Ορατός είναι πλέον ο κίνδυνος να οδηγηθεί σε οριστικό ναυάγιο μία ακόμη αποκρατικοποίηση, η οποία μάλιστα εκτός από την οικονομική διάσταση έχει ιδιαίτερο
γεωπολιτικό βάρος. Ο λόγος για την πώληση του 66% του ΔΕΣΦΑστην εταιρεία Socar του Αζερμπαϊτζάν, η οποία βρίσκεται σε εκκρεμότητα από το 2013 εξαιτίας των γραφειοκρατικών εμποδίων που είχαν ανακύψει με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Εκτός όμως από τα ευρωπαϊκά ζητήματα τον τελευταίο χρόνο, έχει ανακύψει μια σοβαρή εμπλοκή που αφορά στο θέμα του κανονισμού τιμολόγησης του δικτύου μεταφοράς αερίου. Πρόκειται για τον τρόπο με τον οποίο υπολογίζεται το τιμολόγιο χρήσης του δικτύου, δηλαδή το έσοδο που θα έχει ο ΔΕΣΦΑ από τους χρήστες, που δεν είναι άλλοι από τους καταναλωτές (βιομηχανίες, επαγγελματίες και νοικοκυριά).
Για το θέμα, λοιπόν, προχθές το υπουργείο Ενέργειας κατέθεσε τροπολογία, η οποία επανακαθορίζει τη ρυθμιζόμενη περιουσιακή βάση του ΔΕΣΦΑ, ώστε μέσω των τιμολογίων να περιοριστεί το ύψος των αυξήσεων που θα προέκυπταν εάν δεν γίνονταν οι αλλαγές. Το υπουργείο σωστά τονίζει ότι με την παλιά μέθοδο διαμορφώνεται μια συνολική ανακτήσιμη διαφορά 829 εκατ. ευρώ που σημαίνει ότι τα τέλη δικτύου θα έπρεπε να αυξηθούν κατά 68%.
Στη Βουλή, μάλιστα, κατά τη διάρκεια της συζήτησης ο κ. Σκουρλέτης εμφανίστηκε ιδιαίτερα αιχμηρός, τονίζοντας ότι με τις αυξήσεις αυτές μέσα σε λίγα χρόνια θα γίνει απόσβεση της επένδυσης των νέων μεγαλομετόχων του ΔΕΣΦΑ.
Σημειώνεται ότι λίγο πριν τις δηλώσεις Σκουρλέτη στη Βουλή, ο υπουργός Ενέργειας είχε συναντηθεί με τον ειδικό απεσταλμένο του State Department Amos Hochstein, με τον οποίο συζητήθηκε και το θέμα του ΔΕΣΦΑ και της επένδυσης των Αζέρων.
Socar
Αν και από το υπουργείο δεν δόθηκαν περαιτέρω διευκρινίσεις για το περιεχόμενο της συζήτησης, η πλευρά της Socar εμφανίζει μια διαφορετική εκδοχή, αφήνοντας παράθυρο για προσέγγιση, εφόσον η πλευρά του υπουργείου ωστόσο ρίξει και εκείνη νερό στο κρασί της.
Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από τις δηλώσεις του προέδρου της Socar Greece Anar Mammadov στο Capital.gr.
Ο κ. Mammadov ξεκαθαρίζει ότι για τη συγκεκριμένη τροπολογία δεν υπήρξε συνεργασία με τη Socar και προσθέτει: Η Socar δεν επέμεινε ποτέ σε αυξήσεις της τάξης του 68% για τις ταρίφες του δικτύου. Αυτή η αύξηση προκύπτει από τη μεθοδολογία υπολογισμού των ταριφών του δικτύου και δεν αποτελεί απαίτηση της Socar. Η Socar δεν έχει καμία σχέση με αυτό. Δεν επιμένουμε σε αυτό και ούτε το θέλουμε” υπογραμμίζει ο επικεφαλής της εν Ελλάδι θυγατρικής της κρατικής ενεργειακής εταιρείας του Αζερμπαϊτζάν για να καταλήξει, “είμαστε έτοιμοι να βρούμε μια κοινά αποδεκτή λύση αλλά αυτά τα μέτρα δεν πρέπει να λαμβάνονται μονομερώς χωρίς να υπάρχει διαβούλευση με εμάς”.
