Η κυβερνητική αναποφασιστικότητα και η γραφειοκρατία εμποδίζουν την εισροή δεκάδων δισεκατομμυρίων
Στην κυβερνητική αναποφασιστικότητα και στη γραφειοκρατία κόλλησαν τρία πακέτα ευρωπαϊκών ροών που προορίζονται για την αναζωoγόνηση της ελληνικής οικονομίας. Τα χρήματα προέρχονται από το Μνημόνιο 3, από το οποίο ως τον Νοέμβριο προβλέπεται η εκταμίευση 8,9 δισ. ευρώ, το νέο ΕΣΠΑ 2014-2020, των 20 δισ. ευρώ, που παραμένει άθικτο, με απορροφητικότητα 2,4%, και το πολυδιαφημισμένο σχέδιο Γιούνκερ, από το οποίο η Ελλάδα περιμένει ροές ως και 25 δισ. ευρώ αλλά καθυστερεί απελπιστικά.
Τα χρήματα προέρχονται από τρεις πηγές:
– Πρώτον, από το Μνημόνιο 3, από το οποίο μόνο εφέτος (ως τον Νοέμβριο) προβλέπεται η εκταμίευση 8,9 δισ. ευρώ, ενώ ακολουθούν 18,2 δισ. ευρώ το 2017 και 9,9 δισ. ευρώ το 2018 (σύνολο 34,2 δισ. ευρώ).
Προς νέο θρίλερ
Οι διχογνωμίες για τα ενεργειακά και ο φόβος του πολιτικού κόστους προκαλούν ήδη σοβαρές επιπλοκές για την ολοκλήρωση των 15 προαπαιτουμένων που οδηγούν στην εκταμίευση των 2,8 δισ. ευρώ και η οποία θα ολοκληρώσει και τυπικά την πρώτη αξιολόγηση του Μνημονίου 3 που άρχισε τον Ιανουάριο. Και βέβαια η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης είναι η αυτονόητη προϋπόθεση για την έναρξη της δεύτερης.
Προτού όμως αρχίσει ο χειμώνας της 2ης αξιολόγησης η κυβέρνηση ναυάγησε στα ρηχά ή αλλιώς στα απόνερα της πρώτης αξιολόγησης. Και ενώ θα μπορούσε να είχε ξεμπερδέψει ήδη με τα 15 milestones (ορόσημα) που απομένουν, η υπόθεση μετατρέπεται για άλλη μια φορά σε θρίλερ.
Ο λόγος είναι ότι αν δεν κλείσουν και οι 15 αυτές δράσεις ως το τέλος Οκτωβρίου δεν θα αρχίσει η δεύτερη επανεξέταση του προγράμματος, που οδηγεί σε επιπλέον 6,1 δισ. ευρώ, ξεκλειδώνει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και ανοίγει τον δρόμο για την ελάφρυνση του χρέους και τη σταδιακή επάνοδο στις αγορές.
Ως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, μόνον 2 από τα 15 προαπαιτούμενα είχαν ολοκληρωθεί:
Δεκατρία ορόσημα παρέμεναν σε εκκρεμότητα:
1. Αλλαγές στα διοικητικά συμβούλια των τραπεζών και του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Μετά την αναστάτωση που προκάλεσαν οι δηλώσεις ευρωπαίων αξιωματούχων σε ξένα ΜΜΕ η ελληνική πλευρά δεσμεύτηκε να ολοκληρώσει τα προαπαιτούμενα ως το τέλος Σεπτεμβρίου. Το ποσό των 2,8 δισ. ευρώ θα είναι διαθέσιμο από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας ως το τέλος Οκτωβρίου και υπάρχει ο κίνδυνος να χαθεί αν δεν μεσολαβήσει απόφαση του Eurogroup που θα δίδει παράταση.
Κινητικότητα πάντως μαρτυρούν οι πληροφορίες ότι η κυβέρνηση προτίθεται να καταθέσει τελικά τον Οκτώβριο στη Βουλή το νέο Μεσοπρόθεσμο με στόχο 3,5% του ΑΕΠ την τριετία 2018-2020, όπως επέμενε από την αρχή ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης.
Κολλημένο στο μηδέν το ΕΣΠΑ
Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομίας, το ποσοστό απορρόφησης του νέου ΕΣΠΑ στα τέλη Αυγούστου έφτασε μόλις στο 2,4%. Πιο συγκεκριμένα, η απορρόφηση στα τομεακά προγράμματα έφτασε τα 294 εκατ. ευρώ, ποσοστό 2,3%, ενώ στα περιφερειακά προγράμματα τα 137 εκατ. ευρώ, μόλις 2,53%.
