Το Plan B για την ανάσχεση των προσφυγικών ροών προς την Ευρώπη είναι το… Plan A. Κι αυτό διότι την ώρα που σειρά Ευρωπαίων αξιωματούχων καθιστούν σαφές δημοσίως ότι η Ε.Ε. δεν θα κάνει εκπτώσεις στο κοινοτικό κεκτημένο για χάρη της Τουρκίας, όλοι οι εμπλεκόμενοι παίκτες στη συμφωνία της Ε.Ε. με την Τουρκία –συμπεριλαμβανομένου του Βερολίνου– γνωρίζουν ότι Plan B δεν υπάρχει. Και, σε κάθε περίπτωση, δεν θα ήθελαν να βρεθούν στη θέση να το εφεύρουν, τουλάχιστον, όσο το πρόγραμμα μετεγκατάστασης προσφύγων σε ευρωπαϊκές χώρες δεν λειτουργεί. Δεν είναι τυχαίο ότι στο διπλωματικό παρασκήνιο προετοιμάζονται κινήσεις που επιχειρούν να μειώσουν την απόσταση ανάμεσα στην Αγκυρα και στις Βρυξέλλες. Μια πρώτη προσπάθεια βολιδοσκόπησης προθέσεων και –ει δυνατόν– συγκερασμού απόψεων για το μεγάλο «αγκάθι» της άρσης της βίζας για τους Τούρκους πολίτες που ταξιδεύουν προς την Ενωση θα σηματοδοτήσει η σχεδιαζόμενη, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», για το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου επίσκεψη του αρμοδίου Επιτρόπου Δημήτρη Αβραμόπουλου στην Τουρκία.
Προηγουμένως, εξάλλου, κατά τη σχεδιαζόμενη επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών στην Ελλάδα στις 29 Αυγούστου αναμένεται να έχει ξεκαθαριστεί και διμερώς η στάση της Αγκυρας απέναντι στην Αθήνα. Και μπορεί στις Βρυξέλλες να μη λαμβάνουν τοις μετρητοίς τις μεγαλόστομες δηλώσεις των Τούρκων αξιωματούχων μετά το πραξικόπημα –κάποιες μάλιστα κοινοτικές πηγές θεωρούν ότι ο Ταγίπ Ερντογάν έχει εν μέρει αναδιπλωθεί ως προς το ενδεχόμενο επαναφοράς της θανατικής ποινής με τις τελευταίες του επισημάνσεις ότι «ο λαός θα αποφασίσει»–, ωστόσο στις Βρυξέλλες επιθυμούν να γεφυρώσουν την απόσταση, την ώρα που η Αγκυρα διαμήνυσε την Τετάρτη διά του Μεβλούτ Τσαβούσογλου ότι αν η Ευρώπη χάσει την Τουρκία, το σφάλμα θα είναι δικό της.
Προς την κατεύθυνση της υιοθέτησης μιας πιο μετριοπαθούς στάσης έναντι της Τουρκίας «έδειξε» ήδη ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος έσπευσε να τερματίσει τα σενάρια που διακινούνταν από τη Βιέννη και έκαναν λόγο για τη διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων Ε.Ε – Τουρκίας. Ο πρόεδρος της Κομισιόν διαμήνυσε ότι θα ήταν λάθος της Ενωσης να διακόψεις τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία. Δεν ήταν σύμπτωση το γεγονός ότι την ίδια ώρα ο κ. Αβραμόπουλος καθιστούσε σαφές ότι εναλλακτική για την ανάσχεση των ροών στη συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας δεν υπάρχει. Ο επίτροπος για τη Μετανάστευση σχεδιάζει, εξάλλου, να επισκεφθεί την Τουρκία το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου με βασικά θέματα στην ατζέντα τη συμφωνία για το προσφυγικό και την απαίτηση της Αγκυρας να απελευθερωθεί η υποχρέωση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες που ταξιδεύουν σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Η διαπραγμάτευση δεν θα είναι περίπατος. Κι αυτό διότι ακόμη και πριν από το πραξικόπημα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε τηρήσει ιδιαίτερα σκληρή στάση απαιτώντας από την τουρκική πολιτική ηγεσία να εκπληρώσει και τα 72 προαπαιτούμενα για την άρση της βίζας, εκ των οποίων το πλέον «ενοχλητικό» πολιτικά για την Αγκυρα είναι η αλλαγή του αντιτρομοκρατικού νόμου. Κοινοτικές πηγές έλεγαν ότι στις παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις η τουρκική πλευρά είχε δεχθεί προ του πραξικοπήματος να προχωρήσει σε αλλαγές. Μένει να φανεί τι θα προκύψει από το νέο παζάρι στις αρχές του φθινοπώρου και αν η γειτονική χώρα θα ζητήσει νέα ανταλλάγματα. Πάντως,παρά τον προβληματισμό για το μέλλον της συμφωνίας, τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στο Βερολίνο δεν φαίνεται να συμμερίζονται την άποψη της ελληνικής κυβέρνησης ότι οι προσφυγικές ροές έχουν αυξηθεί μετά το πραξικόπημα στην Τουρκία. Κι αυτό διότι στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες συγκρίνουν τις μερικές δεκάδες που φθάνουν καθημερινά στη Λέσβο και στη Χίο από την Τουρκία με τους μεγάλους αριθμούς προσφύγων που προσέγγιζαν τα ελληνικά νησιά πριν από τη συμφωνία με τη γείτονα. Και θεωρούν ότι για την ώρα η κατάσταση είναι ελεγχόμενη.
