Το έργο του ΝΑΤΟ στη Σύνοδο κορυφής στη Βαρσοβία θα ξεπεράσει το ζητημα της αποτροπής και του διαλόγου με την Ρωσία, γράφει ο Marti Michelot για το DefenceMatters.org.
Πρόσφατες ομιλίες απο επίσημους αξιωματούχους κατέδειξαν ότι υπάρχει ανάγκη μιας πιο ισορροπημένης συμμαχίας αλλά και πώς το ΝΑΤΟ μπορεί να εξασφαλίσει μια στροφή 360 μοιρών σε ότι αφορά την οπτική του σε θέματα διεθνής ασφάλειας, όχι μόνο σε θέματα που
αφορούν τη Ρωσία. Οι χώρες οι οποίες επλήγησαν όσον αφορά την εθνική τους ασφάλεια λόγω της τρομοκρατίας ή έχουν να αντιμετωπίσουν την πιθανή είσοδο προσφυγικών ροών, εξέφρασαν την επιθυμία τους ώστε να αντιμετωπιστεί αυτη η αποσταθεροποίηση. Κι εδω μπορούμε να δούμε το σχέδιο του ΝΑΤΟ όσο αφορά την “προβολή σταθερότητας”(projecting stability).
Το συγκεκριμένο σχέδιο είναι η απάντηση σε μια συζήτηση που γίνεται εδω και δύο χρόνια: η “ενισχυμένη ανθεκτικότητα”(increased resilience). Ενώ ειναι εξαιρετικά σημαντικό η Ευρώπη να μπορεί να απαντήσει αποτελεσματικά στις τακτικές της Ρωσίας, το ΝΑΤΟ βλέπει ότι η αυξανόμενη αστάθεια αλλά και οι αμφισβητίσιμες περιοχές στη Μέση Ανατολή και στη Νότια Αφρική είναι τα πιο μεγάλα ερωτήματα σχετικά με την μελλοντική οργάνωση της Συμμαχίας. Ένα έδαφος χωρίς διαρκή διακυβέρνηση θα μπορούσε να δημιουργήσει περαιτέρω εντάσεις στην Ευρώπη και να ασκήσει πιέσεις στις Ευρωπαϊκές υποδομές, οι οποίες ειναι εξαιρετικά ευάλωτες σε περιόδους κρίσης.
Σε αυτό το σημείο έρχεται το ΝΑΤΟ για να συνεισφέρει προστατεύοντας τον τομέα της Ευρωπαϊκής ασφάλειας, εξασφαλίζοντας ότι οι εντάσεις οι όποιες επηρεάζουν την Ευρώπη δεν θα αποτελέσουν ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα, βοηθώντας τους γείτονες στο Νότο να ανακτήσουν τη θέση τους.
Συγκεκριμένα, ο ρόλος του ΝΑΤΟ συνίσταται στην ανάπτυξη των δυνατοτήτων του στρατού και στην εκπαίδευση των τοπικών δυνάμεων, κυρίως στην Μέση Ανατολή και στην Βόρειο Αφρική. Το Ιράκ, όπου οι τοπικές δυνάμεις σε μεγάλο βαθμό ασχολούνται με την ανακατάληψη περιοχών που ειναι υπο τον έλεγχο του Ισλαμικό Κράτος και η Τυνησία, οι οποία ειναι μια χώρα εταίρος που αποτελεί κλειδί στην εξασφάλιση της σταθερότητας στη Βόρεια Αφρική, αποτελούν τα πιο λαμπρά παραδείγματα, όπου στρατιωτικές δυνάμεις μπορούν να επωφεληθούν από τη γνώση των συμμαχικών στρατών του ΝΑΤΟ.
Οι Δυτικές μας κοινωνίες εξακολουθούν να παραμένουν απρόθυμες να εμπλακούν σε στρατιωτικές παρεμβάσεις, ειδικά με χερσαίες δυνάμεις κυρίως έπειτα από την επιχείρηση στη Λιβύη η οποία συνέβαλε στην αστάθεια. Την ίδια στιγμή, η Ρωσία έχει θέσει υπό αμφισβήτηση την αξία της αλλαγής του καθεστώτος μεσω στρατιωτικής παρέμβασης και έχει χρησιμοποιήσει το στρατό της, όπως για παράδειγμα στη Συρία , προκειμένου να το τονίσει και προσφέροντας την δική της αφήγηση κι ένα δυστυχισμένο status quo.
Το ΝΑΤΟ επιθυμεί να αλλάξει αυτo το status quo και θέλει να δώσει στις χώρες – εταίρους της την ικανότητα να δημιουργήσουν τη δική τους εθνική ασφάλεια αλλά επίσης και την ικανότητα να μπορούν να μάχονται σε εκείνες τις μάχες οι οποίες είναι σημαντικές για την Ευρωπαϊκή σταθερότητα και στις οποίες οι πληθυσμόι μας κατά πάσα πιθανότητα δεν επιθυμούν να εμπλακεί το ΝΑΤΟ.
Η συγκεκριμένη πραγματιστική προσέγγιση αναπόφευκτα απαιτεί συμβιβασμούς, όπως για παράδειγμα βοήθεια προς το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου να οικοδομήσει μια στρατιωτική ιεραρχία, ώστε να μπορέσουν να λειτουργήσουν καλύτερα από κοινού οι στρατιωτικές επιχειρήσεις. Ωστόσο, η συνεργασία με το Κατάρ και τη Σαουδική Αραβία σημαίνει ότι θα πρέπει να συνεργαστούν καλύτερα με εταίρους οι οποίοι έπαιξαν ένα προβληματικό ρόλο στη σταθερότητα της περιοχής τους. Φυσικά, η συγκεκριμένη προσέγγιση είναι μακροπρόθεσμη, δεν αποκλείει τον πιθανό ρόλο του ΝΑΤΟ σε μια αποστολή διαχείρισης κρίσης στο μέλλον, αλλα στόχος ειναι η βελτίωση της ασφάλειας στην περιοχή μας και ειδικά στην Νότια Ευρώπη.
Δεν τίθεται λόγος ότι το ΝΑΤΟ έχει απορρίψει στρατιωτικές προσεγγίσεις ενδυνάμωσης της δημοκρατίας όπως είχε πράξει στις περιπτώσεις του Κοσσόβου και του Αφγανιστάν. Η αποτυχία στο Ιράκ και στη Λιβύη φαίνεται να έχουν βάλει τέλος στην επιθυμία λειτουργίας με τον συγκεκριμένο τρόπο, ειδικά όταν οι προκλήσεις κοντά στο ΝΑΤΟ έχουν κινητοποιήσει την ενέργεια αλλα και τα οικονομικά των Συμμάχων.Προβάλλοντας τη σταθερότητα στο εξωτερικό για το ΝΑΤΟ σημαίνει επίσης τη διασφάλιση της δική μας ευρωπαϊκής σταθερότητας, όπως γνωρίζουν δυστυχώς πολύ καλά οι κάτοικοι στο Παρίσι, στις Βρυξέλλες και στην Άγκυρα.
*Ο Martin Michelot είναι διευθυντής του Διεθνούς Ευρωπαϊκού προγράμματος και Επικεφαλής Ευρευμών στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ευρωπαϊκής Πολιτικής
DefenceMatters.org
