Το πότε χορηγείται φορολογική ενημερότητα καθορίζει με εγκύκλιο της η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ)
Σύμφωνα με την εγκύκλιο της ΓΓΔΕ οφειλές που λαμβάνονται υπόψη για τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας είναι: Για τη χορήγηση του αποδεικτικού ενημερότητας λαμβάνονται υπόψη οι ληξιπρόθεσμες, άνω των 30€, βεβαιωμένες οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση (Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες, Ελεγκτικά Κέντρα, Τελωνεία) – τόσο προς το Δημόσιο όσο και υπέρ τρίτων (Ν.Π.Δ.Δ., κλπ) – για τις οποίες έχει ευθύνη καταβολής ο φορολογούμενος, σύμφωνα με τις ισχύουσες φορολογικές και άλλες διατάξεις. Μόνη η ύπαρξη βεβαιωμένων μη ληξιπρόθεσμων οφειλών στη Φορολογική Διοίκηση, δεν εμποδίζει τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας, με την επιφύλαξη των διατάξεων περί συμψηφισμού. Κατά την εξόφληση τίτλων πληρωμής, ανεξαρτήτως ύψους ποσού (ακόμη και στις περιπτώσεις κάτω των χιλίων πεντακοσίων -1.500- ευρώ κατά τις οποίες δεν απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας) πρέπει να ελέγχεται η τυχόν συνδρομή των προϋποθέσεων του συμψηφισμού (άρθ. 83 ν.δ. 356/74 ΦΕΚ 90Α’, Κ.Ε.Δ.Ε. όπως ισχύει -σχετ. εγκύκλιος ΠΟΛ 1022/2012, άρθ. 42 & 48 ν. 41 74/2013 Κ.Φ.Δ.). Προς υποστήριξη της εφαρμογής των διατάξεων περί συμψηφισμού, έχει γίνει διάκριση της αιτίας χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας όταν αυτό ζητείται για είσπραξη χρημάτων. Ειδικότερα : α. στις περιπτώσεις είσπραξης από το Δημόσιο (εν στενή εννοία, όπως Υπουργεία, Στρατιωτικά Νοσοκομεία) το αποδεικτικό χορηγείται «για είσπραξη χρημάτων από φορείς Κεντρικής Διοίκησης» και β. στις περιπτώσεις είσπραξης από τον ευρύτερο Δημόσιο τομέα, ήτοι από φορείς/υπηρεσίες του Δημοσίου Τομέα εκτός Κεντρικής Διοίκησης (Δημόσιο εν ευρεία εννοία, όπως Ν.Π.Δ.Δ., Ο.Τ.Α., κλπ), το αποδεικτικό χορηγείται «για είσπραξη χρημάτων από φορείς του Δημοσίου τομέα (πλην Κεντρικής Διοίκησης)». Εφόσον εισπράττονται ποσά, ανεξαρτήτως ύψους, από φορείς της Κεντρικής Διοίκησης πρέπει, κατ’ αρχήν, να ελέγχεται η τυχόν εφαρμογή των διατάξεων περί συμψηφισμού Περιεχόμενο αίτησης Η αίτηση χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας πρέπει να είναι πλήρης Στις περιπτώσεις που ζητείται αποδεικτικό ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’αυτού, και υφίσταται συνολική βεβαιωμένη οφειλή άνω των τριάντα (30) ευρώ, στην αίτηση και επί του αποδεικτικού ενημερότητας αναγράφεται ο αριθμός ταυτότητας ακινήτου (ΑΤΑΚ), ή εφόσον δεν υφίσταται, οποιοδήποτε άλλο στοιχείο που ταυτοποιεί το ακίνητο το οποίο θα μεταβιβαστεί ή επί του οποίου θα συσταθεί εμπράγματο δικαίωμα. Στις περιπτώσεις που ζητείται αποδεικτικό ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων και υφίσταται συνολική βεβαιωμένη οφειλή άνω των τριάντα (30) ευρώ, στην αίτηση αναγράφεται το στοιχείο του τίτλου πληρωμής ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο ταυτοποιεί την συγκεκριμένη πληρωμή (αριθμός τιμολογίου ή άλλου παραστατικού, πράξη διατάκτη, αριθμός απόφασης, αριθμός λογαριασμού κτλ) Στις περιπτώσεις που το αποδεικτικό ενημερότητας εκδίδεται με τον όρο της παρακράτησης για είσπραξη χρημάτων, το στοιχείο του τίτλου πληρωμής/ ταυτοποίησης αυτού, αναγράφεται επί του αποδεικτικού ενημερότητας. Ποσοστά/ποσά παρακράτησης που τίθενται επί του αποδεικτικού Στην περίπτωση κατά την οποία χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων ή για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ’αυτού και υφίστανται βεβαιωμένα ληξιπρόθεσμα χρέη που έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής, τίθεται υποχρεωτικά ο όρος της παρακράτησης, με την επιφύλαξη τυχόν ειδικών διατάξεων που ορίζουν διαφορετικά (π.χ.