Υπάρχει περιθώριο για λύση;
Πηγές της αγοράς φυσικού αερίου θεωρούν ότι το “unfair” του υπουργείου δεν αφορά μόνο στο γεγονός ότι κατέθεσε την τροπολογία χωρίς τη συνεργασία της Socar. Όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά, η διαμόρφωση των τιμολογίων δεν επιτρέπεται να γίνει από τη Βουλή αφού αποτελεί αρμοδιότητα της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας με βάση τουλάχιστον τις διατάξεις του Ευρωπαϊκού Δικαίου (αρ. 41 Οδ. 2009/73). Επιπλέον, οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι η μείωση της ανακτήσιμης διαφοράς ενδεχομένως συνιστά προσβολή κεκτημένης ιδιοκτησίας κατά παράβαση της ΕΣΔΑ.
Είναι σαφές δηλαδή ότι, εφόσον δεν υπάρξει επαναπροσέγγιση, τότε υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για την ολοκλήρωση της μεταβίβασης του 66%, σε μία κρίσιμη χρονική συγκυρία με δεδομένο ότι θα πρέπει σε σύντομο χρονικό διάστημα, είτε να ολοκληρωθεί η πώληση ή να ανανεωθεί η εγγυητική επιστολή των Αζέρων.
Τα ερωτήματα που προκύπτουν πολλά και όπως έχει σημειώσει στο παρελθόν το Capital.gr η αποκρατικοποίηση του ΔΕΣΦΑ που έχει τελματώσει επί 3 χρόνια μετά την ολοκλήρωση του διαγωνισμού, αντιμετωπίζει πρόσθετα προβλήματα όπως η “απροθυμία” της κυβέρνησης Σύριζα να ολοκληρώσει μια συμφωνία που δεν “πιστεύει” ούτε “έκλεισε” η ίδια, αλλά και το εντελώς διαφορετικό περιβάλλον της αγοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Από την άλλη πλευρά, καθώς η είσοδος των Αζέρων στην ελληνική ενεργειακή αγορά συνδέεται ευθέως με τις εξελίξεις στο μέτωπο των αγωγών, την έναρξη κατασκευής του αγωγού TAP αλλά και τις ευρύτερες ανακατατάξεις του κλάδου του φυσικού αερίου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, υπάρχουν ακόμη ισχυρά κίνητρα για να βρεθεί κοινός τόπος.
Η πώληση
Θυμίζουμε ότι μετά από τον διαγωνισμό του 2013, η εταιρεία Socar του Αζερμπαϊτζάν ανακηρύχθηκε πλειοδότης προσφέροντας 400 εκατ. ευρώ για την απόκτηση του 66% του ΔΕΣΦΑ. Από το ποσό αυτό 212 εκατ. θα κατευθυνθούν στα ΕΛΠΕ που πωλούν το 35% της συμμετοχής τους στην εταιρεία και ποσό 188 εκατ. ευρώ στο ελληνικό Δημόσιο που πωλεί το 31%. Η μεταβίβαση ωστόσο δεν έχει ολοκληρωθεί καθώς επί μακρό χρονικό διάστημα είχε παγώσει η εξέταση της υπόθεσης από την ευρωπαϊκή επιτροπή ανταγωνισμού. Τελικά έχει βρεθεί φόρμουλα ώστε η Socar να αποκτήσει το 49% των μετοχών και το υπόλοιπο 17% να κατευθυνθεί σε ευρωπαϊκή εταιρεία, ήτοι την ιταλική Snam.
Παρά την εξεύρεση λύσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το θέμα των νέων τιμολογίων του ΔΕΣΦΑ αναδείχθηκε ως νέο αγκάθι για την ολοκλήρωση της πώλησης, με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε πλέον στο σημείο μηδέν όπου όλες οι πλευρές καλούνται να λάβουν τις τελικές αποφάσεις τους.