Ο υπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού Γιώργος Σταθάκης και ο αρμόδιος υφυπουργός για θέματα δημοσίων επενδύσεων και ΕΣΠΑ Αλέξης Χαρίτσης υποστηρίζουν ότι ως το τέλος Σεπτεμβρίου θα έχουν ενεργοποιηθεί σχεδόν τα μισά από τα εγκεκριμένα προγράμματα για το σύνολο της περιόδου 2014-2020.
Στην αναμονή παραμένουν δεκάδες δισ. ευρώ ευρωπαϊκών ροών για την αναζωoγόνηση της ελληνικής οικονομίας, ευρωπαϊκά χρήματα που κόλλησαν στη γραφειοκρατία και στην αναποφασιστικότητα της κυβέρνησης.
Τα χρήματα προέρχονται από τρεις πηγές:
– Πρώτον, από το Μνημόνιο 3, από το οποίο μόνο εφέτος (ως τον Νοέμβριο) προβλέπεται η εκταμίευση 8,9 δισ. ευρώ, ενώ ακολουθούν 18,2 δισ. ευρώ το 2017 και 9,9 δισ. ευρώ το 2018 (σύνολο 34,2 δισ. ευρώ).
– Δεύτερον, το νέο ΕΣΠΑ 2014-2020, ύψους περί τα 20 δισ. ευρώ, παραμένει άθικτο καθώς η απορροφητικότητα στο τέλος Αυγούστου δεν ξεπερνούσε το 2,4%!
– Τρίτον, το πολυδιαφημισμένο σχέδιο Γιούνκερ, από το οποίο η Ελλάδα με βάση τις αρχικές (αισιόδοξες) εκτιμήσεις θα μπορούσε να περιμένει ροές ως και 25 δισ. ευρώ, καθυστερεί απελπιστικά.
Προς νέο θρίλερ
Οι διχογνωμίες για τα ενεργειακά και ο φόβος του πολιτικού κόστους προκαλούν ήδη σοβαρές επιπλοκές για την ολοκλήρωση των 15 προαπαιτουμένων που οδηγούν στην εκταμίευση των 2,8 δισ. ευρώ και η οποία θα ολοκληρώσει και τυπικά την πρώτη αξιολόγηση του Μνημονίου 3 που άρχισε τον Ιανουάριο. Και βέβαια η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης είναι η αυτονόητη προϋπόθεση για την έναρξη της δεύτερης.
Προτού όμως αρχίσει ο χειμώνας της 2ης αξιολόγησης η κυβέρνηση ναυάγησε στα ρηχά ή αλλιώς στα απόνερα της πρώτης αξιολόγησης. Και ενώ θα μπορούσε να είχε ξεμπερδέψει ήδη με τα 15 milestones (ορόσημα) που απομένουν, η υπόθεση μετατρέπεται για άλλη μια φορά σε θρίλερ.
Ο λόγος είναι ότι αν δεν κλείσουν και οι 15 αυτές δράσεις ως το τέλος Οκτωβρίου δεν θα αρχίσει η δεύτερη επανεξέταση του προγράμματος, που οδηγεί σε επιπλέον 6,1 δισ. ευρώ, ξεκλειδώνει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και ανοίγει τον δρόμο για την ελάφρυνση του χρέους και τη σταδιακή επάνοδο στις αγορές.
Ως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, μόνον 2 από τα 15 προαπαιτούμενα είχαν ολοκληρωθεί:
n Η εκκίνηση του διαγωνισμού της ΔΕΗ για την πώληση τουλάχιστον του 24% του ΑΔΜΗΕ σε στρατηγικό επενδυτή.
n Οι διαπραγματεύσεις για τα τιμολόγια ενεργοβόρων βιομηχανιών
Δεκατρία ορόσημα παρέμεναν σε εκκρεμότητα:
1. Αλλαγές στα διοικητικά συμβούλια των τραπεζών και του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
2. Συμφωνία με τους Θεσμούς για τη στελέχωση του Εποπτικού Συμβουλίου του Υπερταμείου ιδιωτικοποιήσεων.
3. Μεταφορά στο Υπερταμείο της δεύτερης ομάδας των ΔΕΚΟ που περιλαμβάνει την ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ.