κατόπιν βεβαίωσης διατάκτη πληρωμής για προκαταβολή – ενδιάμεσες πληρωμές ΕΣΠΑ όπου χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις και της Απόφασης ΓΓΔΕ ΠΟΛ 1274/13, όπως ισχύουν, χωρίς τον όρο της παρακράτησης). Όρος παρακράτησης δεν τίθεται, εάν το αποδεικτικό χορηγείται λόγω προσκόμισης εγγυητικής επιστολής, Κατά τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας με τον όρο της παρακράτησης, το συνολικό ποσό της παρακράτησης δεν μπορεί να υπερβαίνει το σύνολο των ληξιπροθέσμων οφειλών. Συνεπώς, τυχόν μη ληξιπρόθεσμη οφειλή που τελεί σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής δεν συμπεριλαμβάνεται σε τυχόν παρακράτηση επί του αποδεικτικού. Σημειώνεται ότι οι βεβαιωμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές σε καθεστώς αναστολής είσπραξης δύναται να παρακρατηθούν, μόνο εάν ζητηθεί από τον οφειλέτη. Στις περιπτώσεις που το αποδεικτικό ενημερότητας ζητείται για είσπραξη χρημάτων από φορείς της Κεντρικής Διοίκησης και συντρέχουν οι προϋποθέσεις του συμψηφισμού το συνολικό ποσοστό παρακράτησης είναι υποχρεωτικά 100% επί της είσπραξης και μέχρι του ύψους των βεβαιωμένων προς στη Φορολογική Διοίκηση οφειλών του δικαιούχου των απαιτήσεων κατά του Δημοσίου (ληξιπροθέσμων και μη, καθώς και σε καθεστώς αναστολής είσπραξης). Για την εξεύρεση του ελάχιστου ποσοστού παρακράτησης, υπολογίζεται το ελάχιστο ποσοστό επί της εισπραττόμενης απαίτησης (10%, 30%, 70%, κατά περίπτωση) και ταυτόχρονα υπολογίζεται το ελάχιστο ποσό που αντιστοιχεί σε δόσεις ρύθμισης (3 ή 5 δόσεις ρύθμισης από την ημ/νία κατάθεσης της αίτησης), προκειμένου να γίνει σύγκριση αυτών. Μετά τον ανωτέρω υπολογισμό, το ελάχιστο, δυνητικά, ποσοστό/ποσό παρακράτησης επί του αποδεικτικού ενημερότητας, είναι αυτό που αντιστοιχεί στο μεγαλύτερο ποσό εκ των δύο. Επισημαίνεται ότι το κατώτατο ποσοστό παρακράτησης (30%, 70%) που τίθεται υποχρεωτικά επί του αποδεικτικού ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων δύναται να περιορισθεί στο 10% του εισπραττόμενου ποσού, εφόσον: – ο αιτών το αποδεικτικό ενημερότητας έχει περιοδικές αποδεδειγμένες απαιτήσεις ή τουλάχιστον μία ακόμα απαίτηση κατά φορέων όπου είναι υποχρεωτική η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας (όπως ΕΟΠΠΥ, νοσοκομεία κλπ), είναι ενήμερος σε ρύθμιση, και ο αρμόδιος Προϊστάμενος για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής, αξιολογήσει τα ποσά είσπραξης της απαίτησης / απαιτήσεων αυτών ως αξιόλογα σε σχέση με την οφειλή. Προς απόδειξη των ανωτέρω, ο αιτών προσκομίζει οποιοδήποτε διαθέσιμο στοιχείο, όπως δημόσια έγγραφα, συμβάσεις κτλ. ή / και – ο αιτών έχει υπόλοιπο συνολικής βασικής βεβαιωμένης ρυθμισμένης οφειλής μικρότερο των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ. Για τον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 ευρώ συνυπολογίζονται τυχόν ρυθμισμένες οφειλές συνυπευθυνότητας και συνυποχρέωσης, για τις οποίες ο αιτών το αποδεικτικό έχει ευθύνη για την καταβολή τους. Οι παραπάνω προϋποθέσεις μπορούν να συντρέχουν είτε σωρευτικά είτε διαζευκτικά. Επισημαίνεται ότι το ποσοστό 10% επί της εισπραττόμενης απαίτησης, (σε συνδυασμό με το ελάχιστο ποσό που αντιστοιχεί σε δόσεις ρύθμισης – 3 ή 5 δόσεις ρύθμισης από την ημ/νία κατάθεσης της αίτησης – κατά τα ως άνω) ορίζεται ως το κατώτατο όριο παρακράτησης και όχι το υποχρεωτικά οριζόμενο και συνεπώς ο αρμόδιος προϊστάμενος δύναται να ορίσει και μεγαλύτερο ποσοστό παρακράτησης (σύμφωνα με τα ανώτατα όρια, κατά περίπτωση), κατόπιν αξιολόγησης των πραγματικών δεδομένων. Σε περίπτωση τήρησης άνω της μίας ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής, το ελάχιστο προς παρακράτηση ποσό πρέπει να αντιστοιχεί στην κάλυψη τουλάχιστον των αντίστοιχων δόσεων κάθε μίας ρύθμισης, (3 ή 5 δόσεις ρύθμισης από την ημ/νία κατάθεσης της αίτησης). Παρατίθενται ενδεικτικά παραδείγματα υπολογισμού του ποσοστού παρακράτησης: ί) Παράδειγμα ποσοστού παρακράτησης κατά την έκδοση αποδεικτικού για είσπραξη χρημάτων από φορείς του Δημοσίου πλην Κεντρικής Διοίκησης που αφορά σε οφειλέτες που τηρούν ρύθμιση τμηματικής καταβολής και είναι ενήμεροι σ’αυτή και πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις χορήγησης αυτού. • Ο αιτών το αποδεικτικό έχει απαίτηση