Πότε και πόσο φταίει ο πεζός σε περίπτωση ατυχήματος;

Παράσυρση Πεζού Εισελθόντος αιφνιδίως στο οδόστρωμα (ένα μέτρο από την είσοδό του στο οδόστρωμα)
Στοιχεία Υπαιτιότητας (1)

Ο πεζός (οδηγός προβάτων φορώντας ενδύματα σκούρου χρώματος, κινούμενος σε χωράφια που υπάρχουν στα δεξιά του ρεύματος κυκλοφορίας της έχοντας

Το Ανώτατο Ακυρωτικό δικαστήριο έκρινε ότι το Εφετείο καθορίζοντας 70% υπαίτιο τον πεζό και 30% τον οδηγό του ΙΧΕ παραβίασε εκ πλαγίου με ανεπαρκείς αιτιολογίες, τις εφαρμοσθείσες ουσιαστικές διατάξεις των άρθρων 297, 298, 300, 330, 913 του ΑΚ και 34 και 38 παρ. 4 του ΚΟΚ.

Ειδικότερα δεν διευκρινίζονται στην απόφαση οι ουσιώδεις εκείνες παράμετροι, από τις οποίες εξαρτάται κατ’ αντικειμενική κρίση αλλά και με βάση τις δυνατότητες του συγκεκριμένου οδηγού, η ικανότητα του τελευταίου να αποφύγει το ατύχημα, και ειδικότερα:

1) κατά την κρίση του δικαστηρίου ενδεδειγμένη ταχύτητα που θα επέτρεπε στον οδηγό να προβεί σε επιτυχημένη αντίδραση τροχοπέδησης για την αποφυγή του ατυχήματος με βάση την απόσταση που απείχε ο πεζός από το αυτοκίνητο, έστω και αν το τελευταίο δεν υπερέβαινε την ταχύτητα των 50 χιλιομέτρων,

2) ο χρόνος που διέθετε ο οδηγός για να αντιδράσει και αν ο χρόνος αυτός ήταν επαρκής, ώστε η οποιαδήποτε τυχόν αντίδραση τροχοπέδησης να στεφθεί από επιτυχία,

3) η διεύθυνση του αποφευκτικού ελιγμού, στον οποίο θα μπορούσε και έπρεπε να προβεί ο οδηγός του αυτοκινήτου.

Επομένως, κρίνεται αναιρετέα η απόφαση κατ΄ αριθ. 1 και 19 του αρθρ. 559 του ΚΠολΔ

Αναίρεση κατ΄άρθρ. 559 αρ.19 ΚΠολΔ
(Έλλειψη Νόμιμης Βάσης)

Ο Άρειος Πάγος διαπιστώνει την ύπαρξη ή την ανυπαρξία του προκειμένου λόγου αναίρεσης, ελέγχοντας μόνο την προσβαλλόμενη απόφαση και το αιτιολογικό της και όχι το περιεχόμενο άλλων εγγράφων ή αποφάσεων σε εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 561 παρ, 2 του ΚΠολΔ. Αντίθετα, δεν υπάρχει έλλειψη νόμιμης βάσης όταν πρόκειται για ελλείψεις αναγόμενες στην εκτίμηση των αποδείξεων και μάλιστα στην ανάλυση, στάθμιση και αιτιολόγηση του εξαγόμενου από αυτές πορίσματος, γιατί στην κρίση του αυτή το δικαστήριο προβαίνει ανέλεγκτα, κατά το άρθρο 561 παρ. 1 ΚΠολΔ, εκτός αν δεν είναι σαφές το πόρισμα και για το λόγο αυτό γίνεται αδύνατος ο αναιρετικός έλεγχος.

Σχόλια – Παρατηρήσεις

1) Παράσυρση Πεζού – Στοιχεία προσδιοριστικά Υπαιτιότητας

Στοιχεία απαραίτητα για τον καθορισμό της υπαιτιότητας είναι μεταξύ άλλων ο ακριβής καθορισμός της απόστασης , την οποία είχε διανύσει ο πεζός κινούμενος στο ρεύμα πορείας αυτού που τον παρέσυρε και ο εντεύθεν ακριβής προσδιορισμός του σημείου όπου έλαβε χώρα η πρόσκρουση ενός οχήματος επί του πεζού, αφού από την απόσταση αυτή εξαρτάται το κατά πόσο θα ήταν δυνατό να γίνει αντιληπτός ο πεζός που επιχειρεί να διασχίσει το ρεύμα της οδού από τον οδηγό του οχήματος.