Προηγουμένως, εξάλλου, κατά τη σχεδιαζόμενη επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών στην Ελλάδα στις 29 Αυγούστου αναμένεται να έχει ξεκαθαριστεί και διμερώς η στάση της Αγκυρας απέναντι στην Αθήνα. Και μπορεί στις Βρυξέλλες να μη λαμβάνουν τοις μετρητοίς τις μεγαλόστομες δηλώσεις των Τούρκων αξιωματούχων μετά το πραξικόπημα –κάποιες μάλιστα κοινοτικές πηγές θεωρούν ότι ο Ταγίπ Ερντογάν έχει εν μέρει αναδιπλωθεί ως προς το ενδεχόμενο επαναφοράς της θανατικής ποινής με τις τελευταίες του επισημάνσεις ότι «ο λαός θα αποφασίσει»–, ωστόσο στις Βρυξέλλες επιθυμούν να γεφυρώσουν την απόσταση, την ώρα που η Αγκυρα διαμήνυσε την Τετάρτη διά του Μεβλούτ Τσαβούσογλου ότι αν η Ευρώπη χάσει την Τουρκία, το σφάλμα θα είναι δικό της.
Προς την κατεύθυνση της υιοθέτησης μιας πιο μετριοπαθούς στάσης έναντι της Τουρκίας «έδειξε» ήδη ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος έσπευσε να τερματίσει τα σενάρια που διακινούνταν από τη Βιέννη και έκαναν λόγο για τη διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων Ε.Ε – Τουρκίας. Ο πρόεδρος της Κομισιόν διαμήνυσε ότι θα ήταν λάθος της Ενωσης να διακόψεις τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία. Δεν ήταν σύμπτωση το γεγονός ότι την ίδια ώρα ο κ. Αβραμόπουλος καθιστούσε σαφές ότι εναλλακτική για την ανάσχεση των ροών στη συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας δεν υπάρχει. Ο επίτροπος για τη Μετανάστευση σχεδιάζει, εξάλλου, να επισκεφθεί την Τουρκία το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου με βασικά θέματα στην ατζέντα τη συμφωνία για το προσφυγικό και την απαίτηση της Αγκυρας να απελευθερωθεί η υποχρέωση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες που ταξιδεύουν σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Η διαπραγμάτευση δεν θα είναι περίπατος. Κι αυτό διότι ακόμη και πριν από το πραξικόπημα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε τηρήσει ιδιαίτερα σκληρή στάση απαιτώντας από την τουρκική πολιτική ηγεσία να εκπληρώσει και τα 72 προαπαιτούμενα για την άρση της βίζας, εκ των οποίων το πλέον «ενοχλητικό» πολιτικά για την Αγκυρα είναι η αλλαγή του αντιτρομοκρατικού νόμου. Κοινοτικές πηγές έλεγαν ότι στις παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις η τουρκική πλευρά είχε δεχθεί προ του πραξικοπήματος να προχωρήσει σε αλλαγές. Μένει να φανεί τι θα προκύψει από το νέο παζάρι στις αρχές του φθινοπώρου και αν η γειτονική χώρα θα ζητήσει νέα ανταλλάγματα. Πάντως,παρά τον προβληματισμό για το μέλλον της συμφωνίας, τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στο Βερολίνο δεν φαίνεται να συμμερίζονται την άποψη της ελληνικής κυβέρνησης ότι οι προσφυγικές ροές έχουν αυξηθεί μετά το πραξικόπημα στην Τουρκία. Κι αυτό διότι στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες συγκρίνουν τις μερικές δεκάδες που φθάνουν καθημερινά στη Λέσβο και στη Χίο από την Τουρκία με τους μεγάλους αριθμούς προσφύγων που προσέγγιζαν τα ελληνικά νησιά πριν από τη συμφωνία με τη γείτονα. Και θεωρούν ότι για την ώρα η κατάσταση είναι ελεγχόμενη.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
