Μηδενικά περιθώρια για κοινή εξωδικαστική διευθέτηση των δανείων σε ελβετικό φράγκο, δημιουργεί το Brexit, καθώς ορθώνει άμεσα αντανακλαστικά για την προστασία των τραπεζών στην ευρωζώνη και όχι μόνο.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr, οι ευρωπαϊκές αρχές διαμηνύουν ήδη στις κυβερνήσεις των χωρών που είτε είναι μέλη της ευρωζώνης είτε επιθυμούν να γίνουν,
να μην νομοθετήσουν οτιδήποτε για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, το οποίο θα μπορούσε να φέρει σε δυσμενή θέση το τραπεζικό σύστημα. Τραπεζικές πηγές αναφέρουν την αποστολή σχετικής επιστολής στις κυβερνήσεις, δεδομένης και της δυσαρέσκειας των ευρωπαϊκών αρχών έναντι της Κροατίας, η οποία προέβη σε νομοθέτηση για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο. Ειδικότερα, για να προστατεύσει περί τα 60.000 νοικοκυριά από την αύξηση του κόστους κατά την αποπληρωμή των στεγαστικών δανείων τους σε ελβετικά φράγκα ύψους 4 δισ. δολαρίων, η κροατική κυβέρνηση νομοθέτησε τη σταθερότητα της ισοτιμίας του εθνικού νομίσματος, κούνα, έναντι του ελβετικού φράγκου.
Οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν γίνει αποδέκτες σχετικής επιστολής, καθώς βρίσκονται σε πρόγραμμα που απαγορεύει οποιαδήποτε μονομερή κίνηση η οποία ενέχει κίνδυνο για τη σταθερότητα και την κεφαλαιακή επάρκεια του τραπεζικού συστήματος. Ωστόσο, ο γενικός συναγερμός στις ευρωπαϊκές τραπεζικές αρχές μετά το Brexit, που φέρνει άμεσα στο προσκήνιο και το θέμα των δανείων σε ελβετικό φράγκο, ανακινεί άμεσα το θέμα και στην Ελλάδα. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το θέμα θα συζητηθεί τις αμέσως προσεχείς ημέρες σε επίπεδο διοικητικού συμβουλίου και εκτελεστικής επιτροπής της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών.
Σημειώνεται ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν χάσει, αλλά και έχουν κερδίσει αρκετές δικαστικές προσφυγές δανειοληπτών σε ελβετικό φράγκο. Ωστόσο, η πρόσφατη απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών που δέχθηκε το σκεπτικό συλλογικής αγωγής Ενώσεων Καταναλωτών και του Συλλόγου Δανειοληπτών Ελβετικού Φράγκου, αποτελεί μεγάλο “αγκάθι” για τις τράπεζες. Και αυτό όχι μόνο γιατί είναι συλλογική, αλλά επίσης καλά στοιχειοθετημένη, εντάσσοντας τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο στην κατηγορία των επενδυτικών προϊόντων.
Οι παραδοχές του δικαστηρίου που οδήγησαν στη θετική έκβαση για τους δανειολήπτες αναφέρουν ότι οι συμβάσεις αυτές δεν ήταν συνηθισμένες, έφεραν έντονο το στοιχείο του επενδυτικού εγχειρήματος, η δε τακτική ενημέρωσης από πλευράς τραπεζών δεν πληρούσε το αναγκαίο πλαίσιο ενημέρωσης και τις ασφαλιστικές δικλείδες.
Το διατακτικό της απόφασης απαγορεύει στην τράπεζα να διατυπώνει, να επικαλείται και να χρησιμοποιεί στις συναλλαγές της με τους εν λόγω δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο τον γενικό όρο σύμφωνα με τον οποίο “η αποπληρωμή του δανείου λαμβάνει χώρα με την τρέχουσα τιμή πώλησης του νομίσματος την ημέρα της καταβολής”. Επίσης, απαγορεύει την καταγγελία των συμβάσεων των δανείων, εάν οι δανειολήπτες καταβάλλουν στο ισόποσό τους σε ευρώ τις τοκοχρεωλυτικές τους δόσεις σε ελβετικό φράγκο, βάσει της ισοτιμίας των δύο νομισμάτων “κατά τον χρόνο εκταμίευσης του δανείου και χορήγησης σε ευρώ”.
Προφανώς η απόφαση είναι σε πρώτο βαθμό και θα περάσουν χρόνια μέχρι να καταστεί αμετάκλητη και σε τελευταίο.
Αυτό, ωστόσο, δεν αναιρεί το γεγονός ότι συνιστά ένα μεγάλο “αγκάθι” για τις ελληνικές τράπεζες και τη μελλοντική επάρκεια των κεφαλαίων τους, όπως είχε αποκαλύψει το Κεφάλαιο (11/6/16). Όπως αναφέραμε, το 10% των δανείων στεγαστικής πίστης των ελληνικών τραπεζών έχουν συναφθεί σε ελβετικό φράγκο. Πρόκειται για δάνεια ονομαστικής αξίας 7 δις. ευρώ που συνάφθηκαν την περίοδο 2006 – 2009, με ισοτιμία ευρώ/ελβετικού 1,55 – 1,65 και με μεσοσταθμικό περιθώριο 1,6% πάνω από το libor. Σήμερα, τα δάνεια αυτά δημιουργούν ένα άληκτο κεφάλαιο 12 δισ. ευρώ για τις τράπεζες και εφόσον υποστούν “κούρεμα” 40% – 50%, κινδυνεύουν να δημιουργήσουν κεφαλαιακή “τρύπα” στις τράπεζες, περί τα 6 δις. ευρώ.
Σημειώνεται ότι δικαστήρια αρκετών ευρωπαϊκών κρατών έχουν εκδώσει αποφάσεις για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο και σε αρκετές περιπτώσεις αποφάνθηκαν ότι υπήρξε καταχρηστικότητα στους όρους των δανείων αυτών και ελλιπής ενημέρωση των δανειοληπτών. Εκτός από την Ελλάδα και την Κύπρο, ο δανεισμός σε ελβετικό φράγκο υπήρξε δημοφιλής σε αρκετές ανατολικοευρωπαϊκές χώρες και χώρες της Κεντρικής Ευρώπης (π.χ. Ουγγαρία, Σερβία, Πολωνία, Ρουμανία, Αυστρία, Κροατία).
Όπως διαφαίνεται, όμως, οι εξελίξεις στην Ευρώπη μετά το Brexit βάζουν οριστική “ταφόπλακα” στην προσπάθεια νομοθετικών παρεμβάσεων υπέρ μίας συλλογικής ευνοϊκής ρύθμισης για τους δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο.
