«Γκρίζες ζώνες» για συμβασιούχους σε δήμους και περιφέρειες που έχουν κερδίσει στα δικαστήρια την παραμονή ή την επάνοδό τους στην εργασία τους έχει ρύθμιση η οποία πηγαινοέρχεται εδώ και ενάμιση χρόνο στη δημόσια σφαίρα χωρίς να έχει ακόμη ψηφιστεί.
Είναι θετική, στο γενικό της πλαίσιο, για τους εργαζομένους η προωθούμενη διάταξη περί «ένδικων μέσων των ΟΤΑ» στο πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών. Είναι αυτή που ορίζει ότι ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού και τα πάσης φύσεως νομικά τους πρόσωπα μπορούν να μην ασκήσουν ή να παραιτηθούν από ήδη ασκηθέντα ένδικα μέσα κατά δικαστικών αποφάσεων με τις οποίες διατάσσεται η παραμονή ή η επάνοδος εργαζομένων στην εργασία τους.
Ως τώρα και με δεδομένη την κατεύθυνση που είχε δοθεί από την προηγούμενη μνημονιακή κυβέρνηση – εξάντληση του νομικού οπλοστασίου – μόνο με οριστική και αμετάκλητη δικαστική απόφαση επανέρχονταν στις θέσεις τους συμβασιούχοι των οποίων η σύμβαση είχε λήξει και δεν είχε ανανεωθεί. Βέβαια υπήρξαν πολλοί δήμαρχοι που δεν χρησιμοποίησαν τη δικαστική οδό για να εμποδίσουν ή να καθυστερήσουν την επιστροφή συμβασιούχων οι οποίοι είχαν δικαιωθεί από τη Δικαιοσύνη. Τώρα οι δημοτικές αρχές που δεν άσκησαν ένδικα μέσα απαλλάσσονται από νομικές συνέπειες, ενώ παράλληλα ανοίγει ο δρόμος για γίνουν αορίστου χρόνου, χωρίς άλλη κωλυσιεργία, οι συμβάσεις εργαζομένων που δικαιώθηκαν από τα δικαστήρια ως καλύπτοντες πάγιες και διαρκείς ανάγκες.
Το μπαλάκι στους δήμους
Ωστόσο «θολό» είναι το τοπίο όσον αφορά το τι μέλλει γενέσθαι με υποθέσεις εργαζομένων των ΟΤΑ οι οποίοι είχαν δικαιωθεί πρωτοδίκως και οι δημοτικές αρχές άσκησαν έφεση φθάνοντας στο στάδιο του Εφετείου ή του Αρείου Πάγου. Πολλοί αναρωτιούνται αν μπορούν να ενταχθούν στη νέα ρύθμιση περιπτώσεις εργαζομένων για τους οποίους, αν και σε πρώτο βαθμό τα δικαστήρια έκριναν ότι κάλυπταν πάγιες και διαρκείς ανάγκες, στο στάδιο του Εφετείου υπήρξε αρνητική εξέλιξη. Τα δικαστήρια, όπως επισημαίνει συμβασιούχος, στηριζόμενα στο άρθρο 103 του Συντάγματος, το οποίο απαγορεύει τη μετατροπή των συμβάσεων έργου σε αορίστου χρόνου, αποφαίνονται αρνητικά με αποτέλεσμα να «τιμωρούνται» εργαζόμενοι οι οποίοι καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες δεκαετιών και έχει πια αποδειχθεί ότι οι συμβάσεις έργου ήταν στην ουσία αορίστου.
Υπάρχει όμως ως προς την ουσία του ζητήματος μία ακόμα κρίσιμη παράμετρος. Με βάση τη διατύπωση της πρόβλεψης, επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια των δήμων πώς θα χειριστούν τέτοιες υποθέσεις. Αλλωστε στην αιτιολογική έκθεση διευκρινίζεται ότι η προτεινόμενη ρύθμιση αποσκοπεί στην ουσιαστικοποίηση της συνταγματικώς κατοχυρωμένης διοικητικής αυτοτέλειας των ΟΤΑ. Δηλαδή αφήνουν στον κάθε δήμο να προβεί στις όποιες ενέργειες, ώστε να αίρονται τα προβλήματα που έχουν προκύψει από την απαγόρευση της δυνατότητας των ΟΤΑ να προβαίνουν στην υποβολή ή να παραιτούνται από την άσκηση ενδίκων μέσων όταν έχει υπάρξει δικαστική απόφαση υπέρ των εργαζομένων.
Και τίθεται ένα προαπαιτούμενο για να γίνει αυτό: οι εργαζόμενοι πρέπει να έχουν παραιτηθεί από οποιαδήποτε χρηματική αξίωση κατά των ΟΤΑ και των νομικών προσώπων αυτών. Ηδη αυτό το σημείο έχει σχολιαστεί κατά τη δημόσια διαβούλευση στο opengov.gr και εκφράζονται ενστάσεις. Οπως επισημαίνεται σε ένα σχόλιο, «πολλοί εργαζόμενοι αξιώνουν τα δεδουλευμένα προηγούμενων ετών όπου δεν τους έχουν καταβληθεί. Και μιλάμε για δεδουλευμένα πενταετίας μέχρι και δεκαετίας. Αυτά δηλαδή πάνε στο καλάθι των αχρήστων; (…)».