4. Επικύρωση από τη Βουλή της συμφωνίας για το Ελληνικό. «Θα έρθει στη Βουλή εντός του μήνα» δήλωσε την Πέμπτη ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης.
5. Εναρξη από το ΤΑΙΠΕΔ της διαδικασίας για τη μακροπρόθεσμη παραχώρηση (35 έτη) της Εγνατίας Οδού και τριών κάθετων αξόνων.
6. Μεταβίβαση του 5% του ΟΤΕ στο ΤΑΙΠΕΔ και ολοκλήρωση των παρεμβάσεων για τη συντήρηση του δικτύου σιδηροδρομικής υποδομής.
7. Εναρμόνιση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης με κατάργηση των εξαιρέσεων που επιτρέπουν χαμηλότερες εισφορές για την υγεία, κατάργηση του κατώτερου συντελεστή εισφορών για τους ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων και αναθεώρηση προς τα κάτω της έκπτωσης για την καταβολή πλασματικών περιόδων ασφάλισης.
8. Επανεξέταση του σχεδίου απελευθέρωσης του φυσικού αερίου και των συνθηκών πρόσβασης των εναλλακτικών προμηθευτών.
9. Μεταφορά στην εθνική νομοθεσία του πλαισίου της ΕΕ για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
10. Τροποποίηση της νομοθεσίας για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας με σεβασμό των υφιστάμενων συμβάσεων σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ.
11. Διορισμός του Συμβουλίου της νέας Αρχής Εσόδων.
12. Λήψη μέτρων για την παροχή επαρκών πόρων, ώστε η νέα Αρχή Εσόδων να μπορέσει να λειτουργήσει αποτελεσματικά.
13. Μέτρα και νομοθεσία, εφόσον αυτό απαιτείται, για την ενίσχυση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας σύμφωνα με τις συστάσεις των ενδιαφερόμενων μερών και των εμπειρογνωμόνων.
Μετά την αναστάτωση που προκάλεσαν οι δηλώσεις ευρωπαίων αξιωματούχων σε ξένα ΜΜΕ η ελληνική πλευρά δεσμεύτηκε να ολοκληρώσει τα προαπαιτούμενα ως το τέλος Σεπτεμβρίου. Το ποσό των 2,8 δισ. ευρώ θα είναι διαθέσιμο από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας ως το τέλος Οκτωβρίου και υπάρχει ο κίνδυνος να χαθεί αν δεν μεσολαβήσει απόφαση του Eurogroup που θα δίδει παράταση.
Κινητικότητα πάντως μαρτυρούν οι πληροφορίες ότι η κυβέρνηση προτίθεται να καταθέσει τελικά τον Οκτώβριο στη Βουλή το νέο Μεσοπρόθεσμο με στόχο 3,5% του ΑΕΠ την τριετία 2018-2020, όπως επέμενε από την αρχή ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης.
Κολλημένο στο μηδέν το ΕΣΠΑ
Το σύνδρομο της αργής κίνησης «χτύπησε» και τα διαρθρωτικά ταμεία.
Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομίας, το ποσοστό απορρόφησης του νέου ΕΣΠΑ στα τέλη Αυγούστου έφτασε μόλις στο 2,4%. Πιο συγκεκριμένα, η απορρόφηση στα τομεακά προγράμματα έφτασε τα 294 εκατ. ευρώ, ποσοστό 2,3%, ενώ στα περιφερειακά προγράμματα τα 137 εκατ. ευρώ, μόλις 2,53%.
Ο υπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού Γιώργος Σταθάκης και ο αρμόδιος υφυπουργός για θέματα δημοσίων επενδύσεων και ΕΣΠΑ Αλέξης Χαρίτσης υποστηρίζουν ότι ως το τέλος Σεπτεμβρίου θα έχουν ενεργοποιηθεί σχεδόν τα μισά από τα εγκεκριμένα προγράμματα για το σύνολο της περιόδου 2014-2020.
Οι δύο υπουργοί εκτιμούν ότι ως το τέλος του χρόνου το ποσοστό αυτό θα ανέβει από το 2,4% στο 7% χάρη στην ολοκλήρωση των διαδικασιών ένταξης των έργων της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου 2007-2013.
