Ο πρόεδρος της Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινουπολιτών Νίκος Ουζούνογλου στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» για τις ανησυχητικές εξελίξεις μετά και τις τελευταίες επιθέσεις οπαδών του Ερντογάν
Eντονη ανησυχία από τις φαινομενικά μεμονωμένες, αλλά κατά κοινή ομολογία κλιμακούμενες επιθέσεις εναντίον ελληνορθόδοξων μνημείων αλλά και απλών πολιτών στην Κωνσταντινούπολη, οι οποίες φέρνουν στη μνήμη γεγονότα περασμένων
δεκαετιών, εκφράζει η ελληνική μειονότητα της πόλης. Τις αποκαλύψεις για όσα βιώνει ο εκεί εναπομείνας ελληνισμός έκανε στη Βουλή ο πρόεδρος της Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινουπολιτών, καθηγητής Νίκος Ουζούνογλου, ο οποίος μίλησε στη συνεδρίαση της Επιτροπής Ελληνισμού της Διασποράς προκαλώντας έντονο προβληματισμό για την ασφάλεια των Ελλήνων της Πόλης. Απευθυνόμενος στα μέλη της επιτροπής, ο κ. Ουζούνογλου έκανε λόγο για ανησυχητικές εξελίξεις στα θέματα ασφαλείας της ελληνικής μειονότητας υποστηρίζοντας ότι δεν είναι ελάσσονος σημασίας.
Οπως υποστήριξε ο κ. Ουζούνογλου, σε μία από τις επιθέσεις, Κυριακή των Βαΐων, στον Αγιο Παντελεήμονα δράστες δεν ήταν τυχαίοι, αλλά μαθητές-οπαδοί του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) του Ταγίπ Ερντογάν, ενώ σε άλλη επίθεση υπήρξε απόπειρα πυρπόλησης ορθόδοξης εκκλησίας με Μολότοφ.
«Οσον αφορά τα θέματα ασφάλειας, έχουμε μερικές ανησυχητικές εξελίξεις, οι οποίες φαίνονται μεν μεμονωμένες, αλλά αν το μελετήσει κανείς, έχουν ενισχυτικό χαρακτήρα», είπε ο πρόεδρος της Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινουπολιτών και συνέχισε περιγράφοντας πώς οι επιθέσεις εναντίον του ελληνορθόδοξου στοιχείου κλιμακώνονται. «Πέρσι τον Ιούνιο, τέτοια εποχή, στην Αγία Τριάδα Χαλκηδόνος, έγινε μια επίθεση πυρπόλησης. Επίσης, άλλη μία έγινε πρόσφατα την ημέρα των Βαΐων, στον Αγιο Παντελεήμονα, στο Κουσκουντζούκι, από ομάδα οπαδών – βέβαια, γράφτηκε στον Τύπο ότι ήταν από μαθητές του Ιεροδιδασκαλείου. Δεν είναι σωστό. Ηταν από μαθητές-οπαδούς του κυβερνώντος κόμματος, οι οποίοι έκαναν διαδήλωση έξω από την εκκλησία. Ακόμη, έγινε επίθεση σε ένα άτομο έξω από την Αγία Τριάδα στο Ταξίμ», ήταν μόνο μερικά από τα παραδείγματα που παρέθεσε ο κ. Ουζούνογλου.
«Οσον αφορά τα θέματα ασφάλειας, έχουμε μερικές ανησυχητικές εξελίξεις, οι οποίες φαίνονται μεν μεμονωμένες, αλλά αν το μελετήσει κανείς, έχουν ενισχυτικό χαρακτήρα», είπε ο πρόεδρος της Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινουπολιτών και συνέχισε περιγράφοντας πώς οι επιθέσεις εναντίον του ελληνορθόδοξου στοιχείου κλιμακώνονται. «Πέρσι τον Ιούνιο, τέτοια εποχή, στην Αγία Τριάδα Χαλκηδόνος, έγινε μια επίθεση πυρπόλησης. Επίσης, άλλη μία έγινε πρόσφατα την ημέρα των Βαΐων, στον Αγιο Παντελεήμονα, στο Κουσκουντζούκι, από ομάδα οπαδών – βέβαια, γράφτηκε στον Τύπο ότι ήταν από μαθητές του Ιεροδιδασκαλείου. Δεν είναι σωστό. Ηταν από μαθητές-οπαδούς του κυβερνώντος κόμματος, οι οποίοι έκαναν διαδήλωση έξω από την εκκλησία. Ακόμη, έγινε επίθεση σε ένα άτομο έξω από την Αγία Τριάδα στο Ταξίμ», ήταν μόνο μερικά από τα παραδείγματα που παρέθεσε ο κ. Ουζούνογλου.
