Ο κίνδυνος μετάδοσης είναι ο λόγος που η τραπεζική κρίση στην Ιταλία έγινε ξαφνικά μία από τις μεγαλύτερες απειλές της Ευρώπης και η οποία κινδυνεύει να εξελιχθεί σε ένα νέο διεθνές χρηματοπιστωτικό σοκ, συμπαρασύροντας πρώτα τη Γαλλία και μετά τη Γερμανία.
Εν τω μεταξύ, μετά τις προειδοποιήσεις από Goldman Sachs, Citigroup και πολλών διεθνών αναλυτών, και το ΔΝΤ κρούει πλέον τον κώδωνα του κινδύνου και απευθύνει έκκληση για δράση ώστε να αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες που σχετίζονται με πιθανό bail-in των μικροεπενδυτών στην Ιταλία, προειδοποιώντας για τα “πολύ υψηλά” ποσά μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Οι ιταλικές τράπεζες έχουν στην κατοχή τους 360 δισ. ευρώ “κακών δανείων” (το 30% του συνόλου της Ευρωζώνης), στα οποία περιλαμβάνονται 200 δισ. κόκκινων δανείων των ιδιωτών, με τους αναλυτές να μιλούν για κεφαλαιακή τρύπα ύψους 40 δισ. ευρώ η οποία μετά το Brexit έγινε πολύ μεγαλύτερη. Αυτό σε συνδυασμό με την χαμηλότερη ανάπτυξη που αναμένεται για την ιταλική οικονομία, αναμένεται να οδηγήσει σε εκτόξευση των ζημιών των τραπεζών.
Παρά την πίεση από τους “σκληροπυρηνικούς” της ευρωζώνης, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Φινλανδία, να αφαιρεθεί το risk-free status ορισμένων κρατικών ομολόγων, πρόσφατα στοιχεία από την Standard & Poor’s δείχνουν ότι οι τράπεζες σε ολόκληρη την Ε.Ε. έχουν επενδύσει πιο έντονα από ποτέ στο κρατικό χρέος, αυξάνοντας την έκθεσή τους στα 791 δισ. ευρώ από 355 δισ. τον Σεπτέμβριο του 2008. Το συνολικό ποσό που έχουν δανείσει οι διεθνείς τράπεζες στην Ιταλία και μόνο αγγίζει τα 550 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της BIS, η χώρα η οποία έχει τη μεγαλύτερη έκθεση στο ιταλικό χρέος και άρα το μεγαλύτερο πιστωτικό ρίσκο σε περίπτωση που επιδεινωθεί η τραπεζική κρίση στην Ιταλία, είναι η Γαλλία.
Η συνολική έκθεση των γαλλικών τραπεζών στο ιταλικό χρέος υπερβαίνει τα 250 δισ. ευρώ. Αυτό είναι τριπλάσιο από το ύψος της έκθεσης της δεύτερης πιο εκτεθειμένης ευρωπαϊκής χώρας, της Γερμανίας, της οποίας οι τράπεζες κατέχουν ιταλικά ομόλογα αξίας 83,2 δισ. ευρώ. Μόνο η Deutsche Bank έχει πάνω από 11,76 δισ. ευρώ έκθεση στα ιταλικά ομόλογα.
Οι άλλοι τραπεζικοί κλάδοι που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο “μόλυνσης” είναι η Ισπανία (44,6 δισ.), οι ΗΠΑ (42,3 δισ.), το Ηνωμένο Βασίλειο (29,770 δισ.) και η Ιαπωνία (27,6 δισ.).
Αυτά τα αυξημένα επίπεδα έκθεσης μπορούν να εξηγήσουν το σταυροδρόμι στο οποίο βρίσκεται αντιμέτωπη η ευρωζώνη και είναι μία εικόνα που θυμίζει την Ελλάδα όταν αναγκάστηκε να οδηγηθεί στο ΔΝΤ.
Όσο και αν Merkel θα ήθελε οι νέοι κανόνες του bail-in να εφαρμοστούν κατά γράμμα – κυρίως για τη δική της πολιτική επιβίωση – ο κίνδυνος μόλυνσης, συμπεριλαμβανομένης της ήδη βαθιά προβληματικής Deutsche Bank, είναι απλά πάρα πολύ μεγάλος για να αγνοηθεί.
Για αυτόν ακριβώς τον λόγο ο Jeroen Dijsselbloem επιχείρησε χθες να υποβαθμίσει την κατάσταση αναφέροντας ότι “τα κόκκινα δάνεια δεν είναι καινούργιο ζήτημα” και ότι “δεν πρόκειται για οξεία κρίση και αυτό μας δίνει χρόνο να λύσουμε τα ζητήματα”, ενώ ο Schäuble δήλωσε ότι “θα πάρουμε τα αποτελέσματα των stress tests που διενήργησε η EBA σε δύο μήνες. Πριν δούμε τα test, δεν πρέπει να κάνουμε εικασίες”.
Το γεγονός είναι πως η ευρωπαϊκή τραπεζική κρίση είναι σε πλήρη άνθηση και η Ευρώπη κινδυνεύει να αντιμετωπίσει τη δική της στιγμή-Lehman. Το Brexit ξεσκέπασε όλες τις αδυναμίες του συστήματος και ήδη από την ημέρα του δημοψηφίσματος έχουν χαθεί σχεδόν 230 δισ. ευρώ από την κεφαλαιοποίηση των ευρωπαϊκών τραπεζών.
