Για να επιταχυνθούν οι διαδικασίες επιστροφών Σύρων
Έντονες πιέσεις να νομοθετήσει ότι η Τουρκία είναι ασφαλής τρίτη χώρα δέχεται η ελληνική κυβέρνηση, ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες επιστροφών Σύρων προσφύγων στη γειτονική χώρα όπως προβλέπει η Συμφωνία της 18ης Μαρτίου. Το ζήτημα έχει αναχθεί σε μείζον πρόβλημα από την πρώτη στιγμή, καθώς ήδη από τις παραμονές της Συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας, ευρωπαίοι
αξιωματούχοι επέμεναν να προχωρήσει η Αθήνα σε αυτή την κίνηση.
αξιωματούχοι επέμεναν να προχωρήσει η Αθήνα σε αυτή την κίνηση.
Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατο δημοσίευμα της ιστοσελίδας «New Europe», με έδρα τις Βρυξέλλες, ευρωπαϊκή διπλωματική πηγή εμφανίζεται να πιέζει την Αθήνα να προχωρήσει στη νομοθέτηση του εν λόγω μέτρου διότι «η συντριπτική πλειοψηφία των κρατών – μελών θεωρούν την Τουρκία ασφαλή χώρα για την επιστροφή Σύρων». Η δήλωση αυτή, που έγινε παραμονές του Συμβουλίου των υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων που πραγματοποιήθηκε στις 9-10 Ιουνίου στο Λουξεμβούργο, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί περίεργη. Και αυτό καθώς κανένα κράτος – μέλος δεν το έχει πράξει, ενώ ακόμη και σε ό,τι αφορά την έννοια της «ασφαλούς χώρας προέλευσης» (safe country of origin), η μόνη που έχει, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της ΕΕ, αποδώσει αυτό το καθεστώς στην Τουρκία είναι η Βουλγαρία
Υψηλόβαθμος κυβερνητικός αξιωματούχος με τον οποίο συνομίλησε «Το Βήμα» επιβεβαίωνε ότι οι πιέσεις προς την Αθήνα έχουν ασκηθεί. Ωστόσο η ελληνική κυβέρνηση, αν και υποστηρίζει την υλοποίηση της Συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας, δεν θεωρεί ότι η γειτονική μας χώρα πρέπει να αναγνωριστεί ως ασφαλής τρίτη χώρα προκειμένου να διασφαλιστούν οι μαζικές επιστροφές Σύρων προσφύγων. Η Αθήνα επιμένει ότι κάθε υπόθεση πρέπει να εξετάζεται αυτόνομα και αυτό γίνεται. Άλλη πηγή αναφέρει ότι η ελληνική πλευρά αναμένει και τη δημοσιοποίηση έκθεσης που διενεργεί το Ευρωπαϊκό Γραφείο Υποστήριξης Ασύλου (EASO) για την Τουρκία που ίσως να μετέβαλλε τα δεδομένα.
Την ίδια στιγμή, αντιπαράθεση έχει ξεσπάσει με την υπόθεση της σύνθεσης της Επιτροπής Προσφυγών. Από τη στιγμή που όλοι οι εν Ελλάδι πρόσφυγες έχουν καταθέσει αίτηση ασύλου προκειμένου να αποφύγουν να επιστραφούν στην Τουρκία, ο ρόλος αυτός των επιτροπών έχει αναχθεί σε κλειδί. Μέχρι σήμερα, από τις περίπου 24 υποθέσεις που έχουν εισαχθεί στον δεύτερο βαθμό ελέγχου, στις 22 έχει κριθεί ότι οι προσφεύγοντες πρέπει να λάβουν άσυλο στην Ελλάδα. Ωστόσο, με αφορμή την υπόθεση ενός 46χρονου Σύρου, ο οποίος όντας ομοφυλόφιλος προσέφυγε ώστε να μην επιστραφεί στην Τουρκία λόγω φόβου διώξεων αλλά η απόφαση ήταν αρνητική για αυτόν, έχει δημιουργηθεί εμπλοκή.
Η υπόθεσή του βρίσκεται στα ελληνικά δικαστήρια και συγκεκριμένα στο Διοικητικό Εφετείο Πειραιά. Ωστόσο, σύμφωνα με δημοσίευμα του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων της 4ηςΙουνίου, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) του Στρασβούργου απέρριψε το αίτημα της ΜΚΟ Proasyl, που έχει αναλάβει την υπεράσπιση του συγκεκριμένου πρόσφυγα, να εμποδίσει την επιστροφή του πρόσφυγα στην Τουρκία. Η απόφαση του ΕΔΑΔ, που ελήφθη στις 2 Ιουνίου (ημέρα που κατατέθηκε και το αίτημα από τους δικηγόρους του πρόσφυγα) ομοιάζει με ασφαλιστικά μέτρα, αλλά η υπόθεση δεν πρόκειται να προχωρήσει σε επόμενο στάδιο πριν αποφανθεί οριστικά η ελληνική Δικαιοσύνη.
Παράλληλα, η ηγεσία του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής έχει βρεθεί στο στόχαστρο της κριτικής επειδή, σύμφωνα με πληροφορίες, θέλει να αλλάξει τη σύνθεση των τριμελών Επιτροπών Προσφυγών. Υπενθυμίζεται ότι η λειτουργία των επιτροπών είχε παγώσει τον Σεπτέμβριο του 2015 με αποτέλεσμα να εκκρεμούν πολλές υποθέσεις για την περίοδο πριν από τη Συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας. Οι επιτροπές αποτελούνται από ένα δημόσιο υπάλληλο, έναν εκπρόσωπο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και έναν νομικό που επιλέγει η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΔΑ). Ωστόσο, οι προσφυγές που κατατέθηκαν μετά τις 18 Μαρτίου έχουν στομώσει το σύστημα και η Μόνιμη Αρχή Προσφυγών που προβλέπει ο νέος νόμος 4375/2016 θα καθυστερήσει λόγω διαδικασιών ΑΣΕΠ.
Ακολουθώντας το παράδειγμα χωρών με ισχυρή παράδοση στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (Γαλλία, Ολλανδία, Γερμανία), το υπουργείο ετοιμάζεται να καταθέσει τροποποίηση στον πρόσφατο νόμο ώστε στις επιτροπές να μετέχουν πλέον δύο δικαστές και ένας δικηγόρος που θα υποδεικνύουν είτε η UNHCR είτε η ΕΔΑ είτε, ως έσχατη λύση, ο εκάστοτε υπουργός. Αυτή η πρωτοβουλία κρίνεται, από ορισμένες πλευρές, ως αρνητική εξέλιξη, αλλά η κυβέρνηση εκτιμά ότι η ανεξαρτησία των επιτροπών δεν θα είναι πιο ευάλωτη όπως ορισμένοι πιστεύουν.