Ενδεικτικό της έκτασης που έχουν πάρει οι προκλήσεις εναντίον των ελληνορθοδόξων της Πόλης και οι επιθέσεις κατά χριστιανικών ναών είναι ότι το υπουργείο Εξωτερικών αναγκάστηκε να παρέμβει και να προβεί σε επίσημη ανακοίνωση ενόψει των εορτών του Πάσχα, προκειμένου να προστατεύσει τους Ελληνες ορθοδόξους της Πόλης κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα. «Το υπουργείο Εξωτερικών πληροφορήθηκε με εύλογη ανησυχία πρόσφατα περιστατικά εισόδου προκλητικών στοιχείων σε χριστιανικούς ναούς της Κωνσταντινούπολης. Ενόψει και των εορτών του Πάσχα, αναμένουμε από τις τουρκικές Αρχές να τηρήσουν τις σχετικές τους δεσμεύσεις και να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία των χριστιανικών ναών και τη διασφάλιση της απρόσκοπτης συμμετοχής των πιστών στις θρησκευτικές εκδηλώσεις των ημερών», ανέφερε η ανακοίνωση που εξέδωσε το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης το υπουργείο Εξωτερικών, με τον κ. Ουζούνογλου να χαρακτηρίζει απολύτως σωστή την απόφαση του ελληνικού ΥΠ.ΕΞ.
Ο προβληματισμός και η ανησυχία ωστόσο παραμένουν για τις κλιμακούμενες επιθέσεις.
Είναι χαρακτηριστικό ότι με γραπτή του δήλωση στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο κ. Ουζούνογλου κάνει λόγο για φαινομενικά μεμονωμένες επιθέσεις και αφήνει σαφείς υπαινιγμούς για το ενδεχόμενο αυτές να ήταν εκ των προτέρων σε γνώση των τουρκικών Αρχών.«Σχετικά με το θέμα των φαινομενικά μεμονωμένων επιθέσεων κατά εκκλησιών που έχουν γίνει πρόσφατα, πάλι έχουμε τονίσει στις Αρχές της Τουρκίας ότι θα πρέπει να ληφθούν μέτρα προστασίας, αλλά περισσότερο μέτρα καταπολέμησης ρατσιστικών εκφράσεων και εκδηλώσεων. Είναι ανάγκη να τονιστεί το γεγονός ότι, σε αντίθεση με όσα γίνονταν τις δεκαετίες 1950-2000, οι αστυνομικές Αρχές επενέβησαν άμεσα. Το γεγονός όμως της πολύ επικίνδυνα κλιμακούμενης έντασης εντός της Τουρκίας είναι ανησυχητικό. Το κρίσιμο ερώτημα είναι κατά πόσο αυτές οι ενέργειες ήταν εν γνώσει ορισμένων Αρχών από πριν», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Ουζούνογλου.