Συνοπτική παρουσίαση Νομολογίας.

Αναιρείται Εφετειακή απόφαση που έκρινε αποκλειστικό υπαίτιο τον πεζό καθότι δεν διευκρινίζεται α) σε ποιο ακριβώς σημείο της οδού έγινε το ατύχημα, ούτε προσδιορίζει την απόσταση από την οποία ο οδηγός μπορούσε να αντιληφθεί τον πεζό πριν κατέλθει στο οδόστρωμα, καθώς και την απόσταση που διήνυσε ο τελευταίος επί του οδοστρώματος πριν από την παράσυρσή του, κινούμενος από δεξιά προς τα αριστερά, σε σχέση με την πορεία του αυτοκινήτου. Επομένως, ο σχετικός εκ του άρθρ. 559 εδ.19 ΚΠΟλΔ λόγος αναιρέσεως είναι βάσιμος και πρέπει κατά παραδοχή αυτού να αναιρεθεί ο απόφαση. ΑΠ 527/2009 ΕΣυγκΔ 2010/374

Σύμφωνα με την διάταξη του άρθρ. 19 παρ.1, 3 του ΚΟΚ κάθε οδηγός οδικού οχήματος υποχρεούται να μειώνει την ταχύτητα του οχήματος του όταν οι περιστάσεις το επιβάλλουν, ιδιαίτερα δε κατά τις νυκτερινές ώρες, αν πεζοί που βρίσκονται στην τροχιά του καθυστερούν να απομακρυνθούν. Το εφετείο έκρινε ως αποκλειστικό υπαίτιο τον πεζό, ο οποίος ευρισκόμενος σε κατάσταση μέθης (1,82‰) κατήλθε ανέλεγκτα και βιαστικά (τρέχοντας) στο οδόστρωμα, μέσα στη νύκτα, εκτός διαβάσεων πεζών, προκειμένου να σταματήσει το αυτοκίνητο του εναγομένου οδηγού για να τον μεταφέρει, χωρίς να λάβει υπόψη την απόσταση και την ταχύτητα του αυτοκινήτου αυτού. Ο εναγόμενος οδηγός, αντιλήφθηκε τον πεζό μόλις σε απόσταση 10-15 μέτρων, λόγω της αιφνίδιας και βιαστικής, εμφάνισής του, και ενόψει του επικρατούντος σκότους . Εκρίθη δε ότι η υπέρβαση του ορίου ταχύτητας, κατά τρία μόλις χιλιόμετρα, (έτρεχε 93 χιλιόμετρα την ώρα, αντί 90), σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας και ενόψει όλων των ως άνω συνθηκών δεν συνετέλεσε στην πρόκληση του ατυχήματος, το οποίο άλλωστε δεν ήταν δυνατόν ν΄ αποφευχθεί. Παρά ταύτα με την κατωτέρω δημοσιευόμενη απόφαση του Αρείου Πάγου κρίθηκε ως αναιρετέα η απόφαση κατ΄άρθρ. 559 αρ.19 ΚΠολΔ για ανεπαρκείς αιτιολογίες σε σχέση με την έλλειψη αιτιώδους συναφείας μεταξύ της προηγηθείσας του ατυχήματος συμπεριφοράς του άνω οδηγού και του επελθόντος ατυχήματος που καθιστούν ανέφικτο τον αναιρετικό έλεγχο περί της ορθής η μη εφαρμογής των διατάξεων (ΚΟΚ 19 παρ.1-3) και των διδαγμάτων της κοινής πείρας. ΑΠ 605/2006 ΣΕΣυγκΔ 2007/24

