ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΣ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Τι εισφορές πληρώνουν τα κράτη – μέλη στην ΕΕ – Πόσα δίνει η Ελλάδα

Σε ποσοστό 1.33% (ύψους 1.753.755.999€) του συνολικού προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανέρχεται η συμμετοχή της Ελλάδας, όπως φαίνεται από τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στη σελίδα στις 15.09.2016 και μετά την οριστική έγκριση (ΕΕ, Ευρατόμ) 2016/1622 του διορθωτικού προϋπολογισμού αριθ. 2 της Ένωσης για το οικονομικό έτος 2016.

Συνοπτική παρουσίαση της χρηματοδότησης του γενικού προϋπολογισμού ανά κατηγορία ιδίων πόρων και ανά κράτος μέλος

 

Λίγα λόγια για τα έσοδα της Ευρωπαϊκής ‘Ένωσης

Οι οδηγίες και οι κανονισμοί που καθορίζουν τα έσοδα είναι :
 

Τα ποσοστά επί των ως άνω πόρων καθορίζονται από την ΑΠΌΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ της 7ης Ιουνίου 2007 για το σύστημα των ιδίων πόρων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ).

Ο τρόπος και η απόδοση των ποσών καθορίζεται με τον κανονισμό  (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000 του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2000, για την εφαρμογή της απόφασης 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ για το σύστημα των ιδίων πόρων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ L 130 της 31.5.2000, σ. 1).

Αναλυτικά το άρθρο 2 της οδηγίας 2007/436/ΕΚ  ορίζει :

Άρθρο 2

1.   Συνιστούν ιδίους πόρους εγγραφόμενους στον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα ακόλουθα έσοδα:

α) τα έσοδα από εισφορές, πριμοδοτήσεις, συμπληρωματικά ή εξισωτικά ποσά, πρόσθετα ποσά ή συντελεστές, δασμούς του κοινού δασμολογίου και λοιπούς δασμούς που έχουν θεσπιστεί ή θα θεσπιστούν από τα θεσμικά όργανα των Κοινοτήτων επί των συναλλαγών με χώρες μη μέλη, δασμούς που επιβάλλονται στα προϊόντα τα οποία υπάγονται στη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα που έληξε, όπως και από εισφορές και άλλα τέλη στο πλαίσιο της κοινής οργάνωσης των αγορών ζάχαρης·

β) με την επιφύλαξη του δευτέρου εδαφίου της παραγράφου 4, τα έσοδα από την εφαρμογή ενιαίου συντελεστή για όλα τα κράτη μέλη στην εναρμονισμένη βάση ΦΠΑ, η οποία καθορίζεται σύμφωνα με τους κοινοτικούς κανόνες. Η βάση υπολογισμού η οποία λαμβάνεται υπόψη προς τούτο δεν υπερβαίνει το 50 % του ΑΕΕ κάθε κράτους μέλους, όπως αυτό ορίζεται στην παράγραφο 7·

γ) με την επιφύλαξη του δευτέρου εδαφίου της παραγράφου 5, τα έσοδα από την εφαρμογή ενιαίου συντελεστή —που θα καθοριστεί στο πλαίσιο της διαδικασίας του προϋπολογισμού βάσει όλων των άλλων εσόδων— στο άθροισμα των ΑΕΕ όλων των κρατών μελών.

2.   Επίσης, συνιστούν ιδίους πόρους εγγραφόμενους στον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα έσοδα από άλλες εισφορές οι οποίες θεσπίζονται ενδεχομένως στο πλαίσιο κοινής πολιτικής, σύμφωνα με τη συνθήκη ΕΚ ή τη συνθήκη Ευρατόμ, εφόσον έχει τηρηθεί η διαδικασία του άρθρου 269 της συνθήκης ΕΚ ή του άρθρου 173 της συνθήκης Ευρατόμ.

3.   Τα κράτη μέλη παρακρατούν, ως έξοδα είσπραξης, το 25 % των ποσών που πρέπει να καταβληθούν βάσει της παραγράφου 1 στοιχείο α).

4.   Ο ενιαίος συντελεστής που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο β) ορίζεται στο 0,30 %.
Για την περίοδο 2007–2013, ο συντελεστής καταβολής του πόρου ΦΠΑ για την Αυστρία ορίζεται στο 0,225 %, για τη Γερμανία στο 0,15 % και για τις Κάτω Χώρες και τη Σουηδία στο 0,10 %.

5.   Ο ενιαίος συντελεστής που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο γ) εφαρμόζεται στο ΑΕΕ κάθε κράτους μέλους.