Η κατάσχεση 2.000 ακινήτων της ελληνορθόδοξης κοινότητας
Για την ελληνική κοινότητα της Κωνσταντινούπολης σημαντικότερο θέμα ακόμα και από αυτό των επιθέσεων κατά του ελληνικού στοιχείου είναι η αρπαγή της περιουσίας των Ελλήνων μέσω και της απαγόρευσης εκλογών στα ευαγή ιδρύματα, αλλά και η επικρατούσα κατάσταση στο Ιδρυμα Βαλουκλή, το οποίο είναι το παλαιότερο και το μεγαλύτερο του ελληνισμού, στο οποίο ανήκει το 65% της ακίνητης περιουσίας των ευαγών ιδρυμάτων. Οπως εξήγησε στη Βουλή ο κ. Ουζούνογλου (φωτ. κέντρο), η ελληνορθόδοξη-ρωμαίικη κοινότητα έχει 70 ευαγή ιδρύματα. Πέραν του προβλήματος της διοίκησής τους από μια Ομογένεια που αριθμεί πλέον μόλις μερικές χιλιάδες μέλη, το σημαντικότερο ζήτημα κατά τον ίδιο είναι ότι το 1974 το Αναιρετικό Δικαστήριο της Τουρκίας με ένα νομικό «πραξικόπημα» ή με ένα νομικό εξάμβλωμα και με μια απόφαση που έχει μείνει στην Ιστορία όρισε ότι αυτοί οι πολίτες ναι μεν είναι υπήκοοι αυτής της χώρας, αλλά είναι και ξένοι, επομένως τα ιδρύματά τους δεν μπορούν να αποκτούν περιουσία από νέες δωρεές ή νέες ιδιοκτησίες με οποιοδήποτε τρόπο. «Με αυτόν τον τρόπο κατήργησε τις ιδιοκτησίες που είχαν δοθεί στα ιδρύματα αυτά από το 1936, οπότε είχε γίνει μια καταγραφή. Αυτό είχε τρομακτικές συνέπειες.Παραπάνω από 2.000 ακίνητα της ελληνορθόδοξης κοινότητας κατασχέθηκαν, εν μια ριπή», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Ουζούνογλου. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινουπολιτών, το ζήτημα επανήλθε το 2004 και σε κάποιο βαθμό έχει γίνει επιστροφή ακινήτων, όμως το ποσοστό είναι περιορισμένο, περίπου στο 20%. Την ίδια ώρα, όμως, που η ελληνική κοινότητα διεκδικεί νομικά τα ακίνητα, ο κ. Ουζούνογλου κατήγγειλε στη Βουλή ότι η Τουρκία με ένα τέχνασμα προσπαθεί να εμποδίσει τις απαιτήσεις της ελληνικής μειονότητας. Συγκεκριμένα, τον Ιανουάριο του 2014 η Γενική Διεύθυνση Βακουφίων, που εποπτεύει και τα ιδρύματα της ελληνικής μειονότητας, αποφάσισε να καταργήσει την εκλογική διαδικασία για τη διοίκησή τους και να τοποθετεί η ίδια τα μέλη, ώστε να πάρει έτσι τον πλήρη έλεγχό τους.
Μιλώντας στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο κ. Ουζούνογλου επισημαίνει ότι πολλές φορές η Οικουμενική Ομοσπονδία Κωνσταντινουπολιτών έχει τονίσει απευθείας προς τους ιθύνοντες της Τουρκίας ότι μαζικής κλίμακας παραβιάσεις δικαιωμάτων που έχει υποστεί η Ελληνορθόδοξη Κοινότητα της Κωνσταντινούπολης αποτέλεσαν παραβιάσεις νόμων και διεθνών συμβάσεων που έχει δεσμευτεί να τηρεί η Τουρκία. Είναι διαπιστωμένο, πρώτιστα από ερευνητές μέσα από την Τουρκία, ότι τα αντιμειονοτικά μέτρα που εφαρμόστηκαν σε όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα αφορούσαν το κατά πόσο εντός της Τουρκίας θα ισχύσει η αρχή της διοίκησης κατά νόμους ή θα υπάρξει διοίκηση αυθαιρεσίας.
Η επιστολή ΒαρθολομαίουΠληροφορούμενος τη συνεδρίαση της Επιτροπής Ελληνισμού της Διασποράς της Βουλής, η οποία θα ασχολείτο με τα προβλήματα των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, της Ιμβρου και της Τενέδου, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος απέστειλε συγκινητική επιστολή προς τα μέλη της, αναφερόμενος στους «καημούς και τους πόνους» του Γένους. «Και εάν αι ιστορικαί περιπέτειαι και αι ανθρώπινοι αδυναμίαι συνετέλεσαν ώστε σήμερον να παραμένη εις τους μικρούς, πλην απεράντους τούτους χώρους εν μικρόν λήμμα της άλλοτε ανθηράς Ομογενείας, έχομεν στερράν την εμπιστοσύνην μας εις την Πρόνοιαν του Θεού ότι “ουκ εάσει ημάς πειρασθήναι υπέρ ο δυνάμεθα”», ανέφερε μεταξύ άλλων ο Οικουμενικός Πατριάρχης.