Αναιρείται Εφετειακή απόφαση κατ΄άρθρ. 559 ΚΠολΔ εδ.19, που έκρινε αφενός μεν συνυπαίτια την πεζή κατά 25%, η οποία επιχείρησε να διασχίσει κάθετα το οδόστρωμα από αριστερά προς τα δεξιά ως αναφορά την πορεία του οχήματος που την παρέσυρε, αφετέρου δεν την οδηγό του οχήματος συνυπαίτια κατά 75%, η οποία αιφνιδιασθείσα από την απερίσκεπτη και απρόσμενη κίνηση της ως άνω πεζής, προκειμένου να την αποφύγει, αντιληφθείσα αυτή προ πολύ μικρής αποστάσεως, μόλις προ οκτώ (8) μέτρων, πρόλαβε μόνο να πραγματοποιήσει ελιγμό προς τα δεξιά. Έτσι που έκρινε το Εφετείο εσφαλμένα εκτίμησε τις αποδείξεις εφόσον δεν αναφέρεται αν στο σημείο του ατυχήματος περιοριζόταν η ορατότητα της οδηγού. Επίσης μεταξύ των άλλων δεν διευκρινίζει, γιατί η παραπάνω οδηγός που “οδηγούσε κανονικά το όχημά της με κανονική ταχύτητα” δεν αντιλήφθηκε έγκαιρα την κίνηση της πεζής και δεν απέφυγε το ατύχημα ακινητοποιώντας το αυτοκίνητο με τροχοπέδηση. δ) Δεν κάνει καθόλου λόγο αν η ίδια οδηγός, που έβαινε σε κατοικημένη περιοχή με το αυτοκίνητό της, οδηγούσε με σύνεση και με διαρκώς τεταμένη την προσοχή, ασκούσε έλεγχο και εποπτεία στο όχημά της ώστε να μπορεί σε κάθε στιγμή να εκτελέσει τους απαιτούμενους χειρισμούς (μείωση ταχύτητας κλπ) για αποφυγή ατυχήματος. ΑΠ 591/2005 ΣΕΣυγκΔ 2005/489

Παράσυρση πεζού που διένυσε το μείζον του πλάτους του οδοστρώματος

(ΣΣ σε αντίθεση με την ανωτέρω νομολογία παγίως γίνεται δεκτή η αποκλειστική ή άλλως συνυπαιτιότητα σε μεγάλο ποσοστό του οδηγού οχήματος που παρασύρει πεζό ο οποίος έχει διανύσει το μείζον του πλάτους του οδοστρώματος).

Αποκλειστική υπαιτιότητα του παρασύραντος αυτόν οδηγού ΙΧΕ, ο οποίος οδηγώντας με υπερβολική για τις περιστάσεις ταχύτητα παρέσυρε τον πεζό επί της διπλής διαχωριστικής γραμμής, τον οποίο αν και αντιλήφθηκε από απόσταση 40 μέτρων ότι επιχειρώντας να διασχίσει την ΝΕΟ κάθετα από δεξιά προς αριστερά της πορείας του, βρισκόταν στο μέσον του ρεύματος της πορείας του, δεν επιχείρησε αμέσως να τροχοπεδήσει ώστε να μειώσει την ταχύτητα του ή να ακινητοποιήσει το όχημά του, ούτε επιχείρησε να κάνει παράλληλα ελιγμό προς τα δεξιά. Αντίθετα, ο εναγόμενος οδηγός πραγματοποίησε αρχικά αριστερό ελιγμό προκειμένου να προσπεράσει τον πεζό. Ο πεζός, όμως, που αντιλήφθηκε το όχημα να έρχεται προς το μέρος του με υπερβολική ταχύτητα, άρχισε να τρέχει για να διασχίσει γρήγορα το οδόστρωμα της παραπάνω οδού και να αποφύγει την παράσυρση αυτού από το ως άνω όχημα. Τότε εναγόμενος οδηγός του υπαιτίου ΙΧΕ, που αντιλήφθηκε ότι δεν θα προλάβαινε να τον αποφύγει τον πεζό – πραγματοποιώντας τον αριστερό ελιγμό – τροχοπέδησε και στη συνέχεια πραγματοποίησε δεξιό ελιγμό για να επαναφέρει το όχημα του στην αρχική του πορεία και να αποφύγει τον πεζό που εκινείτο προς τα αριστερά. Πλην όμως, παρέσυρε αυτόν στη μέση του οδοστρώματος και επί της διπλής συνεχούς διαχωριστικής γραμμής (παράβ. αρθρ. 12 παρ.1, 19 παρ. 1, 2 και 3, 20 παρ.7, 8 του ΚΟΚ). Συνεπώς ουδεμία συνυπαιτιότητα δεν βαρύνει τον πεζό, απορριπτομένων των σχετικών λόγων της έφεσης. ΑΠ 245/2011 ΕΣυγκΔ 2011/294

