Τον ερχόμενο Ιούλιο αναμένεται να ανοίξει το… γκισέ για την εκταμίευση των πρώτων εφάπαξ, που μένουν παγωμένα από τον Σεπτέμβριο του 2013. Επειτα από τρία χρόνια αναμονής οι 62.000 συνταξιούχοι σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα βρίσκονται μια ανάσα από την είσπραξη του βοηθήματος που «κουρεύεται» με διαφορετικές ταχύτητες για να εκταμιευτεί.
Το νέο εφάπαξ στον δημόσιο τομέα είναι μειωμένο από 15,64% έως 18,26% σε σύγκριση με το βοήθημα που έλαβαν αντίστοιχης ασφαλιστικής ταυτότητας που έφυγαν πριν από την 1/9/2013.
Ο νέος τρόπος υπολογισμού ενσωματώνει τις περικοπές των προηγούμενων μνημονίων (έως και 38,14% για τους «παλαιούς» ασφαλισμένους) και απομειώνει ακόμη περισσότερο το βοήθημα για να βγει ο λογαριασμός.
Οι απώλειες
Από τους 34.000 δημοσίους υπαλλήλους που περιμένουν στην ουρά για εφάπαξ, μεγάλοι χαμένοι είναι οι υποχρεωτικής εκπαίδευσης που έφυγαν μετά την 1/9/2013 με 25ετία, ενώ πολλά χάνουν και όσοι υποχρεωτικής εκπαίδευσης έφυγαν με 30ετία ή 35ετία.
Οι απώλειες αυτές αφορούν τον χρόνο ασφάλισης μέχρι 31/12/2013. Υπολογίζεται πως από τον
Σεπτέμβρη μέχρι και τον Δεκέμβρη του 2013 έφυγαν 5.500 δημόσιοι υπάλληλοι, τα εφάπαξ των οποίων θα έχουν συγκεκριμένη περικοπή.
Μεγαλύτερες μειώσεις θα δουν, σύμφωνα με το ‘Εθνος, όσοι αποχώρησαν μετά την 1/1/2014, καθώς το νέο εφάπαξ έχει δύο σκέλη και υπολογίζεται με μεικτό τρόπο:
1. Τα χρόνια πριν από το 2014 υπολογίζονται με το 60% των αποδοχών της τελευταίας πενταετίας.
2. Για τα χρόνια μετά το 2014 ισχύει εντελώς νέο σύστημα με μαθηματικό τύπο που οδηγεί σε επιστροφή εισφορών με ή χωρίς προσαύξηση ανάλογα με τα ετήσια έσοδα του αντίστοιχου Ταμείου Πρόνοιας.
Συνεπώς όσο περισσότερο χρόνο έχει κανείς μετά την 1/1/2014 τόσο μεγαλύτερες απώλειες θα μετρήσει στο προσδοκώμενο βοήθημα εκτός και αν αυξηθούν τα έσοδα του Ταμείου.
Ειδικά για τους δημοσίους υπαλλήλους κυρίως χάνουν οι υποχρεωτικής και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Οι ένστολοι
Από το νέο «κούρεμα» διασώζονται μερικώς οι ένστολοι στους οποίους δίνεται πρόσθετη ανάσα ενός έτους. Το εφάπαξ που χορηγούν το ΤΕΑΠΑΣΑ σε αστυνομικούς και πυροσβέστες, το ΤΑΛΣ σε Λιμενικούς και οι Ειδικοί Λογαριασμοί Αλληλοβοηθείας των Μετοχικών Ταμείων Στρατού, Αεροπορίας και Ναυτικού υπολογίζεται για το χρόνο ασφάλισης μέχρι και 31/12/2014 με τον παλιό τρόπο, ενώ από την 1/1/2015 θα εφαρμόζεται το νέο σύστημα των ατομικών μερίδων.
Ιδιωτικός τομέας
Σημαντικές απώλειες έρχονται για το εφάπαξ υπαλλήλων ΔΕΗ, δημοτικών υπαλλήλων και ξενοδοχοϋπαλλήλων ενώ κερδισμένοι βγαίνουν οι εργατοϋπάλληλοι μετάλλου. Αυξομειώσεις πρέπει να περιμένουν οι εμποροϋπάλληλοι.
