Πόσες ημέρες του χρόνου εργάζεται ο Έλληνας πολίτης για να καλύψει τις φορολογικές του υποχρεώσεις απέναντι στο κράτος;
Το “κόστος” της φορολογίας επιχείρησε να υπολογίσει με έναν πρωτότυπο και εύληπτο τρόπο το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών-Μάρκος Δραγούμης (ΚεΦιΜ) ορίζοντας την Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας δηλαδή την ημέρα του χρόνου, κατά την οποία, ο μέσος κάτοικος μιας χώρας έχει θεωρητικά δουλέψει αρκετές ημέρες στο ημερολογιακό έτος ώστε να αποπληρώσει το σύνολο των ετήσιων φόρων και εισφορών που οφείλει
στο κράτος. Είναι η ημέρα που ο πολίτης θεωρητικά αρχίζει επιτέλους να εργάζεται για να ικανοποιεί προσωπικές ανάγκες του και επιθυμίες.
Για το 2016 και την ελληνική πραγματικότητα η ημέρα αυτή είναι η 7η Ιουλίου, ανακοίνωσε ο αναπληρωτής διευθυντής ερευνών του ΚΕΦιΜ Κωνσταντίνος Καλλίρης στο πλαίσιο της παρουσίασης της φετινής μελέτης για την Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας. Τι σημαίνει αυτό; Ότι από τις αρχές του έτους και για ένα μήνα ακόμη δουλεύουμε για τον κρατικό κορβανά!
Πώς υπολογίζεται η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας
Το ΚεΦιΜ χρησιμοποιεί επίσημα κρατικά στοιχεία με βασική πηγή του την Ελληνική Στατιστική Αρχή. Αρχικά υπολογίζει το φορολογικό “λογαριασμό”, ήτοι το άθροισμα των άμεσων και έμμεσων φόρων και των εισφορών που καλούνται να πληρώσουν οι πολίτες. Στη συνέχεια ανατρέχει στο Καθαρό Εθνικό Εισόδημα (ΚΕΕ), το οποίο προτιμά σε σχέση με το ΑΕΠ, διότι παρέχει μια πιο ακριβή εικόνα για τα χρήματα που έχει στην τσέπη του ο Έλληνας φορολογούμενος.
Το σύνολο των κρατικών εσόδων προσδιορίζεται ως ποσοστό του Καθαρού Εθνικού Εισοδήματος σε τρέχουσες τιμές. Έπειτα, το ποσοστό αυτό μετατρέπεται σε αριθμό ημερών του χρόνου και έτσι υπολογίζεται το διάστημα που χρειάζεται για να καλυφθούν οι υποχρεώσεις. Η πρώτη μέρα του χρόνου που οι Έλληνες εργάζονται αποκλειστικά για τον εαυτό τους είναι η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας.
Για το 2016, το Κέντρο άντλησε τα στοιχεία από τον προϋπολογισμό και για αυτό η πρόβλεψη της 7ης Ιουλίου ενδέχεται να αποδειχθεί… συντηρητική.
Ο ίδιος υπολογισμός έγινε και με βάση το ΑΕΠ ούτως ώστε να διευκολυνθεί η σύγκριση με άλλες χώρες. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στη Βουλγαρία ως Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας υπολογίζεται η 2α Μαΐου.
Μιράντα Ξαφά: Για κάθε 100 ευρώ απόδειξης παροχής υπηρεσιών το κράτος εισπράττει 60-82 ευρώ
Για προδιαγεγραμμένη αποτυχία της κυβερνητικής πολιτικής, προτού ακόμη κλείσει η αξιολόγηση, έκανε λόγο η κ. Μιράντα Ξαφά, Μέλος του επιστημονικού συμβουλίου του ΚΕΦίΜ, ερευνήτρια του Center for International Governance Innovation (CIGI) και πρωήν στέλεχος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Μιλώντας στο πλαίσιο της εκδήλωσης του ΚεφιΜ, η Μ. Ξαφά εξήγησε πως η επερχόμενη “φορολαίλαπα” θα συρρικνώσει περαιτέρω τον ιδιωτικό τομέα. Η φοροδοτική ικανότητα έχει προ πολλού εξαντληθεί, γεγονός που αποτυπώνεται στις ολοένα αυξανόμενες απλήρωτες υποχρεώσεις των πολιτών αλλά και στο κύμα φυγής επιχειρήσεων στη Βουλγαρία. “Αντί να περιορίζει τη σπατάλη, η κυβέρνηση επιβάλλει οργανισμούς-ζόμπι. Προσλαμβάνει καθαρίστριες ή ακόμη και επίορκους αντί να καλύψει τα κενά σε επείγουσες περιπτώσεις”, ανέφερε.
