Σχεδόν 46 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν υπό καθεστώς σκλαβιάς παγκοσμίως, με τον υψηλότερο απόλυτο αριθμό να καταγράφεται στην Ινδία, αλλά τη μεγαλύτερη εξάπλωση του φαινομένου να καταγράφεται στη Βόρεια Κορέα, σύμφωνα με τον τρίτο Παγκόσμιο Δείκτη Δουλείας (Global Slavery Index), που παρουσιάστηκε σήμερα με τη βοήθεια του Αυστραλού ηθοποιού Ράσελ Κρόου.
Στη λίστα αυτή, η οποία καταρτίζεται από την οργάνωση προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Walk Free Foundation, η εκτίμηση για τον αριθμό των ανθρώπων που γεννιούνται σκλάβοι, γίνονται αντικείμενο εμπορίας για σεξουαλικούς σκοπούς, είναι παγιδευμένοι σε σκλαβιά ή καταναγκαστική εργασία λόγω χρεών κ.λπ., είναι σημαντικά αυξημένη, στα 45,8 εκατομμύρια πρόσωπα, από 35,8 το 2014.
Σύμφωνα με τον Άντριου Φόρεστ, ιδρυτή του ιδρύματος Walk Free, αυτή η αύξηση οφείλεται στον
καλύτερο τρόπο συγκέντρωσης δεδομένων. Ο Φόρεστ εξέφρασε παράλληλα την ανησυχία ότι η κατάσταση επιδεινώνεται λόγω της μεγάλης αύξησης των εκτοπισμών και της μετανάστευσης, καθώς οι εκτοπισμένοι, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες είναι πιο ευάλωτοι σε όλες τις μορφές σκλαβιάς.
Ο Φόρεστ, μεγιστάνας των ορυχείων και φιλάνθρωπος, κάλεσε τις επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο να ελέγχουν εάν στην εφοδιαστική τους αλυσίδα καταγράφονται κρούσματα εκμετάλλευσης εργαζομένων. Ο ίδιος είπε πως ανακάλυψε ότι χιλιάδες άνθρωποι που εργάζονταν σαν σκλάβοι παρήγαγαν αγαθά για την εταιρεία του, τη Fortescue Metals Group.
«Όμως ορισμένοι από τους σπουδαιότερους επιχειρηματίες του κόσμου με έχουν κοιτάξει στα μάτια και μου έχουν πει ότι δεν θα δώσουν σημασία στη σκλαβιά σε περίπτωση που ανακαλύψουν» κάτι τέτοιο, δήλωσε ο ίδιος κατά την παρουσίαση του Δείκτη στο Λονδίνο.
Ο Κρόου, ο οποίος έπαιξε τον ρωμαίο στρατηγό που έγινε σκλάβος στην ταινία Ο Μονομάχος του Ρίντλεϊ Σκοτ (2000), αναφέρθηκε στο μαρτύριο ανθρώπων «που είναι αβοήθητοι, που είναι παγιδευμένοι σε έναν φαύλο κύκλο απόγνωσης και εξευτελισμού, που δεν έχουν καμιά επιλογή και καμιά ελπίδα».
«Ως ηθοποιός συχνά ο ρόλος μου είναι να ερμηνεύσω ακατέργαστα ανθρώπινα συναισθήματα—αλλά τίποτα δεν συγκρίνεται με τις ζωές των ανθρώπων που αντανακλώνται σε αυτή την έκθεση που δημοσιεύεται σήμερα», τόνισε ο ίδιος.
Κρούσματα δουλείας βρέθηκαν και στις 167 χώρες που συμπεριλαμβάνονται στο ευρετήριο. Στην Ινδία καταγράφηκε ο μεγαλύτερος αριθμός ανθρώπων που ζουν υπό συνθήκες σκλαβιάς: 18,35 εκατομμύρια επί συνολικού πληθυσμού 1,3 δισεκατομμυρίων ανθρώπων.
Ωστόσο ο Φόρεστ επισήμανε ότι η Ινδία έχει αρχίσει να καταβάλλει προσπάθειες για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος. Αυτή την εβδομάδα, η κυβέρνηση παρουσίασε το πρώτο συνεκτικό νομοσχέδιο για την αντιμετώπιση της εμπορίας ανθρώπων, στο οποίο οι επιζήσαντες αντιμετωπίζονται ως θύματα, όχι ως παραβάτες του νόμου.
Κατά την ίδια έκθεση, η χειρότερη κατάσταση παγκοσμίως επικρατεί στη Βόρεια Κορέα, όπου ένας στους είκοσι ανθρώπους —το 4,37% του συνολικού πληθυσμού των 25 εκατομμυρίων— ζει σε καθεστώς σκλαβιάς και η κυβέρνηση δεν αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για να τερματιστεί το φαινόμενο, ενώ υπάρχουν δημοσιεύματα για καταναγκαστική εργασία με τις ευλογίες ή την ανοχή του κράτους.
Η έκθεση της ΜΚΟ βασίζεται σε πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν σε 167 χώρες, ανάμεσά τους 42.000 συνεντεύξεις σε 53 γλώσσες που διενεργήθηκαν από το ινστιτούτο Gallup σε 25 χώρες.
