το έργο με συνολική αμοιβή 67.789,60€.
Και επειδή όπως φαίνεται η CREAM συνεργάζεται άψογα με το Υπουργείο Παιδείας, στις 19-11-2013 και πάλι με Υπουργό τον κ. Αρβανιτόπουλο, υπογράφει σύμβαση νέου έργου με τίτλο «Υλοποίηση δράσεων δημοσιότητας στα ΜΜΕ με σκοπό την προβολή των ενεργειών του ΕΠΕΔΒΜ» (δυστυχώς εδώ ξεχάστηκαν οι μεγαλόπνοες στρατηγικές) συνολικού προϋπολογισμού1.500.000€ πλέον του νομίμου ΦΠΑ. Και πάλι η CREAM κάνει εκχώρηση των εισπρακτέων δικαιωµάτων της στην Εθνική Factors Α.Ε. ενώ μέχρι σήμερα έχουν εγκριθεί αμοιβές ύψους 407.492,33€ για το συγκεκριμένο έργο και είναι ενδιαφέρον να δούμε αν θα υπάρξει και συνέχεια.4ος σταθμός: έργα, πολλά έργα.
Το Υπουργείο Παιδείας στις 28-3-2012 υπογράφει τη σύμβαση του έργου: «Υλοποίηση δράσεων στα ΜΜΕ για την προβολή δράσεων του ΕΠΕΔΒΜ µε τη χρήση µέσων κοινωνικής δικτύωσης (Social Media)» το οποίο ανατέθηκε στην εταιρεία COMMUNICATION EFFECT ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ A.E. (COMMUNICATION), προϋπολογισµού 120.000,00€ πλέον ΦΠΑ. Η διάρκεια υλοποίησης του έργου ήταν 11 μήνες ενώ μεταγενέστερα δόθηκε παράταση 6 μηνών καθώς η έναρξή της καθυστέρησε λόγω των διπλών εθνικών εκλογών του 2012. Το έργο έχει αποπληρωθεί με συνολικές δαπάνες 114.389,29€. Με απόφαση του Υπουργείου στις 5-6-2014 ενεργοποιήθηκε και η προαίρεση του έργου για 120.000€ πλέον ΦΠΑ ανά έτος και λήξη υλοποίησης στις 30-11-2015.
Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα (από το 2010 και μετά), είναι εντυπωσιακή η πολυσχιδής συνεργασία της COMMUNICATION με διάφορους φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα (Υπουργείο Οικονομικών, Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Υπουργείο Περιβάλλοντος, Δήμος Γλυφάδας, Δήμος Αθηναίων,Περιφέρεια Αττικής) για αντίστοιχη παροχή υπηρεσιών.
Παράλληλα παρείχε υπηρεσίες και για άλλα έργα του Υπουργείου Παιδείας από τα οποία οι αμοιβές ήταν άλλα 44.474,96€.
Εν κατακλείδι, είναι εντυπωσιακός ο τρόπος που το Υπουργείο προκήρυσσε έργα με βαρύγδουπους, παρόμοιους μεταξύ τους, τίτλους. Έργα εκατομμυρίων ευρώ τα οποία απευθύνονταν στη διαφημιστική αγορά. Ας μην αμφισβητήσουμε τη νομιμότητα των διαδικασιών για την οποία δεν είμαστε ειδικοί. Όμως, δεν είναι δυνατόν να αγνοήσουμε ότι την ίδια εποχή που μαθητές λιποθυμούσαν από πείνα ή που τα σχολεία και τα Πανεπιστήμια έβγαζαν το χειμώνα χωρίς θέρμανση, το Υπουργείο Παιδείας υπήρξε με τον τρόπο του ευγενής χορηγός διαφημιστικών και τραπεζικών επιχειρήσεων καθώς και ΜΜΕ. Κι έτσι δεν είναι περίεργο που τα συστημικά ΜΜΕ πλέκουν συνεχώς και με κάθε ευκαιρία το εγκώμιο της «επιτυχημένης» και «τολμηρής» πρώην Υπουργού.