Στο νέο καθεστώς εμπίπτουν όσοι έχουν ανοίξει την πόρτα της εξόδου από 1/9/2013.
Ειδικότερα:
1. Υπάλληλοι ΔΕΗ
Σε περαιτέρω μείωση 18-20%, επιπλέον του 34,8% που έχουν επιβάλλει τα προηγούμενα μνημόνια, οδηγεί ο νέος τρόπος υπολογισμού το εφάπαξ στη ΔΕΗ. Για όσους έφυγαν μέχρι τον Σεπτέμβρη του 2013 το βοήθημα υπολογίζοταν με βάση το μισθολογικό κλιμάκιο, το χρονοεπίδομα και το ενιαίο βασικό επίδομα του τελευταίου μισθού επί τα έτη ασφάλισης (με πλαφόν στα 30 χρόνια) και 34,8% μείωση. Όσοι έχουν φύγει από τον Σεπτέμβρη του 2013 και μετά πρέπει να υπολογίσουν το εφάπαξ με βάση το 60% του μέσου μισθού την τελευταία 5ετία. Στην αναμονή είναι 2.300 αποχωρήσαντες από τον Σεπτέμβρη του 2013 που θα εισπράξουν το «κουρεμένο» εφάπαξ, που με τον παλιό τρόπο έφτανε κατά μέσο όρο στα 46.000 ευρώ.
Για παράδειγμα: Υπάλληλος της ΔΕΗ που έφυγε τον Δεκέμβρη του 2013 με 30 χρόνια και συντάξιμο μισθό (κλιμάκιο, χρονοεπίδομα και ενιαίο βασικό επίδομα) 2.500 ευρώ θα έπαιρνε με τον παλιό τρόπο 48.900 ευρώ. Με τον νέο τρόπο ο συντάξιμος μισθός του (χωρίς επιδόματα) πέφτει στα 2.221 ευρώ και οδηγείται σε τελικό εφάπαξ 40.000 ευρώ.
2. Ξενοδοχουπάλληλοι
Ενώπιον νέων μειώσεων που φτάνουν ως και 36,7 % βρίσκονται οι ξενοδοχουπάλληλοι. Ταυτόχρονα κινδυνεύουν να χάσουν το ευνοικό καθεστώς που τους έδινε τη δυνατότητα να παίρνουν εφάπαξ με 20ετία (180 μήνες πραγματική ασφάλιση και 5 έτη πλασματικά) πριν την συνταξιοδότησή τους. Το πρώην ΤΑΞΥ επεξεργάζεται αιτήματα από τον 9ο του 2013 που αφορούν αποχωρήσεις του 2012. Σε αναμονή είναι περίπου 5.000 αιτήσεις. Μεγάλοι χαμένοι είναι οι «παλαιοί» ασφαλισμένοι, που υπολόγιζαν και τα δώρα για το εφάπαξ τους.
3. Εμπορουπάλληλοι, εργατουπάλληλοι μετάλλου και δημοτικοί υπάλληλοι
Αυξομειώσεις 5%-10% έρχονται για τους εμπορουπαλλήλους. Χαμένοι είναι όσοι είχαν την τελευταία 2ετία καλύτερους μισθούς σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια και κερδισμένοι όσοι είχαν υψηλότερους μισθούς πέντε και τέσσερα χρόνια πριν την συνταξιοδότηση.
Οι εμπορουπάλληλοι «παλαιοί ασφαλισμένοι» ανήκουν στην κατηγορία των εργαζομένων που πληρώνουν μικρότερες εισφορές από 4% (0,8%). Αυτό σημαίνει πως η αναπλήρωση 60% του μισθού της τελευταίας 5ετίας μειώνεται αντίστοιχα. Το Ταμείο έχει 1.700 εκρεμείς αιτήσεις και σήμερα διεκπεραιώνει αιτήματα που υποβλήθηκαν τον 12ο του 2015 αλλά αφορούν αποχωρήσεις από τον 8ο του 2010 (απαραίτητη προυπόθεση είναι η έκδοση της επικουρικής). Το μέσο εφάπαξ είναι 4.200 ευρώ.
