Με τον κατάλληλο ερεθισμό των οπτικών νεύρων σε τυφλά ποντίκια, ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Στάνφορντ κατάφεραν να αποκαταστήσουν τη σύνδεση μεταξύ ματιού και εγκεφάλου και να επαναφέρουν μερικώς την όραση στα πειραματόζωα, σύμφωνα
Η όραση είναι ένα πολύ ευαίσθητο πεδίο μελέτης. Οι επιστήμονες πέτυχαν να προκαλέσουν την τεχνητή αναγέννηση των “καλωδίων” του οπτικού νεύρου, που εκτείνονται από το τυφλό μάτι στον εγκέφαλο, επιτρέποντας στα ποντίκια να ανακτήσουν την όρασή τους. Είναι μια διαδικασία που γνωρίζει επιτυχία για πρώτη φορά στην ιστορία!
Τα κύτταρα-φωτοϋποδοχείς στο πίσω μέρος του αμφιβληστροειδούς αντιδρούν στο φως, αποστέλλοντας πληροφορίες μέσω των γαγγλιακών κυττάρων που φτάνουν από το οπτικό νεύρο μέσω των “καλωδίων” (νευράξονες) σε περιοχές του εγκεφάλου, όπου γίνεται η σύνδεση με νευρικά κύτταρα, τα οποία με την σειρά τους επεξεργάζονται, αποκωδικοποιούν τις πληροφορίες που λαμβάνουν από το μάτι.
Όταν οι νευράξονες στον εγκέφαλο, ή το νωτιαίο μυελό καταστραφούν, δεν αναγεννιούνται, σε αντίθεση με τους νευράξονες σε άλλα μέρη του σώματος. Ένας τραυματισμός ή μια προοδευτική πάθηση των ματιών, όπως το γλαύκωμα, μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στον αμφιβληστροειδή, στερώντας την όραση από το άτομο χωρίς καμία ελπίδα αποκατάστασης. Αυτό, τουλάχιστον, ίσχυε μέχρι και πριν από την έρευνα του Στάνφορντ.
Ο δρ Andrew Huberman, αναπληρωτής καθηγητής νευροβιολογίας στο πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, δήλωσε σχετικά: “Περισσότερο από το ένα τρίτο του ανθρώπινου εγκεφάλου είναι αφιερωμένο στην επεξεργασία των οπτικών πληροφοριών (…) Πάνω από 24 περιοχές του εγκεφάλου λαμβάνουν απευθείας σήματα από τα γαγγλιακά κύτταρα του αμφιβληστροειδούς. Αυτές οι περιοχές εμπλέκονται, όχι μόνο σε αυτό που συνήθως θεωρούμε ως όραση, αλλά και στους κιρκαδικούς ρυθμούς και την ψυχολογική διάθεση. Όταν οι άξονες αυτών των κυττάρων κόβονται, είναι σαν κάποιος να τραβάει το ‘βύσμα’ από την ‘οθόνη'”.
Για τις ανάγκες της έρευνας, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Neuroscience, οι ερευνητές εξέτασαν τις περιπτώσεις ποντικιών με κατεστραμμένο το οπτικό νεύρο και τα χώρισαν σε τρεις ομάδες. Στην πρώτη, τους έκαναν μια αγωγή με υψηλής αντίθεσης οπτικά ερεθίσματα. Στην δεύτερη εφάρμοσαν βιοχημικές μεθόδους επανενεργοποίησης του αμφιβληστροειδούς. Στην τρίτη ομάδα, τους εφάρμοσαν και τις δύο μεθόδους.
Διαπίστωσαν ότι τα ποντίκια στις δύο πρώτες ομάδες είχαν μέτρια αναγέννηση των νευραξόνων, ενώ εκείνα στην τρίτη ομάδα είχαν ακόμη μεγαλύτερη θετική ανταπόκριση στην θεραπεία. Οι ερευνητές εξεπλάγησαν όταν αντιλήφθηκαν ότι αυτή η αναγέννηση στους νευράξονες, γινόταν στα σωστά/κατάλληλα σημεία στον εγκέφαλο. Αυτό επέτρεψε στα ποντίκια να έχουν πάλι “ροή πληροφοριών” από τα μάτια στον εγκέφαλο.
Μέσα από εξειδικευμένα πειράματα/τεστ όρασης για τα ποντίκια, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι εν μέρει είχαν ανακτήσει την όρασή τους. Διευκρίνισαν, ωστόσο, ότι σε τεστ που απαιτούσαν πιο λεπτομερή όραση, τα ποντίκια δεν ανταποκρίθηκαν.
Η μελλοντική έρευνα, πλέον, θα επικεντρωθεί στην αύξηση της ποσότητας των νευραξόνων των γαγγλιακών κυττάρων του αμφιβληστροειδούς, που συνδέουν το μάτι με τον εγκέφαλο.