Παράσυρση υπό μοτοποδηλάτου ηλικιωμένης Πεζής που διέσχισε το μείζον του οδοστρώματος εκτός διαβάσεων. Υπαιτιότητα 70% του άνευ αδείας ικανότητας οδηγού του μοτοποδηλάτου ο οποίος οδηγώντας με υπερβολική για τις επικρατούσες συνθήκες ταχύτητα (νύκτα, εντός κατοικημένης περιοχής – σταθμευμένα εκατέρωθεν του οδοστρώματος αυτοκίνητα – πυκνή κυκλοφορία), δεν αντιλήφθηκε έγκαιρα την πεζή, η οποία κινούνταν αργά λόγω της ηλικίας της και είχε διανύσει το μείζον του πλάτους του οδοστρώματος, με αποτέλεσμα να την παρασύρει και να την τραυματίσει σοβαρά. (παράβ. άρθρ. 12 παρ. 1 και 19 παρ. 3 ΚΟΚ). Υπαιτιότητα 30% της 83ετους πεζής η οποία δεν χρησιμοποίησε τις διαβάσεις πεζών (άρθρ. 38 ΚΟΚ παρ. 4 ΚΟΚ ), αλλά κινούμενη αρχικά ανάμεσα από σταθμευμένα αυτοκίνητα, διέσχισε το αντίθετο ρεύμα πορείας, από αυτό στο οποίο κινούνταν το μοτοποδήλατο, εισήλθε στο ρεύμα πορείας του τελευταίου, και προσέγγιζε στο πεζοδρόμιο.

ΑΠ 1360/2010 ΕΣυγκΔ 2011/97

Παράσυρση Πεζού που διήνυσε το μείζον του οδοστρώματος. Υπαιτιότητα 60 % του μέθη οδηγού του οχήματος που παρέσυρε τον πεζό, καθότι δεν είχε ρυθμίσει την ταχύτητά του ανάλογα με τις κρατούσες συνθήκες, (νύκτα με αμυδρό φωτισμό), αλλά εκινείτο με ταχύτητα που υπερέβαινε το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο των 50 χ/ω, καθόσον επρόκειτο για κατοικημένη περιοχή, με αποτέλεσμα να αντιληφθεί καθυστερημένα τον ενάγοντα πεζό, ο οποίος είχε διανύσει ολόκληρο το αντίθετο προς αυτόν ρεύμα κυκλοφορίας και το 1/3 περίπου του ρεύματος, όπου αυτός εκινείτο. Συνυπαιτιότητα 40% του πεζού ο οποίος επιχείρησε βιαστικά να διασχίσει διαγώνια την ανωτέρω οδό από σημείο, όπου δεν υπήρχαν διαβάσεις πεζών χωρίς, να ελέγξει την κίνηση των οχημάτων και να λάβει υπόψη του την ταχύτητά τους και χωρίς να βεβαιωθεί ότι δεν θα παρεμποδίζει την κυκλοφορία αυτών. ΑΠ 1715/2010 ΕΣυγκΔ 2011/27

Συνυπαιτιότης 70% του οδηγού ΙΧΕ ο οποίος λόγω της αμελούς οδηγητικής συμπεριφοράς του (μεγάλη ταχύτητα) και όντας σε κατάσταση ελαφράς μέθης (0,71ο/οο) δεν αντελήφθηκε καθόλου τον πεζό ο οποίος είχε διασχίσει σχεδόν όλο το μήκος του οδοστρώματος (απέμενε ένα μόλις μέτρο για να ανέλθει στο πεζοδρόμιο), με αποτέλεσμα να τον παρασύρει, τραυματίζοντας αυτόν θανασίμως. Συνυπαιτιότης 30 % και του πεζού καθότι αν και υπέργηρος στερούμενος ευκινησίας και καλών αντανακλαστικών, επιχείρησε να διασχίσει το οδόστρωμα σε σημείο μάλιστα που δεν υπάρχει διάβαση πεζών χωρίς προηγουμένως να ελέγξει την κίνηση της οδού και να βεβαιωθεί αν μπορούσε να το πράξει ακίνδυνα. Εφ.Λαρ.454/2006 ΣΕΣυγκΔ 2006/433

