Εως τον Δεκαπενταύγουστο υπολογίζεται ότι θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της προκαταγραφής για όσους βρίσκονται στην ενδοχώρα, περίπου 49.000.
Εως τον Δεκαπενταύγουστο υπολογίζεται ότι θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της προκαταγραφής για όσους βρίσκονται στην ενδοχώρα, περίπου 49.000.
Οι μετανάστες που παραμένουν στην Ελλάδα μετά τη συμφωνία Ευρωπαϊκής Ενωσης και Τουρκίας (20ή Μαρτίου 2016) για το προσφυγικό πλησιάζουν πλέον τις 60.000, καθώς καθημερινά τις τελευταίες δύο εβδομάδες φθάνουν από την Τουρκία 60 – 120 άτομα. Η πλειονότητα των «εγκλωβισμένων» υπέβαλε ή προτίθεται να υποβάλει αίτημα ασύλου προκειμένου αρχικά να εξασφαλίσει κάποιους μήνες επιπλέον παραμονής σε ευρωπαϊκό έδαφος. Για όσους άλλωστε βρίσκονται στην ενδοχώρα το αίτημα ασύλου που θα κατατεθεί στην Ελλάδα μπορεί να συνοδεύεται με ένταξη στο πρόγραμμα relocation, οπότε αποτελεί νόμιμη διέξοδο για μετάβαση σε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Εξι ερωτήσεις και απαντήσεις διευκρινίζουν τι μέλλει γενέσθαι –εφόσον βέβαια ισχύσουν όσα έχουν συμφωνηθεί– με όσους έφθασαν από την Τουρκία τον τελευταίο ενάμιση χρόνο και παραμένουν στην Ελλάδα.
1. Ποιοι από τους μετανάστες που έφτασαν στην Ελλάδα από τον Ιανουάριο του 2015 και παραμένουν, θεωρούνται πρόσφυγες και δικαιούνται άσυλο;
Οι πολεμικές ταραχές στη χώρα καταγωγής του αιτούντος άσυλο αποτελούν βασικό λόγο για να έχει ένα άτομο «προφίλ πρόσφυγα». Ωστόσο για να ευσταθεί το αίτημα πρέπει να υφίσταται αιτιώδης συνάφεια με τη θρησκεία, τη φυλή, την υπηκοότητα, τις πολιτικές πεποιθήσεις ή τη συμμετοχή σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, τα αιτήματα ασύλου εξετάζονται εξατομικευμένα, ωστόσο θεωρείται ότι όσοι προέρχονται από την Αλβανία, το Πακιστάν, το Μπανγκλαντές και τις χώρες της Νοτίου Αφρικής δεν έχουν «προσφυγικό προφίλ». Εκτιμάται ότι το 20 – 25% όσων βρίσκονται στα νησιά (9.208 στο τέλος της εβδομάδας) προέρχεται από αυτές τις χώρες, ενώ αντίθετα στην ενδοχώρα το μεγαλύτερο ποσοστό των περίπου 49.000 μεταναστών (σύμφωνα με τα αποτελέσματα της προκαταγραφής) είναι Σύροι, Αφγανοί και Ιρακινοί.
2. Πόσα αιτήματα ασύλου έχουν κατατεθεί το 2016;
Συνολικά από τις αρχές του χρόνου έως και τον Μάιο έχουν καταθέσει αίτημα ασύλου επισήμως 13.583 άτομα: οι 5.731 από αυτούς στην Αττική, οι 3.007 στη Θεσσαλονίκη, στη Λέσβο 1.918, στη Σάμο 526, στη Χίο 210 και στη Λέρο 130. Από τους αιτούντες οι 7.032 είναι Σύροι, 1.248 από το Ιράκ, 1.030 από το Πακιστάν, 568 από το Αφγανιστάν, 544 από την Αλβανία, 518 από το Ιράν, 372 από το Μπανγκλαντές, 257 από τη Γεωργία, 212 από το Μαρόκο και 163 από την Παλαιστίνη. Επίσης 1.639 άτομα προέρχονται από άλλα κράτη. Συνολικά έχουν εκδοθεί 588 αποφάσεις από τις οποίες οι 410 ήταν απορριπτικές. Στο μεταξύ έχει εγκριθεί το προσφυγικό καθεστώς για 146 άτομα, 32 άτομα έχουν ενταχθεί σε καθεστώς επικουρικής προστασίας, ενώ το ποσοστό της αναγνώρισης δικαιώματος ασύλου είναι 23%.
3. Σε πόσον καιρό αναμένεται να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες όσον αφορά στο άσυλο όσων βρίσκονται στη χώρα;
Εως τον Δεκαπενταύγουστο υπολογίζεται ότι θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της προκαταγραφής για όσους βρίσκονται στην ενδοχώρα, περίπου 49.000. Η υπηρεσία Ασύλου εκτιμά ότι μέσα σε ένα εξάμηνο η πλειονότητα όσων έχουν προκαταγραφεί θα έχει καταθέσει και επισήμως αίτημα ασύλου μέσω ραντεβού που ήδη κλείνονται. Το αίτημα ασύλου μπορεί να κατατεθεί μόνο με αυτοπρόσωπη παρουσία. Στα νησιά οι υπηρεσίες εξετάζουν την πρόθεση κατάθεσης αιτήματος ασύλου και εφόσον ο αιτούμενος πληροί τις προϋποθέσεις λαμβάνει ένα τρίπτυχο δελτίο που του δίνει τη δυνατότητα να μετακινηθεί στην ενδοχώρα και να υποβάλει αίτημα ασύλου μέσα στο επόμενο εξάμηνο. Οσοι δεν λάβουν αρχική έγκριση, τυπικά πρέπει να επιστρέψουν στην Τουρκία.
4. Αν το αίτημα ασύλου απορριφθεί, ποιες είναι οι εναλλακτικές για το συγκεκριμένο άτομο;
Μπορεί να υποβάλει ένσταση και να κριθεί το αίτημά του από δευτεροβάθμια Επιτροπή Ασύλου (Το 90% όσων το αίτημα απορρίπτεται προσφεύγει σε δευτεροβάθμια επιτροπή). Αν ακυρωθεί και σε δεύτερο βαθμό, υπάρχει η δυνατότητα προσφυγής σε διοικητικό δικαστήριο με την αιτιολογία ότι δεν τηρήθηκαν οι τυπικές διαδικασίες. Ωστόσο, η προσφυγή σε διοικητικό δικαστήριο δεν σημαίνει και αναστολή απέλασης.
5. Οσοι βρίσκονται στην αναμονή για την κατάθεση αιτήματος ασύλου έχουν δικαίωμα εργασίας;
Δικαίωμα εργασίας (εφόσον πρόκειται για νόμιμη φυσικά εργασία) έχουν αυτοί που είναι πλήρως καταγεγραμμένοι, έχουν καταθέσει αίτημα ασύλου και περιμένουν την εκδίκαση του αιτήματός τους. Φυσικά και όσοι έχουν κριθεί πρόσφυγες.
6. Ποια δικαιώματα έχουν όσοι τελικά θεωρηθούν πρόσφυγες;
Οσων το αίτημα ασύλου γίνει δεκτό δικαιούνται να παραμείνουν στην Ελλάδα τουλάχιστον τρία χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων πρέπει να τους παρέχεται ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και άδεια εργασίας. Επίσης, μπορούν να ταξιδέψουν σε άλλα κράτη-μέλη όπου μπορούν να παραμείνουν το ανώτερο τρεις μήνες.