Ο Άντριου Φόρεστ παραδέχθηκε ότι τα στοιχεία της νέας έκθεσης ενδέχεται να επικριθούν από ορισμένους μελετητές λόγω της μεθοδολογίας που ακολουθήθηκε: βάσει των επιτόπιων ερευνών που έγιναν σε ορισμένες χώρες, διατυπώθηκαν εκτιμήσεις για άλλες.
Όμως ο ίδιος επισήμανε ότι η έλλειψη επαληθεύσιμων δεδομένων για τη σκλαβιά κατά το παρελθόν εμπόδισαν τις προσπάθειες αντιμετώπισης του φαινομένου και τόνισε πως είναι σημαντικό να αναληφθεί δράση. Προέτρεψε όσους αμφισβητήσουν τα ευρήματα της έρευνας να προτείνουν εναλλακτικές λύσεις.
«Πρέπει να καταστήσουμε σαφές ότι δεν πρόκειται να ανεχθούμε τη σκλαβιά και πως όταν σε ένα καθεστώς υπάρχει σκλαβιά, δεν πρόκειται να συναλλασσόμαστε μαζί του», τόνισε ο δισεκατομμυριούχος μιλώντας στο Thomson Reuters Foundation.
Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας των Ηνωμένων Εθνών εκτιμά ότι 21 εκατομμύρια άνθρωποι σε διεθνές επίπεδο είναι θύματα πρακτικών καταναγκαστικής εργασίας. Όμως ο υπολογισμός αυτός δεν λαμβάνει υπόψη του όλες τις μορφές σκλαβιάς.
«Εάν δεν υπάρχει μια μέτρηση, δεν μπορείς να έχεις αποτελεσματική διαχείριση και δεν υπάρχει τρόπος να απομακρυνθεί ο κόσμος από τη σκλαβιά», υποστήριξε ο Άντριου Φόρεστ.
Σύμφωνα τον Δείκτη του 2016 στην Ασία —η οποία προσφέρει ανειδίκευτο εργατικό δυναμικό για την παραγωγή ρούχων, τροφίμων, τεχνολογικών προϊόντων κ.λπ.— βρίσκονται τα δύο τρίτα των ανθρώπων που τελούν υπό καθεστώς σκλαβιάς παγκοσμίως. Το 58% του συνόλου ζουν σε πέντε χώρες: την Ινδία, την Κίνα (3,39 εκατ.), το Πακιστάν (2,13 εκατ.), το Μπανγκλαντές (1,53 εκατ.) και το Ουζμπεκιστάν (1,23).
Οι χώρες με την υψηλότερη πληθυσμιακή αναλογία είναι η Βόρεια Κορέα, το Ουζμπεκιστάν (3,67%) και η Καμπότζη (1,65%).
Σύμφωνα με το Global Slavery Index εξάλλου, οι χώρες που αναλαμβάνουν τις ασθενέστερες πρωτοβουλίες για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα είναι η Βόρεια Κορέα, το Ιράν, η Ερυθραία, η Ισημερινή Γουινέα και το Χονγκ Κονγκ.
Αντιθέτως, οι κυβερνήσεις που αναλαμβάνουν τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες, σύμφωνα με την έρευνα, είναι η Ολλανδία, οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Σουηδία και η Αυστραλία.
Σύμφωνα με τον Φόρεστ, ένας από τους λόγους που η έκθεση παρουσιάστηκε στη Βρετανία ήταν για να αναγνωριστεί το γεγονός πως η βρετανική κυβέρνηση προώθησε το 2015 τον νόμο για τη σύγχρονη δουλεία.
Παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά δουλείας παγκοσμίως, σύμφωνα με τη Walk Free είναι τόσο προέλευση, όσο και προορισμός προσώπων που υφίστανται καταναγκαστική εργασία ή σεξουαλική εκμετάλλευση. Επιπλέον, η ΜΚΟ υπογράμμισε ότι δεν έχει ακόμη εξακριβωθεί ποιες θα είναι οι επιπτώσεις της μαζικής εισροής προσφύγων και μεταναστών στα κράτη μέλη της ΕΕ.
Σύμφωνα με τον Κρόου, το πρόβλημα δεν θα λυθεί σύντομα. «Νομίζω πως όλοι μας πρέπει να μείνουμε συγκεντρωμένοι σε αυτό ώσπου να φθάσουμε στο σημείο (…) να τελειώσει», είπε.
Από την πλευρά του, ο ΟΗΕ επισημαίνει πως οι μορφές σκλαβιάς αυξάνονται: η εμπορία ανθρώπων, η στρατολόγηση παιδιών, η καταναγκαστική εργασία, η χρήση παιδιών στην διεθνή εμπορία ναρκωτικών, είναι ορισμένες από τις μορφές αυτές, που επιδεινώνονται από τη φτώχεια, τις διακρίσεις και τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Συνολικά 124 χώρες έχουν ποινικοποιήσει την εμπορία ανθρώπων, ειδικά των γυναικών και των παιδιών βάσει του σχετικού Πρωτοκόλλου του ΟΗΕ (2003). Ενώ 96 χώρες έχουν υιοθετήσει σχέδια δράσης για τον συντονισμό της αντίδρασης των κυβερνήσεων στο φαινόμενο.
