Η επίσκεψη του κ. Βλαντιμίρ Πούτιν στο Αγιον Ορος ήταν εντυπωσιακή ως προς το εύρος της συνοδείας του προέδρου της αχανούς ευρασιατικής χώρας αλλά και της σημασίας που έδωσαν τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα της Ρωσίας, τα οποία μετέδιδαν ζωντανά επί πεντάωρο καθετί που συνέβαινε γύρω από τον ηγέτη που περιδιάβαινε τα υπερχιλιετή μοναστικά μονοπάτια στο
«Περιβόλι της Παναγίας». Ωστόσο, πίσω από το μεγάλο επικοινωνιακό γεγονός, οι εκπρόσωποι της ελληνικής πολιτείας, η οποία έχει, βάσει του Καταστατικού Χάρτη, ρόλο στο Αγιον Ορος, ήρθαν αντιμέτωποι με μια σειρά από… ανοιχτά ζητήματα. Οι μοναχοί, λίγο πριν, αλλά και μετά την επίσκεψη του κ. Πούτιν, έσπευσαν να υπενθυμίσουν κάποια από τα πάγια αιτήματά τους έναντι της ελληνικής πολιτείας, αλλά και να τονίσουν τις ενστάσεις τους για κάποια άλλα.
Το πρώτο πρόβλημα προέκυψε από τη διαχείριση της υπόθεσης της χρονίζουσας κατάστασης στη Μονή Εσφιγμένου που από το 1972 επανδρώνεται από μοναχούς, οι οποίοι δεν μνημονεύουν το όνομα του Οικουμενικού Πατριάρχη και αρνούνται να εγκαταλείψουν το μοναστήρι. Την υπόθεση ανέλαβε να διαχειριστεί εκ μέρους του ελληνικού κράτους ο ειδικός γραμματέας Θρησκευτικής και Πολιτιστικής Διπλωματίας, Στάθης Λιαντής, ο οποίος είναι συνεργάτης του αρμόδιου υφυπουργού Εξωτερικών, Ι. Αμανατίδη. Από το Πατριαρχείο καταρτίσθηκε μια εξαρχία υπό την προεδρία του μητροπολίτη Μιλήτου κ. Αποστόλου, ενώ συνομιλίες έγιναν και με τους μοναχούς, με τους οποίους, σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Λιαντής συγκρούσθηκε. Αποτέλεσμα ήταν προ ολίγων ημερών (μάλιστα πριν από την άφιξη του κ. Πούτιν στο Αγιον Ορος) να φθάσει στο γραφείο του υπουργού Εξωτερικών κ. Ν. Κοτζιά επιστολή των μοναχών που γνωστοποιούσαν ότι για τη μοναστική κοινότητα του Αθω ο κ. Λιαντής αποτελεί «persona non grata». Σύμφωνα με πληροφορίες, οι μοναχοί ενεργοποίησαν και τηλεφωνικούς διαύλους με την Αθήνα, τονίζοντας ότι αν ο κ. Λιαντής περάσει ξανά τα όρια της μοναστικής πολιτείας, τότε θα ζητήσουν τη συνδρομή της ελληνικής αστυνομίας για την… απέλασή του. Ο ίδιος ο κ. Κοτζιάς, πάντως, ως μη γνώστης των εκκλησιαστικών ζητημάτων, έχει αφήσει τη διαχείριση του… καυτού προβλήματος στα χέρια του καθ’ ύλην αρμοδίου κ. Αμανατίδη. Αλλωστε ο κ. Λιαντής (ο οποίος τον Ιανουάριο του 2013 έκανε στη Θεσσαλονίκη μια διάλεξη με θέμα «Ο κόκκινος Θεός – Μια Θεολογική Ανάγνωση της Ιστορίας του Σοσιαλισμού»), είναι κομματικό στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ και πρόσωπο επιλογής του κ. Αμανατίδη.
Ωστόσο, η πλέον σοβαρή πτυχή των συζητήσεων ανάμεσα στους μοναχούς και την ελληνική πολιτεία εκτυλίχθηκε λίγες ημέρες πριν από την επίσκεψη του κ. Πούτιν στον Αθω και δη κατά την προπαρασκευαστική μετάβαση του Προέδρου της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου στις Καρυές. Οι συζητήσεις του κ. Παυλόπουλου με τους μοναχούς είχαν ως άρρητο φόντο, τον φόβο ότι η οικονομική δυστοκία του ελληνικού κράτους μπορεί να επιτρέψει τη δυναμική διείσδυση άλλων χωρών που ήδη έχουν μοναστική παρουσία στον Αθω (Ρωσία, Σερβία, Ρουμανία). Ο βασικός προβληματισμός των μοναχών επικεντρώθηκε στο γεγονός ότι η ακίνητη περιουσία των μοναστηριών που βρίσκεται ανά την Ελλάδα, φορολογείται βαρύτατα μέσω του ΕΝΦΙΑ.
Την ίδια στιγμή, αυτά τα ακίνητα είτε λόγω παλαιότητας είτε λόγω της γενικότερης κρίσης δεν ενοικιάζονται. Ως εκ τούτου, τα μοναστήρια δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις φορολογικές υποχρεώσεις τους (το σύνολο του ΕΝΦΙΑ που πρέπει να καταβληθεί υπολογίζεται πάνω από 10 εκατ. ευρώ). Στα επιχειρήματα των μοναχών περιλαμβάνεται το γεγονός ότι τα μοναστήρια έχουν ως μοναδικό έσοδο την ακίνητη περιουσία τους στον ελλαδικό χώρο, καθώς το Αγιον Ορος δεν είναι… αρχαιολογικός χώρος ώστε να εκδίδουν εισιτήρια οι πιστοί που μεταβαίνουν εκεί για πνευματικούς σκοπούς.
Το πρόβλημα είναι ότι πολλές από τις μονές χρωστούν ήδη αρκετά χρήματα, με αποτέλεσμα η ΔΟΥ Πολυγύρου να είναι προ των θυρών του καταλογισμού χρεών. Εφόσον η εφορία προχωρήσει προς αυτή την κατεύθυνση, τότε η Ιερά Κοινότητα θα χάσει και τη δυνατότητα να διεκδικεί τα ευρωπαϊκά προγράμματα που της είναι απαραίτητα για να αναστηλώσει τα μοναστήρια. Παρά το γεγονός ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν είναι θεσμικά υπεύθυνος για την οικονομική πολιτική, δεσμεύθηκε προς τους μοναχούς ότι θα προσπαθήσει να γνωστοποιήσει τα προβλήματά τους στην κυβέρνηση. Και δεν αποκλείεται, εντός των επόμενων εβδομάδων, να τους δεχθεί και στο Προεδρικό Μέγαρο.
Έντυπη