Βελτιωμένη εμφανίζεται η θέση της ελληνικής αγοράς κατοικίας στην παγκόσμια κατάταξη, με βάση την πορεία των τιμών κατά τη διάρκεια του φετινού πρώτου τριμήνου.
Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία της τριμηνιαίας έρευνας που επιμελείται η Global Property Guide, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 7η θέση από το τέλος (39η επί συνόλου 45 χωρών), καθώς οι τιμές μειώθηκαν με ετήσιο ρυθμό της τάξεως του 5,3%. Ασφαλώς, η εξέλιξη αυτή δεν οφείλεται στη βελτίωση των συνθηκών στην ελληνική αγορά κατοικίας (το αντίθετο μάλιστα), αλλά στην επιδείνωση της εικόνας άλλων αγορών, που μέχρι πρότινος είχαν καλύτερες επιδόσεις.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η αγορά κατοικίας του Ντουμπάι, όπου οι τιμές υποχωρούν με ρυθμό της τάξεως του 7,95% (τρίτη χειρότερη αγορά παγκοσμίως), αλλά και η αγορά του Χονγκ Κονγκ, η ακριβότερη παγκοσμίως, όπου οι αξίες υποχώρησαν κατά 7,3%.
Υπενθυμίζεται ότι μέχρι πρόσφατα, η ελληνική αγορά κατοικίας βρισκόταν σταθερά στις τρεις τελευταίες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης που επιμελείται η Global Property Guide, καθώς οι τιμές υποχωρούν συνεχώς από το 2009 και μετά. Τη μεγαλύτερη πτώση τιμών με το πέρας του φετινού πρώτου τριμήνου, έχει καταγράψει η αγορά κατοικίας της Μογγολίας με 10,9%, ενώ έπεται με πτώση της τάξεως του 10,85% η αγορά κατοικίας του Πουέρτο Ρίκο, που πλήττεται από την κρίση χρέους της χώρας. Μεγαλύτερη πτώση τιμών από την Ελλάδα, παρατηρήθηκε επίσης σε Ρωσία με 5,75% και Ταϊβάν με 6%.
Τι προβλέπει η ΤτΕ
Οπως όλα δείχνουν, η ελληνική αγορά κατοικίας δύσκολα θα κατορθώσει να «ξεκολλήσει» από τις χαμηλές θέσεις της παγκόσμιας αγοράς κατοικίας, καθώς η πτωτική πορεία των τιμών δεν δείχνει σημάδια χαλάρωσης, το αντίθετο μάλιστα. Στην ενδιάμεση έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) για τη νομισματική πολιτική, προβλέπεται διατήρηση της μείωσης των τιμών και για τα προσεχή τρίμηνα, καθώς, τόσο οι τιμές όσο και η ζήτηση προβλέπεται ότι θα εξακολουθήσουν να υποχωρούν, έστω και με πιο συγκρατημένους ρυθμούς απ’ ό,τι μέχρι πρότινος.
Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία, κατά το 2015, αλλά και κατά το φετινό πρώτο τρίμηνο, οι τιμές των κατοικιών πανελλαδικά υποχώρησαν κατά 5% κατά μέσο όρο, έναντι πτώσης κατά 7,5% το 2014. Συνολικά, από το 2008 μέχρι το τέλος του φετινού πρώτου τριμήνου, οι αξίες έχουν μειωθεί κατά 41,3%, αλλά η πτώση είναι μεγαλύτερη στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα, αγγίζοντας το 43,5% στην Αθήνα και το 45,2% στη Θεσσαλονίκη, έναντι πτώσης κατά 39,4% στις υπόλοιπες μεγάλες πόλεις της χώρας και κατά 36,8% στις λοιπές περιοχές. Σύμφωνα με την ΤτΕ, «η φορολογική επιβάρυνση της ακίνητης περιουσίας τα τελευταία χρόνια, η οποία σε πολλές περιπτώσεις βασίστηκε σε πλασματικές και όχι πραγματικές αξίες, αλλά και η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα για τη διαμόρφωση του μεσοπρόθεσμου και βραχυπρόθεσμου φορολογικού πλαισίου, συνεχίζουν να αποθαρρύνουν τη ζήτηση.
