Εν μέσω ενός θερμού καλοκαιριού που δοκιμάζει τις αντοχές και τη συνοχή της Ευρωπαϊκής Ενωσης μετά το Brexit, έχει αρχίσει ήδη στα αρμόδια κοινοτικά όργανα η συζήτηση για την κατανομή της ρήτρας αναθεώρησης στο πλαίσιο της περιφερειακής πολιτικής.
Πρόκειται, σύμφωνα με την Καθημερινή, για ένα μαξιλάρι 4 δισ. ευρώ, που, όπως είχε συμφωνηθεί κατά την περίοδο κατανομής των πόρων από τα διαρθρωτικά ταμεία για το διάστημα
2014-2020, θα μοιραζόταν σε χώρες η οικονομική θέση των οποίων επιδεινώθηκε περαιτέρω τα χρόνια της κρίσης. Η συμφωνία προέβλεπε ότι η κατανομή των 4 δισ. ευρώ θα γίνει το 2016 και αφού ληφθούν υπόψη τα οικονομικά στοιχεία της τριετίας 2011-2013, της περιόδου δηλαδή της βαθιάς ύφεσης για την Ελλάδα, κατά τη διάρκεια της οποίας αρκετές περιφέρειες της χώρας βρέθηκαν σε χειρότερη οικονομική θέση.
Οι προσδοκίες της χώρας μας, που όταν έγινε η συμφωνία για την κατανομή των πόρων του ΕΣΠΑ φιλοδοξούσε να εισπράξει περί τα 2 δισ. ευρώ –σύμφωνα με τις τότε εκτιμήσεις– προσγειώνονται πλέον σημαντικά. Αν και κανείς δεν μπορεί να εξαγάγει ένα ασφαλές νούμερο για το ποσό που μπορεί να διεκδικήσει η χώρα μας, καθώς πρόκειται για άσκηση στην οποία συμμετέχουν όλες οι χώρες, οι προσδοκίες μειώνονται ακόμη και κάτω του 1 δισ. ευρώ.
Το γεγονός ότι βασικοί διεκδικητές στην άσκηση που είναι σε πλήρη εξέλιξη αναδεικνύονται μεγάλες περιφέρειες κυρίως της Ισπανίας, της Βρετανίας και άλλων χωρών, όπως η Πορτογαλία, ψαλιδίζει τις φιλοδοξίες της ελληνικής πλευράς.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με βάση τους οικονομικούς δείκτες της τριετίας 2011-2013, 32 ευρωπαϊκές περιφέρειες αλλάζουν κατηγορία και 31 από αυτές εμφανίζονται φτωχότερες σε σχέση με την τριετία 2007-2009. Μεταξύ αυτών είναι επτά ελληνικές περιφέρειες, εννέα της Βρετανίας και οκτώ περιφέρειες της Ισπανίας. Να σημειωθεί ότι η κατανομή δεν θα γίνει οριζόντια, αλλά με βάση τον πληθυσμό και το ΑΕΠ αυτών των περιοχών, στοιχείο που πριμοδοτεί αναλογικά φτωχές περιοχές με μεγάλο πληθυσμό.
Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα, στο πλαίσιο της προγραμματικής περιόδου 2014-2020, δηλαδή του νέου ΕΣΠΑ, δικαιούται κονδύλια ύψους 20,4 δισ. ευρώ. Η ρήτρα αναθεώρησης, δηλαδή το μαξιλάρι των 4 δισ. ευρώ, αποτέλεσε ουσιαστικά μια «υποσχετική» που εξασφάλισε η ελληνική πλευρά στο πλαίσιο της κατανομής των πόρων των διαρθρωτικών ταμείων για μια πρόσθετη χρηματοδότηση από αυτό το μαξιλάρι. Αυτό γιατί οι πόροι την περίοδο εκείνη μοιράστηκαν με βάση τα οικονομικά στοιχεία της τριετίας 2007-2009, αγνοώντας ουσιαστικά τις επιπτώσεις της κρίσης στην Ελλάδα, που ξεκίνησε το 2009 και κορυφώθηκε στη συνέχεια.
Οι οριστικές αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το θέμα αναμένονται το φθινόπωρο, ενώ το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Βρετανία περιπλέκει ακόμη περισσότερο την κατάσταση, στον βαθμό που δεν είναι σαφές ούτε πώς θα εξελιχθεί η συζήτηση για το Brexit ούτε φυσικά πώς θα επηρεάσει τη διαδικασία.
