Μεγαλώνει ξανά ο προβληματισμός στο λιανεμπόριο τροφίμων, μετά τη ραγδαία επιδείνωση που σημείωσε η κατανάλωση στη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων. Ενώ όλα έδειχναν ότι η αγορά έβρισκε ένα σημείο ισορροπίας, η απότομη πτώση των πωλήσεων «πάγωσε» τους λιανέμπορους που ήλπιζαν σε σταδιακή ανάκαμψη
από το καλοκαίρι και έπειτα, μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και την άρση της αβεβαιότητας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα έσοδα των σούπερ μάρκετ δέχθηκαν νέο πλήγμα τον Μάιο (και τις πρώτες δυο εβδομάδες του Ιουνίου, μετά την ανέλπιστα σημαντική βελτίωση που κατέγραψαν τον Απρίλιο (η κάμψη περιορίστηκε στο 0,9% με βάση στοιχεία της Iri), σημαίνοντας συναγερμό για τη συνέχεια. Και όλα αυτά, παρά τις έντονες προσφορές που κατακλύζουν σταθερά τα ράφια των σούπερ μάρκετ από τις αρχές του τρέχοντος έτους, με στόχο την αναθέρμανση της ζήτησης.
Η αγωνία για την επόμενη ημέρα είναι διάχυτη, καθώς η νέα φοροκαταιγίδα σε συνδυασμό με την αύξηση του ΦΠΑ στο 24% αναμένεται να διευρύνει τις απώλειες εσόδων, οι οποίες υπολογίζεται πως από την αρχή της κρίσης το 2009 μέχρι ξεπέρασαν τα 5 δισ. ευρώ (!). «Τη στιγμή που τα νοικοκυριά είχαν προσαρμοστεί στα capital controls και στα νέα δεδομένα, και άρχισαν να ξοδεύουν χρήματα, οι νέες επιβαρύνσεις στο διαθέσιμο εισόδημα θα επαναφέρει τον σκεπτικισμό, κάνοντάς τα ακόμη πιο επιφυλακτικά στις δαπάνες τους», επισημαίνει κορυφαίος παράγοντας του λιανεμπορίου.
Ήδη, οι καταναλωτές -όπως δείχνουν διάφορες έρευνες που βλέπουν κατά διαστήματα το φως της δημοσιότητας- περιορίζουν τις ποσότητες ακόμη και σε βασικά είδη διατροφής και στρέφονται σε πιο οικονομικές λύσεις, σε μια προσπάθεια να καλύψουν τις ανάγκες τους, με το περιορισμένο εισόδημα που έχουν στη διάθεσή τους.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, οκτώ στους δέκα καταναλωτές δηλώνουν πως «κυνηγούν» τις προσφορές όταν πάνε για ψώνια στο σούπερ μάρκετ, ενώ αντίστοιχο είναι το ποσοστό όσων αγοράζουν περισσότερες προσφορές και εκπτώσεις σε σχέση με το παρελθόν. Επιπλέον, δεν διστάζουν να «γυρίσουν» την πλάτη στα προϊοντα που θεωρούν πως εξακολουθούν να πωλούνται ακριβά, και δεν έχουν προσαρμοστεί στις συνθήκες της εποχής. Είναι ενδεικτικό πως στο πρώτο τετράμηνο του έτους βασικές κατηγορίες προϊόντων όπως τα γαλακτοκομικά, τα συσκευασμένα τρόφιμα και τα κατεψυγμένα εμφάνισαν μεγάλη πτώση (-11,3%, -10% και -16,2% αντίστοιχα) ενώ ισχυρές πιέσεις δέχθηκαν τα αλκοολούχα ποτά (-12,1%), τα αναψυκτικά (-7,3%) και τα σνακ (-12%).