Σύμφωνα με την ανωτέρω οδηγία και τους λοιπούς κανονισμούς που ισχύουν, το σύστημα των ιδίων πόρων με το οποίο χρηματοδοτείται ο προϋπολογισμός της Ε.Ε. κάθε χρόνο περιλαμβάνει τρία είδη εσόδων:

   -τους παραδοσιακούς πόρους: περιλαμβάνουν κυρίως τους τελωνειακούς δασμούς κατά τις εισαγωγές στην ΕΕ και τις εισφορές ζάχαρης. Οι χώρες παρακρατούν το 25 % των δασμών που εισπράττονται για την κάλυψη των εξόδων είσπραξης (βλέπε πίνακα 1)

   -τον πόρο που βασίζεται στον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ): στην ΕΕ μεταβιβάζεται ποσοστό 0,3 % επί της βάσης ΦΠΑ κάθε χώρας της ΕΕ·

   -τον πόρο που βασίζεται στο ακαθάριστο εθνικό εισόδημα (ΑΕΕ): κάθε χώρα της ΕΕ μεταβιβάζει ενιαίο ποσοστό του ΑΕΕ της στην ΕΕ. Το ποσοστό προσαρμόζεται ούτως ώστε να υπάρχει αντιστοιχία μεταξύ των συνολικών εσόδων και του συμφωνημένου επιπέδου πληρωμών. Αυτή είναι η μεγαλύτερη πηγή εσόδων της ΕΕ.

Το 2014 το Συμβούλιο ενέκρινε νέα απόφαση για τους ίδιους πόρους η οποία προέβλεπε ορισμένες αλλαγές, ιδίως όσον αφορά τους διορθωτικούς μηχανισμούς, για την περίοδο 2014-2020. Η απόφαση τίθεται σε ισχύ μόνο μετά από επικύρωση από τις χώρες της ΕΕ, αλλά οι νέες διατάξεις θα έχουν αναδρομική ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2014.

Τα έσοδα αναλυτικά :

1. «Παραδοσιακοί» ίδιοι πόροι

Οι παραδοσιακοί ίδιοι πόροι θεσμοθετήθηκαν με την απόφαση του 1970 και εισπράττονται από τότε μέχρι σήμερα. Το 2014 αντιπροσώπευαν το 11,4% των συνολικών εσόδων. Πρόκειται για τους τελωνειακούς δασμούς, τους γεωργικούς δασμούς και τις εισφορές για την παραγωγή ζάχαρης και ισογλυκόζης.

2. Πόροι που βασίζονται στον ΦΠΑ

Μολονότι ο πόρος αυτός είχε θεσπιστεί με την απόφαση του 1970, η εφαρμογή του δεν κατέστη δυνατή πριν από την εναρμόνιση των συστημάτων ΦΠΑ των κρατών μελών το 1979. Επί του παρόντος, συνίσταται στη μεταβίβαση προς την Ένωση ενός ποσοστού του ΦΠΑ που εκτιμάται ότι εισπράττεται από τα κράτη μέλη. Ο πόρος από τον ΦΠΑ αντιστοιχούσε στο 12,3% των συνολικών εσόδων το 2014.  ‘Ενα ενιαίο ποσοστό 0,30%, εισπράττεται επί της εναρμονισμένης βάσης ΦΠΑ κάθε κράτους μέλους· η φορολογήσιμη βάση ΦΠΑ περιορίζεται, ωστόσο, στο 50% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΕ) κάθε χώρας.

3. Πόροι που βασίζονται στον ΑΕΕ (Ακαθάριστο Εθνικό εισόδημα)

Ο εν λόγω ίδιος πόρος δημιουργήθηκε με την απόφαση 88/376/ΕΟΚ του Συμβουλίου και αποτελεί εισφορά επί του ΑΕΕ των κρατών μελών σε ενιαίο ποσοστό που καθορίζεται κάθε χρόνο στο πλαίσιο της διαδικασίας προϋπολογισμού. Αρχικά, η είσπραξή του γινόταν μόνον όταν οι υπόλοιποι ίδιοι πόροι δεν επαρκούσαν για να καλύψουν πλήρως τις δαπάνες, αλλά τώρα χρηματοδοτεί τον κύριο όγκο του προϋπολογισμού της ΕΕ. Το 2014, ο βάσει του ΑΕΕ ίδιος πόρος αντιπροσώπευε το 68,7% περίπου των εσόδων της ΕΕ.

4.Λοιπά έσοδα και υπόλοιπο που μεταφέρεται από το προηγούμενο έτος

Στα λοιπά έσοδα περιλαμβάνονται οι φόροι επί των αποδοχών του προσωπικού της ΕΕ, οι εισφορές από τρίτες χώρες για ορισμένα προγράμματα της ΕΕ και τα πρόστιμα από εταιρείες που παραβιάζουν τη νομοθεσία για τον ανταγωνισμό ή άλλη νομοθεσία. Το υπόλοιπο από κάθε δημοσιονομικό έτος εγγράφεται στον προϋπολογισμό του επομένου έτους ως έσοδο σε περίπτωση πλεονάσματος. Το 2014, τα λοιπά έσοδα, τα μεταφερθέντα υπόλοιπα και οι τεχνικές προσαρμογές ανήλθαν στο 7,6% των συνολικών εσόδων.