«Αγνοείται» το πακέτο Γιούνκερ
Η λίστα με τα πρώτα 42 έργα συνολικού ύψους 5,4 δισ. ευρώ υποβλήθηκε από την κυβέρνηση τον Μάιο και περιλαμβάνει ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις σε έξι τομείς.
Ειδικότερα στη λίστα περιλαμβάνονται 26 ενεργειακές επενδύσεις συνολικού ύψους 1,97 δισ. ευρώ. Πρόκειται για τρεις επενδύσεις της ΤΕΡΝΑ, την επένδυση του ΑΔΜΗΕ για την υποθαλάσσια διασύνδεση Κρήτης – Πελοποννήσου, τα δίκτυα της ΔΕΠΑ, τον τερματικό σταθμό φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη, 190 έργα για εγκατάσταση ανεμογεννητριών 120 διαφορετικών επενδυτών, καθώς και συγκεκριμένες μεγάλες ελληνικές και ξένες επενδύσεις σε ηλιακή, υδροηλεκτρική ενέργεια και αξιοποίηση γεωθερμικής ενέργειας σε υδροπονικό θερμοκήπιο.
Πρόκειται για:
-Την κατασκευή υδατοδιαδρόμων που θα χρησιμοποιηθούν για τη σύνδεση της νησιωτικής Ελλάδας με υδροπλάνα.
Στον τομέα του τουρισμού περιλαμβάνονται τρία έργα συνολικού ύψους 112 εκατ. ευρώ, που αφορούν:
-Την προστασία, τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη των Ιαματικών Λουτρών Καϊάφα στον Νομό Ηλείας.
Για τον τομέα τεχνολογίας πληροφορικής και επικοινωνίες εγκρίθηκαν πέντε έργα του υπουργείου Υποδομών – Μεταφορών – Επικοινωνιών συνολικού ύψους 920 εκατ. ευρώ.
Για την έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία εγκρίθηκαν τέσσερα έργα προϋπολογισμού 594 εκατ. ευρώ με φορείς εκτέλεσης ΑΕΙ και αρμόδια υπουργεία.
Για τον τομέα των ιδιωτικών βιομηχανικών επενδύσεων προβλέπονται πέντε επενδύσεις ύψους 349 εκατ. ευρώ των εταιριών ΤΕΡΝΑ Λευκόλιθοι, ΕΛΒΑΛ, Steelmet (όμιλος Βιοχάλκο), ΜΕΛ (Μακεδονική Εταιρεία Χάρτου) και ΝΟΒΑ Ελλάς (παραγωγή χαρτοκιβωτίων).
Μιλώντας στη Βουλή ο κ. Σταθάκης ανέφερε ότι η Αρχή που εγκρίνει το πρόγραμμα των χρηματοδοτήσεων επεξεργάζεται και ωριμάζει τα σχέδια. Προανήγγειλε ότι στο «Γιούνκερ plan» θα προστεθεί ένα καινούργιο εργαλείο, το οποίο ιδρύεται αυτές τις ημέρες. «Είναι το Ταμείο Συμμετοχών, τη διαχείριση του οποίου θα αναλάβει το Ευρωπαϊκό Επενδυτικό Ταμείο, το EIF, το οποίο ως στόχο έχει την προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων από δημόσιους πόρους αλλά και από ιδιωτικούς και από τράπεζες, προκειμένου να δημιουργηθεί ένας μεγάλος χρηματοδοτικός θεσμός, ένα fund of funds δηλαδή, το οποίο θα προσφέρει πρωτίστως και συμμετοχές στη μετοχική σύνθεση» τόνισε ο υπουργός.
«Αγνοείται» το πακέτο Γιούνκερ
Πέπλο μυστηρίου καλύπτει το πολυθρύλητο σχέδιο Γιούνκερ. H Creta Farm έγινε την άνοιξη η πρώτη ελληνική εταιρεία που χρηματοδοτήθηκε με 15 εκατ. ευρώ από το περίφημο πακέτο που φέρει τον επίσημο τίτλο Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (EFSI). Ωστόσο πέρα από αυτή τη θετική εξέλιξη όλα τα υπόλοιπα έργα παραμένουν στην αναμονή.
Η λίστα με τα πρώτα 42 έργα συνολικού ύψους 5,4 δισ. ευρώ υποβλήθηκε από την κυβέρνηση τον Μάιο και περιλαμβάνει ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις σε έξι τομείς.
