Φοροδιαφεύγεις στην Ελλάδα; Κερδίζεις πολλαπλά. Πληρώνεις λιγότερο φόρο, αποφεύγεις τις ασφαλιστικές εισφορές, προστατεύεις την κύρια κατοικία σου και αποκτάς πρόσβαση σε πλήθος κοινωνικών παροχών: από δωρεάν φοίτηση των παιδιών στους παιδικούς σταθμούς μέχρι είσπραξη
επιδομάτων για τα τέκνα, κατασκηνωτικά βοηθήματα κ.λπ.
Η σύνδεση των φόρων και παροχών με το δηλωθέν εισόδημα ανέκαθεν αποτελούσε ισχυρό κίνητρο φοροδιαφυγής. Ομως, με την πολιτική που ακολουθεί η παρούσα κυβέρνηση στο όνομα της προστασίας των οικονομικά ασθενέστερων, το κίνητρο έφτασε σε… ιστορικό υψηλό. Με την εκτόξευση των φορολογικών συντελεστών αλλά και τη σύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών, η φοροδιαφυγή γίνεται πλέον και στοιχείο απόκτησης ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος στην αγορά. Ο φοροφυγάς έχει περιθώριο να ρίξει τις τιμές του ακόμη και κατά 30-40% σε σύγκριση με τον νομοταγή.
«Kινηματίες…»
Τα εμπλεκόμενα υπουργεία Οικονομικών, Οικονομίας και Εργασίας ετοιμάζονται να υλοποιήσουν οικονομικές πολιτικές, οι οποίες θα διευρύνουν ακόμη περισσότερο το κίνημα του «δεν δηλώνω». Και αυτό διότι, τουλάχιστον σε αυτήν τη φάση, δεν υπάρχει μηχανισμός διαχωρισμού των φορολογουμένων που βρίσκονται σε πραγματική οικονομική ανάγκη από αυτούς που απλώς δεν δηλώνουν τα πραγματικά τους εισοδήματα. Ακόμη και το προωθούμενο νομοσχέδιο για την τόνωση των ηλεκτρονικών πληρωμών δεν αναμένεται να βοηθήσει, καθώς και αυτό θα διέπεται από «ταξική» λογική. Αυτός που δηλώνει τα λιγότερα, θα καλείται να πραγματοποιήσει και αναλογικά λιγότερες ηλεκτρονικές πληρωμές (σ.σ. 10% ηλεκτρονικές πληρωμές για εισόδημα έως 10.000 ευρώ, 20% για εισόδημα έως 30.000 ευρώ, 30% για εισόδημα έως 50.000 ευρώ κ.ο.κ.). Αυτό όμως συνεπάγεται ότι ο φτωχός στα «χαρτιά», πλην όμως φοροδιαφεύγων, θα πληροί εύκολα τη «ρήτρα» για την εξασφάλιση του αφορολογήτου και ταυτόχρονα θα μπορεί να πληρώνει με τα «μαύρα» χαρτονομίσματα που διαθέτει χωρίς να αφήνει το παραμικρό ηλεκτρονικό ίχνος.
Οι πολιτικές που αναμένεται να διευρύνουν ακόμη περισσότερο το κίνημα του «δεν δηλώνω», είναι οι εξής:
1. Οι ασφαλιστικές εισφορές 1,6 εκατ. φορολογουμένων συνδέονται για πρώτη φορά με το εισόδημα. Το σύνολο των ελεύθερων επαγγελματιών, επιτηδευματιών και αγροτών της χώρας θα γνωρίζει ότι όσο περισσότερα κέρδη δηλώνει, τόσο περισσότερα θα πληρώνει ως ασφαλιστικές εισφορές. Στα 100 ευρώ κέρδους, οι εισφορές φτάνουν ακόμη και στα 38 ευρώ (20 ευρώ για κύρια σύνταξη, 7 ευρώ για υγεία, 7 ευρώ για επικούρηση και 4 ευρώ για εφάπαξ). Ο δε «κόφτης» (το ανώτατο όριο υπολογισμού των εισφορών) έχει μπει σε τέτοια επίπεδα (εισόδημα 70.000 ευρώ τον χρόνο) ώστε πρακτικά να ενεργοποιείται για ελάχιστους.
