Το ερώτημα τέθηκε από τη στιγμή που οι αριθμοί «δεν έβγαιναν». Το θέμα έχει ως εξής: Από τη διασταύρωση των στοιχείων του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών (ΔΑΑ) και των κατά τόπους ενώσεων ξενοδόχων προέκυψε ότι υπήρχε ένα περίπου 10% στην αύξηση της κίνησης του ΔΑΑ που ήταν «ορφανό». Δηλαδή δεν δικαιολογούνταν, υπό την έννοια ότι δεν κατέληγε σε κάποιον τουριστικό προορισμό-ξενοδοχείο. Το γεγονός, όπως ήταν φυσικό,
προκάλεσε την εύλογη απορία των άμεσα και έμμεσα εμπλεκομένων, οι οποίοι αναζήτησαν την αιτία του φαινομένου. Πού κατέληξαν;
Στο γεγονός ότι εξαιτίας της κρίσης, μέσα σε μία εξαετία, αυξήθηκε κατακόρυφα ο αριθμός των Ελλήνων που ζουν στο εξωτερικό και πηγαινοέρχονται τακτικά στην πατρίδα, ακόμα και σε μηνιαία ή και σε δεκαπενθήμερη βάση για να δουν τους δικούς τους! Αρα δεν χρειάζεται να πάνε σε κάποιο ξενοδοχείο, αφού επιστρέφουν για Σαββατοκύριακο στο σπίτι τους.
Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά: Το 2015, που ήταν η καλύτερη ιστορικά χρονιά για το ΔΑΑ, καταγράφηκαν 620.000 μετακινήσεις Ελλήνων του εξωτερικού, ενώ το 2006 ήταν μόλις 295.000, αυξήθηκαν δηλαδή μέσα σε εννέα χρόνια κατά 325.000. Το νούμερο αντιστοιχεί στο 20% επί του συνόλου της κίνησης. Εννοείται ότι το υπόλοιπο 80% της κίνησης καλύφθηκε από ξένους επισκέπτες, με τον συνολικό αριθμό των αφίξεων να φτάνει στα επίπεδα – ρεκόρ των 3.200.000.
Η σύγκριση
Για να υπάρχει ένα μέτρο σύγκρισης, αρκεί να σημειωθεί το εξής: Μόλις το 2006, ο αριθμός των μετακινήσεων των Ελλήνων του εξωτερικού μέσω του ΔΑΑ ήταν 295.000. Δηλαδή, το 12% επί του συνόλου της κίνησής του. Το υπόλοιπο 88% αφορούσε μετακινήσεις ξένων. Αυτός ακριβώς ο σχεδόν διπλασιασμός ήταν που μπέρδεψε τους αρμόδιους φορείς. Εβλεπαν τα συνολικά νούμερα να αυξάνουν, αλλά δεν μπορούσαν να εξηγήσουν πού «καταλήγουν». Μέχρι που έγινε η ποιοτική ανάλυση και προέκυψε το παραπάνω συμπέρασμα.
Βεβαίως, οι ενδείξεις υπήρχαν εδώ και καιρό. Αρκεί να αναφερθεί ότι ήδη από το 2011 –δηλαδή έξι χρόνια μετά το 2006– οι καταγεγραμμένες από το ΔΑΑ αφίξεις Ελληνων του εξωτερικού που έκαναν χρήση του είχαν φτάσει στις 450.000, καλύπτοντας το 20% της συνολικής κίνησης, που έφτασε στα 2.294.000. Τότε, οι ξένοι κάλυπταν περί τα 1.844.000 αφίξεις (80%). Συνεπώς, το κύμα εξόδου των Ελλήνων είχε ήδη ξεκινήσει. Και σήμερα θα μιλούσαμε για κανονική έκρηξη, αν δεν μεσολαβούσε η εντυπωσιακή αύξηση του τουριστικού ρεύματος στη χώρα μας την τελευταία διετία. Γιατί, για φανταστείτε οι 620.000 μετακινήσεις Ελληνων του εξωτερικού του 2015 να αντιστοιχούνταν με τα 2.484.000 των συνολικών μετακινήσεων του 2006, αντί των 3.200.000 πέρυσι; Τότε θα μιλούσαμε για κανονικό «κύμα άτακτης φυγής».
