Απόφαση του ΔΕΕ της 22ας Ιουνίου 2016 στην υπόθεση C‑255/15: «Προδικαστική παραπομπή- Αεροπορικές μεταφορές- Κανονισμός (ΕΚ) 261/2004 -Άρθρο 2, στοιχείο στʹ, και άρθρο 10, παράγραφος 2- Μερική επιστροφή της τιμής του εισιτηρίου σε περίπτωση υποβαθμίσεως θέσεως επιβάτη σε πτήση – Έννοιες των όρων “εισιτήριο” και “τιμή του εισιτηρίου” – Υπολογισμός της
επιστροφής που οφείλεται στον επιβάτη».
Ιστορικό: Ο S. Mennens προέβη, κατά τρόπο ενιαίο και συνολικό, σε κράτηση και αγορά εισιτηρίου προκειμένου να πραγματοποιήσει ένα σύνολο πτήσεων εκτελούμενων από την Emirates. Οι πτήσεις αυτές συνέδεαν αντιστοίχως το Ντύσσελντορφ (Γερμανία) με το Ντουμπάι (Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα), κατά τη διάρκεια της νύχτας της 26ης προς την 27η Ιουλίου 2013, το Ντουμπάι με το Τόκιο (Ιαπωνία), στις 29 Ιουλίου 2013, τη Σινγκαπούρη (Σινγκαπούρη) με το Ντουμπάι, κατά τη διάρκεια της νύχτας της 23ης προς την 24η Αυγούστου 2013 και το Ντουμπάι με τη Φρανκφούρτη (Γερμανία), στις 24 Αυγούστου 2013. Οι πτήσεις από το Ντύσσελντορφ προς το Ντουμπάι και το Τόκιο επρόκειτο να πραγματοποιηθούν στην πρώτη θέση, ενώ οι πτήσεις από τη Σινγκαπούρη προς το Ντουμπάι και τη Φρανκφούρτη στην επαγγελματική θέση. Στο εισιτήριο αναγραφόταν χωριστά ο συνολικός «ναύλος» των πτήσεων που είχε αγοράσει ο S. Mennens, ήτοι 2 371 ευρώ, οι διάφοροι σχετικοί «φόροι και τέλη» και το «σύνολο» των στοιχείων αυτών, ήτοι 2 471,92 ευρώ, χωρίς να προσδιορίζεται χωριστά η τιμή κάθε μιας από τις πτήσεις.
Δεδομένου ότι η Emirates τοποθέτησε τον S. Mennens, αντί της πρώτης θέσεως, στην επαγγελματική θέση από το Ντύσσελντορφ προς το Ντουμπάι, ο ενδιαφερόμενος της ζήτησε να του επιστρέψει το ποσό των 1 853,94 ευρώ, που αντιστοιχούσε στο 75 % της τιμής του εισιτηρίου του, συμπεριλαμβανομένων φόρων και τελών, κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 10, παράγραφος 2, στοιχείο γʹ, του κανονισμού 261/2004. Κατόπιν του εν λόγω αιτήματος, η Emirates επέστρεψε στον S. Mennens το ποσό των 376 ευρώ.
Στο πλαίσιο της διαφοράς της με τον S. Mennens ενώπιον του Amtsgericht Düsseldorf (δικαστήριο της περιφέρειας του Ντύσσελντορφ, Γερμανία), η Emirates υποστήριξε κατ’ ουσίαν, αφενός, ότι, στην περίπτωση που βάσει εισιτηρίου καθίσταται δυνατή η πραγματοποίηση συνόλου πτήσεων και όταν σε μία μόνο από τις πτήσεις αυτές ή σε τμήματα πτήσεως λαμβάνει χώρα υποβάθμιση θέσεως, το ποσοστό της επιστροφής που προβλέπεται στο άρθρο 10, παράγραφος 2, στοιχείο γʹ, του κανονισμού 261/2004 ισχύει όχι ως προς τη συνολική τιμή του εισιτηρίου αυτού, αλλά μόνον ως προς την τιμή της συγκεκριμένης πτήσεως ή του συγκεκριμένου τμήματος πτήσεως. Υποστηρίζει, αφετέρου, ότι αυτό το ποσοστό πρέπει να εφαρμόζεται όχι επί της τιμής συμπεριλαμβανόμενων φόρων και τελών για την εν λόγω πτήση ή για το εν λόγω τμήμα πτήσεως, αλλά μόνον επί της τιμής άνευ φόρων.
Το γερμανικό δικαστήριο εκτιμά ότι η λύση αυτής της πτυχής της διαφοράς εξαρτάται από την ερμηνεία που προσήκει στις διατάξεις του άρθρου 2, στοιχείο στʹ, σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 10, παράγραφος 2, στοιχείο γʹ, του κανονισμού 261/2004 και υπέβαλε σχετικά προδικαστικά ερωτήματα προς το ΔΕΕ.
Το Δικαστήριο αποφάνθηκε:
1) Οι διατάξεις του άρθρου 10, παράγραφος 2, σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 2, στοιχείο στʹ, του κανονισμού (ΕΚ) 261/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Φεβρουαρίου 2004, για τη θέσπιση κοινών κανόνων αποζημίωσης των επιβατών αεροπορικών μεταφορών και παροχής βοήθειας σε αυτούς σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης και ματαίωσης ή μεγάλης καθυστέρησης της πτήσης και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) 295/91, έχουν την έννοια ότι, σε περίπτωση που επιβάτης τοποθετηθεί σε κατώτερη θέση σε μια πτήση, η τιμή που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη για τον προσδιορισμό της επιστροφής που οφείλεται στον επιβάτη είναι η τιμή της πτήσεως στην οποία τοποθετήθηκε σε κατώτερη θέση, εκτός εάν η τιμή αυτή δεν αναγράφεται στο εισιτήριο που παρέχει το δικαίωμα μεταφοράς του στην πτήση αυτή, οπότε ως βάση πρέπει να θεωρείται το τμήμα της τιμής του εισιτηρίου που αντιστοιχεί στο πηλίκο της αποστάσεως της εν λόγω πτήσεως διά της συνολικής αποστάσεως της μεταφοράς την οποία δικαιούται ο επιβάτης.
2) Το άρθρο 10, παράγραφος 2, του κανονισμού 261/2004 έχει την έννοια ότι η τιμή του εισιτηρίου που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη για τον προσδιορισμό της επιστροφής που οφείλεται στον επιβάτη, σε περίπτωση υποβαθμίσεως της θέσεως σε μια πτήση, αντιστοιχεί αποκλειστικώς στην τιμή αυτής καθαυτήν της πτήσεως, εξαιρουμένων των φόρων και τελών που αναγράφονται στο εισιτήριο αυτό, υπό τον όρον ότι ούτε η χρέωση αυτών των φόρων και τελών ούτε το ύψος τους εξαρτώνται από τη θέση για την οποία αγοράστηκε το εν λόγω εισιτήριο.
