(το Ισραήλ έχει ανάλογη συμφωνία μόνο με τις ΗΠΑ), υπογραμμίζει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο πρόεδρος της ισραηλινής Βουλής, Γιούλι – Γιοέλ Εντελστάιν, ο οποίος επισημαίνει παράλληλα ότι οι ελληνοϊσραηλινές σχέσεις έχουν τεράστια περιθώρια περαιτέρω εμβάθυνσης σε ένα ευρύ φάσμα δράσεων πέρα από την ενέργεια, από τον πολιτισμό, μέχρι την αγροτική παραγωγή.
Ο κ. Εντελστάιν, ο οποίος τις προηγούμενες ημέρες πραγματοποίησε την πρώτη επίσκεψη επικεφαλής της Κνεσέτ στην Ελλάδα, και τιμήθηκε από τον Ελληνα ομόλογό του, Νίκο Βούτση, με το Χρυσό Μετάλλιο της Βουλής των Ελλήνων, τονίζει ότι η προωθούμενη ομαλοποίηση των τουρκοϊσραηλινών σχέσεων δεν θα επηρεάσει τις διμερείς σχέσεις με την Ελλάδα, εκφράζει δε την προσδοκία ότι στην πορεία θα καταστεί δυνατή η δημιουργία ενός ευρύτερου περιφερειακού σχεδιασμού σταθερότητας που θα έχει ως αφετηρία την υφιστάμενη τριμερή συνεργασία Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ και θα περιλαμβάνει επίσης την Τουρκία και την Αίγυπτο.
– Η προοπτική των διμερών σχέσεων, μετά και τις συναντήσεις σας με την ελληνική πολιτική ηγεσία;
– Το γεγονός ότι αυτή ήταν η πρώτη επίσκεψη προέδρου της ισραηλινής Βουλής στην Ελλάδα είναι από μόνη της συμβολική. Οπως είπα στον πρωθυπουργό, οι στενές σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ είναι κάτι αυτονόητο. Δυστυχώς, για πολλά χρόνια αυτό δεν είχε γίνει πράξη, παρότι είμαστε στην ίδια περιοχή, είμαστε δημοκρατίες και έχουμε τα ίδια συμφέροντα. Ομως τα τελευταία χρόνια τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά και οι σχέσεις αναπτύσσονται πολύ θετικά. Οι πρωθυπουργοί μας έχουν κάνει επανειλημμένα επισκέψεις, υποδεχθήκαμε τον πρόεδρό σας. Είμαστε σε πολύ καλή πορεία. Θα έλεγα, δε, ότι μόλις αρχίζουμε να αξιοποιούμε τις τεράστιες δυνατότητες που υπάρχουν.
– Και σε μείζονος σημασίας τομείς όπως η αμυντική συνεργασία.
– Κοιτάξτε, δεν είναι μόνον η στρατηγική στρατιωτική συνεργασία, όπως δεν είναι μόνο οι Ισραηλινοί τουρίστες. Και τα κοινοβούλιά μας μπορούν να αναπτύξουν στενότερες σχέσεις. Με τον πρόεδρο της ελληνικής Βουλής μιλάμε την ίδια γλώσσα. Μπορούμε να συμβάλουμε σημαντικά σε ένα ευρύ φάσμα δράσεων, από τον πολιτισμό και το περιβάλλον, μέχρι τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την αγροτική παραγωγή.
– Θα επηρεασθεί η αμυντική συνεργασία από την ομαλοποίηση των σχέσεων με την Τουρκία;
– Δεν νομίζω ότι η συμφωνία μεταξύ του Ισραήλ και της Τουρκίας θα έχει την οποιαδήποτε αρνητική συνέπεια στις σχέσεις μας με την Ελλάδα. Θα μπορούσε, μάλιστα, να λειτουργήσει αντίστροφα και να φέρει την Τουρκία ως εταίρο στην περιφερειακή προσπάθεια που έχουμε αναπτύξει με την Ελλάδα και άλλες χώρες της περιοχής. Είναι ακόμη πολύ νωρίς για να το ξέρει κανείς αυτό. Πάντως, για μας αυτό παραμένει ένα ενδεχόμενο. Τώρα, σε ό,τι αφορά τις σχέσεις μας, αυτές θα αναπτυχθούν ακόμη περισσότερο. Εχουμε πλέον στρατιωτικό ακόλουθο στην ισραηλινή πρεσβεία στην Αθήνα και έχουμε υπογράψει μια ειδική συμφωνία αμυντικής συνεργασίας που το Ισραήλ δεν έχει με πολλές άλλες χώρες.