είσπραξης ύψους 7.000 ευρώ από φορείς Δημοσίου πλην Κεντρικής Διοίκησης και βεβαιωμένες εναπομείνασες ρυθμισμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 3.000 ευρώ με εναπομένουσες 10 δόσεις ρύθμισης που έπονται από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης. • Ο αιτών έχει περιοδικές απαιτήσεις από φορείς του Δημοσίου πλην Κεντρικής Διοίκησης. • Το κατώτατο όριο παρακράτησης είναι 10% επί του εισπραττόμενου ποσού, το οποίο πρέπει να καλύψει τουλάχιστον τρεις δόσεις της ρύθμισης που έπονται από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης, δηλαδή στην ανωτέρω περίπτωση, το κατώτατο ποσό παρακράτησης αναπροσαρμόζεται από 700 ευρώ σε 900 ευρώ. • Τον επόμενο μήνα που θα αιτηθεί ο οφειλέτης αποδεικτικό ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων από φορέα του ευρύτερου Δημοσίου, το κατώτατο δυνητικά όριο παρακράτησης είναι το 10%, με την προϋπόθεση ότι καλύπτεται τουλάχιστον μία επιπλέον δόση ρύθμισης εφόσον οι υπόλοιπες δύο από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης έχουν ήδη αποδοθεί/πιστωθεί από την προηγούμενη παρακράτηση και επιπλέον στοιχειοθετείται η ύπαρξη μίας ακόμη απαίτησης (αξιόλογης σε σχέση με την οφειλή) για την οποία απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας. ίί) Παράδειγμα ποσοστού παρακράτησης κατά την έκδοση αποδεικτικού για μεταβίβαση ακίνητου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού, που αφορά σε οφειλέτες που τηρούν ρύθμιση τμηματικής καταβολής, είναι ενήμεροι σ’ αυτή και πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις χορήγησης αυτού. • Ο αιτών έχει βεβαιωμένες ρυθμισμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 13.000 ευρώ. • Η αντικειμενική αξία του ακινήτου είναι 12.000 ευρώ και το τίμημα ανέρχεται στο ποσό των 10.000 ευρώ. Το 70% του τιμήματος είναι 7.000 ευρώ και το 70% της αντικειμενικής αξίας είναι 8.400 ευρώ. Συνεπώς, εν προκειμένω, τα όρια των ποσοστών παρακράτησης (ήτοι από 70% έως 100%) επί του τιμήματος, όχι όμως σε αξία μικρότερης της αντικειμενικής, υπολογίζονται από 8.400 ευρώ έως 10.000 ευρώ. • Στην περίπτωση που είναι διασφαλισμένη η είσπραξη της οφειλής, τα όρια των ποσοστών παρακράτησης (ήτοι από 50% έως 100%) επί του τιμήματος όχι όμως σε αξία μικρότερης της αντικειμενικής, υπολογίζονται από 6.000 ευρώ έως 10.000 ευρώ. Παρακολούθηση αποδοτέων ποσών – Η απόδοση των παρακρατηθέντων ποσών διενεργείται από τους υπόχρεους, στους φορείς είσπραξης (Πιστωτικά Ιδρύματα-ΕΛ.ΤΑ), δηλώνοντας τον κατά περίπτωση κωδικό (ΤΟΠ, ΤΒΟ) που αναγράφεται στο αποδεικτικό ενημερότητας/βεβαίωση οφειλής. – Σε κάθε περίπτωση που τίθεται ποσό προς παρακράτηση και απόδοση στη Φορολογική Διοίκηση, πρέπει να ενημερώνεται/παρακολουθείται σχετικό βιβλίο παρακρατήσεων, προκειμένου να ελέγχεται η απόδοση των ποσών. Για την αποτελεσματική παρακολούθηση του εν λόγω βιβλίου παρακρατήσεων, σε περίπτωση που για τον οποιοδήποτε λόγο δεν χρησιμοποιείται το χορηγηθέν αποδεικτικό ενημερότητας με όρο παρακράτησης, προτείνεται η επιστροφή του στην εκδούσα Υπηρεσία. Άλλως ενδείκνυται επικοινωνία με την Υπηρεσία ή φορέα, προς τους οποίους προσκομίζεται (ή επρόκειτο να προσκομιστεί) το αποδεικτικό με όρο παρακράτησης, προκειμένου να διαπιστωθούν τα πραγματικά περιστατικά. Η ίδια αντιμετώπιση ακολουθείται και για τη βεβαίωση οφειλής που έχει χορηγηθεί. Αποδεικτικό ενημερότητας/βεβαίωση οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου/είσπραξη σρημάτων Διασφάλιση της οφειλής απαιτείται ως προϋπόθεση χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής «για μεταβίβαση ακινήτου» στις περιπτώσεις : ί) έκδοσης αποδεικτικού ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’αυτού, με οριζόμενο από το αρμόδιο όργανο, ποσοστό παρακράτησης από 50% έως 69,99% επί του τιμήματος, το οποίο υπολογίζεται επί της πραγματικής αξίας του ακινήτου, όχι όμως σε αξία μικρότερης της αντικειμενικής και στην περίπτωση που δεν εξοφλούνται πλήρως οι ληξιπρόθεσμες οφειλές. ίί) μεταβίβασης ακινήτου ή