Τα τελευταία χρόνια η ελληνική και η κυπριακή οικονομία έχουν πολλά κοινά. Εχουν εφαρμόσει μνημόνια, έχουν βιώσει μέτρα ελέγχου στην κίνηση κεφαλαίων (capital controls), έχουν εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις και μέτρα λιτότητας. Εσχάτως, όμως, οι δύο οικονομίες έχουν αρχίσει να χαράζουν διαφορετικές διαδρομές.
Τον Μάρτιο, η Κύπρος κατάφερε να ολοκληρώσει το πρόγραμμα προσαρμογής, χωρίς να χρειαστεί
κάποιου είδους προληπτική γραμμή στήριξης που θα ανάγκαζε τη χώρα να υπογράψει νέο μνημόνιο. Αυτό σημαίνει ότι η κυπριακή κυβέρνηση (μετά και τις πρόσφατες εκλογές) έχει μία ελευθερία και μία υποχρέωση. Η ελευθερία αφορά τη χάραξη της οικονομικής πολιτικής. Η υποχρέωση αφορά το ότι η είσοδος των δικών της στοιχείων δεν θα πρέπει να εκτροχιάσει τον προϋπολογισμό, που θα έχει ως επακόλουθο την επιστροφή των μνημονίων.
Την ίδια ώρα, στην Ελλάδα η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική. Η κυβέρνηση, έχοντας ψηφίσει σκληρά μέτρα για το ασφαλιστικό, το φορολογικό και όχι μόνο, έγινε μέσα στην εβδομάδα αποδέκτης μιας «άκομψης» συμπεριφοράς. Για ένα προαπαιτούμενο που ουσιαστικά είχε επιλυθεί αλλά τυπικά εκκρεμούσε, το γερμανικό Κοινοβούλιο δεν έδωσε το «πράσινο φως» στην εκταμίευση της υποδόσης των 7,5 δισ. ευρώ και ανακοίνωσε ότι θα περιμένει έως ότου κλείσει και τυπικά το προαπαιτούμενο. Η κίνηση αυτή ήταν μεν ορθή, καθώς το γερμανικό Κοινοβούλιο ακολούθησε τους κανόνες, αλλά είχε περισσότερο συμβολική αξία, αφού επί της ουσίας έστειλε μήνυμα στην Αθήνα ότι, «όταν λέμε υλοποίηση όλων των μέτρων, εννοούμε όλων ανεξαιρέτως».
Παράγοντες που παρατηρούν την πορεία των δύο χωρών εκτιμούν ότι η διαφορετική διαδρομή που ακολουθούν οφείλεται στο πώς οι εκάστοτε κυβερνήσεις των δύο χωρών αντιμετώπισαν τα μνημόνια. Εξετάζοντας την κατάσταση που βρίσκονται αυτή τη στιγμή οι δύο χώρες, προκύπτουν τα εξής ενδιαφέροντα στοιχεία:
1. Φορολογία: Η ελληνική κυβέρνηση υιοθέτησε τον τελευταίο μήνα φορολογικά μέτρα (άμεσους και έμμεσους φόρους) ύψους 3,2 δισ. ευρώ. Φόροι που θα επιβληθούν κυρίως τώρα, αλλά και μέχρι το 2018. Αντιθέτως, ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου Χ. Γεωργιάδης ανακοίνωσε μετεκλογικά τη μείωση του φόρου ακίνητης ιδιοκτησίας κατά 50% (από το 1 τοις χιλίοις στο 0,5 τοις χιλίοις).
2. Εκδόσεις ομολόγων: Ο κ. Γεωργιάδης προανήγγειλε προσφάτως ότι η Κύπρος σχεδιάζει να εκδώσει νέο ομόλογο. Και γιατί να μην το πράξει όταν οι αγορές την επιβραβεύουν· μετά την ολοκλήρωση του μνημονίου στα τέλη Μαρτίου, η απόδοση του 10ετούς ομολόγου της χώρας σήμερα είναι σε χαμηλότερα επίπεδα (στην περιοχή του 3,7% από 3,9%). Στην Ελλάδα η κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι θέλει να επιστρέψει στις αγορές το 2017, αλλά, για να το επιτύχει αυτό, θα πρέπει να έχει τελειώσει η συζήτηση για τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους. Αρα υπάρχει δρόμος ακόμα να διανυθεί έως ότου ξεκινήσουν οι σχεδιασμοί για επιστροφή στις αγορές.
3. Μη εξυπηρετούμενα δάνεια: Πρόκειται για κοινό πρόβλημα των δύο χωρών. Ωστόσο, η Κύπρος το αντιμετωπίζει ήδη. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, οι μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις μειώθηκαν τον Μάρτιο του 2016 κατά 1,1 δισ. ευρώ, στα 25,69 δισ. ευρώ, ενώ οι νέες αναδιαρθρώσεις αυξήθηκαν τον Μάρτιο του 2016 κοντά στο 1 δισ. ευρώ. Στην Ελλάδα μόλις τώρα κατάφεραν κυβέρνηση και δανειστές να καταλήξουν σε συμφωνία για το πώς θα διαμορφωθεί η αγορά πώλησης των «κόκκινων» δανείων.
