Απόφαση στην υπόθεση C-237/15 Minister for Justice and Equality κατά Francis Lanigan. Η πάροδος των προθεσμιών για τη λήψη αποφάσεως περί της εκτελέσεως ευρωπαϊκού εντάλματος συλλήψεως δεν απαλλάσσει το αρμόδιο δικαστήριο από την έκδοση της σχετικής αποφάσεως και δεν αποκλείει, αφεαυτή, τη συνέχιση της κρατήσεως του καταζητούμενου προσώπου. Εντούτοις, αν η διάρκεια της κρατήσεως είναι υπερβολική, επιβάλλεται αποφυλάκιση του ατόμου, με λήψη των αναγκαίων μέτρων προκειμένου να μη διαφύγει. “Το ευρωπαϊκό ένταλμα συλλήψεως, το οποίο θεσπίστηκε μετην απόφαση-πλαίσιο[1] του 2002, αποσκοπεί στην απλούστευση και επιτάχυνση των διαδικασιών παραδόσεως σε άλλο κράτος μέλος καταζητούμενου λόγω ασκήσεως ποινικής διώξεως ή για την εκτέλεση στερητικής της ελευθερίας ποινής στο κράτος αυτό. Τον Δεκέμβριο του 2012, οι βρετανικές αρχές εξέδωσαν ευρωπαϊκό ένταλμα συλλήψεως κατά του Francis Lanigan, στο πλαίσιο ποινικής διώξεως ασκηθείσας στο Ηνωμένο Βασίλειο για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως και κατοχή όπλου με πρόθεση να θέσει σε κίνδυνο ανθρώπινη ζωή, δεδομένου ότι οι αξιόποινες αυτές πράξεις διαπράχθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο το 1998. Τον Ιανουάριο του 2013, ο F. Lanigan συνελήφθη, βάσει ευρωπαϊκού εντάλματος συλλήψεως, από τις ιρλανδικές αρχές. Ο F. Lanigan δήλωσε ότι δεν συγκατατίθεται να παραδοθεί στις βρετανικές αρχές και τέθηκε υπό κράτηση εν αναμονή της σχετικής αποφάσεως.
Η εξέταση της καταστάσεως του F. Lanigan από το ιρλανδικό High Court άρχισε τελικώς στις 30 Ιουνίου 2014, κατόπιν διαφόρων αναβολών λόγω, μεταξύ άλλων, παρεπιμπτόντων ζητημάτων της διαδικασίας. Η εξέταση της δικογραφίας συνεχίστηκε μέχρις ότου ο F. Lanigan ισχυρίστηκε, τον Δεκέμβριο του 2014, ότι η υπέρβαση των προθεσμιών που προβλέπει η απόφαση-πλαίσιο για τη λήψη αποφάσεως περί της εκτελέσεως του ευρωπαϊκού εντάλματος συλλήψεως (ήτοι 60 ημέρες από τη σύλληψή του, με δυνατότητα παρατάσεως κατά 30 ημέρες) δεν επιτρέπει τη συνέχιση της διαδικασίας. Το High Court ζητεί από το Δικαστήριο να διευκρινιστεί αν παρά τη μη τήρηση των εν λόγω προθεσμιών έχει ακόμα τη δυνατότητα να αποφανθεί επί της εκτελέσεως του ευρωπαϊκού εντάλματος συλλήψεως και αν μπορεί να συνεχίσει η κράτηση του F. Lanigan μολονότι η συνολική διάρκεια της περιόδου κρατήσεώς του υπερβαίνει τις προθεσμίες αυτές.