Σύμφωνα με την κ. Ξαφά, οι απολύσεις παραγωγικών εργαζομένων, απόρροια των λουκέτων που προκαλεί η υπερφορολόγηση, αυξάνουν την ανεργία. Παράλληλα, κάθε μισθός που πληρώνεται χωρίς αντίστοιχη παραγωγή έργου πλήττει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.
Η Ελλάδα έχει τον υψηλότερο φορολογικό συντελεστή εισοδήματος στην ΕΕ χωρίς να προσφέρει αντίστοιχες υπηρεσίες, είπε η Μ. Ξαφά θίγοντας το ζήτημα της ανταποδοτικότητας του κόστους του δημοσίου.
Για κάθε 100 ευρώ της απόδειξης παροχής υπηρεσιών το κράτος εισπράττει από 60 έως 82 ευρώ. Το ποσό των 60 ευρώ είναι ο ελάχιστος φόρος που επιβάλλεται στα χαμηλά εισοδήματα και αποτελείται κατά 40 ευρώ από ΦΠΑ και κατά 40 ευρώ από φόρους εισοδήματος και εισφορές). Στα μεγαλύτερα εισοδήματα, το κράτος κρατά 82 ευρώ, δημιουργώντας μεγάλο κίνητρο για εισφοροδιαφυγή και φοροδιαφυγή.
“Είμαστε στο απαγορευτικό τμήμα της Καμπύλης Laffer”, είπε χαρακτηριστικά.
Επικαλούμενη στοιχεία έκθεσης του ΔΝΤ, η Μ. Ξαφά είπε πως οι δαπάνες του ελληνικού κράτους έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια αλλά παραμένουν υψηλότερες από τα προ κρίσης επίπεδα (υψηλότερες το 2015 σε σχέση με το 2007 ως ποσοστό του ΑΕΠ).
Το έλλειμμα συρρικνώθηκε, από 15,2% του ΑΕΠ το 2009, σε 4,2% του ΑΕΠ 2015. Αντίστοιχα το πρωτογενές έλλειμμα υποχώρησε από 10,1% του ΑΕΠ 2009, σε 0,5% σήμερα.
Άδωνις Γεωργιάδης: Ζούμε σε έναν παράλογο τόπο
Με καυστικό τρόπο σχολίασε στην ίδια εκδήλωση το επανδρωμένο με την πελατεία του δημόσιο ο αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας και Βουλευτής της Β΄ περιφέρειας Αθηνών, Άδωνις Γεωργιάδης.
Μνημονεύοντας την Margaret Thatcher η οποία έλεγε πως “κάποτε τελειώνουν τα λεφτά των άλλων”, ο Α. Γεωργιάδης υπενθύμισε πως πράγματι, στις 6 Μαΐου του 2010 (ημέρα υπερψήφισης του πρώτου προγράμματος στήριξης), τα λεφτά των άλλων τελείωσαν, η Ελλάδα χρεοκόπησε και τότε κλήθηκε να διαλέξει εάν θα μαζέψει τις δαπάνες ή θα διασώσει το παλιό status quo. Και συνέβη το δεύτερο. Κράτος, πολιτικό σύστημα αλλά και κοινωνία υπερασπίζονται με κάθε τρόπο τις κρατικές δαπάνες, σύμφωνα με τον Α. Γεωργιάδη. Και αφού δεν υπάρχουν δανειστές, η διαφορά καλύπτεται από τον Έλληνα φορολογούμενο.
Ο αντιπρόεδρος της ΝΔ προέβλεψε ότι η φοροδιαφυγή θα αυξηθεί περαιτέρω, ενώ παραδέχτηκε πως από ένα σημείο και έπειτα η αύξηση της φορολογίας δίνει ηθικό υπόβαθρο στη φοροδιαφυγή.
Ο αντιπρόεδρος της ΝΔ προέβλεψε ότι η φοροδιαφυγή θα αυξηθεί περαιτέρω, ενώ παραδέχτηκε πως από ένα σημείο και έπειτα η αύξηση της φορολογίας δίνει ηθικό υπόβαθρο στη φοροδιαφυγή.
Ξεχωριστά, στηλίτευσε την υπογραφή που έβαλε ο ΣΥΡΙΖΑ για την ιδιωτικοποίηση του Ελληνικού, λέγοντας πως το μεγαλύτερο έμβλημα της αριστεράς –η αντίσταση στις ιδιωτικοποιήσεις- καταρρέει.