Οι χριστιανικές εκκλησίες που μετατράπηκαν σε τζαμιά
Για τους Ελληνες ορθοδόξους της Πόλης, μείζον ζήτημα αποτελεί το πλήθος των βυζαντινών ναών που με το έτσι θέλω μετετράπησαν σε τζαμιά, καθώς ελάχιστοι είναι αυτοί που παραμένουν στη δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου και λειτουργούν ως χριστιανικές εκκλησίες. Ασφαλής οδηγός για την κατάσταση που επικρατεί με τους βυζαντινούς ναούς οι οποίοι καταλήφθηκαν και λειτουργούν πλέον ως τζαμιά ή ως μουσεία είναι το βιβλίο της Ερσης Βατού: «Κωνσταντινούπολη και Μαρμαράς», αλλά και ο διαδικτυακός τόπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Είναι χαρακτηριστικό ότι αναφορά στο θέμα των εκκλησιών έγινε και στη συνεδρίαση της Επιτροπής της Βουλής, με τον κ. Ουζούνογλου να ανοίγει ζήτημα κατειλημμένων ναών. «Υπάρχει μέσα σε αυτό το θέμα ένα ζήτημα, το οποίο και πρόσφατα ανέκυψε και είναι ότι όλα τα μοναστήρια στα Πριγκηπόννησα και άλλες τέσσερις εκκλησίες από τη δεκαετία του 1980 έχουν κηρυχθεί κατειλημμένες. Τι σημαίνει αυτό; Οτι η διοίκησή τους δεν ασκείται, πλέον, από τη μειονότητα και αυτό είναι σοβαρό ζήτημα.
Πρόσφατα, στη Χάλκη υπήρξε μια κατάληψη-κατάσχεση σκήτης της Ιεράς Μονής της Καμαριώτισσας, η οποία το 1942 είχε καταληφθεί μαζί με την Εμπορική Σχολή της Χάλκης, και εκεί ανακύπτει αυτό το ζήτημα των κατειλημμένων ακινήτων», είπε ο κ. Ουζούνογλου. Ειδικότερα, μεταξύ άλλων οι εκκλησίες της Πόλης και των περιχώρων που έγιναν τζαμιά είναι οι Αγιοι Σέργιος και Βάκχος, που έγινε KücükAyaSofya (Hüssein Aga) Camii, η Θεοτόκος Κυριώτισσα ή Μονή Ακαταλήπτου Χριστού, που έγινε Kalenderhane Camii, ο Αγιος Θεόδωρος Τήρων ή Αγιοι Θεόδωροι, που έγινε Vefa Kilise Camii, η Μονή Παντοκράτορος, που έγινε Zeyrek Camii, η Μονή Μυρελαίου, που έγινε Bodrum ή Mesih Pasa Camii, και η Μονή Αγίου Ιωάννη Στουδίου, που έγινε Imrahor Camii. Επίσης, η Παμμακάριστος, που έγινε Fethiye Camii, η Μονή της Χώρας ή του Σωτήρος Χριστού, που έγινε Kariye Camii, οι Αγιοι Απόστολοι του Φατίχ (ισοπεδωμένος σήμερα), που έγινε Fatih Camii, η Μονή Θεοτόκου Παναχράντου ή του Λιβός, που έγινε Fenari Isa Camii, η Αγία Θεοδοσία εν τοις Δεξιοκράτους (Μονή του Χριστού του Ευεργέτου, ναός χτισμένος στην ακτή του Κεράτιου κόλπου, 500 μέτρα περίπου από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και κοντά στην καστρόπορτα Aya Kapou), που έγινε Gül Camii, ο Αγιος Ανδρέας o εν Κρίσει, που έγινε Koca Mustafa Paşa Camii, η Αγία Θέκλα του Παλατιού των Βλαχερνών, που έγινε Atik Mustafa Paşa Camii ή Hazreti Cabir Camii (κατ’ άλλους, το τζαμί αυτό είναι ο Ναός των Αγίων Πέτρου και Μάρκου), και ο παλιός ορθόδοξος ναός στο Φατίχ (συνοικία Salmatomruk, στο Kasap Sokak), άγνωστο προς τιμήν ποιου αγίου, που αργότερα παραχωρήθηκε στους καθολικούς και ονομάστηκε Αγιος Νικόλαος και ο οποίος σήμερα είναι το Kefeli Camii (ονομασία που προήλθε από τους πρόσφυγες της πόλης Καφά-Θεοδοσία της Κριμαίας). Σημειώνεται επίσης πως ο ναός των Δομινικανών Μοναχών του St. Paul Γαλατά σήμερα είναι το Arap Camii.