Με τη σημερινή απόφασή του, το Δικαστήριο κρίνει ότι, λαμβανομένου, μεταξύ άλλων, υπόψη του κεντρικού χαρακτήρα της υποχρεώσεως εκτελέσεως του ευρωπαϊκού εντάλματος συλλήψεως και, ελλείψει οποιουδήποτε σαφούς στοιχείου περί του αντιθέτου στην απόφαση-πλαίσιο, οι εθνικές αρχές υποχρεούνται να συνεχίσουν τη διαδικασία εκτελέσεως του εντάλματος και να λάβουν απόφαση για την εκτέλεσή του, ακόμα και να έχουν παρέλθει οι ταχθείσες προθεσμίες. Συγκεκριμένα, εγκατάλειψη της διαδικασίας σε περίπτωση υπερβάσεως των προθεσμιών μπορεί να θίξει τον σκοπό της επιταχύνσεως και απλουστεύσεως της δικαστικής συνεργασίας και να ευνοήσει παρελκυστικές πρακτικές. Όσον αφορά τη συνέχιση της κρατήσεως του ατόμου, το Δικαστήριο κρίνει ότι καμία διάταξη της αποφάσεως-πλαισίου δεν προβλέπει ότι ο κρατούμενος πρέπει να αποφυλακίζεται μετά την πάροδο των προθεσμιών.
Εξάλλου, καθόσον η διαδικασία εκτελέσεως του ευρωπαϊκού εντάλματος συλλήψεως πρέπει να συνεχιστεί μετά την πάροδο των προθεσμιών, γενική και ανεπιφύλακτη υποχρέωση αποφυλακίσεως του ατόμου μετά την πάροδο των προθεσμιών μπορεί να περιορίζει την αποτελεσματικότητα του συστήματος που θεσπίζει η απόφαση-πλαίσιο και, ως εκ τούτου, να εμποδίζει την επίτευξη των επιδιωκομένων από αυτήν σκοπών. Πάντως, το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι η απόφαση-πλαίσιο πρέπει να ερμηνευθεί σύμφωνα με τον Χάρτη θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, μεταξύ άλλων, με το θεμελιώδες δικαίωμα της ελευθερίας και ασφάλειας.
Συναφώς, το Δικαστήριο εκτιμά ότι κρατούμενος βάσει ευρωπαϊκού εντάλματος συλλήψεως εν αναμονή της παραδόσεώς του μπορεί να εξακολουθεί να κρατείται μόνον καθόσον η συνολική διάρκεια της κρατήσεώς του δεν είναι υπερβολική. Προκειμένου να διασφαλίσει ότι τούτο δεν συντρέχει, η αρμόδια δικαστική αρχή εκτελέσεως (εν προκειμένω, το High Court) πρέπει να διεξαγάγει συγκεκριμένο έλεγχο της επίμαχης καταστάσεως, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα κρίσιμα στοιχεία για να εξετάσει αν δικαιολογείται η διάρκεια της διαδικασίας (μεταξύ άλλων, την τυχόν αδράνεια των αρχών των οικείων κρατών μελών ή τη συνυπευθυνότητα του καταζητούμενου για τη διάρκεια αυτή).
Επίσης, πρέπει να λάβει υπόψη την επιβληθησόμενη ή επιβληθείσα στον καταζητούμενο ποινή, την ύπαρξη κινδύνου φυγής καθώς και το γεγονός ότι η συνολική διάρκεια της κρατήσεώς του έχει υπερβεί κατά πολύ τις προθεσμίες που προβλέπονται στην απόφαση-πλαίσιο για την έκδοση αποφάσεως για την εκτέλεση του εντάλματος. Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι, αν η δικαστική αρχή εκτελέσεως θέσει τέλος στην κράτηση του καταζητούμενου, σε αυτήν απόκειται, σύμφωνα με την απόφαση-πλαίσιο, να συνδυάσει την προσωρινή παύση της κρατήσεως του ατόμου αυτού με κάθε μέτρο που κρίνει αναγκαίο προκειμένου να μη διαφύγει και να εξασφαλίσει ότι οι αναγκαίες ουσιαστικές προϋποθέσεις ώστε να είναι δυνατή η παράδοσή του εξακολουθούν να συντρέχουν ενόσω δεν έχει ληφθεί οριστική απόφαση για την εκτέλεση του ευρωπαϊκού εντάλματος συλλήψεως”. Δείτε την απόφαση εδώ
(curia.europa.eu)
[1] Απόϕαση-πλαίσιο 2002/584/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 13ης Ιουνίου 2002, για το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης και τις διαδικασίες παράδοσης μεταξύ των κρατών μελών (ΕΕ L 190, σ. 1), όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση-πλαίσιο 2002/584/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2009 (ΕΕ L 81, p. 24).
