Της Στεφανίας Σούκη
Dogus, Ikos-Sani με τη συνδρομή των κεφαλαίων κάτω από την ομπρέλα των Oaktree, Goldman Sachs και Ηermes, Lone Star, Dimera, Marathon, Οrion και Barcelo είναι μερικά μόνο από τα ονόματα που αναζητούν αυτή τη στιγμή έτοιμα ξενοδοχεία προκειμένου να τοποθετηθούν στην ελληνική αγορά. Την ίδια στιγμή, μεγάλες τουριστικές επενδύσεις, στρατηγικές και μη, που θα μπορούσαν θεωρητικά να φτάσουν τα 5 δισ. ευρώ βρίσκονται στην ουρά, με μέσο όρο αναμονής για τις αδειοδοτήσεις που ξεπερνά ακόμη και τη δεκαετία.
Το θετικό είναι ότι το ενδιαφέρον για ξενοδοχεία -και δη υψηλότερων κατηγοριών- παρά τα προβλήματα παραμένει, με τους επενδυτές να αναζητούν κυρίως ήδη υπάρχουσες μεγάλες μονάδες που είναι προς πώληση παρά καινούριες επενδύσεις που θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τον ελληνικό Γολγοθά των αδειοδοτήσεων. Το αρνητικό είναι ότι ακόμη και για τα υφιστάμενα ξενοδοχεία η δυστοκία είναι εμφανής λόγω της απόστασης που χωρίζει πωλητές και αγοραστές, με αποτέλεσμα ελάχιστες μεγάλες μονάδες, μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού, να έχουν αλλάξει τελικά χέρια.
Οι νέες στρατηγικές επενδύσεις
Στο μέτωπο των μεγάλων τουριστικών επενδύσεων που βρίσκονται στο στάδιο της αδειοδότησης και ξεκινούν από το μηδέν οι εξελίξεις των δύο τελευταίων εβδομάδων έχουν να κάνουν με το πράσινο φως που δόθηκε από τη Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων (ΔΕΣΕ) για τα δύο επενδυτικά σχέδια σε Εύβοια και Κρήτη, αρχικού συνολικού ύψους περί τα 600 εκατ. ευρώ (σ.σ.: ο οποίος, ωστόσο, περικόπηκε), προκειμένου αυτά να ενταχθούν στις διαδικασίες στρατηγικών επενδύσεων του νόμου fast track, ενώ κατά τις πληροφορίες δεν έχει περάσει η έτερη προτεινόμενη επένδυση για το τουριστικό θέρετρο στην Ιθάκη. Η επένδυση για το «Ithaca Resort» από την εταιρεία Αγυιά Α.Ε., που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, ξενοδοχεία πέντε αστέρων, γήπεδο γκολφ, μαρίνα, συνεδριακές εγκαταστάσεις, παραθεριστικές κατοικίες κ.τ.λ., εκκρεμεί ήδη από το 2013 (οπότε και είχε πρωτοϋποβληθεί ο φάκελος) στο Enterprise Greece και φαίνεται ότι έχει -μεταξύ άλλων- και ζητήματα χρηματοδότησης.
Οσον αφορά τις δύο άλλες επενδύσεις σε Ελούντα και Κάρυστο, εγκρίθηκαν μεν προ ημερών από τη ΔΕΣΕ, ωστόσο αμφότερες περιορίζονται ως προς τον προϋπολογισμό και τη δόμηση. Ειδικότερα, η μεγαλύτερη επένδυση της ρωσικών συμφερόντων Mirum Hellas, αρχικού προϋπολογισμού 408 εκατ. ευρώ για το «Elounda Hills», σε μια έκταση 840 στρεμμάτων, περικόπτεται σε ποσοστό κοντά στο 20%, με την επένδυση που εντάσσεται τελικά στις διαδικασίες fast track να αφορά, κατά τις πληροφορίες, συνολικά 321 εκατ. ευρώ. Τώρα οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στις αρχές του φθινοπώρου αναμένεται να κατατεθεί προς έγκριση η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και μέχρι το τέλος του έτους το Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ).
To έργο στο «Elounda Hills» που είχε προτείνει προς έγκριση η Mirum αφορούσε έξι ξεχωριστές αυτοτελείς ενότητες – περιοχές, όλες στον Νομό Λασιθίου, και η ΔΕΣΕ ενέκρινε τη μία εξ αυτών, η οποία έχει και τον μεγαλύτερο όγκο των εργασιών. Το έργο περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός παραθεριστικού τουριστικού χωριού που θα συνδυάζει τουριστικές χρήσεις με χρήσεις εστίασης και αναψυχής, αλλά και αντίστοιχες πολιτιστικές, αθλητισμού, πρόνοιας, εκπαίδευσης και άλλων υποδομών που εξυπηρετούν τη συνολική και ολοκληρωμένη λειτουργία του χωριού.
