Τα δύο μεγάλα οικονομικά ζητήματα που κυριαρχούν στην Ευρώπη είναι η απόφαση της Βρετανίας να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα μεγάλα προβλήματα
της Ιταλίας, με επίκεντρο την συνεχιζόμενη τραπεζική κρίση και το δημοψήφισμα του φθινοπώρου που θα μπορούσε να ανατρέψει την κυβέρνηση.
Ωστόσο, υπάρχει και ένα άλλο μεγάλο θέμα και που το έχουμε επισημάνει εδώ και καιρό στο capital.gr και δεν είναι άλλο από την Πορτογαλία. Η οικονομία της Πορτογαλίας αποτελεί εδώ και ένα αρκετά μεγάλο διάστημα πηγή ανησυχίας για τους ευρωπαίους πολιτικούς, αλλά οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τη χώρα αρχίζουν τώρα να κρυσταλλώνονται καθώς η συνεχιζόμενη τραπεζική κρίση και η γενικά αρτηριοσκληρωτική της οικονομία, απειλούν να εξελιχθούν στον νέο μεγάλο πονοκέφαλο της ευρωζώνης.
Πολλές επενδυτικές τράπεζες και εταιρείες ερευνών όπως η HSBC και Brown Brothers Harriman αλλά και το ΔΝΤ, έχουν ήδη προειδοποιήσει για την εύθραυστη κατάσταση των τραπεζών της Πορτογαλίας και της ευρύτερης οικονομίας της. Η Barclays έστειλε μία πιο ηχηρή προειδοποίηση για τα τεράστια ζητήματα που αντιμετωπίζει η χώρα.
“Αρκετές πορτογαλικές τράπεζες χρήζουν άμεσης προσοχής. Εκτός από την πώληση της Novo Banco, το μεγαλύτερο και πιο επείγον θέμα είναι η επίλυση των προβληματικών δανείων στη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας από πλευράς καταθέσεων, την Caixa Geral.
Ως αποτέλεσμα των σημαντικών αναγκών ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών (7,5 δισ. ευρώ), των δημοσιονομικών αποκλίσεων και της επιδείνωσης των μακροοικονομικών προοπτικών, οι ανάγκες χρηματοδότησης για το πορτογαλικό Υπουργείο Οικονομικών θα είναι μεγαλύτερες από ό, τι οι αρχές σήμερα εκτιμούν. Η ανάγκη για ένα νέο πρόγραμμα διάσωσης στην Πορτογαλία είναι ένας σοβαρός κίνδυνος, όπως τονίζει η Barclays.
Όπως επισημαίνει, η πορτογαλική ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί περαιτέρω μετά το Brexit τόσο το τρέχον έτος όσο και το επόμενο, και το ίδιο ισχύει για τις επενδύσεις και την ιδιωτική κατανάλωση, ενώ η χώρα έχει επίσης τεράστια προβλήματα με το χρέος το οποίο σύμφωνα με την Barclays θα αυξηθεί από 130% του ΑΕΠ το 2015 σε 132% το 2016.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι η Novo Banco ήταν η “καλή” τράπεζα που δημιουργήθηκε από τις… στάχτες της Banco Espirito Santo που έπρεπε να διασωθεί από το κράτος, τον Αύγουστο του 2014. Η ιδέα ήταν να πουληθεί η Novo Banco για να πληρωθεί το κόστος της διάσωσης, αλλά η διαδικασία τελικά απέτυχε, εν μέσω αναταραχής στις κινεζικές αγορές (τουλάχιστον δύο από τους πιθανούς υποψηφίους ήταν Κινέζοι) και της αβεβαιότηταwς σχετικά με το αν αυτή η “καλή” τράπεζα στην πραγματικότητα θα χρειαστεί περισσότερα κεφάλαια λόγω του αυξημένου επιπέδου των μη εξυπηρετούμενων δανείων που έχει ήδη στα βιβλία της.
Στη συνέχεια, τον περασμένο Νοέμβριο, η ΕΚΤ είπε στη Novo ότι θα χρειαστεί να συγκεντρώσει περίπου 1,4 δισ. ευρώ νέα κεφάλαια τα οποία η τράπεζα αρχικά δήλωσε ότι θα προέλθουν από την πωλήση περιουσιακών στοιχείων. Λίγο περισσότερο από ένα μήνα αργότερα, η κεντρική τράπεζα της Πορτογαλίας ουσιαστικά εγκατέλειψε την προσπάθεια. Στις 29 Δεκεμβρίου ανακοίνωσε ότι είχε μεταφέρει 2 δισεκατομμύρια ευρώ senior ομολόγων της Novo πίσω στηνBanco Espirito Santo (η οποία οδεύει προς κατάρρευση). Με άλλα λόγια, η Novo Banco έκλεισε την τρύπα του 1,4 δισ. ουσιαστικά δηλώνοντας 2 δισ. ομολόγων της ως “άκυρα”.
Σύμφωνα με τους FT, οι πορτογαλικές τράπεζες προετοιμάζονται για ακόμα πιο βαριές απώλειες από τις ανεπιτυχείς προσπάθειες της Λισαβόνας για την πώληση Novo Banco. Οι εκτιμήσεις για τον… λογαριασμό με τον οποίο θα βρεθούν αντιμέτωπες οι τράπεζες, οι οποίες χρηματοδοτούν το ταμείο εξυγίανσης που διέσωσε τη Novo Banco το 2014, κυμαίνεται από 2,9 έως 3,9 δισ. ευρώ. Κάποιοι τραπεζίτες μάλιστα αμφιβάλουν ότι η τράπεζα θα προσελκύσει οποιαδήποτε αποδεκτή προσφορά, οδηγώντας έτσι σε πιθανή διάλυση ή εκκαθάρισή της.
