Η υπόθεση Καλογρίτσα, με τις φορολογικές και δανειακές πτυχές της που αναδείχθηκαν σε σχέση με το πόρισμα ελέγχου ΤτΕ και SSM για τις δανειοδοτήσεις στην Attica Bank και τις ελλείψεις στην εταιρική της
διακυβέρνηση, φαίνεται ότι πέραν του πολιτικού αντίκτυπου, θα έχει και επιπτώσεις διαρκείας σε όλο το τραπεζικό σύστημα.
Και αυτό διότι έρχεται χρονικά τη στιγμή που α) οι τράπεζες καλούνται, υπό την “δαμόκλειο σπάθη” του SSM, να βάλουν το “μαχαίρι στο κόκκαλο” στα μη εξυπηρετούμενα δάνειά τους και να πιάσουν στόχους δραστικής μείωσης μέσα στην επόμενη τριετία, και β) ολοκληρώνονται οι διοικητικές αλλαγές στις τράπεζες στη βάση ενός άτεγκτου νόμου (4346/2015) που, μετά τα όσα διαδραματίστηκαν στην Attica Bank, βρίσκει το τέλειο “άλλοθι” για την επιβολή του μέσω του μνημονίου.
Οι δύο αυτές παράμετροι δεν πρέπει να αφήνουν καμία αμφιβολία ότι, ασχέτως των όποιων πολιτικών επιπτώσεων, εφεξής τα πράγματα θα δυσκολέψουν πολύ περισσότερο για τις τράπεζες. Και όχι μόνο γιατί ο έλεγχός τους από την ΕΚΤ θα γίνει πολύ αυστηρότερος. Αλλά και διότι πλέον αναδεικνύεται ως μέγα πρόβλημα η “τραπεζική πίστη”, πράγμα που θα έχει ως επίπτωση να μπλοκάρει η λειτουργία του τραπεζικού συστήματος, δηλαδή η κυκλοφορία του “αίματος” (χρήματος) στον κορμό της Οικονομίας.
Η χθεσινή απόφαση της νέας διοίκησης της Attica Bank να απόσχει εφεξής από χρηματοδοτήσεις προς επιχειρήσεις των μέσων μαζικής ενημέρωσης, είναι ενδεικτική προς αυτή την κατεύθυνση. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, να επεκταθεί προσεχώς “δια ροπάλου της ΕΚΤ” και στις υπόλοιπες τράπεζες. Ήδη χθες το βράδυ, κυκλοφόρησαν πληροφορίες ότι τράπεζες προχώρησαν σε δέσμευση λογαριασμών μεγάλου εκδοτικού ομίλου.
Η πίεση που θα ασκήσουν οι τράπεζες για την αποπληρωμή “κόκκινων” δανείων, τόσο σε επιχειρήσεις, όσο και σε ιδιώτες θα αυξηθεί κατακόρυφα το προσεχές διάστημα.
Παράλληλα, όμως, υπό τον φόβο μελλοντικών “επιπλοκών”, οι τράπεζες θα περιορίσουν δραστικά τις χρηματοδοτήσεις στο σύνολο των δανειοδοτούμενων, όχι μόνο των υπό αναδιάρθρωση, αλλά και των υγιών. Αυτό θα γίνει αντιληπτό σε πρώτη φάση στις επιχειρήσεις. Από τις μεγάλες μέχρι τις μικρές που θα δουν τις γραμμές χρηματοδότησής τους από τις τράπεζες να περιορίζονται.
Στο πλαίσιο αυτό, η δραστική μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων των τραπεζών κατά 41 δις. ευρώ (ή 40%) στην τριετία 2017 – 2019, δεν θα οδηγήσει σε αύξηση της πιστωτικής επέκτασης, αλλά αντιθέτως σε παράλληλη μείωση των χορηγήσεων. Ήδη οι χορηγήσεις προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά τον Ιούλιο του 2016 (τελευταία επίσημα στοιχεία) υποχώρησαν στα 200,134 δις. ευρώ, ακολουθώντας σταθερά πτωτική πορεία σε ετήσια βάση (Ιούλιος 2015 στα 206,437 δις. ευρώ).
Η περίπτωση της Attica Bank, αν και μη συστημική τράπεζα, καταδεικνύει και προβάλλει στον μεγεθυντικό φακό το κλίμα που διαμορφώνεται για το σύνολο του τραπεζικού συστήματος και τις επιπτώσεις στην Οικονομία και την κοινωνία.
Δεν είναι τυχαίο ότι χθες ο κ. Θ. Πανταλάκης, νέος διευθύνων σύμβουλος στην Attica Bank και βαθύς γνώστης της λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος, με πρωτοποριακή σκέψη περί την τραπεζική (ενδεικτικά, το 1996 ως υποδιοικητής στην Εθνική Τράπεζα εισηγήθηκε στον αείμνηστο Θ. Καρατζά τη δημιουργία credit center για την πιστοληπτική αξιολόγηση των δανειοληπτών και την τιμολόγηση των δανείων και η Εθνική ήταν η δεύτερη τράπεζα παγκοσμίως που το εφάρμοσε), είπε χαρακτηριστικά:
“Τα πράγματα θα είναι πιο δύσκολα. Κάθε μέρα θα πρέπει να πείθουμε, και θα κρινόμαστε γι΄ αυτό, ότι αυτό που κάνουμε είναι αποτελεσματικό, καθαρό και τίμιο”.
Ούτε ήταν τυχαία η επισήμανσή του ότι η κατάσταση με τα “κόκκινα” δάνεια της τράπεζας θα απαιτήσει χρόνο για να διορθωθεί, αλλά αυτό μπορεί να επιτευχθεί θέτοντας ως άμεσο στόχο την αύξηση των καταθέσεων (περισσότερο μίλησε για μείωση της εξάρτησης από τον ELA) και τις “λελογισμένες χορηγήσεις δανείων σε πελάτες με άμεσα προβλήματα ρευστότητας”.
Και βεβαίως, δεν είναι τυχαίο ότι όλο το επιχειρησιακό σχέδιο της τράπεζας, συμπεριλαμβανομένης της εκπεφρασμένης βούλησης της κυβέρνησης να μετεξελίξει την Attica Bank σε αναπτυξιακή τράπεζα, πρόκειται να επανεξεταστεί.
Όλα αυτά, επισκιάστηκαν από τα θέματα που αφορούν την υπόθεση Καλογρίτσα. Ωστόσο, είναι αυτά ακριβώς που θα φέρει ως “τσουνάμι” επιπτώσεων σε όλο το τραπεζικό σύστημα η συγκεκριμένη υπόθεση.
capitalgr