Εκρηξη φέτος
Αλλά ίσως, από την άλλη πλευρά, να μη χρειαστεί να έχει κανείς ιδιαίτερη φαντασία για το τι θα μπορούσε να συμβεί τότε, αν περιμένει να δει τι θα γίνει φέτος. Κι αυτό γιατί τα έως τώρα στοιχεία για το 2016 είναι εντυπωσιακά. Τί δείχνουν; Οτι ήδη οι Ελληνες του εξωτερικού, που χρησιμοποιούν το ΔΑΑ, έχουν φτάσει να καλύπτουν το 27% της κίνησής του (από 20% πέρυσι). Με βάση τα στοιχεία πενταμήνου, η αύξηση που σημειώνεται σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα είναι της τάξης του 19%, την ίδια ώρα που η κίνηση των ξένων επιβατών είναι οριακά θετική σε σχέση με το 2015.
Το συμπέρασμα; Μιλάμε πλέον ξεκάθαρα για μια νέα «commuting diaspora», με τα δικά της ευδιάκριτα χαρακτηριστικά, που την κάνουν να ξεχωρίζει ακόμα και μέσα στους αχανείς διαδρόμους του «Ελευθέριος Βενιζέλος». Οπως μπορούν να διαβεβαιώσουν οι αρμόδιοι για τη λειτουργία του, το γνωρίζουν πλέον σχεδόν σε κάθε του «λεπτομέρεια», λόγω της τακτικής… χρήσης του. Αξιοποιούν όλες τις δυνατότητες που παρέχει, ξέρουν πού θα βρουν τι σε καλύτερες τιμές, ακόμα και το πού και πώς θα παρκάρουν το αυτοκίνητό τους φθηνότερα, για να το βρουν την επόμενη φορά που θα επιστρέψουν.
«Είναι σαφώς πιο προσεκτικοί, φροντίζουν περισσότερο τον περιβάλλοντα χώρο και, γενικότερα, δείχνουν μεγαλύτερο σεβασμό στο χώρο, τον οποίο, από κάποια στιγμή και μετά, θεωρούν δικό τους, λόγω της πυκνής παρουσίας τους εδώ και σαφώς όχι μιας χρήσης», όπως παραδέχονται ακόμα και παράγοντες του αεροδρομίου, που τους «παρατηρούν», τους ξεχωρίζουν και τους έχουν κατανείμει σε μια ιδιαίτερη κατηγορία…
Μπαίνοντας στο αεροδρόμιο από «δεξιά» ή από «αριστερά»
Στη συντριπτική τους πλειονότητα, οι Ελληνες του εξωτερικού, που αναγκάστηκαν να φύγουν, κυρίως για να βρουν δουλειά ή για οικογενειακούς λόγους, χρησιμοποιούν το Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών μία φορά τον μήνα ή σε αρκετές περιπτώσεις και μία φορά κάθε 15 μέρες! Κι αυτό είναι ένα βασικό στοιχείο που διακρίνει τη «νέα διασπορά» από την «παλιά», η οποία, επειδή είχε πολύ μακρινούς προορισμούς (κυρίως Αμερική και Αυστραλία), δεν μπορούσε να κάνει τακτικά ταξίδια. Οι «τωρινοί», ωστόσο, επισκέπτονται πολύ συχνότερα την πατρίδα. Οι προορισμοί των περισσοτέρων από αυτούς είναι προς τη Δυτική Ευρώπη (κυρίως Λονδίνο, Παρίσι, Μόναχο, αλλά και όχι μόνο), δηλαδή 3 με 4 ώρες ταξίδι το πολύ, ενώ τα τελευταία δύο με τρία χρόνια έχουν πυκνώσει πολύ και οι τάξεις εκείνων που ταξιδεύουν προς τις χώρες του Κόλπου.
Στην αργκό των ταξιδιωτών αυτής της κατηγορίας, είναι εκείνοι που «μπαίνουν από τον Βενιζέλο δεξιά». Ολοι οι υπόλοιποι πάνε «αριστερά». Αρκετοί μάλιστα έχουν αρχίσει να γνωρίζονται και μεταξύ τους, καθώς οι πτήσεις είναι συγκεκριμένες και ειδικά τα Σαββατοκύριακα ακόμα πιο «ειδικές». Βεβαίως, τίποτε από όλα τα παραπάνω δεν θα ίσχυε αν δεν είχαν προκύψει τα φθηνά αεροπορικά εισιτήρια, γεγονός που εκμεταλλεύονται ειδικά εκείνοι που πρέπει οπωσδήποτε, τουλάχιστον μία φορά το δεκαπενθήμερο, να δουν την οικογένειά τους. Ας όψεται η κρίση…