– Ποιες είναι οι «άλλες χώρες»;
– Οι ΗΠΑ. Μόνον οι ΗΠΑ. Και αυτό λέει πολλά και πρέπει να το έχουμε υπόψη μας. Δείχνει το επίπεδο της στρατηγικής συνεργασίας που έχουμε με την Ελλάδα (σ.σ.: η συμφωνία Status of Forces Agreement προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη στάθμευση στην Ελλάδα ισραηλινών στρατιωτικών δυνάμεων που λαμβάνουν μέρος σε κοινές ασκήσεις).
– Υπό το ίδιο πρίσμα, δεν θα επηρεασθεί ούτε η τριμερής συνεργασία με την Κύπρο;
– Δεν θα υπάρξει Ισραηλινός ηγέτης που θα επιλέξει να διαφοροποιηθεί εύκολα σε σχέση με την τριμερή αυτή συνεργασία λόγω των σχέσεων με την Τουρκία και να πει «τώρα έχω έναν νέο φίλο».
– Θα υπάρξει συνάντηση Νετανιάχου – Τσίπρα – Αναστασιάδη στον ΟΗΕ, τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη;
– Δεν μπορώ να επιβεβαιώσω τη συνάντηση που αναφέρετε για τον Σεπτέμβριο. Αυτό που εγώ, ως πρόεδρος της Κνεσέτ, μπορώ να σας πω είναι ότι πρότεινα στον κ. Βούτση να έχουμε συνάντηση των επικεφαλής των κοινοβουλίων μας.
– Πώς βλέπετε τον ρόλο της Αιγύπτου σε αυτή την περιφερειακή συνεργασία;
– Δεν σας κρύβω ότι έχω μεγάλες προσδοκίες. Βλέπω αυτή την πλατφόρμα Ισραήλ – Ελλάδας – Κύπρου ως μια εξαιρετική διαδικασία που θα μπορούσε να εντάξει στους κόλπους της και άλλους παίκτες, και η Αίγυπτος είναι από τις χώρες που έρχονται αμέσως στο μυαλό. Είμαστε μέρη της ίδιας γειτονιάς. Οταν μιλάμε με άλλες χώρες, τη Γαλλία για παράδειγμα, για θέματα ύδρευσης κ.λπ., μπορεί όντως να θέλουν να συμβάλουν, αλλά δεν είναι το δικό τους θέμα.
– Οι εταιρείες εκτιμούν ως φθηνότερη την κατασκευή αγωγού προς την Τουρκία μέσω Κύπρου.
– Θα σας απαντήσω με απόλυτη ειλικρίνεια. Ολες οι επιλογές είναι στο τραπέζι. Από τη μια, υπάρχουν οι στρατηγικοί στόχοι του Ισραήλ και, από την άλλη, υπάρχει η ελεύθερη αγορά. Τα έργα αυτά δεν είναι κρατικά. Είναι ιδιωτικά. Θα υπάρξουν διεκδικήσεις αδειών και εταιρείες, και ξένες, θα καταθέσουν προσφορές. Αυτό που μετρά στο τέλος είναι η τιμή και το κέρδος που μπορεί να προκύψει. Ετσι, θα επιλεγεί ο καλύτερος τρόπος αξιοποίησης των απρόσμενα μεγάλων αυτών αποθεμάτων αερίου.
– Μπορεί η ενέργεια να βοηθήσει στην περιφερειακή σταθερότητα και συνεργασία;
– Φυσικά. Οταν υπάρχουν κοινά συμφέροντα, γίνονται πολλά. Καλές είναι οι κοινές ρίζες και οι πολιτιστικές σχέσεις από παρελθόν, αλλά στον σύγχρονο κόσμο τα οικονομικά συμφέροντα είναι αυτά που έχουν τη μεγαλύτερη σημασία.
– Βλέπετε δυνατότητα ειρήνευσης στη Συρία;
– Δυστυχώς, δεν ξέρω. Και δεν ξέρουν ούτε οι ειδικοί που αναλύουν τα τελευταία χρόνια την κατάσταση στη Συρία. Για το Ισραήλ η συνέχιση του πολέμου είναι τρομερή, γιατί, πέρα από την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε κάποιους τραυματίες, δεν μπορούμε να εμπλακούμε, οπότε περιοριζόμαστε στην προστασία των συνόρων μας. Δεν είμαι αισιόδοξος. Δεν βλέπω κάποια θετική προοπτική. Οι κακοί πολεμούν τους άλλους κακούς, και αυτοί κάποιους χειρότερους.