σύστασης εμπραγμάτου δικαιώματος επ’ αυτού χωρίς τίμημα (όπως δωρεά ακινήτου), ίίί) βεβαίωσης οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ’ αυτού, όταν το σύνολο του προϊόντος του τιμήματος, το οποίο και αναγράφεται επί της βεβαίωσης οφειλής, υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου ή του δικαιώματος που συστήνεται επ’ αυτού και δεν εξοφλεί το σύνολο της οφειλής. Επισημαίνεται ότι, όταν ζητείται αποδεικτικό ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων και δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις συμψηφισμού ούτε χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας, εκδίδεται βεβαίωση οφειλής, η οποία συμπεριλαμβάνει τις βεβαιωμένες, ληξιπρόθεσμες και μη ληξιπρόθεσμες (ρυθμισμένες και μη), στη Φορολογική Διοίκηση, οφειλές για τις οποίες ο αιτών το αποδεικτικό έχει ευθύνη καταβολής κατά τις κείμενες διατάξεις, ανεξαρτήτως τυχόν καταχωρημένης δέσμευσης αποδεικτικού ενημερότητας κατά το ισχύον θεσμικό πλαίσιο (όπως δέσμευση αποδεικτικού ενημερότητας από ΟΤΑ κτλ), και της τυχόν μη υποβολής των εκ του νόμου οριζομένων δηλώσεων. Σημειώνεται ότι οι οφειλές σε καθεστώς αναστολής είσπραξης αναγράφονται μόνον, εάν ζητηθεί από τον οφειλέτη στην αίτησή του. Η υπηρεσία ή ο οργανισμός που παραλαμβάνει τη βεβαίωση οφειλής αποδίδει στην υπηρεσία που εξέδωσε τη βεβαίωση, το προς είσπραξη ποσό και μέχρι του ύψους του συνόλου των βεβαιωμένων οφειλών. Για την απόδοση τυχόν εναπομείναντος ποσού στο δικαιούχο από την υπηρεσία ή τον οργανισμό πληρωμής, απαιτείται προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας. Βεβαίωση οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ’ αυτού, δεν χορηγείται εάν συντρέχουν και άλλοι λόγοι μη έκδοσης αποδεικτικού ενημερότητας πέραν από τις βεβαιωμένες – μη τακτοποιημένες κατά νόμιμο τρόπο – οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση, όπως ύπαρξη τυχόν εντολής δέσμευσης από ΟΤΑ ή τυχόν μη υποβολή των εκ του νόμου οριζομένων δηλώσεων κτλ.. Επίσης ορίζεται η διαδικασία κατά την οποία χορηγούνται τα σχετικά πιστοποιητικά στις περιπτώσεις που αγοραστής είναι Αρχή του Δημοσίου Τομέα ή το τίμημα καταβάλλεται με χορήγηση δανείου από αναγνωρισμένη στην Ελλάδα Τράπεζα ή άλλο Πιστωτικό Ίδρυμα. Στην περίπτωση β του άρθρου 8 της Απόφασης ΓΓΔΕ ΠΟΛ 1274/13 ορίζεται η διαδικασία χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας στην περίπτωση τμηματικής εξόφλησης του τιμήματος με εκχώρηση του συνόλου του τιμήματος και μέχρι του ύψους του παρακρατούμενου ποσού στο Δημόσιο και παρακράτηση της κυριότητας του ακινήτου στον πωλητή μέχρι την συνολική απόδοση του παρακρατούμενου ποσού στο Δημόσιο. Έγκριση από τον αρμόδιο προϊστάμενο για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής (ο οποίος ορίζει το ποσοστό παρακράτησης όπου απαιτείται κατά περίπτωση) απαιτείται μόνο όταν: ί) ο αιτών το αποδεικτικό έχει οφειλές σε αναστολή είσπραξης ή ίί) το αποδεικτικό εκδίδεται με τον όρο της παρακράτησης για είσπραξη χρημάτων και υφίστανται ληξιπρόθεσμες ρυθμισμένες οφειλές ή ίίί) το αποδεικτικό εκδίδεται για μεταβίβαση ακινήτου και υφίστανται ληξιπρόθεσμες ρυθμισμένες οφειλές. Επισημαίνεται ότι η παρακράτηση επί αποδεικτικού ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής κατά τις διατάξεις του άρθρου 12 του ν.4174/2013 (Κ.Φ.Δ.), όπως ισχύουν, αλλά και ο συμψηφισμός κατά τις διατάξεις του άρθρου 83 του ν.δ. 356/1974 (Κ.Ε.Δ.Ε.), όπως ισχύουν, δεν εξομοιώνονται με καταβολή πρώτης δόσης ρύθμισης καθώς τούτο δεν προβλέπεται στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο περί ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής βεβαιωμένων οφειλών στη Φορολογική Διοίκηση, αλλά τα ως άνω αποδιδόμενα ποσά καλύπτουν δόση ή δόσεις της ήδη υφιστάμενης ρύθμισης, με τα τυχόν ευεργετήματα της πρόωρης εξόφλησης αυτής, εφόσον δεν πιστώνονται διαφορετικά κατά τις κείμενες διατάξεις. Σε κάθε περίπτωση για την έκδοση του αποδεικτικού ενημερότητας/βεβαίωσης οφειλής, πρέπει να ελέγχεται η συνδρομή του συνόλου των προϋποθέσεων χορήγησης αυτών.
