Ειδικότερα, κατά την ομιλία του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέλυσε τα όρια παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας μέσω του προγράμματος αγοράς ομολόγων ΟΜΤ, κατά την πρόσφατη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (απόφαση της 16.6.2015) και του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας (απόφαση της 21.6.2016).
Ας σημειωθεί ότι οι παραπάνω αποφάσεις εκδόθηκαν ύστερα από υποβολή -την πρώτη στην ιστορία του- προδικαστικού ερωτήματος του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας προς το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναφορικά με την συμβατότητα του προγράμματος αγοράς ομολόγων ΟΜΤ με το πρωτογενές ευρωπαϊκό δίκαιο. Επίσης, σ’ αυτό το προδικαστικό ερώτημα φαίνεται, εμμέσως πλην σαφώς, ότι το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας υποστηρίζει την υπεροχή του γερμανικού Συντάγματος έναντι του ευρωπαϊκού δικαίου.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αρχικώς ανέλυσε τη φύση του προγράμματος αγοράς ομολόγων ΟΜΤ, τονίζοντας ότι αυτό συνιστά μέθοδο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία επινοήθηκε το καλοκαίρι του 2012, όταν είχε κορυφωθεί η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη.
Ειδικότερα, μέσω του προγράμματος ΟΜΤ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μπορεί να καταπολεμά την κρίση χρέους διά της μεθόδου της αγοράς κρατικών ομολόγων στην δευτερογενή αγορά, για χώρες όμως που έχουν πρόσβαση στις αγορές και εφόσον μπουν στην διαδικασία εφαρμογής κατάλληλου προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής.
Ο Προκόπης Παυλόπουλος, ανέπτυξε στη συνέχεια τους περιορισμούς που έθεσε τόσο το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας, προκειμένου το πρόγραμμα ΟΜΤ να κριθεί συμβατό με το πρωτογενές ευρωπαϊκό δίκαιο, ιδίως σ’ ό,τι αφορά στις αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Είναι ιδιαιτέρως σημαντικό το γεγονός, ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ολοκλήρωσε την ομιλία του επισημαίνοντας ότι υπό τους περιορισμούς αυτούς, το πρόγραμμα ΟΜΤ δεν θα μπορέσει, τελικώς, να οδηγήσει σε αποτελεσματική αντιμετώπιση της κρίσης χρέους που ήδη «χτυπά την πόρτα» της Ευρωζώνης και πρόκειται να ενταθεί.
Χαρακτηριστικό είναι το τελικό συμπέρασμα του κ.Παυλόπουλου: «Μια τελική αποτίμηση της μελλοντικής αποτελεσματικότητας του προγράμματος ΟΜΤ, υπό τα προαναφερόμενα νομολογιακά δεδομένα του ΔΕΕ και του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστήριο της Γερμανίας, οδηγεί στην ακόλουθη, δυσοίωνη, διαπίστωση: Η, ούτως ή άλλως, περιορισμένη εμβέλεια του προγράμματος ΟΜΤ -«παρασάγγας» απέχει έστω και από μια στοιχειώδη μορφή ευρωομολόγου που, μάλλον, φαίνεται ολοένα και περισσότερο αναγκαίο για την υπεράσπιση της ζώνης του ευρώ μπροστά στις διαφαινόμενες μεγάλες προκλήσεις, οι οποίες την απειλούν- σε συνδυασμό με τους κατά τ’ ανωτέρω αυστηρούς περιορισμούς κατά την εφαρμογή του, υπονομεύουν, εξ αρχής, τη χρησιμότητά του ενόψει της τρέχουσας αλλά και της μελλοντικής συγκυρίας κρίσης χρέους. Με απλές λέξεις φαίνεται, και δη «διά γυμνού οφθαλμού», ουτοπικό να περιμένει κανείς ότι, μ’ αυτή την μορφή, το πρόγραμμα ΟΜΤ είναι σε θέση ν’ αντιμετωπίσει αποτελεσματικώς την υπάρχουσα -και διαρκώς διογκούμενη- κρίση χρέους εντός της ζώνης του ευρώ, καθώς και τις πολλαπλές αρνητικές προεκτάσεις της».