5.Διορθωτικοί μηχανισμοί

Η διόρθωση των δημοσιονομικών ανισορροπιών μεταξύ των εισφορών των κρατών μελών αποτελεί επίσης μέρος του τρέχοντος συστήματος των ιδίων πόρων. Η «διόρθωση υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου» (rebate) που συμφωνήθηκε το 1984 συνίστατο σε μείωση των εισφορών για το Ηνωμένο Βασίλειο, ίση με τα δύο τρίτα της διαφοράς μεταξύ της συνεισφοράς του (εξαιρουμένων των παραδοσιακών ιδίων πόρων) και του ποσού το οποίο ανακτά από τον προϋπολογισμό. Η διόρθωση υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου προσαρμόσθηκε το 2007 προκειμένου να αποκλεισθούν σταδιακά από τον υπολογισμό της οι μη γεωργικές δαπάνες στα κράτη μέλη που προσχώρησαν από το 2004 και μετά. Η διόρθωση αυτή χρηματοδοτείται από όλα τα υπόλοιπα κράτη μέλη, εκτός από τη Γερμανία, τις Κάτω Χώρες, την Αυστρία και τη Σουηδία, οι οποίες απολαύουν μιας μείωσης των δικών τους εισφορών στη χρηματοδότηση της διόρθωσης υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου. Η Γερμανία, οι Κάτω Χώρες, η Αυστρία και η Σουηδία έτυχαν επίσης μειωμένου συντελεστή καταβολής του ΦΠΑ για το διάστημα 2007-2013, ενώ οι Κάτω Χώρες και η Σουηδία είδαν τις εισφορές τους επί του ΑΕΕ να μειώνονται κατά την ίδια περίοδο. Σύμφωνα με τις προτάσεις της Επιτροπής για μια νέα απόφαση επί των ιδίων πόρων το 2011, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Φεβρουαρίου 2013 ζήτησε να συνεχιστούν οι προσπάθειες για τη μεταρρύθμιση του πόρου από τον ΦΠΑ και κάλεσε τα κράτη μέλη που συμμετέχουν στην ενισχυμένη συνεργασία για έναν φόρο χρηματοπιστωτικών συναλλαγών να εξετάσουν κατά πόσο αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για έναν νέο ίδιο πόρο.

Πως υπολογίζονται τα ποσά οι πόροι – Παράδειγμα

 

ΠΙΝΑΚΑΣ 1

Υπολογισμός της προσαρμογής των εναρμονισμένων βάσεων του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχείο β) της απόφασης 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ

Για την Κύπρο και την Κροατία όπως φένεται στον ανωτέρο πίνακα το ποσό του ΦΠΑ (εναρμονισμένη βάση ΦΠΑ) επί του οποίου θα υπολογισθεί το 0,300% για την εισφορά περιορίζεται στο 50% του ΑΕΕ (ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος)

ΠΙΝΑΚΑΣ 2

Κατανομή των ιδίων πόρων που προέρχονται από τον ΦΠΑ σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχείο β) της απόφασης 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ (κεφάλαιο 1 3)

ΠΙΝΑΚΑΣ 3

Καθορισμός του ενιαίου συντελεστή και κατανομή των πόρων που βασίζονται στο ακαθάριστο εθνικό εισόδημα σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχείο γ) της απόφασης 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ (κεφάλαιο 1 4)

Ο συντελεστής ΑΕΕ καθορίζεται από τα συμπληρωματικά έσοδα που απαιτούνται για τη χρηματοδότηση των δαπανών που εγγράφονται στον προϋπολογισμό οι οποίες δεν καλύπτονται από τους άλλους πόρους (καταβολές βάσει ΦΠΑ, παραδοσιακούς ίδιους πόρους και άλλα έσοδα). Ως εκ τούτου, εφαρμόζεται συντελεστής στο ΑΕΕ κάθε κράτους μέλους.
 

Με λίγα λόγια ότι ποσό απαιτείται για να καλυφθεί ο προϋπολογισμός της ΕΕ, θα ζητηθεί  από τα κράτη μέλη μέσω του τρίτου πόρου (εισφορά ΑΕΕ).

Σύμφωνα λοιπόν με το προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2016 (βλέπε εδώ αναλυτικά)  Ο συντελεστής που πρέπει να εφαρμοστεί στο ακαθάριστο εθνικό εισόδημα των κρατών μελών για αυτό το οικονομικό έτος ανέρχεται σε 0,7043%.
Υπολογισμός συντελεστή: (103 516 693 721) / (146 984 591 507) = 0,704269016634102.

Με βάση του παραπάνω πίνακες η Ελλάδα θα εισφέρει για το 2016 τα κατωτέρω ποσά :