Σημαντικές μειώσεις, που μπορεί να ξεπερνούν και το 50% πρέπει να περιμένουν και οι Δημοτικοί Υπάλληλοι, που είχαν μικρότερες μνημονιακές περικοπές και πληρώνουν εισφορά 1% ενώ 3% καταβάλλουν ως οιονεί εργοδοτική εισφορά οι Δήμοι.
Αυξήσεις αντίθετα δίνει ο νέος τρόπος υπολογισμού στο εφάπαξ των εργατουπαλλήλων μετάλλου, που υπολόγιζαν το παλιό βοήθημα με βάση την επικουρική σύνταξη. Στην αναμονή είναι 4.600 συνταξιούχοι και το μέσο εφάπαξ είναι στα 11.500 ευρώ.
Παραδείγμα για το ύψος του νέου βοηθήματος
Ξενοδοχουπάλληλοι
1. Ξενοδοχουπάλληλος, «νέος» ασφαλισμένος (πρωτοασφαλίστηκε μετά το 1993) υπέβαλλε αίτηση τον Δεκέμβρη του 2013 για να λάβει εφάπαξ με 20ετία. Με το παλιό σύστημα είχε μεικτές αποδοχές 2.773 ευρώ (τα πέντε ημερολογιακά έτη πριν την αίτηση) και συντάξιμο μισθό στα 1.941 ευρώ (το 70%). Το εφάπαξ του θα ήταν36.116 ευρώ. Οδηγείται στον νέο τρόπο υπολογισμού, με μεικτές αποδοχές 2.501 ευρώ (η 5ετία μετρά από το μήνα της αποχώρησης) και 1.500 ευρώ συντάξιμο μισθό (το 60%) ώστε να λάβει τελικά εφάπαξ 28.512 ευρώ. Χάνει το 26,68%.
2. Ξενοδοχουπάλληλος, «παλιός» ασφαλισμένος (πρωτοασφαλίστηκε πριν το 1993) υπέβαλλε αίτηση τον Δεκέμβρη του 2013 για να λάβει εφάπαξ με 20ετία. Με το παλιό σύστημα και με καθαρές αποδοχές τελευταίας διετίας 1.200 – 1.500 ευρώ, έβγαζε συντάξιμο μισθό 1.624 ευρώ (υπολογίζονταν δώρα και επιδόματα). Το εφάπαξ του θα ήταν 22.819 (με υπολογισμένο το «ψαλίδι» 29,77% που επιβλήθηκε στους παλαιούς ασφαλισμένους με προηγούμενο μνημόνιο). Με το νέο σύστημα θα έχει μέσες μεικτές αποδοχές στην 5ετία 1.390 ευρώ και άρα συντάξιμο μισθό 834 ευρώ (το 60%). Θα πάρει τελικό εφάπαξ 16.683 ευρώ. Χάνει το 36,78%.
Εμπορουπάλληλοι
1. Εμπορουπάλληλος που φεύγει με χρόνο ασφάλισης 6.483 ημέρες, δηλαδή 21 έτη και 183 ημέρες. Με το παλαιό σύστημα έβγαζε συντάξιμο μισθό 1.417 ευρώ στην τελευταία 2ετία και με την μείωση του 41,52% (προηγούμενο μνημόνιο) έπαιρνε τελικό εφάπαξ 3.542 ευρώ. Με το νέο σύστημα και με συντάξιμο μισθό 5ετίας στα 1.499 (είχε καλύτερους μισθούς τα προηγούμενα χρόνια) θα λάβει εφάπαξ 3.887 ευρώ. Αύξηση 345 ευρώ, δηλαδή 9,7%.
2. Εμπορουπάλληλος που φεύγει με χρόνο ασφάλισης 5.945 ημέρες, 19 έτη και 245 ημέρες. Με το παλαιό σύστημα έβγαζε συντάξιμο μισθό 2.285 ευρώ στην τελευταία 2ετία και με την μείωση του 41,52% (προηγούμενο μνημόνιο) έπαιρνε τελικό εφάπαξ 5.011 ευρώ. Με το νέο σύστημα και με συντάξιμο μισθό 5ετίας στα 1.928 ευρώ (είχε χειρότερους μισθούς τα προηγούμενα χρόνια) θα λάβει εφάπαξ 4.585 ευρώ. Μείωση 426 ευρώ, δηλαδή 8,5%.
