Ενα αδιανόητο κομφούζιο, που προκαλεί σύγχυση σε χιλιάδες μετόχους ανωνύμων εταιρειών και προσθέτει ένα ακόμα πρόσκομμα στην όποια προσπάθεια για τόνωση της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα, προκαλεί διάταξη στον πρόσφατο ασφαλιστικό νόμο, σύμφωνα με την οποία επιβάλλεται πολλαπλή ασφάλιση σε μέλη διοικητικών συμβουλίων
ανωνύμων εταιρειών, με ποσοστό μετοχών άνω του 3%.
Αν και η ισχύς του νόμου ξεκίνησε την 1η Ιουνίου, στους κόλπους των λογιστών και των εταιρειών επικρατεί σύγχυση, καθώς ουδείς γνωρίζει τον τρόπο ασφάλισης αλλά και το ύψος του εισοδήματος επί του οποίου θα υπολογιστούν οι ασφαλιστικές εισφορές για χιλιάδες μετόχους ανώνυμων εταιρειών που συμμετέχουν στα διοικητικά συμβούλια. Ετσι, μετά τη δυσβάσταχτα υψηλή φορολογία, τη βραδύτητα στην απονομή της Δικαιοσύνης, την έλλειψη αναπτυξιακών κινήτρων και τις συνεχείς ανατροπές στο οικονομικό περιβάλλον, έρχεται άλλο ένα ισχυρό πλήγμα στην επιχειρηματικότητα.
Αναλυτικά, ο νόμος χωρίζει τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων ανωνύμων εταιρειών σε πολλαπλά καθεστώτα, διαφορετικό τρόπο ασφάλισης (ως μισθωτοί ή ως αυτοαπασχολούμενοι) και επί διαφορετικού ποσού.
Τα μέλη ανωνύμων εταιρειών με ποσοστό μετοχών πάνω από 3%, που δεν αμείβονται για τη συμμετοχή τους στο Δ.Σ της επιχείρησης, ασφαλίζονται ως αυτοαπασχολούμενοι (σύμφωνα με το άρθρο 39 του νόμου).
Αν και φαίνεται ξεκάθαρο, η σύγχυση σε αυτήν την κατηγορία των ασφαλισμένων αφορά στο ποσό επί του οποίου πρέπει να καταβληθούν εισφορές για κύρια ασφάλιση (20%) και υγεία (6,95%). Ο νόμος δεν ορίζει ρητά το ασφαλιστέο εισόδημα, με αποτέλεσμα οι απόψεις να διίστανται. Κάποιοι λογιστές υποστηρίζουν ότι η εισφορά επιβάλλεται στο μέρισμα που λαμβάνουν ως μέτοχοι, κάποιοι άλλοι εκτιμούν ότι ασφαλίζονται επί του κατώτατου ασφαλιστέου εισοδήματος, ήτοι τα 586 ευρώ τον μήνα.
Η λύση, σύμφωνα με τον νομικό Δημήτρη Μπούρλο, θα δοθεί με υπουργική απόφαση, η οποία οφείλει να εκδοθεί άμεσα, καθώς ο νόμος ισχύει από την αρχή του Ιουνίου.
Στη δεύτερη κατηγορία συγκαταλέγονται τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων ανωνύμων εταιρειών, με ποσοστό μετοχών άνω του 3%, που αμείβονται. Πρόκειται για τα άτομα που, βάσει νόμου, έχουν διπλή ιδιότητα και, κατά συνέπεια, θα έχουν και διπλή ασφάλιση. Αναλυτικά, σύμφωνα με τους ειδικούς, για την αμοιβή συμμετοχής στο Δ.Σ. θα ασφαλιστούν ως μισθωτοί (άρθρο 38). Αγνωστο παραμένει αν οι εισφορές θα είναι 26,95% (για κύρια ασφάλιση και υγεία) ή θα συνυπολογιστούν εισφορές για επικουρικό (7%) αλλά και τα λεγόμενα «συνεισπραττόμενα» (εισφορές για ΟΕΚ, ΟΑΕΔ κλπ). Οι ίδιοι, βέβαια, θα πρέπει να ασφαλιστούν και ως αυτοαπασχολούμενοι (άρθρο 39) για τη συμμετοχή τους στην εταιρεία. Η σύγχυση στην περίπτωση αυτή αφορά το ανώτατο ασφαλιστέο πλαφόν, που ισχύει για κάθε μία από τις δύο ασφαλίσεις.
Υπάρχει, βέβαια, και η κατηγορία των μελών διοικητικών συμβουλίων που αμείβονται για τη συμμετοχή τους σε αυτά, χωρίς να είναι μέτοχοι της ανώνυμης εταιρείας ή έχουν ποσοστό μικρότερο από 3%. Αυτοί ασφαλίζονται ως μισθωτοί (άρθρο 38). Πρέπει σε αυτήν την περίπτωση να διευκρινιστεί ο τρόπος με τον οποίον θα καταβάλλονται οι εισφορές (μέσω αναλυτικών περιοδικών δηλώσεων ή με απλή καταβολή).
Τέλος υπάρχουν και αυτοί που ενώ είναι μέτοχοι σε μία ανώνυμη εταιρεία δεν συμμετέχουν στο διοικητικό της συμβούλιο (και, κατά συνέπεια, δεν αμείβονται γι’ αυτό) και, βάσει νόμου, αφού δεν έχουν τη διπλή ιδιότητα, δεν ασφαλίζονται ούτε ως μισθωτοί, ούτε ως αυτοαπασχολούμενοι.
Νομικοί και φοροτεχνικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας ότι κυρίως για τις οικογενειακές ανώνυμες εταιρείες, οι περισσότεροι μέτοχοι θα αναζητήσουν λύσεις όπως το να μοιράσουν τις ιδιότητες και κανένας να μην υποχρεούται σε διπλή ασφάλιση. Παράλληλα επισημαίνουν ότι μεταξύ των θεμάτων που πρέπει να διευθετηθούν είναι και το τι θα ισχύσει στην περίπτωση που κάποιες επιχειρήσεις αμείβουν τη συμμετοχή στο διοικητικό τους συμβούλιο σε ετήσια βάση. Ελλοχεύει ο κίνδυνος κάποιοι να λάβουν, για παράδειγμα, τον Δεκέμβριο 10.000 ή 15.000 ευρώ και οι εισφορές να επιβληθούν επί του ανώτατου μηνιαίου πλαφόν, ήτοι τις 5.860 ευρώ. Τέλος, ανοικτό είναι και το θέμα των συνταξιούχων που συμμετέχουν στα διοικητικά συμβούλια Α.Ε. και αμείβονται, καθώς η ασφάλισή τους αυτόματα θα οδηγεί σε περικοπή της σύνταξης κατά 60%.