Οσο δυσθεώρητο κι αν φαίνεται σε πρώτη ανάγνωση το ποσόν των 13 δισ. ευρώ, το οποίο επέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην αμερικανική Apple ως αναδρομικούς φόρους προς την ιρλανδική κυβέρνηση, πιθανώς και να μην είναι.
Ισως πραγματικά δυσθεώρητος να είναι ο ακόμα άγνωστος και πολύπλευρος αντίκτυπος από αυτήν την κίνηση των Βρυξελλών σε επίπεδο φορολογικής ενοποίησης στην Ε.Ε., διμερών σχέσεων, διεθνούς εμπορίου και επιπτώσεων συναφών με το Brexit.
Υστερα από έρευνες τριών ετών, όπως δήλωσε η αρμόδια επίτροπος Ανταγωνισμού Μαργκρέτε Βεστάγκερ, «αποδείχθηκε ότι η Ιρλανδία προσέφερε αθέμιτα προνόμια φορολογικής υφής στην Apple, oύτως ώστε να καταβάλει για πολλά χρόνια συγκριτικά πολύ λιγότερα από τις υπόλοιπες επιχειρήσεις».
Συγκεκριμένα, συμπλήρωσε η επίτροπος, «το Δουβλίνο έδωσε τη δυνατότητα στην εταιρεία να πληρώσει το 2003 μόλις 1% επί των κερδών της έναντι του ισχύοντος 12,5%, ενώ σταδιακά ο συντελεστής μειωνόταν ραγδαία για να φθάσει το 0,005% το 2014».
Οπερ σημαίνει ότι ο αμερικανικός κολοσσός φορολογείτο με μόλις 50 ευρώ ανά 1 εκατ. ευρώ κέρδη. Ο επικεφαλής του, Τιμ Κουκ, υπογράμμισε ότι «η Κομισιόν με την πρωτοφανή της απόφαση τείνει να αντικαταστήσει τη φορολογική νομοθεσία της Ιρλανδίας με την άποψή της για το δέον γενέσθαι». Η κυβέρνηση, τώρα, εξετάζει το ενδεχόμενο να εφεσιβάλει την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, φοβούμενη τον αντίκτυπο στις ξένες επιχειρήσεις, που δελεάζονται από τον χαμηλό φορολογικό συντελεστή της. Ωστόσο τα 13 δισ. ευρώ σε αναδρομικούς φόρους δεν είναι αμελητέα ύστερα από χρόνια λιτότητας. Συν τοις άλλοις, το εν λόγω ποσόν ισοδυναμεί με το 7% του δημοσίου χρέους της χώρας.
Υπό το πρίσμα αυτό και σε ρευστές συνθήκες στην εποχή μετά το Brexit, όπως παρατηρούν αναλυτές, δύο πράγματα μπορεί να συμβούν: αφενός μπορεί να λάβει τα σκήπτρα το Λονδίνο και να εξελιχθεί σε φορολογικό παράδεισο αντί του Δουβλίνου, αφετέρου ενδεχομένως η Κομισιόν να προλειαίνει το έδαφος για την εισαγωγή ενιαίου και δικαιότερου φορολογικού συστήματος στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Εχθροπραξίες
Η Ουάσιγκτον, βέβαια, είναι έτοιμη για αντίποινα σε αυτόν τον ακήρυχτο αλλά ξεκάθαρα εμπορικό πόλεμο. «Η Κομισιόν υποσκελίζει τις εθνικές αρχές σε μία κίνηση αθέμιτη και μονομερή», όπως τη χαρακτήρισε ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Τζακ Λιου. Επέκρινε, επιπλέον, τις Βρυξέλλες ότι καλλιεργούν οικονομική αβεβαιότητα, έχουν θέσει στο στόχαστρο κατά τρόπο άδικο τις αμερικανικές επιχειρήσεις και αποπειρώνται να εισπράξουν φορολογικά έσοδα τα οποία ανήκουν στις ΗΠΑ. Αυτό είναι ένα ακόμα σημείο τριβής των δύο εταίρων. Εκτός συνόρων η Apple διατηρεί 187 δισ. δολάρια επί συνόλου 1,2 τρισ. δολαρίων των αμερικανικών πολυεθνικών. Εν τω μεταξύ, όπως επισημαίνουν οι Financial Times, τουλάχιστον θεωρητικά, το πρόστιμο του αμερικανικού κολοσσού αφαιρείται από τη δεξαμενή των κεφαλαίων, που θα μπορούσαν να φορολογηθούν στις ΗΠΑ. Στην ανακοίνωσή της για το θέμα η Κομισιόν υπογράμμισε ότι το ποσόν των 13 δισ. ευρώ θα μειωνόταν εάν η εταιρεία κατέβαλλε περισσότερους φόρους σε άλλες χώρες.
Πάντως, το παρελθόν έτος τα καθαρά κέρδη της Apple από τις διεθνείς δραστηριότητές της ανήλθαν συνολικά σε 53 δισ. δολάρια, ενώ το 90% των κερδών της εκτός ΗΠΑ προέρχεται από τις θυγατρικές της στην Ιρλανδία, τις Αpple Sales International και Apple Operations Europe. Αμφότερες εκμεταλλεύονται τις διαφορές μεταξύ αμερικανικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται ότι σε καμιά χώρα της Ε.Ε. δεν έχουν έδρα.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