Εχει ξεκινήσει η αναζήτηση του νέου βρετανικού μοντέλου για τον επαναπροσδιορισμό των σχέσεων Λονδίνου – Βρυξελλών μετά το δημοψήφισμα για το Brexit. Προτάσεις για τη σύναψη συμφωνιών στο υφιστάμενο πρότυπο της Νορβηγίας ή του Καναδά δεν φαίνεται να ικανοποιούν καμία πλευρά. Τέσσερα είναι τα πιθανά σενάρια, σύμφωνα με χθεσινό δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας Financial Times, και συγκεκριμένα τα εξής: εχθρικό διαζύγιο, νέα αρχή επί τη βάσει καινούργιων δεδομένων, ομαλή μετάβαση με φιλικούς όρους και ακύρωση του Brexit.
«Το ουσιώδες ερώτημα δεν είναι το μοντέλο που θα συμφωνηθεί μεταξύ των δύο πλευρών», σχολιάζει ο Πιερ Βιμόντ, Γάλλος διπλωμάτης που έχει υπηρετήσει στις Βρυξέλλες. «Αφορά το πώς θα εξελιχθούν οι διαπραγματεύσεις και εάν θα ακολουθήσουν κακό μονοπάτι», συμπληρώνει ο ίδιος.
Με βάση το σενάριο του «εχθρικού διαζυγίου», καταρρέουν οι συνομιλίες Λονδίνου – Βρυξελλών. Το Λονδίνο αποχωρίζεται την Ε.Ε. με υποτυπώδεις διαδικασίες μετάβασης, χάνοντας την ευνοϊκή πρόσβαση που είχε στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά. Αποφασίζει να διαμορφώσει ένα ελκυστικό επιχειρηματικό περιβάλλον με χαμηλούς συντελεστές φορολογίας και χαλαρούς κανόνες, εντείνοντας τον ανταγωνισμό με κράτη-μέλη της Ε.Ε.
Η νέα πρωθυπουργός της Βρετανίας, Τερέζα Μέι, δεν ευνοεί αυτήν την πορεία πραγμάτων. Υπάρχουν, ωστόσο, φόβοι μήπως οι καταστάσεις οδηγηθούν εκεί. Από την άλλη πλευρά, ορισμένοι είναι υπέρ ενός γρήγορου διαζυγίου διότι έτσι η Βρετανία θα ξεκινήσει άμεσα τη διαμόρφωση του νέου ρυθμιστικού και φορολογικού περιβάλλοντος για να προσελκύσει τη διεθνή επιχειρηματικότητα.
Στο δεύτερο σενάριο της «νέας αρχής», οι σχέσεις Βρετανίας – Ε.Ε είναι τεταμένες αλλά παραμένουν αρκετά σταθερές για να συμφωνηθεί μια ομαλή μετάβαση σε ό,τι αφορά την τελωνειακή πολιτική, τις εμπορικές σχέσεις και την επικύρωση της νέας συμφωνίας από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κοινοβούλια των κρατών-μελών. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Ντέιβιντ Ντέιβις, αρμόδιος υπουργός για το Brexit, θεωρεί πως η Ε.Ε. θα ταχθεί υπέρ της διατήρησης των εμπορικών σχέσεων χωρίς δασμούς. Θα πρέπει, όμως, να υπάρχει καλοπιστία από τις δύο πλευρές για να ολοκληρωθεί η πολυετής διαδικασία για την επικύρωση νέων συμφωνιών. Υπάρχουν, όμως, δύο «κόκκινες» γραμμές. Πρώτον, η ικανοποίηση του βρετανικού αιτήματος για την άσκηση ελέγχων στη μετανάστευση. Δεύτερον, μια νέα εμπορική συμφωνία θα περιόριζε την ευελιξία της Βρετανίας στην παγκόσμια οικονομία.
Στο σενάριο της «ομαλής μετάβασης», η Βρετανία παραμένει κράτος-μέλος της ενιαίας αγοράς αλλά με προσαρμοσμένους όρους. Αυτή είναι η προτιμότερη επιλογή για τις μεγάλες επιχειρήσεις και το Σίτι του Λονδίνου. Ορισμένοι αξιωματούχοι των Βρυξελλών θεωρούν πως ένας συμβιβασμός είναι εφικτός.
Στο τέταρτο σενάριο, η Βρετανία επικαλείται το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισσαβώνας αλλά αποσύρεται προτού ολοκληρωθεί η επίσημη διαδικασία και έτσι παραμένει εντός Ε.Ε. Μια τέτοια εξέλιξη επαφίεται στους θεούς της πολιτικής. Αν και η κ. Μέι δήλωσε πως «Brexit σημαίνει Brexit», είναι μια πορεία σε ανεξερεύνητα εδάφη. Η επιλογή να παραμείνει η Βρετανία στην Ε.Ε. θα ισχύει μέχρι τα τέλη του 2018 ή ακόμη και το 2019. Μέχρι τότε το πολιτικό τοπίο θα έχει ξεκαθαρίσει μετά τις εκλογές στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ολλανδία και την Αυστρία.
H Τράπεζα της Αγγλίας, εντούτοις, δεν αναγνωρίζει ανησυχητικές ενδείξεις για μια απότομη πτώση της οικονομικής δραστηριότητας στη Βρετανία, παρά την προειδοποίηση της Morgan Stanley για επιπτώσεις στην παγκόσμια ανάπτυξη από το Brexit.