www.dikaiologitika.gr
Σύμφωνα με την εγκύκλιο της ΓΓΔΕ οφειλές που λαμβάνονται υπόψη για τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας είναι: Για τη χορήγηση του αποδεικτικού ενημερότητας λαμβάνονται υπόψη οι ληξιπρόθεσμες, άνω των 30€, βεβαιωμένες οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση (Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες, Ελεγκτικά Κέντρα, Τελωνεία) – τόσο προς το Δημόσιο όσο και υπέρ τρίτων (Ν.Π.Δ.Δ., κλπ) – για τις οποίες έχει ευθύνη καταβολής ο φορολογούμενος, σύμφωνα με τις ισχύουσες φορολογικές και άλλες διατάξεις. Μόνη η ύπαρξη βεβαιωμένων μη ληξιπρόθεσμων οφειλών στη Φορολογική Διοίκηση, δεν εμποδίζει τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας, με την επιφύλαξη των διατάξεων περί συμψηφισμού. Κατά την εξόφληση τίτλων πληρωμής, ανεξαρτήτως ύψους ποσού (ακόμη και στις περιπτώσεις κάτω των χιλίων πεντακοσίων -1.500- ευρώ κατά τις οποίες δεν απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας) πρέπει να ελέγχεται η τυχόν συνδρομή των προϋποθέσεων του συμψηφισμού (άρθ. 83 ν.δ. 356/74 ΦΕΚ 90Α’, Κ.Ε.Δ.Ε. όπως ισχύει -σχετ. εγκύκλιος ΠΟΛ 1022/2012, άρθ. 42 & 48 ν. 41 74/2013 Κ.Φ.Δ.). Προς υποστήριξη της εφαρμογής των διατάξεων περί συμψηφισμού, έχει γίνει διάκριση της αιτίας χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας όταν αυτό ζητείται για είσπραξη χρημάτων. Ειδικότερα : α. στις περιπτώσεις είσπραξης από το Δημόσιο (εν στενή εννοία, όπως Υπουργεία, Στρατιωτικά Νοσοκομεία) το αποδεικτικό χορηγείται «για είσπραξη χρημάτων από φορείς Κεντρικής Διοίκησης» και β. στις περιπτώσεις είσπραξης από τον ευρύτερο Δημόσιο τομέα, ήτοι από φορείς/υπηρεσίες του Δημοσίου Τομέα εκτός Κεντρικής Διοίκησης (Δημόσιο εν ευρεία εννοία, όπως Ν.Π.Δ.Δ., Ο.Τ.Α., κλπ), το αποδεικτικό χορηγείται «για είσπραξη χρημάτων από φορείς του Δημοσίου τομέα (πλην Κεντρικής Διοίκησης)». Εφόσον εισπράττονται ποσά, ανεξαρτήτως ύψους, από φορείς της Κεντρικής Διοίκησης πρέπει, κατ’ αρχήν, να ελέγχεται η τυχόν εφαρμογή των διατάξεων περί συμψηφισμού Περιεχόμενο αίτησης Η αίτηση χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας πρέπει να είναι πλήρης Στις περιπτώσεις που ζητείται αποδεικτικό ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’αυτού, και υφίσταται συνολική βεβαιωμένη οφειλή άνω των τριάντα (30) ευρώ, στην αίτηση και επί του αποδεικτικού ενημερότητας αναγράφεται ο αριθμός ταυτότητας ακινήτου (ΑΤΑΚ), ή εφόσον δεν υφίσταται, οποιοδήποτε άλλο στοιχείο που ταυτοποιεί το ακίνητο το οποίο θα μεταβιβαστεί ή επί του οποίου θα συσταθεί εμπράγματο δικαίωμα. Στις περιπτώσεις που ζητείται αποδεικτικό ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων και υφίσταται συνολική βεβαιωμένη οφειλή άνω των τριάντα (30) ευρώ, στην αίτηση αναγράφεται το στοιχείο του τίτλου πληρωμής ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο ταυτοποιεί την συγκεκριμένη πληρωμή (αριθμός τιμολογίου ή άλλου παραστατικού, πράξη διατάκτη, αριθμός απόφασης, αριθμός λογαριασμού κτλ) Στις περιπτώσεις που το αποδεικτικό ενημερότητας εκδίδεται με τον όρο της παρακράτησης για είσπραξη χρημάτων, το στοιχείο του τίτλου πληρωμής/ ταυτοποίησης αυτού, αναγράφεται επί του αποδεικτικού ενημερότητας. Ποσοστά/ποσά παρακράτησης που τίθενται επί του αποδεικτικού Στην περίπτωση κατά την οποία χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων ή για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ’αυτού και υφίστανται βεβαιωμένα ληξιπρόθεσμα χρέη που έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής, τίθεται υποχρεωτικά ο όρος της παρακράτησης, με την επιφύλαξη τυχόν ειδικών διατάξεων που ορίζουν διαφορετικά (π.χ.