Η άφιξη του κ. Jack Lew στην Αθήνα, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές “ίσως αποδειχθεί περισσότερο σημαντική από ό,τι αρχικά είχε προγραμματισθεί…”. Από τους
ίδιους διπλωματικούς κύκλους εκφράζονται ισχυρές ανησυχίες για το πως θα αντιδράσει η τουρκική κυβέρνηση στο μετα-πραξικοπηματικό περιβάλλον το οποίο χαρακτηρίζεται ως “υψηλής οικονομικής – πολιτικής έντασης και κινδύνων”.
Τα ζητήματα αυτά πολύ περισσότερο από τα θέματα της πορείας του ελληνικού προγράμματος στήριξης (Β αξιολόγηση, ΔΝΤ, κ.λ.π.) θα απασχολήσουν τις συζητήσεις του Αμερικανού αξιωματούχου με την ελληνική κυβέρνηση, ο οποίος μετά την Αθήνα θα μεταβεί στην Κίνα για την συνάντηση του G-20 σε ένα επίσης φορτισμένο οικονομικά και γεωπολιτικά περιβάλλον λόγω των γεωπολιτικών αναταράξεων στην ευρύτερη περιοχή μεταξύ Κίνας και Φιλιππίνων.
Η συμπεριφορά των ξένων επενδυτών έχει ήδη αρχίσει να επιβεβαιώνει τους λόγους για την ήδη εμπεδωμένη ανησυχία στη γειτονική χώρα.
Η αβεβαιότητα για την επόμενη ημέρα τροφοδοτείται και από τα ερωτηματικά για το πως θα αντιδράσει η Κεντρική Τράπεζα της χώρας απέναντι στην φυγή κεφαλαίων. Τα στοιχεία που καταγράφονται φαίνεται να οδηγούν σε ένα αυτοτροφοδοτούμενο φαύλο κύκλο με τις χρηματιστηριακές αγορές να αντανακλούν σπασμωδικά τις κινήσεις αυτές.
Τα διαθέσιμα οικονομικά στοιχεία “φωτογραφίζουν” τις κυριότερες εστίες αβεβαιότητας.
Το ιδιωτικό χρέος έχει αυξηθεί από το ξέσπασμα της κρίσης μετά το 2009 κατά 33 δισ. δολ. ενώ την ίδια περίοδο το δημόσιο χρέος έχει αυξηθεί σχεδόν κατά 200 δισ. δολ. με την τουρκική λίρα να έχει χάσει τουλάχιστον ένα 10% της συναλλαγματικής ισοτιμίας της έναντι του δολαρίου. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του πανικού επενδυτών σε εκδόσεις ομολόγων στην Ιταλία σε τουρκική λίρα…
Η βιαιότητα της “εξόδου” των κεφαλαίων αυτών έχει οδηγήσει πολύ γρήγορα τους οίκους αξιολόγησης να προδικάζουν την αρνητική αναθεώρηση της πιστοληπτικής ικανότητας της οικονομίας.
Ταυτόχρονα όμως υποχρεώνει την τουρκική κυβέρνηση να αναζητήσει διεξόδους. Αλλά, σύμφωνα με τους αναλυτές, οι εναλλακτικές επιλογές… εκ παραδόσεως συνδέονται με γεωπολιτικές αναταράξεις με τους γείτονές της.
Ήδη η Τουρκία έχει ανοικτά μέτωπα ανατολικά και νότια παρά το γεγονός ότι δύο εβδομάδες πριν από την απόπειρα πραξικοπήματος είχε φροντίσει να κλείσει τα “θέματα” που είχε με Ρωσία και Ισραήλ.
Ορισμένοι αναλυτές συνδέουν τις κινήσεις αυτές με την προοπτικές του ρόλου που θέλει να αναλάβει η Άγκυρα στις ενεργειακές ροές προς την Ευρώπη που περιλαμβάνουν και την Κύπρο. Άλλοι όμως θέτουν ερωτηματικά για το ενδεχόμενο συσχέτισης των κινήσεων αυτών (σαν προληπτικές) με την απόπειρα πραξικοπήματος που ακολούθησε.
Σε κάθε περίπτωση η ενδεχόμενη υιοθέτηση από την πλευρά της Άγκυρας της συνήθους τακτικής “εξαγωγής” της εσωτερικής έντασης, στο μετά την απόπειρα του πραξικοπήματος οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον, περιλαμβάνει και το Αιγαίο. Αλλά “αυτό θα φανεί στη συμπεριφορά της Άγκυρας στο επεισόδιο των οκτώ αξιωματικών του ελικοπτέρου που προσγειώθηκε στην Αλεξανδρούπολη…”, όπως σχολιάζεται από παρατηρητές του διπλωματικού σώματος στην Αθήνα.
Το κυρίαρχο όμως στοιχείο στο οποίο φαίνεται να συγκλίνουν αναλυτές της ευρωπαϊκής διπλωματίας είναι το αν η Άγκυρα υπό την πίεση της εσωτερικής πολιτικής αλλά και οικονομικής έντασης θα δρομολογήσει διαδικασίες απομάκρυνσής της από την προσέγγιση με την Ευρωπαϊκή Ένωση ή όχι.
Στο σημείο αυτό, οι πιέσεις που έχει αρχίσει ήδη να δέχεται στο οικονομικό επίπεδο η Τουρκία, λόγω της βίαιης εξόδου κεφαλαίων από την οικονομία της, θεωρείται πολύ πιθανό ότι θα παίξουν σημαντικό ρόλο. Και κρίνεται ότι θα επηρεάσουν κατά συνέπεια τις επιλογές της σε σχέση με τους Ευρωπαίους γείτονες, με την Ελλάδα να βρίσκεται στο πλέον ευαίσθητο σημείο αυτής της σχέσης. Για τον λόγο αυτό άλλωστε η παρουσία του κ. Jack Lew στην Αθήνα αύριο θεωρείται ως εξαιρετικά σημαντική για τις αποφάσεις που θα δρομολογηθούν.
Ακριβώς γι’ αυτό η υπόθεση του τουρκικού ελικοπτέρου και η διαχείρισή της αποτελεί αυτή την στιγμή το πλέον ευαίσθητο στοιχείο στις εξελίξεις…