Προσφορές χωρίς… τέλος
Με την απευθείας μείωση των τιμών να θεωρείται αδύνατη, όπως ισχυρίζονται βιομήχανοι και λιανέμποροι λόγω του υψηλού κόστους παραγωγής και διάθεσης, το βάρος των αλυσίδων στρέφεται στην εντατικοποίηση των προσφορών. Το τελευταίο διάστημα υπάρχουν εκπτώσεις που αγγίζουν το 50%, πρωτοφανές ποσοστό για τη συγκεκριμένη περίοδο, ενώ μεγάλες εκπτώσεις γίνονται και στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας (!), τα οποία ήδη πωλούνται σε φθηνότερες τιμές από τα επώνυμα. «Οι προσφορές θα εντείνονται όσο θα πιέζεται η ζήτηση. Ήδη, τα μισά επώνυμα προϊόντα πωλούνται σε κάποιας μορφής προσφορά. Αντίθετα, δεν υπάρχουν περιθώρια για οποιαδήποτε απορρόφηση του κόστους, και όποια αύξηση θα περάσει αναπόφευκτα στις τελικές τιμές», επισημαίνει στέλεχος μεγάλης αλυσίδας, ανεβάζοντας στα ύψη τον ανταγωνισμό στον χώρο.
Με την απευθείας μείωση των τιμών να θεωρείται αδύνατη, όπως ισχυρίζονται βιομήχανοι και λιανέμποροι λόγω του υψηλού κόστους παραγωγής και διάθεσης, το βάρος των αλυσίδων στρέφεται στην εντατικοποίηση των προσφορών. Το τελευταίο διάστημα υπάρχουν εκπτώσεις που αγγίζουν το 50%, πρωτοφανές ποσοστό για τη συγκεκριμένη περίοδο, ενώ μεγάλες εκπτώσεις γίνονται και στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας (!), τα οποία ήδη πωλούνται σε φθηνότερες τιμές από τα επώνυμα. «Οι προσφορές θα εντείνονται όσο θα πιέζεται η ζήτηση. Ήδη, τα μισά επώνυμα προϊόντα πωλούνται σε κάποιας μορφής προσφορά. Αντίθετα, δεν υπάρχουν περιθώρια για οποιαδήποτε απορρόφηση του κόστους, και όποια αύξηση θα περάσει αναπόφευκτα στις τελικές τιμές», επισημαίνει στέλεχος μεγάλης αλυσίδας, ανεβάζοντας στα ύψη τον ανταγωνισμό στον χώρο.
Μπροστά σε αυτό το ασφυκτικό τοπίο, παράγοντες της αγοράς δεν αποκλείουν νεό γύρο συγκέντρωσης, μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων του κλάδου. Όπως λένε οι ίδιοι, το περιβάλλον είναι αρκετά ρευστό και κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά πως δεν θα υπάρξουν νέες εξελίξεις, μετά την εξαγορά του «Βερόπουλου» από τον όμιλο METRO της οικογένειας Παντελιάδη και τη συμφωνία του «Μαρινόπουλου» με τον «Σκλαβενίτη», η οποία φέρεται να κλειδώνει στα μέσα του καλοκαίριου αντί για τον Ιούνιο, όπως αρχικά προβλέπονταν λόγω καθυστέρησης στην υποβολή της συμφωνίας μετόχων στην Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Τα βλέμματα επικεντρώνονται στον «Μαρινόπουλο», ο οποίος σύμφωνα με πληροφορίες καθυστερεί ξανά την εξόφληση των προμηθευτών, με αποτέλεσμα να έχουν επιστρέψει οι ανησυχίες για την επιτυχία του εγχειρήματος διάσωσης της ιστορικής αλυσίδας. Αν και κανείς δεν θέλει να σκέφτεται το ενδεχόμενο κατάρρευσης, καθώς οι συνέπειες θα είναι επώδυνες για το σύνολο του λιανεμπορίου αλλά και της ελληνικής οικονομίας, δεν κρύβουν πως φοβούνται αρνητική κατάληξη της προσπάθειας αυτής.