κατόπιν βεβαίωσης διατάκτη πληρωμής για προκαταβολή – ενδιάμεσες πληρωμές ΕΣΠΑ όπου χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις και της Απόφασης ΓΓΔΕ ΠΟΛ 1274/13, όπως ισχύουν, χωρίς τον όρο της παρακράτησης). Όρος παρακράτησης δεν τίθεται, εάν το αποδεικτικό χορηγείται λόγω προσκόμισης εγγυητικής επιστολής, Κατά τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας με τον όρο της παρακράτησης, το συνολικό ποσό της παρακράτησης δεν μπορεί να υπερβαίνει το σύνολο των ληξιπροθέσμων οφειλών. Συνεπώς, τυχόν μη ληξιπρόθεσμη οφειλή που τελεί σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής δεν συμπεριλαμβάνεται σε τυχόν παρακράτηση επί του αποδεικτικού. Σημειώνεται ότι οι βεβαιωμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές σε καθεστώς αναστολής είσπραξης δύναται να παρακρατηθούν, μόνο εάν ζητηθεί από τον οφειλέτη. Στις περιπτώσεις που το αποδεικτικό ενημερότητας ζητείται για είσπραξη χρημάτων από φορείς της Κεντρικής Διοίκησης και συντρέχουν οι προϋποθέσεις του συμψηφισμού το συνολικό ποσοστό παρακράτησης είναι υποχρεωτικά 100% επί της είσπραξης και μέχρι του ύψους των βεβαιωμένων προς στη Φορολογική Διοίκηση οφειλών του δικαιούχου των απαιτήσεων κατά του Δημοσίου (ληξιπροθέσμων και μη, καθώς και σε καθεστώς αναστολής είσπραξης). Για την εξεύρεση του ελάχιστου ποσοστού παρακράτησης, υπολογίζεται το ελάχιστο ποσοστό επί της εισπραττόμενης απαίτησης (10%, 30%, 70%, κατά περίπτωση) και ταυτόχρονα υπολογίζεται το ελάχιστο ποσό που αντιστοιχεί σε δόσεις ρύθμισης (3 ή 5 δόσεις ρύθμισης από την ημ/νία κατάθεσης της αίτησης), προκειμένου να γίνει σύγκριση αυτών. Μετά τον ανωτέρω υπολογισμό, το ελάχιστο, δυνητικά, ποσοστό/ποσό παρακράτησης επί του αποδεικτικού ενημερότητας, είναι αυτό που αντιστοιχεί στο μεγαλύτερο ποσό εκ των δύο. Επισημαίνεται ότι το κατώτατο ποσοστό παρακράτησης (30%, 70%) που τίθεται υποχρεωτικά επί του αποδεικτικού ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων δύναται να περιορισθεί στο 10% του εισπραττόμενου ποσού, εφόσον: – ο αιτών το αποδεικτικό ενημερότητας έχει περιοδικές αποδεδειγμένες απαιτήσεις ή τουλάχιστον μία ακόμα απαίτηση κατά φορέων όπου είναι υποχρεωτική η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας (όπως ΕΟΠΠΥ, νοσοκομεία κλπ), είναι ενήμερος σε ρύθμιση, και ο αρμόδιος Προϊστάμενος για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής, αξιολογήσει τα ποσά είσπραξης της απαίτησης / απαιτήσεων αυτών ως αξιόλογα σε σχέση με την οφειλή. Προς απόδειξη των ανωτέρω, ο αιτών προσκομίζει οποιοδήποτε διαθέσιμο στοιχείο, όπως δημόσια έγγραφα, συμβάσεις κτλ. ή / και – ο αιτών έχει υπόλοιπο συνολικής βασικής βεβαιωμένης ρυθμισμένης οφειλής μικρότερο των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ. Για τον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 ευρώ συνυπολογίζονται τυχόν ρυθμισμένες οφειλές συνυπευθυνότητας και συνυποχρέωσης, για τις οποίες ο αιτών το αποδεικτικό έχει ευθύνη για την καταβολή τους. Οι παραπάνω προϋποθέσεις μπορούν να συντρέχουν είτε σωρευτικά είτε διαζευκτικά. Επισημαίνεται ότι το ποσοστό 10% επί της εισπραττόμενης απαίτησης, (σε συνδυασμό με το ελάχιστο ποσό που αντιστοιχεί σε δόσεις ρύθμισης – 3 ή 5 δόσεις ρύθμισης από την ημ/νία κατάθεσης της αίτησης – κατά τα ως άνω) ορίζεται ως το κατώτατο όριο παρακράτησης και όχι το υποχρεωτικά οριζόμενο και συνεπώς ο αρμόδιος προϊστάμενος δύναται να ορίσει και μεγαλύτερο ποσοστό παρακράτησης (σύμφωνα με τα ανώτατα όρια, κατά περίπτωση), κατόπιν αξιολόγησης των πραγματικών δεδομένων. Σε περίπτωση τήρησης άνω της μίας ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής, το ελάχιστο προς παρακράτηση ποσό πρέπει να αντιστοιχεί στην κάλυψη τουλάχιστον των αντίστοιχων δόσεων κάθε μίας ρύθμισης, (3 ή 5 δόσεις ρύθμισης από την ημ/νία κατάθεσης της αίτησης). Παρατίθενται ενδεικτικά παραδείγματα υπολογισμού του ποσοστού παρακράτησης: ί) Παράδειγμα ποσοστού παρακράτησης κατά την έκδοση αποδεικτικού για είσπραξη χρημάτων από φορείς του Δημοσίου πλην Κεντρικής Διοίκησης που αφορά σε οφειλέτες που τηρούν ρύθμιση τμηματικής καταβολής και είναι ενήμεροι σ’αυτή και πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις χορήγησης αυτού. • Ο αιτών το αποδεικτικό έχει απαίτηση είσπραξης ύψους 7.000 ευρώ από φορείς Δημοσίου πλην Κεντρικής