Αυστηροί όροι δόμησης, αλλά και απαγορεύσεις ως προς τις χρήσεις γης σε δεκάδες περιοχές της χώρας προβλέπονται από το σχεδιασμό του υπουργείου
Σε ειδικό καθεστώς προστασίας που διέπεται από αυστηρούς όρους δόμησης αλλά και απαγορεύσεις ως προς τις χρήσεις γης, δυσχεραίνοντας ταυτόχρονα τα επενδυτικά σχέδια σε δεκάδες περιοχές της χώρας, εντάσσει το υπουργείο Περιβάλλοντος 1.590.738 εκτάρια χερσαίας και θαλάσσιας έκτασης (15,9 εκ.στρέμματα). Το υπουργείο θέτει ως τις 22 Ιουλίου σε δημόσια διαβούλευση τις προτάσεις, με τις οποίες ευθυγραμμίζεται με τις πιέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να αυξήσει το δίχτυ κάλυψης κυρίως στις θαλάσσιες εκτάσεις. Οι τελευταίες εμφανίζουν σοβαρό έλλειμμα προστασίας και δεν είναι ο μόνες. Προβληματική εμφανίζεται αντίστοιχα η προστασία και των υφιστάμενων περιοχών του δικτύου, εξαιτίας της δυσλειτουργίας των φορέων διαχείρισης που τις λειτουργούν. Σημειώνεται ότι για το θέμα έχει σταλεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετική επιστολή στην χώρα μας (EU PILOT).
Στις προτάσεις του υπουργείου για ένταξη νέων περιοχών στο δίκτυο Natura, περιλαμβάνονται δεκάδες τουριστικά νησιά και βραχονησίδες που είτε ανήκουν στις προστατευόμενες περιοχές και τροποποιείται το καθεστώς προστασίας με επέκταση της ζώνης είτε πρόκειται για νέες προσθήκες. Στις περιοχές αυτές εντάσσονται τμήματα της Πάρου, της Αντίπαρου, των Παξών και Αντιπαξών, η Δυτική Σκύρος, τα Κύθηρα, η Ανάφη, οι Φούρνοι, η Λέσβος κ.α αλλά και περιοχές όπως οι ακτές της Νότιας Μάνης, η Χερσόνησος Άθως στην Χαλκιδική, η Βορειοανατολική Εύβοια, ο ορεινός όγκος και η παράκτια ζώνη της Άνδρου, ο Κορινθιακός Κόλπος (παράκτια περιοχή από Ψαθόπυργο έως Αίγιο,από Ναύπακτο έως Ιτέα κ.α), η θαλάσσια περιοχή της Νότιας Μεσσηνίας (Κορώνη, παραλίες Ρωμανού, Μεθώνη), η παράκτια θαλάσσια ζώνη από Αργοστόλι έως όρμο Μουντά, η Δυτική και Νοτιοδυτική Κρήτη κ.α. που αποτελούν νέες προς ένταξη περιοχές.
Σύμφωνα με το υπουργείο συνολικά οι προτάσεις για τις Natura, ανέρχονται σε 1.931.322 εκτάρια (δηλαδή 19,3 εκ. στρέμματα).Ωστόσο λόγω επικαλύψεων με τις υφιστάμενες περιλαμβάνουν έκταση που ανέρχεται σε 1.590.738 (15,9 εκ.στρέμματα) και καλύπτουν περίπου το 0,36% της χερσαίας και 17% των εθνικών χωρικών υδάτων. “Από την ανωτέρω προτεινόμενη έκταση περίπου 18% είναι ήδη ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000, αλλά προτείνεται αλλαγή κατηγορίας περιοχής (ΤΚΣ ή ΖΕΠ)” αναφέρει η σχετική έκθεση των μελετητών. Το υφιστάμενο δίκτυο Natura 2000 αποτελείται από 419 περιοχές που καλύπτουν 27,2% της χερσαίας έκτασης και 6,12% των χωρικών υδάτων.
Το δίκτυο «Natura 2000» αποτελεί ένα Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο περιοχών, οι οποίες φιλοξενούν φυσικούς τύπους οικοτόπων και οικοτόπους ειδών που είναι σημαντικοί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι Natura θεσμοθετήθηκαν τον Μάιο του 1992 με την υιοθέτηση της οδηγίας των οικοτόπων η οποία συμπληρώνει την οδηγία για τα πουλιά (79/409/ΕΟΚ) και από κοινού αποτελούν την βάση του δικτύου προστασίας.
Οι νέες προτάσεις του υπουργείου αφορούν σε 68 Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ), 32 Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) και 1 περιοχή, που είναι η θαλάσσια περιοχή Καβάλας-Θάσου (Δέλτα Νέστου και λιμνοθάλασσες κ.α) η οποία προτείνεται ταυτόχρονα ως ΤΚΣ και ΖΕΠ. Από τις προτεινόμενες περιοχές στο Δίκτυο Natura χερσαία τμήματα είναι μόνο 474.330 στρέμματα. Σε ότι αφορά στις ΖΕΠ, βασικό άξονα της πρότασης αποτελούν οι σημαντικές περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας (ΙΒΑ). Σύμφωνα με το υπουργείο «η επιλογή αυτή συνάδει με τη νομολογία του ΣτΕ που πρόσφατα σε απόφασή του αναγνώρισε καθεστώς θεσμικής προστασίας για τις περιοχές ΙΒΑ αντίστοιχο με αυτό των ΖΕΠ. Δεν προτείνονται χερσαίες περιοχές ως ΖΕΠ καθώς σύμφωνα με απόφαση του Κολλεγίου των Επιτρόπων το Νοέμβριο 2011 το δίκτυο των χερσαίων ΖΕΠ της χώρας θεωρείται επαρκές».
Ως επιπλέον κριτήριο χρησιμοποιήθηκε η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου της 25/10/2007 για την κάλυψη των χερσαίων ΙΒΑ από τις ελληνικές ΖΕΠ, βάσει της οποίας κάθε ΙΒΑ θα πρέπει να καλύπτεται από ΖΕΠ σε ποσοστό μεγαλύτερο από 50%.