– Η προσφυγική κρίση;
– Το προσφυγικό δεν είναι το πρόβλημα κάποιου άλλου. Ο κόσμος είναι μικρός και όσο υπάρχουν ανισότητες και φτώχεια θα υπάρχουν μεταναστευτικές ροές που πρέπει να αντιμετωπίσουμε.
– Θα μπορούσε η Ελλάδα να διαδραματίσει ρόλο στο Μεσανατολικό;
– Κοιτάξτε, έχουμε επανειλημμένως επιχειρήσει την κλασική μέθοδο όπου δύο θαρραλέοι ηγέτες δίνουν τα χέρια. Ισως πρέπει να οικοδομήσουμε την πυραμίδα διαφορετικά. Να οικοδομήσουμε διμερείς, τριμερείς και περιφερειακές συνεργασίες, και όταν δημιουργηθούν συμφέροντα, όταν οι Παλαιστίνιοι θα γνωρίζουν ότι χωρίς συνεργασία με το Ισραήλ, την Ιορδανία, την Αίγυπτο, θα έχουν λιγότερο νερό, χειρότερη αγροτική παραγωγή, λιγότερη τεχνολογία, τότε θα είναι πιο εύκολο να έρθουν στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων και να αρχίσουν να σκέπτονται για συμβιβασμούς και λύσεις, και όχι να εμμένουν στη θέση ότι «τα πάντα είναι δικά μας και οι Εβραίοι δεν έχουν θέση εδώ». Οταν ρωτάτε, λοιπόν, για τον ρόλο της Ελλάδας, αυτό ακριβώς εννοώ. Δεν χρειαζόμαστε έναν ακόμη ηγέτη, τον κ. Τσίπρα ή κάποιον άλλο, να πάει στη Ραμάλα να πει στον Αμπάς να δει τον Νετανιάχου και άλλες παρόμοιες ενέργειες. Είχαμε αρκετές τέτοιες παρεμβάσεις. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι να θέσουμε τις βάσεις για την ειρήνη και σε αυτό η Ελλάδα, όπως και κάποιες άλλες χώρες στην περιοχή, μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο.
– Θα ήθελα πολύ να είμαι αισιόδοξος, αλλά δεν βρίσκω κανένα στοιχείο που να δικαιολογεί αισιοδοξία. Γνωρίζουμε ότι υπήρξε συμφωνία με το Ιράν, όπως γνωρίζουμε ότι το Ιράν δεν είναι ενθουσιασμένο με αυτή και συνεχίζει να λειτουργεί το πυρηνικό του πρόγραμμα. Μπορεί να το περιγράφει ως ειρηνικό, αλλά, ξέρετε, αναρωτιέμαι γιατί, με δεδομένες όλες τις πηγές ενέργειας που διαθέτει, επιμένει να επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια στην πυρηνική τεχνολογία. Ειλικρινά δεν βρίσκω κάποια πειστική απάντηση. Και μετά είναι οι φυγοκεντρητές. Ο Καναδάς διαθέτει πυρηνική ενέργεια, αλλά δεν έχει ούτε έναν φυγοκεντρητή. Κανείς δεν θεωρεί ότι ο Καναδάς σκοπεύει να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα, και δεν έχει ούτε έναν φυγοκεντρητή. Δεν τους χρειάζεται. Οι πράξεις του Ιράν, σε συνδυασμό με τη ρητορική του, μας κάνουν δύσπιστους. Μέχρι σήμερα υποστηρίζουν ότι δεν πρέπει να υπάρχει το Ισραήλ, ενώ αρνούνται ότι υπήρξε το Ολοκαύτωμα. Οταν μιλάω σε Ευρωπαίους ομολόγους μου που είναι καλοί μου φίλοι, πριν επισκεφθούν το Ιράν, και τους λέω «σας παρακαλώ, πείτε στους Ιρανούς πόσο σοκαρισμένοι είστε για την έκθεση άρνησης του Ολοκαυτώματος», μου απαντούν: «Συμφωνώ, έχεις δίκιο, αλλά, ξέρεις, ίσως είναι καλύτερα να τους το πω ιδιωτικά και όχι δημόσια. Δεν θέλω να τους εκθέσω. Δεν θα βοηθήσει, αλλά θα επιδεινώσει τα πράγματα». Δεν είμαι σίγουρος ότι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να φέρει η Δύση το Ιράν πίσω στη διεθνή κοινότητα.
Έντυπη