Διοίκησης και βεβαιωμένες εναπομείνασες ρυθμισμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 3.000 ευρώ με εναπομένουσες 10 δόσεις ρύθμισης που έπονται από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης. • Ο αιτών έχει περιοδικές απαιτήσεις από φορείς του Δημοσίου πλην Κεντρικής Διοίκησης. • Το κατώτατο όριο παρακράτησης είναι 10% επί του εισπραττόμενου ποσού, το οποίο πρέπει να καλύψει τουλάχιστον τρεις δόσεις της ρύθμισης που έπονται από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης, δηλαδή στην ανωτέρω περίπτωση, το κατώτατο ποσό παρακράτησης αναπροσαρμόζεται από 700 ευρώ σε 900 ευρώ. • Τον επόμενο μήνα που θα αιτηθεί ο οφειλέτης αποδεικτικό ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων από φορέα του ευρύτερου Δημοσίου, το κατώτατο δυνητικά όριο παρακράτησης είναι το 10%, με την προϋπόθεση ότι καλύπτεται τουλάχιστον μία επιπλέον δόση ρύθμισης εφόσον οι υπόλοιπες δύο από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης έχουν ήδη αποδοθεί/πιστωθεί από την προηγούμενη παρακράτηση και επιπλέον στοιχειοθετείται η ύπαρξη μίας ακόμη απαίτησης (αξιόλογης σε σχέση με την οφειλή) για την οποία απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας. ίί) Παράδειγμα ποσοστού παρακράτησης κατά την έκδοση αποδεικτικού για μεταβίβαση ακίνητου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού, που αφορά σε οφειλέτες που τηρούν ρύθμιση τμηματικής καταβολής, είναι ενήμεροι σ’ αυτή και πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις χορήγησης αυτού. • Ο αιτών έχει βεβαιωμένες ρυθμισμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 13.000 ευρώ. • Η αντικειμενική αξία του ακινήτου είναι 12.000 ευρώ και το τίμημα ανέρχεται στο ποσό των 10.000 ευρώ. Το 70% του τιμήματος είναι 7.000 ευρώ και το 70% της αντικειμενικής αξίας είναι 8.400 ευρώ. Συνεπώς, εν προκειμένω, τα όρια των ποσοστών παρακράτησης (ήτοι από 70% έως 100%) επί του τιμήματος, όχι όμως σε αξία μικρότερης της αντικειμενικής, υπολογίζονται από 8.400 ευρώ έως 10.000 ευρώ. • Στην περίπτωση που είναι διασφαλισμένη η είσπραξη της οφειλής, τα όρια των ποσοστών παρακράτησης (ήτοι από 50% έως 100%) επί του τιμήματος όχι όμως σε αξία μικρότερης της αντικειμενικής, υπολογίζονται από 6.000 ευρώ έως 10.000 ευρώ. Παρακολούθηση αποδοτέων ποσών – Η απόδοση των παρακρατηθέντων ποσών διενεργείται από τους υπόχρεους, στους φορείς είσπραξης (Πιστωτικά Ιδρύματα-ΕΛ.ΤΑ), δηλώνοντας τον κατά περίπτωση κωδικό (ΤΟΠ, ΤΒΟ) που αναγράφεται στο αποδεικτικό ενημερότητας/βεβαίωση οφειλής. – Σε κάθε περίπτωση που τίθεται ποσό προς παρακράτηση και απόδοση στη Φορολογική Διοίκηση, πρέπει να ενημερώνεται/παρακολουθείται σχετικό βιβλίο παρακρατήσεων, προκειμένου να ελέγχεται η απόδοση των ποσών. Για την αποτελεσματική παρακολούθηση του εν λόγω βιβλίου παρακρατήσεων, σε περίπτωση που για τον οποιοδήποτε λόγο δεν χρησιμοποιείται το χορηγηθέν αποδεικτικό ενημερότητας με όρο παρακράτησης, προτείνεται η επιστροφή του στην εκδούσα Υπηρεσία. Άλλως ενδείκνυται επικοινωνία με την Υπηρεσία ή φορέα, προς τους οποίους προσκομίζεται (ή επρόκειτο να προσκομιστεί) το αποδεικτικό με όρο παρακράτησης, προκειμένου να διαπιστωθούν τα πραγματικά περιστατικά. Η ίδια αντιμετώπιση ακολουθείται και για τη βεβαίωση οφειλής που έχει χορηγηθεί. Αποδεικτικό ενημερότητας/βεβαίωση οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου/είσπραξη σρημάτων Διασφάλιση της οφειλής απαιτείται ως προϋπόθεση χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής «για μεταβίβαση ακινήτου» στις περιπτώσεις : ί) έκδοσης αποδεικτικού ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’αυτού, με οριζόμενο από το αρμόδιο όργανο, ποσοστό παρακράτησης από 50% έως 69,99% επί του τιμήματος, το οποίο υπολογίζεται επί της πραγματικής αξίας του ακινήτου, όχι όμως σε αξία μικρότερης της αντικειμενικής και στην περίπτωση που δεν εξοφλούνται πλήρως οι ληξιπρόθεσμες οφειλές. ίί) μεταβίβασης ακινήτου ή σύστασης εμπραγμάτου δικαιώματος επ’ αυτού χωρίς τίμημα (όπως