Για τον Α. Γεωργιάδη, ο Αλέξης Τσίπρας και η κυβέρνησή του δίνουν τώρα τη μεγαλύτερη ευκαιρία στην Ελλάδα από ίδρυσης ελληνικού κράτους. “Αν αξιοποιήσουμε τον πλήρη εξευτελισμό της αριστεράς που πρόσφερε ο Α Τσίπρας και κάνουμε τις αλλαγές γρήγορα, τότε η οικονομία μπορεί να γυρίσει”, είπε και υπενθύμισε ότι οι Έλληνες ήταν ανέκαθεν λαός επιχειρηματιών και εμπόρων, λαός του ιδιωτικού τομέα και του επιχειρείν. Αλλά η λογική αντιστράφηκε και ο δημόσιος υπάλληλος αποθεώθηκε.
Όσο για το νεοφιλελευθερισμό, στον οποίο πολλοί αποδίδουν τα δεινά της χώρας, ο Α. Γεωργιάδης είπε πως υπάρχει σε κάποιο παράλληλο σύμπαν, όχι στο δικό μας.
Είναι ανταποδοτικοί οι φόροι;
“Όχι”, απαντά ο Γραμματέας Κοινοβουλευτικού Έργου του Ποταμιού,Παναγιώτης Καρκατσούλης, επικαλούμενος το Δείκτη Ικανοποίησης των Ελλήνων πολιτών από τις υπηρεσίες που παρέχονται. Στον τομέα της Δικαιοσύνης, για παράδειγμα, ο σχετικός δείκτης είναι χαμηλότερος ακόμη και από αυτούς της Ινδίας και της Βραζιλίας.
Ο κ. Καρκατσούλης θεωρεί ότι υπάρχει περιθώριο να μειωθούν οι κρατικές δαπάνες καθώς μεγάλο μέρος αυτών συντηρεί ένα τεράστιο δίκτυο φορέων-ζόμπι. Όταν ο Θ. Πάγκαλος έφυγε από την αντιπροεδρία η λίστα των φορέων του δημοσίου απαριθμούσε 400, ενώ νέα μέτρηση αργότερα τους τοποθέτησε στους 1614.
Οι φορείς αυτοί συνθέτουν την εσωτερική δομή του κράτους το οποίο είναι “εξαιρετικά περίτεχνο και εξυπηρετεί έναν μοναδικό σκοπό: την αναπαραγωγή του πελατειακου κράτους”, σύμφωνα με τον κ. Καρκατσούλη.
Συνολικά 23.143 κρατικές αρμοδιότητες είναι καταγεγραμμένες σε ΦΕΚ, αποκάλυψε. Αν ένας ιδιώτης επιχειρήσει να κάνει κάτι, θα “σκοντάψει” πάνω σε αρμοδιότητα του κράτους σε μία υπερβολικά συγκεντρωτική δομή.
Ο κ. Καρκατσούλης αναφέρθηκε στο διπλασιασμό της ήδη διογκωμένη διοικητικής πυραμίδας μέσα σε 1 ημέρα από τον κ. Τσίπρα, ο οποίος πέρασε στο νόμο για την αξιολόγηση 75 θέσεις νέων γραμματέων –γενικών, ειδικών και διοικητικών.
“Πληρώνουμε 1,5 εκατ. μόνο για τους πολιτικούς συμβούλους του Μαξίμου”, είπε.
Σύμφωνα με μέτρηση του 2007, το διοικητικό βάρος στοιχίζει στο ΑΕΠ το ιλιγγιώδες νούμερο των 8,5 ποσοστιαίων μονάδων, ενώ η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που δεν μείωσε τα βάρη αυτά στο διάστημα 2007-2015.
Απαραίτητη προϋπόθεση για μείωση δαπανών αλλά και διοικητικού κόστους είναι κατά τον κ. Καρκατσούλη να υπάρξει το πολιτικό πρόταγμα.
Σημειώνεται ότι το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών-Μάρκος Δραγούμης είναι όμιλος σκέψης που επιδιώκει μια Ελλάδα όπου βρίσκουν εφαρμογή η ελευθερία, τα ατομικά δικαιώματα, ο νόμος, η ελεύθερη οικονομία και η κοινωνική ανοχή στις νέες ιδέες.
Η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας (Tax Freedom Day) εισήχθη το 1947 από το ίδρυμα φορολογικών ερευνών Tax Foundation, που εδρεύει στην Ουάσιγκτον των ΗΠΑ. Είναι η ημέρα που ο μέσος Ελληνας σταματά να εργάζεται για την ενίσχυση των κρατικών ταμείων και αρχίζει να εργάζεται αποκλειστικά για τον εαυτό του.