Ειδικότερα στη λίστα περιλαμβάνονται 26 ενεργειακές επενδύσεις συνολικού ύψους 1,97 δισ. ευρώ. Πρόκειται για τρεις επενδύσεις της ΤΕΡΝΑ, την επένδυση του ΑΔΜΗΕ για την υποθαλάσσια διασύνδεση Κρήτης – Πελοποννήσου, τα δίκτυα της ΔΕΠΑ, τον τερματικό σταθμό φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη, 190 έργα για εγκατάσταση ανεμογεννητριών 120 διαφορετικών επενδυτών, καθώς και συγκεκριμένες μεγάλες ελληνικές και ξένες επενδύσεις σε ηλιακή, υδροηλεκτρική ενέργεια και αξιοποίηση γεωθερμικής ενέργειας σε υδροπονικό θερμοκήπιο.
Για υποδομές και μεταφορές περιλαμβάνονται πέντε έργα συνολικού ύψους 1,445 δισ. ευρώ με φορέα εκτέλεσης το υπουργείο Υποδομών και Δικτύων.
Πρόκειται για:
-Την κατασκευή υδατοδιαδρόμων που θα χρησιμοποιηθούν για τη σύνδεση της νησιωτικής Ελλάδας με υδροπλάνα.
-Την κατασκευή διαπεριφερειακού τερματικού σταθμού λεωφορείων στον Ελαιώνα και την κατασκευή τερματικού σταθμού λεωφορείων στο Αιγάλεω.
-Τον εκσυγχρονισμό και τη σιδηροδρομική – οδική σύνδεση του λιμανιού του Λαυρίου.
-Την υποθαλάσσια σήραγγα σύνδεσης Σαλαμίνας – Αττικής.
-Την επέκταση του νότιου δακτυλίου της λεωφόρου Υμηττού και τη σύνδεσή της με τούνελ με τη λεωφόρο Βουλιαγμένης.
Στον τομέα του τουρισμού περιλαμβάνονται τρία έργα συνολικού ύψους 112 εκατ. ευρώ, που αφορούν:
-Την προστασία, τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη των Ιαματικών Λουτρών Καϊάφα στον Νομό Ηλείας.
-Την ολοκλήρωση εκσυγχρονισμού του Χιονοδρομικού Κέντρου Παρνασσού.
-Τη μετατροπή του Κλειστού Γυμναστηρίου Παλαιού Φαλήρου (Tae Kwon Do) σε συνεδριακό κέντρο υψηλών προδιαγραφών.
Για τον τομέα τεχνολογίας πληροφορικής και επικοινωνίες εγκρίθηκαν πέντε έργα του υπουργείου Υποδομών – Μεταφορών – Επικοινωνιών συνολικού ύψους 920 εκατ. ευρώ.
Για την έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία εγκρίθηκαν τέσσερα έργα προϋπολογισμού 594 εκατ. ευρώ με φορείς εκτέλεσης ΑΕΙ και αρμόδια υπουργεία.
Για τον τομέα των ιδιωτικών βιομηχανικών επενδύσεων προβλέπονται πέντε επενδύσεις ύψους 349 εκατ. ευρώ των εταιριών ΤΕΡΝΑ Λευκόλιθοι, ΕΛΒΑΛ, Steelmet (όμιλος Βιοχάλκο), ΜΕΛ (Μακεδονική Εταιρεία Χάρτου) και ΝΟΒΑ Ελλάς (παραγωγή χαρτοκιβωτίων).
Μιλώντας στη Βουλή ο κ. Σταθάκης ανέφερε ότι η Αρχή που εγκρίνει το πρόγραμμα των χρηματοδοτήσεων επεξεργάζεται και ωριμάζει τα σχέδια. Προανήγγειλε ότι στο «Γιούνκερ plan» θα προστεθεί ένα καινούργιο εργαλείο, το οποίο ιδρύεται αυτές τις ημέρες. «Είναι το Ταμείο Συμμετοχών, τη διαχείριση του οποίου θα αναλάβει το Ευρωπαϊκό Επενδυτικό Ταμείο, το EIF, το οποίο ως στόχο έχει την προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων από δημόσιους πόρους αλλά και από ιδιωτικούς και από τράπεζες, προκειμένου να δημιουργηθεί ένας μεγάλος χρηματοδοτικός θεσμός, ένα fund of funds δηλαδή, το οποίο θα προσφέρει πρωτίστως και συμμετοχές στη μετοχική σύνθεση» τόνισε ο υπουργός.
ΒΗΜΑ