δωρεά ακινήτου), ίίί) βεβαίωσης οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ’ αυτού, όταν το σύνολο του προϊόντος του τιμήματος, το οποίο και αναγράφεται επί της βεβαίωσης οφειλής, υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου ή του δικαιώματος που συστήνεται επ’ αυτού και δεν εξοφλεί το σύνολο της οφειλής. Επισημαίνεται ότι, όταν ζητείται αποδεικτικό ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων και δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις συμψηφισμού ούτε χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας, εκδίδεται βεβαίωση οφειλής, η οποία συμπεριλαμβάνει τις βεβαιωμένες, ληξιπρόθεσμες και μη ληξιπρόθεσμες (ρυθμισμένες και μη), στη Φορολογική Διοίκηση, οφειλές για τις οποίες ο αιτών το αποδεικτικό έχει ευθύνη καταβολής κατά τις κείμενες διατάξεις, ανεξαρτήτως τυχόν καταχωρημένης δέσμευσης αποδεικτικού ενημερότητας κατά το ισχύον θεσμικό πλαίσιο (όπως δέσμευση αποδεικτικού ενημερότητας από ΟΤΑ κτλ), και της τυχόν μη υποβολής των εκ του νόμου οριζομένων δηλώσεων. Σημειώνεται ότι οι οφειλές σε καθεστώς αναστολής είσπραξης αναγράφονται μόνον, εάν ζητηθεί από τον οφειλέτη στην αίτησή του. Η υπηρεσία ή ο οργανισμός που παραλαμβάνει τη βεβαίωση οφειλής αποδίδει στην υπηρεσία που εξέδωσε τη βεβαίωση, το προς είσπραξη ποσό και μέχρι του ύψους του συνόλου των βεβαιωμένων οφειλών. Για την απόδοση τυχόν εναπομείναντος ποσού στο δικαιούχο από την υπηρεσία ή τον οργανισμό πληρωμής, απαιτείται προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας. Βεβαίωση οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ’ αυτού, δεν χορηγείται εάν συντρέχουν και άλλοι λόγοι μη έκδοσης αποδεικτικού ενημερότητας πέραν από τις βεβαιωμένες – μη τακτοποιημένες κατά νόμιμο τρόπο – οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση, όπως ύπαρξη τυχόν εντολής δέσμευσης από ΟΤΑ ή τυχόν μη υποβολή των εκ του νόμου οριζομένων δηλώσεων κτλ.. Επίσης ορίζεται η διαδικασία κατά την οποία χορηγούνται τα σχετικά πιστοποιητικά στις περιπτώσεις που αγοραστής είναι Αρχή του Δημοσίου Τομέα ή το τίμημα καταβάλλεται με χορήγηση δανείου από αναγνωρισμένη στην Ελλάδα Τράπεζα ή άλλο Πιστωτικό Ίδρυμα. Στην περίπτωση β του άρθρου 8 της Απόφασης ΓΓΔΕ ΠΟΛ 1274/13 ορίζεται η διαδικασία χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας στην περίπτωση τμηματικής εξόφλησης του τιμήματος με εκχώρηση του συνόλου του τιμήματος και μέχρι του ύψους του παρακρατούμενου ποσού στο Δημόσιο και παρακράτηση της κυριότητας του ακινήτου στον πωλητή μέχρι την συνολική απόδοση του παρακρατούμενου ποσού στο Δημόσιο. Έγκριση από τον αρμόδιο προϊστάμενο για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής (ο οποίος ορίζει το ποσοστό παρακράτησης όπου απαιτείται κατά περίπτωση) απαιτείται μόνο όταν: ί) ο αιτών το αποδεικτικό έχει οφειλές σε αναστολή είσπραξης ή ίί) το αποδεικτικό εκδίδεται με τον όρο της παρακράτησης για είσπραξη χρημάτων και υφίστανται ληξιπρόθεσμες ρυθμισμένες οφειλές ή ίίί) το αποδεικτικό εκδίδεται για μεταβίβαση ακινήτου και υφίστανται ληξιπρόθεσμες ρυθμισμένες οφειλές. Επισημαίνεται ότι η παρακράτηση επί αποδεικτικού ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής κατά τις διατάξεις του άρθρου 12 του ν.4174/2013 (Κ.Φ.Δ.), όπως ισχύουν, αλλά και ο συμψηφισμός κατά τις διατάξεις του άρθρου 83 του ν.δ. 356/1974 (Κ.Ε.Δ.Ε.), όπως ισχύουν, δεν εξομοιώνονται με καταβολή πρώτης δόσης ρύθμισης καθώς τούτο δεν προβλέπεται στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο περί ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής βεβαιωμένων οφειλών στη Φορολογική Διοίκηση, αλλά τα ως άνω αποδιδόμενα ποσά καλύπτουν δόση ή δόσεις της ήδη υφιστάμενης ρύθμισης, με τα τυχόν ευεργετήματα της πρόωρης εξόφλησης αυτής, εφόσον δεν πιστώνονται διαφορετικά κατά τις κείμενες διατάξεις. Σε κάθε περίπτωση για την έκδοση του αποδεικτικού ενημερότητας/βεβαίωσης οφειλής, πρέπει να ελέγχεται η συνδρομή του συνόλου των προϋποθέσεων χορήγησης αυτών.
www.dikaiologitika.gr