2. Για τους έχοντες εισοδήματα από δύο πηγές (από μισθούς και ελεύθερο επάγγελμα), αποφασίστηκε να εγκαταλειφθεί η πολιτική της αυτοτελούς φορολόγησης (το εισόδημα να φορολογείται ξεχωριστά ανάλογα με την πηγή) και το σύνολο του εισοδήματος να φορολογείται βάσει της ενιαίας κλίμακας. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι εισόδημα (π.χ. από ελεύθερο επάγγελμα) το οποίο μέχρι πέρυσι φορολογούνταν με συντελεστή 26-30%, από το νέο έτος θα φορολογείται με συντελεστή ακόμη και… 55%.
3. Το νέο σύστημα υπολογισμού της σύνταξης αίρει και το κίνητρο της ασφάλισης με στόχο τη μεγέθυνση των συντάξιμων αποδοχών στο μέλλον. Οπως έχει αποκαλύψει η «Κ», για να αποσβέσει κάποιος την απόφασή του να ασφαλιστεί για 30 χρόνια αντί για 15 προκειμένου να αυξήσει τη σύνταξή του, θα χρειαστεί να ζήσει μέχρι τα… 100.
4. Η προστασία της κύριας κατοικίας από την κατάσχεση συνδέθηκε και αυτή με το δηλωθέν εισόδημα. Ετσι, όποιος προσφύγει στον νόμο Κατσέλη για να σώσει το σπίτι του από τον πλειστηριασμό, πρέπει να δηλώνει εισόδημα όχι μεγαλύτερο από αυτό που προκύπτει βάσει των εύλογων δαπανών διαβίωσης προσαυξημένο κατά 70%. Σε πραγματικές συνθήκες, το εισόδημα αυτό θα φτάνει έως και τις 24.000 ευρώ ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση.
4. Η προστασία της κύριας κατοικίας από την κατάσχεση συνδέθηκε και αυτή με το δηλωθέν εισόδημα. Ετσι, όποιος προσφύγει στον νόμο Κατσέλη για να σώσει το σπίτι του από τον πλειστηριασμό, πρέπει να δηλώνει εισόδημα όχι μεγαλύτερο από αυτό που προκύπτει βάσει των εύλογων δαπανών διαβίωσης προσαυξημένο κατά 70%. Σε πραγματικές συνθήκες, το εισόδημα αυτό θα φτάνει έως και τις 24.000 ευρώ ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση.
Τα… καινούργια κίνητρα για φοροδιαφυγή έρχονται να προστεθούν σε ένα ολόκληρο πλαίσιο κοινωνικής πολιτικής η αξιοπιστία του οποίου στηρίζεται αποκλειστικά στο δηλωθέν εισόδημα. Το δωρεάν εισιτήριο για τον παιδικό σταθμό μέσω των προγραμμάτων ΕΣΠΑ εξαρτάται από το δηλωθέν εισόδημα. Το επίδομα τέκνων –το οποίο φτάνει ακόμη και τα 40 ευρώ τον μήνα για κάθε παιδί– δίδεται σε όσους πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια (έως και 36.000 ευρώ τον χρόνο ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών). Με εισοδηματικά κριτήρια δίδεται και το επίδομα ενοικίου για τους φοιτητές, όπως επίσης και το επίδομα των κατασκηνώσεων (σ.σ. έως 26.000 τον χρόνο). Από το δηλωθέν εισόδημα κρίνεται επίσης το αν το επίδομα ανεργίας θα είναι αφορολόγητο ή όχι, ενώ ολόκληρη η επιδοματική πολιτική του ΟΑΕΔ δίδεται σε αυτούς που δηλώνουν συγκεκριμένες εισοδηματικές προϋποθέσεις.