Επιδείνωση στην οικοδομή
Παράλληλα, η εικόνα του κλάδου της οικοδομής, δεν συνηγορεί υπέρ μιας πιθανής ανάκαμψης στο άμεσο μέλλον. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν προκύψει από την πορεία της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας κατά τους πρώτους μήνες του 2016, είναι σαφές ότι συνεχίζονται οι αρνητικές επιδόσεις και μάλιστα καταγράφεται επιδείνωση κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών. Ειδικότερα, ο όγκος των ιδιωτικών οικοδομικών αδειών (ΕΛΣΤΑΤ), σε κατοικήσιμα και μη κτίρια υπέστη πτώση κατά 34,8% τον Μάρτιο 2016, σε ετήσια βάση (Φεβρουάριος 2016: +8,3%), έναντι αύξησης κατά 35,6% τον Μάρτιο του 2015. Παράλληλα, τον Μάρτιο του 2016 η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα μειώθηκε κατά 28,6% σε ετήσια βάση και με βάση την επιφάνεια, έναντι μείωσης κατά 6% στον αντίστοιχο μήνα του 2015. Μειώθηκε επίσης και ο αριθμός των οικοδομικών αδειών κατά 11,6%, σε ετήσια βάση, έναντι μείωσης κατά 16,3% τον Μάρτιο του 2015. Σε επίπεδο τριμήνου, με βάση τον όγκο, η ιδιωτική κατασκευαστική δραστηριότητα μειώθηκε κατά 11,9%, σε ετήσια βάση, στο πρώτο τρίμηνο του 2016, έναντι αύξησης κατά 29,2% στο αντίστοιχο τρίμηνο του 2015. Η ΕΛΣΤΑΤ χρησιμοποιεί και τον τριμηνιαίο Δείκτη Παραγωγής στις Κατασκευές, που και αυτός μειώθηκε κατά 9,3%, σε ετήσια βάση, στο πρώτο φετινό τρίμηνο, έναντι σημαντικής αύξησης κατά 47,1% στην αντίστοιχη περίοδο του 2015. Ο επιμέρους δείκτης έργων πολιτικού μηχανικού μειώθηκε κατά 15,5%, έναντι αύξησης κατά 57,9% στο αντίστοιχο τρίμηνο του 2015, ενώ υποχώρησε και ο δείκτης παραγωγής οικοδομικών έργων κατά 1,9% στο πρώτο τρίμηνο του 2016, έναντι αύξησης κατά 36,1% στην αντίστοιχη περίοδο του 2015.
Κλίμα απαισιοδοξίας
Οι δείκτες οικονομικών προσδοκιών των επιχειρήσεων του κατασκευαστικού τομέα παραμένουν έντονα αρνητικοί. Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα εργασιών προς εκτέλεση στο προσεχές τρίμηνο στο σύνολο των κατασκευών συρρικνώθηκε στο -63 τον φετινό Μάιο 2016 (Απρίλιος ’16: -64), έναντι -45,3 τον ίδιο μήνα του 2015. Η πτώση αυτή οφείλεται τόσο στην υποχώρηση των δημοσίων έργων, αλλά και σε μεγάλο βαθμό στην κάθετη πτώση των κατασκευών κατοικιών, καθώς οι προσδοκίες τον φετινό Μάιο διαμορφώθηκαν στο -89 από -58 τον προηγούμενο μήνα (Απρίλιος 2016) και -28,6 τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους.
Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία της τριμηνιαίας έρευνας που επιμελείται η Global Property Guide, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 7η θέση από το τέλος (39η επί συνόλου 45 χωρών), καθώς οι τιμές μειώθηκαν με ετήσιο ρυθμό της τάξεως του 5,3%. Ασφαλώς, η εξέλιξη αυτή δεν οφείλεται στη βελτίωση των συνθηκών στην ελληνική αγορά κατοικίας (το αντίθετο μάλιστα), αλλά στην επιδείνωση της εικόνας άλλων αγορών, που μέχρι πρότινος είχαν καλύτερες επιδόσεις.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η αγορά κατοικίας του Ντουμπάι, όπου οι τιμές υποχωρούν με ρυθμό της τάξεως του 7,95% (τρίτη χειρότερη αγορά παγκοσμίως), αλλά και η αγορά του Χονγκ Κονγκ, η ακριβότερη παγκοσμίως, όπου οι αξίες υποχώρησαν κατά 7,3%.
Υπενθυμίζεται ότι μέχρι πρόσφατα, η ελληνική αγορά κατοικίας βρισκόταν σταθερά στις τρεις τελευταίες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης που επιμελείται η Global Property Guide, καθώς οι τιμές υποχωρούν συνεχώς από το 2009 και μετά. Τη μεγαλύτερη πτώση τιμών με το πέρας του φετινού πρώτου τριμήνου, έχει καταγράψει η αγορά κατοικίας της Μογγολίας με 10,9%, ενώ έπεται με πτώση της τάξεως του 10,85% η αγορά κατοικίας του Πουέρτο Ρίκο, που πλήττεται από την κρίση χρέους της χώρας. Μεγαλύτερη πτώση τιμών από την Ελλάδα, παρατηρήθηκε επίσης σε Ρωσία με 5,75% και Ταϊβάν με 6%.
Τι προβλέπει η ΤτΕ
Οπως όλα δείχνουν, η ελληνική αγορά κατοικίας δύσκολα θα κατορθώσει να «ξεκολλήσει» από τις χαμηλές θέσεις της παγκόσμιας αγοράς κατοικίας, καθώς η πτωτική πορεία των τιμών δεν δείχνει σημάδια χαλάρωσης, το αντίθετο μάλιστα. Στην ενδιάμεση έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) για τη νομισματική πολιτική, προβλέπεται διατήρηση της μείωσης των τιμών και για τα προσεχή τρίμηνα, καθώς, τόσο οι τιμές όσο και η ζήτηση προβλέπεται ότι θα εξακολουθήσουν να υποχωρούν, έστω και με πιο συγκρατημένους ρυθμούς απ’ ό,τι μέχρι πρότινος.
Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία, κατά το 2015, αλλά και κατά το φετινό πρώτο τρίμηνο, οι τιμές των κατοικιών πανελλαδικά υποχώρησαν κατά 5% κατά μέσο όρο, έναντι πτώσης κατά 7,5% το 2014. Συνολικά, από το 2008 μέχρι το τέλος του φετινού πρώτου τριμήνου, οι αξίες έχουν μειωθεί κατά 41,3%, αλλά η πτώση είναι μεγαλύτερη στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα, αγγίζοντας το 43,5% στην Αθήνα και το 45,2% στη Θεσσαλονίκη, έναντι πτώσης κατά 39,4% στις υπόλοιπες μεγάλες πόλεις της χώρας και κατά 36,8% στις λοιπές περιοχές. Σύμφωνα με την ΤτΕ, «η φορολογική επιβάρυνση της ακίνητης περιουσίας τα τελευταία χρόνια, η οποία σε πολλές περιπτώσεις βασίστηκε σε πλασματικές και όχι πραγματικές αξίες, αλλά και η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα για τη διαμόρφωση του μεσοπρόθεσμου και βραχυπρόθεσμου φορολογικού πλαισίου, συνεχίζουν να αποθαρρύνουν τη ζήτηση.
Επιδείνωση στην οικοδομή
Παράλληλα, η εικόνα του κλάδου της οικοδομής, δεν συνηγορεί υπέρ μιας πιθανής ανάκαμψης στο άμεσο μέλλον. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν προκύψει από την πορεία της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας κατά τους πρώτους μήνες του 2016, είναι σαφές ότι συνεχίζονται οι αρνητικές επιδόσεις και μάλιστα καταγράφεται επιδείνωση κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών. Ειδικότερα, ο όγκος των ιδιωτικών οικοδομικών αδειών (ΕΛΣΤΑΤ), σε κατοικήσιμα και μη κτίρια υπέστη πτώση κατά 34,8% τον Μάρτιο 2016, σε ετήσια βάση (Φεβρουάριος 2016: +8,3%), έναντι αύξησης κατά 35,6% τον Μάρτιο του 2015. Παράλληλα, τον Μάρτιο του 2016 η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα μειώθηκε κατά 28,6% σε ετήσια βάση και με βάση την επιφάνεια, έναντι μείωσης κατά 6% στον αντίστοιχο μήνα του 2015. Μειώθηκε επίσης και ο αριθμός των οικοδομικών αδειών κατά 11,6%, σε ετήσια βάση, έναντι μείωσης κατά 16,3% τον Μάρτιο του 2015. Σε επίπεδο τριμήνου, με βάση τον όγκο, η ιδιωτική κατασκευαστική δραστηριότητα μειώθηκε κατά 11,9%, σε ετήσια βάση, στο πρώτο τρίμηνο του 2016, έναντι αύξησης κατά 29,2% στο αντίστοιχο τρίμηνο του 2015. Η ΕΛΣΤΑΤ χρησιμοποιεί και τον τριμηνιαίο Δείκτη Παραγωγής στις Κατασκευές, που και αυτός μειώθηκε κατά 9,3%, σε ετήσια βάση, στο πρώτο φετινό τρίμηνο, έναντι σημαντικής αύξησης κατά 47,1% στην αντίστοιχη περίοδο του 2015. Ο επιμέρους δείκτης έργων πολιτικού μηχανικού μειώθηκε κατά 15,5%, έναντι αύξησης κατά 57,9% στο αντίστοιχο τρίμηνο του 2015, ενώ υποχώρησε και ο δείκτης παραγωγής οικοδομικών έργων κατά 1,9% στο πρώτο τρίμηνο του 2016, έναντι αύξησης κατά 36,1% στην αντίστοιχη περίοδο του 2015.
Κλίμα απαισιοδοξίας
Οι δείκτες οικονομικών προσδοκιών των επιχειρήσεων του κατασκευαστικού τομέα παραμένουν έντονα αρνητικοί. Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα εργασιών προς εκτέλεση στο προσεχές τρίμηνο στο σύνολο των κατασκευών συρρικνώθηκε στο -63 τον φετινό Μάιο 2016 (Απρίλιος ’16: -64), έναντι -45,3 τον ίδιο μήνα του 2015. Η πτώση αυτή οφείλεται τόσο στην υποχώρηση των δημοσίων έργων, αλλά και σε μεγάλο βαθμό στην κάθετη πτώση των κατασκευών κατοικιών, καθώς οι προσδοκίες τον φετινό Μάιο διαμορφώθηκαν στο -89 από -58 τον προηγούμενο μήνα (Απρίλιος 2016) και -28,6 τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους.
