Η Ευρωπαϊκή Ένωση ζητά σαφήνεια σχετικά με το εάν η Πρωθυπουργός της Βρετανίας Theresa May μιλούσε σοβαρά όταν δεσμεύτηκε πως το “Brexit σημαίνει Brexit”. Τέτοιου είδους ξεκαθάρισμα θα ήταν καλό για τη Βρετανία
, καθώς και για την υπόλοιπη Ευρώπη, και υπάρχει ένας απλός τρόπος για να γίνει: να παραταθεί η προθεσμία των δύο ετών που ξεκίνησε να μετρά από την επίσημη κοινοποίηση της απόφασης του Ηνωμένου Βασιλείου να εγκαταλείψει το μπλοκ.
Όπως έχουν τα πράγματα, το άρθρο 50 της Συνθήκης της ΕΕ επιτρέπει δύο χρόνια διαπραγματεύσεων από τη στιγμή που η Βρετανία δήλωσε επίσημα ότι φεύγει. Το διάστημα δεν είναι αρκετά μεγάλο: Καμία πλευρά δεν είναι έτοιμη και υπάρχει πάρα πολλά να συζητήσουν. Η Βρετανία δεν βιάζεται να ξεκινήσει η διαδικασία –συζητάται ως πιθανό το πρώτο μέρος του επόμενου έτους- και ελέγχει το χρονοδιάγραμμα. Ωστόσο, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Donald Tusk και ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Jean-Claude Juncker επιμένουν ότι οι συνομιλίες για το μέλλον της σχέσης της Βρετανίας με το μπλοκ δεν μπορούν να ξεκινήσουν μέχρι να γίνει επίκληση του άρθρου 50.
Η απάντηση είναι να γίνει γρήγορα επίκληση του άρθρου 50 αλλά να παραταθεί η αυθαίρετη προθεσμία δύο ετών για την ολοκλήρωση των συνομιλιών.
Αυτό θα δώσει και στις δύο πλευρές κάτι που θέλουν. Η Ευρώπη θα πάρει τη σαφήνεια που ζητά: η Βρετανία αποχωρεί και μπορεί να αναγνωριστεί επίσημα ως σύντομα-μη-μέλος. Και η Βρετανία θα πάρει το χρόνο που θα χρειαστεί για να οργανώσει μια ομαλή μετάβαση στο νέο καθεστώς συναλλαγών με την ΕΕ και υπόλοιπο κόσμο.
Ωστόσο, η κάθε πλευρά έχει και κάτι να χάσει. Η Ευρώπη θα παραχωρήσει κομμάτι της διαπραγματευτικής της δύναμης: δεν θα είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει την προθεσμία των δύο ετών ως έμμεση απειλή για να υποχρεώσει τη Βρετανία σε έναν σκληρό διακανονισμό. Και η Βρετανία θα χάσει τη δυνατότητα να αμφιταλαντεύεται επ ‘αόριστον για το αν αποχωρεί πραγματικά ή όχι. Σε γενικές γραμμές, όμως, και οι δύο πλευρές θα είναι σε καλύτερη θέση αν έχουν σαφήνεια γύρω από το “μέσα ή έξω” σε συνδυασμό με επαρκή χρόνο για να διαπραγματευτούν έναν ομαλό και φιλικό χωρισμό.
Ο David Davis, ο υπουργός αρμόδιος για το Brexit, φέρεται να έχει προσλάβει λιγότερους από τους μισούς από το προσωπικό των 250 που θα στελεχώσουν το τμήμα του. Ο Liam Fox, υπουργός Διεθνούς Εμπορίου, απασχολεί λιγότερους από 100 από τους περίπου 1.000 εμπειρογνώμονες σε θέματα εμπορικής πολιτικής που θα χρειαστεί. Μια περαιτέρω επιπλοκή θα προέλθει από τις εκλογές στη Γαλλία και τη Γερμανία το επόμενο έτος. Μέχρι να φύγουν από τη μέση, η Βρετανία δεν γνωρίζει ποιος θα εκπροσωπεί τα δύο πιο ισχυρά μέλη της ΕΕ -και τα αποτελέσματα μπορεί να αλλάξουν την πορεία των συνομιλιών, με το ρολόι του άρθρου 50, εάν έχει ξεκινήσει μέχρι τότε, να μετράει αντίστροφα.
Είναι εύλογο να πούμε ότι η Βρετανία θα έπρεπε να έχει σκεφτεί αυτά τα προβλήματα προτού ψηφίσει με τον τρόπο που ψήφισε. Αλλά είναι επίσης δίκαιο να πούμε ότι το άρθρο 50, το οποίο κανείς δεν περίμενε ποτέ να χρησιμοποιηθεί, δεν είναι καλά σχεδιασμένο και δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ως πανάκεια. Αλλά και επισήμως, σε κάθε περίπτωση, επιτρέπει την παράταση της διετούς προθεσμίας.
Ο σκοπός τώρα, ελπίζει κανείς, δεν είναι να τιμωρηθεί το Ηνωμένο Βασίλειο για τον τρόπο που ψήφισε, αλλά να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για όλους τους ενδιαφερόμενους. Αυτό απαιτεί μια συνεργατική και μεθοδική διαδικασία, όχι έναν διαγωνισμό θυμού για τα βραχυπρόθεσμα οφέλη. Το σημερινό αδιέξοδο, το οποίο παραχωρεί στη Βρετανία τον έλεγχο για το πότε θα ξεκινήσει τις συζητήσεις εξόδου αλλά σε κανέναν τον έλεγχο για το πότε θα σταματήσουν, είναι μια συνταγή για εκτεταμένη παράλυση και άσκοπη διαμάχη. Η Ευρώπη μπορεί να αλλάξει αυτή τη συνταγή και πρέπει να το κάνει.
capitalgr