Υστερα από γνωμοδότηση δικηγόρου
Παράλληλα στην προτεινόμενη ρύθμιση σημειώνεται ότι η απόφαση του καθ’ ύλην αρμόδιου οργάνου των ΟΤΑ για παραίτηση από ήδη ασκηθέντα ένδικα μέσα λαμβάνεται ύστερα από γνωμοδότηση δικηγόρου και του προϊσταμένου της οικονομικής υπηρεσίας του φορέα. Η απόφαση αυτή πρέπει να αναφέρεται ειδικώς στην ύπαρξη πιστώσεων στον προϋπολογισμό του φορέα για την κάλυψη της δαπάνης που προκύπτει από την άμεση συμμόρφωση προς τη δικαστική απόφαση. Η ρύθμιση περιλαμβάνεται στο άρθρο 20 του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου «Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ, ρυθμίσεις και άλλες διατάξεις».
Υπάρχουν συμβασιούχοι που ακόμη ταλαιπωρούνται στα δικαστήρια διεκδικώντας την παραμονή ή την επάνοδο στις θέσεις τους, αν και παρείχαν υπηρεσίες για πάγιες και διαρκείς ανάγκες σε δήμους επί χρόνια, ακόμα και για δεκαετία… Είναι εφικτό να γίνουν βελτιώσεις στη ρύθμιση. Πάντως, όπως και αν έχει, θα μπει μια άνω τελεία στην ομηρεία πολλών ετών, εφόσον η ρύθμιση νομοθετηθεί.
Μένει να φανεί εάν και πώς θα φθάσει προς ψήφιση στη Βουλή – μην ξεχνάμε ότι από τον Ιανουάριο του 2015, οπότε ανέλαβε την εξουσία, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δύο φορές την έφερε στη δημοσιότητα και την απέσυρε στη συνέχεια.
Βασάνων συνέχεια σε ΟΑΕΔ
και ασφαλιστικά ταμεία
Στη διαβούλευση για το νομοσχέδιο του ΥΠΕΣ πλήθος είναι οι παρεμβάσεις για την ανάγκη η συγκεκριμένη διάταξη να αναφέρεται και σε άλλες αντίστοιχες περιπτώσεις συμβασιούχων, όπως του ΟΑΕΔ, φορέων κοινωνικής ασφάλισης κ.λπ.
Ενας εργαζόμενος σημειώνει: «Eλπίζω αυτό για τους ΟΤΑ να ισχύσει και για τους εργαζομένους στον ΟΑΕΔ πρώην stage, που έχουν επιστρέψει στην υπηρεσία τους με πρωτόδικη απόφαση δικαστηρίου και ο ΟΑΕΔ έκανε έφεση εναντίον αυτής. Εμείς λοιπόν οι πρώην stage δουλέψαμε πεντέμισι χρόνια στον ΟΑΕΔ (2004-2010) καλύπτοντας πάγιες ανάγκες του Οργανισμού με αμοιβή 480 ευρώ ενώ οι μισθοί στον δημόσιο τομέα ήταν τετραπλάσιοι. Πιστεύω οι αρμόδιοι να ασχοληθούν σοβαρά με το θέμα μας και αυτή τη φορά να δώσουν μια λύση, τώρα μάλιστα που ο ΟΑΕΔ έχει ανάγκη από προσωπικό, τη στιγμή που εμείς έχουμε τη γνώση και την εμπειρία να αντεπεξέλθουμε στις απαιτήσεις του Οργανισμού».
Παρέμβαση έχει κάνει και ο πρόεδρος Ομοσπονδίας Υπαλλήλων ΟΑΕΔ κ. Γιώργος Μακράκης, ο οποίος αναφέρει: «Το παρόν άρθρο αφορά τους εργαζομένους στο Δημόσιο και στα ΝΠΔΔ με συμβάσεις stage. Οι συμβάσεις αυτές ήταν, προφανώς, ψευδεπίγραφες. Ηταν μια προσπάθεια χειραγώγησης των εργαζομένων, οι οποίοι κάλυπταν πάγιες ανάγκες στους φορείς στους οποίους εργάζονταν, αλλά είχαν και έχουν ελάχιστα εργασιακά δικαιώματα, γεγονός αντίθετο στο Σύνταγμα που ορίζει ίδιες αμοιβές για παροχή ίδιας εργασίας. Είναι αυτονόητο ότι πρέπει να σταματήσει κάθε είδους διάκριση. Το άρθρο ενώ κινείται στη σωστή κατεύθυνση εισάγει νέες διακρίσεις μεταξύ εργαζομένων στους ΟΤΑ και στο λοιπό Δημόσιο.
Νομίζω ότι ο υπουργός Εργασίας και όλοι οι συναρμόδιοι υπουργοί θα μεριμνήσουν έτσι ώστε το άρθρο αυτό να ισχύσει σε όλο το Δημόσιο και ειδικά στον ΟΑΕΔ, ο οποίος αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα από έλλειψη προσωπικού. Να προσθέσω, τέλος, ότι οι εργαζόμενοι με δικαστικές αποφάσεις πρώην stage, ειδικά στον ΟΑΕΔ, έχουν δώσει την ψυχή τους…
Ως Ομοσπονδία Υπαλλήλων ΟΑΕΔ έχουμε θέσει το ζήτημα πολλές φορές στους αρμόδιους υπουργούς, αλλά και στο γραφείο του Πρωθυπουργού, και είχαμε σύμπτωση απόψεων. Νομίζω ότι ήρθε η ώρα για το τέλος της ομηρείας των συναδέλφων».
ΒΗΜΑ
