Να επιβληθούν ή να μην επιβληθούν κυρώσεις στην Ισπανία και την Πορτογαλία;
Αυτό φαίνεται να είναι το «καυτό» δίλημμα στις Βρυξέλλες, και συγκεκριμένα, στα γραφεία της Κομισιόν, αυτές τις μέρες, καθώς οι δύο χώρες έχουν επανειλημμένα ξεπεράσει κατά πολύ τον
στόχο 3% για το έλλειμμα που ορίζει το Σύμφωνο Σταθερότητας.
Η Κομισιόν έχει αποφύγει πολλές φορές στο παρελθόν να προχωρήσει σε κυρώσεις κατά των δύο χωρών, ωστόσο, τα περιθώρια στενεύουν πλέον, με αποτέλεσμα να ζητήσει την ερχόμενη εβδομάδα από το Eurogroup το «πράσινο φως» για πρόστιμο, έως και 0,2% του ΑΕΠ τους, αλλά και την αναστολή της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης από τα περιφερειακά ταμεία, έως και 0,5% του ΑΕΠ της κάθε χώρας.
Αν οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών δώσουν την έγκριση η Κομισιόν θα πρέπει να προτείνει μια σειρά ποινών μέσα σε 20 μέρες, όπως λέει το Bloomberg.
Ωστόσο, με το αντιευρωπαϊκό κλίμα και τον ευρωσκεπτικισμό να ενισχύεται μέρα με τη μέρα, και κυρίως, με τις οικονομίες να επιδεινώνονται συνεχώς, η επιβολή κυρώσεων μπορεί να αποδειχθεί αντιπαραγωγική οικονομικά και να δημιουργήσει νέα δημόσια δυσαρέσκεια.
Είναι πολύ πιθανό οι κυρώσεις να πυροδοτήσουν νέο «κύμα» στήριξης στα αντισυστημικά κόμματα που έχουν ακόμα λιγότερο σεβασμό για την δημοσιονομική πολιτική των Βρυξελλών σε σχέση με τις κυβερνήσεις που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο «τιμόνι» της Ισπανίας και της Πορτογαλίας.
Από την άλλη, η Ε.Ε. ρισκάρει να χάσει την αξιοπιστία της αν δεν ξεκινήσει τη διαδικασία κυρώσεων μετά από τόσα χρόνια μη συμμόρφωσης.
Επιπλέον, αν τη «γλιτώσουν» η Μαδρίτη και η Λισαβόνα, η Ρώμη θα αρχίσει να διεκδικεί, ακόμα πιο έντονα, τη χαλάρωση των κανονισμών για το bail in, για να σώσει τις τράπεζές της.
Μέσα σε ένα τέτοιο δύσκολο πλαίσιο, η Ε.Ε. έχει κάποια περιθώρια. Αν και το πρόστιμο που ορίζουν οι νόμοι είναι στο 0,2% του ΑΕΠ, η Κομισιόν μπορεί να επικαλεστεί «ειδικές οικονομικές συνθήκες» για να προτείνει μια ποινή χαμηλότερη, ή ακόμα και να την ακυρώσει.
Για τα κεφάλαια από το περιφερειακό ταμείο της Ε.Ε., η Κομισιόν έχει την ευχέρεια να «παγώσει» ένα μέρος των κεφαλαίων μόνο.
«Υπάρχει μια ισχυρή σύγκρουση αυτή τη στιγμή, μεταξύ της αξιοπιστίας των δημοσιονομικών κανόνων της Ε.Ε. και της αβεβαιότητας γύρω από την οικονομική ανάπτυξη στην Ευρωζώνη, η οποία μάλιστα, υποσκάπτεται από το Brexit. Οποιαδήποτε επιθετική απόφαση θα “γυρίσει” μπούμπερανγκ στο εσωτερικό της Ε.Ε. και θα καταστήσει ακόμα πιο δύσκολη, πολιτικά, τη συμμόρφωση με τους κανόνες στο μέλλον» σχολιάζει ο Antonio Barroso, πολιτικός αναλυτής στην Teneo Intelligence.