Πιο συγκεκριμένα, εκτός των ξενοδοχείων και των τουριστικών κατοικιών, το χωριό θα περιλαμβάνει εστιατόρια, καφετέριες, μπαρ, κλαμπ, γραφεία, καταστήματα και κτίρια υπηρεσιών, ελικοδρόμιο και μαρίνα. Ακόμη, στόχος είναι η δημιουργία εκπαιδευτικών μονάδων, ιατρικών εγκαταστάσεων, ιερού ναού, αμφιθεάτρου, θερινού σινεμά, βοτανικού κήπου και παρατηρητηρίου.Οι αθλητικές εγκαταστάσεις θα περιλαμβάνουν υπαίθρια γήπεδα, ανοιχτές και κλειστές πισίνες, spa και γυμναστήρια, σε εκπαιδευτικό επίπεδο προβλέπεται να δημιουργηθούν ένα αγγλικό σχολείο, ένα κέντρο για παιδιά και ένα ίδρυμα τεχνών, ενώ στον τομέα της περίθαλψης ένα ιατρικό κέντρο και τρία κέντρα πρώτων βοηθειών. Ακόμη, προβλέπεται να κατασκευαστεί μια εκκλησία και δέκα γραφεία υπηρεσιών. Κεντρικό σημείο της ανάπτυξης του ακινήτου αποτελεί η κατασκευή μαρίνας, δυναμικότητας ελλιμενισμού έως 200 σκαφών αναψυχής, η οποία, σύμφωνα με τους επενδυτές, αποτελεί πόλο έλξης τόσο για την ίδια την επένδυση όσο και την ευρύτερη περιοχή του δήμου. Για το τμήμα της επένδυσης που τέθηκε εκτός των διαδικασιών fast track υπάρχει η δυνατότητα, βάσει προηγούμενης εμπειρίας, για αίτηση επέκτασης της απόφασης της ΔΕΣΕ. Σημειωτέον ότι η επένδυση των Ρώσων της κοινοπραξίας Mirum Hellas -αισίως- θα κλείσει το 2017 μία… δεκαετία από τότε που πρωτοξεκίνησε η σταδιακή αγορά των εκτάσεων στην Κρήτη. Το σύνολο των εκτάσεων ανήκει σε 23 εταιρείες που απαρτίζουν την κοινοπραξία, με επικεφαλής τον επιχειρηματία Βιτάλι Μπορίσοφ και οι Ρώσοι στοχεύουν σε ένα κοινό Μοσχοβιτών με υψηλά εισοδήματα, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι ήδη πελάτες στα υφιστάμενα πολυτελή συγκροτήματα κατοικιών που διαθέτει ο κ. Μπορίσοφ στη Ρωσία.
Η έτερη επένδυση, αρχικού ύψους 191 εκατ. ευρώ, που επίσης εγκρίθηκε από τη ΔΕΣΕ, είναι αυτή της αραβικών συμφερόντων RSR Eagle Resort Evia. Το αραβικό σχήμα, που έχει κρατήσει μέχρι σήμερα χαμηλούς τόνους, θέλει να επενδύσει σε μια ανεκμετάλλευτη μέχρι σήμερα περιοχή για την οποία θεωρεί ότι λόγω της εγγύτητάς της με την Αθήνα (μία ώρα διαρκεί η ακτοπλοϊκή σύνδεση με το λιμάνι της Ραφήνας) παρουσιάζει μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης. Το έργο περιλαμβάνει ξενοδοχειακό συγκρότημα, 400 παραθεριστικές κατοικίες, τουριστικό λιμένα, συνεδριακό κέντρο, ενώ η απόφαση της ΔΕΣΕ ορίζει, κατά τις πληροφορίες, ότι μετατοπίζεται σε άλλο χωρικό τμήμα της συνολικής έκτασης η δυνατότητα για την κατάρτιση του ΕΣΧΑΣΕ. Σημειώνεται εδώ ότι σε όμορο ακίνητο βρίσκεται στο στάδιο της προετοιμασίας -με τις κατασκευαστικές εργασίες να ξεκινούν από το ερχόμενο φθινόπωρο- μια ακόμη ιδιωτική επένδυση, συνολικού ύψους περί τα 10 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία πεντάστερου ξενοδοχείου στο κουφάρι του παλιού ξενοδοχείου «Αμαλία», το οποίο αγόρασε πέρυσι η εταιρεία FMS Properties από την Εθνική Τράπεζα. Τα δύο projects -εφόσον φυσικά υλοποιηθεί και η επένδυση της RSR Eagle- θα μπορούν να λειτουργήσουν συνδυαστικά, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν εκπρόσωποί τους στο «business stories» ανεβάζοντας τις… μετοχές ενός προορισμού ο οποίος μέχρι σήμερα παραμένει ανεκμετάλλευτος.