Υπαιτιότητα 60% του οδηγού μοτοποδηλάτου, ο οποίος κινούμενος με ταχύτητα μεγαλύτερη του επιτρεπόμενου ορίου δεν αντιλήφθηκε τον πεζό ο οποίος είχε διανύσει το μείζον του πλάτους του οδοστρώματος, έχοντας φθάσει σχεδόν στο αντίθετο πεζοδρόμιο. Υπαιτιότητα 40% του 82ετους πεζού ο οποίος επέλεξε να διασχίσει την οδό διπλής κατεύθυνσης, από το συγκεκριμένο σημείο, ενώ υπήρχε διάβαση πεζών, η οποία απέχει από τον τόπο του συμβάντος 80 μέτρα (άρθρο 28 παρ. 4 Ν. 2696/1999). Μον.Πρ.Ρεθ. 37/2014 ΕΣυγκΔ 2014/340

Αποκλειστική υπαιτιότητα του αγνώστου οδηγού μοτοσικλέτας, ο οποίος κινούμενος με αυξημένη ταχύτητα σε κεντρική οδό παρέσυρε πεζό που είχε διανύσει το μείζον του οδοστρώματος και απέμενε μισό μέτρο για να ανέλθει στο πεζοδρόμιο (παράβ. άρθ. 12 παρ. 1, 7, 19 παρ. 1, 2, 3, 39 παρ. 1 Κ.Ο.Κ.). Ομοίως δεν αποδείχθηκε η ύπαρξη ,διάβασης πεζών, καθόσον δεν αποτυπώνεται στο σχεδιάγραμμα της Τροχαίας Σε κάθε δε περίπτωση, όπως εκτέθηκε και ανωτέρω, ο ενάγων κατέβαλε κάθε δυνατή προσοχή και επιμέλεια να διασχίσει την ως άνω οδό και είχε ήδη διανύσει απόσταση 14 μ. Μον.Πρ.Αθ. 2763/2010 ΕΣυγκΔ 2010/398
Αποκλειστική υπαιτιότητα του οδηγού του αγνώστου οχήματος, ο οποίος οδηγώντας με υπερβολική για τις περιστάσεις ταχύτητα , δεν αντελήφθη παρά την υπάρχουσα ορατότητα, πεζό που διέσχιζε καθέτως την οδό από αριστερά προς τα δεξιά της πορείας του), ο οποίος είχε διανύσει το μείζον του πλάτους του οδοστρώματος και απέμενε μικρή απόσταση για να φθάσει στο πεζοδρόμιο, ούτε προέβη σε αποφευκτικό ελιγμό, ενώ είχε τέτοια ευχέρεια, με αποτέλεσμα να παρασύρει αυτόν, τραυματίζοντάς τον θανάσιμα. Εφ.Λαμ. 205/2010 ΕΣυγκΔ 2011/319

Αποκλειστική υπαιτιότης του οδηγού ΙΧΦ, ο οποίος έχοντας σταματήσει προ ερυθρού σηματοδότη, έθεσε σε κίνηση το όχημά του παρασύροντας πεζή, που διέσχιζε κάθετα το οδόστρωμα, έχοντας διανύσει τα 2/3 του μήκους αυτού. Στην παθούσα (πεζή) δεν μπορεί να αποδοθεί οποιοδήποτε ποσοστό. Εφ.Λαρ. 127/2005 ΣΕΣυγκΔ 2005/115

Διαβάστε εδώ την απόφαση, όπως δημοσιεύθηκε στην Επιθεώρηση Συγκοινωνιακού Δικαίου.

NEXTDEAL