Το «Atalanti Hills»…
Σχεδόν μία δεκαετία στα… χαρτιά, από το 2006, μετρά και το project «Atalanti Hills», ύψους 1,3 δισ. ευρώ, σε ιδιόκτητη έκταση 12.351 στρεμμάτων της εταιρείας Λοκρός, στην περιοχή της Αταλάντης στη Φθιώτιδα, για το οποίο επίσης πρόσφατα εγκρίθηκε η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων από τα συναρμόδια υπουργεία Τουρισμού και Περιβάλλοντος. Ως προς τα επόμενα βήματα, σε πρώτη φάση είναι η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος για το σχέδιο ως Περιοχής Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης (ΠΟΤΑ), ενώ οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι η άδεια δόμησης θα μπορούσε να βγει εντός του 2017 – αν και τα χρονοδιαγράμματα στην ελληνική πραγματικότητα τίθενται για να μην… τηρούνται. Οπως επισημαίνεται στην εγκριθείσα ΣΜΠΕ, η προτεινόμενη ΠΟΤΑ αποτελείται από τρία σύνθετα τουριστικά καταλύματα (ΣΤΚ) με τις ονομασίες «Νότος», «Ζέφυρος», «Βορράς» και περιλαμβάνουν επιπλωμένες τουριστικές κατοικίες, με συνολική δυναμικότητα 8.872 κλίνες, αλλά και γήπεδα γκολφ. Καθένα από τα τρία ΣΤΚ διαθέτει 1 γήπεδο γκολφ 18 οπών. Το έργο διαθέτει, επίσης, εγκαταστάσεις spa, άλλες για την ανάδειξη περιβαλλοντικών στοιχείων της περιοχής, αθλητικά κέντρα, πολιτιστικό χωριό, χρήσεις αναψυχής, εμπορίου και βοηθητικές εγκαταστάσεις.
Οι υποδομές του έργου περιλαμβάνουν δίκτυα διαχείρισης νερού, αποβλήτων και ενέργειας. Τα ξενοδοχειακά συγκροτήματα (2.990 κλίνες) και οι 3.306 κατοικίες (5.882 κλίνες) θα δομήσουν επιφάνεια κύριων χώρων περίπου 421.000 τ.μ., ενώ οι αθλητικές χρήσεις με τα τρία γήπεδα γκολφ θα καλύψουν έκταση 1.703.465 τ.μ. περίπου. «Επίκεντρο της τουριστικής αναπτυξιακής στρατηγικής της επένδυσης είναι η εξέλιξη της περιοχής σε αθλητικό προορισμό μέσω της κατασκευής τριών γηπέδων γκολφ», αναφέρεται στη ΣΜΠΕ ενώ, σύμφωνα με τον σχεδιασμό, πρώτα θα ξεκινήσει η δημιουργία του τουριστικού καταλύματος «Νότος». Ο «Νότος» βρίσκεται στο νότιο άκρο της ΠΟΤΑ που συνορεύει με την Κωπαΐδα και περιλαμβάνει το ξενοδοχείο με τις περισσότερες τουριστικές υποδομές (συνεδριακό κέντρο, ανοιχτό θέατρο, γήπεδα τένις, το κεντρικό golf club, υβριδικό κέντρο υδροθεραπείας, παιδότοπο, πολιτιστικό κέντρο κ.λπ.) ώστε να καλύπτει τις ευρύτερες δυνατές απαιτήσεις πελατών, καθώς και 1.036 κατοικίες.
…και τα άλλα σύνθετα τουριστικά καταλύματα
Την ίδια στιγμή, η Γενική Γραμματεία Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης του υπουργείου Τουρισμού βλέπει «βελτίωση του επενδυτικού κλίματος», έχοντας δεχθεί το τελευταίο εξάμηνο επιπλέον τέσσερις νέες επενδυτικές προτάσεις για ισάριθμα τουριστικά καταλύματα, δύο στην Κρήτη, ένα στην Ηλιδα κι ένα στη Λήμνο. Παράλληλα, σύμφωνα πάντα με τα λεγόμενα του υπουργείου, η Ειδική Υπηρεσία Προώθησης και Αδειοδότησης Τουριστικών Επενδύσεων (ΕΥΠΑΤΕ) έχει προχωρήσει τις διαδικασίες για 11 σύνθετα τουριστικά καταλύματα, με προϋπολογισμό άνω του 1,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων για δύο έχει εκδοθεί άδεια δόμησης (Λακωνία, Κέα), για τέσσερα έχει βγει η σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση (δύο στην Κέρκυρα και από ένα σε Μήλο, Ιο) και ένα βρίσκεται σε στάδιο έκδοσης ΚΥΑ (Μεσσηνία).
