Κόκκινο συναγερμό στην αγορά του φαρμάκου έχει χτυπήσει ο τελευταίος απολογισμός για τον εκτροχιασμό του κλειστού προϋπολογισμού, τόσο στον
ΕΟΠΥΥ (που αφορά στα σκευάσματα που διακινούνται μέσω των φαρμακείων), όσο και στα δημόσια νοσοκομεία. Σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr, η υπέρβαση στο κονδύλι του ΕΟΠΥΥ από την αρχή του χρόνου μέχρι και το Σεπτέμβριο έχει εκτιναχθεί στα 300 εκατ. ευρώ (ποσό που μεταφράζεται σε “τρύπα” στο σχετικό κονδύλι άνω των 30 εκατ. ευρώ κάθε μήνα), ενώ υπολογίζεται πως μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχει ξεπεράσει τα 400 εκατ. Αν επαληθευτούν οι εκτιμήσεις αυτές, τότε οι δαπάνες του φαρμάκου θα έχουν εκτοξευτεί κατά 36% σε σύγκριση με πέρσι (το 2015 το σχετικό κονδύλι έκλεισε με έλλειμμα 299 εκατ. ευρώ, χωρίς το ΦΠΑ), χωρίς εντούτοις να έχει υπάρξει σημαντική μεταβολή στον ετήσιο προϋπολογισμό του Οργανισμού (από 2 δισ. που ήταν το 2015 στα 1,945 δισ. φέτος).
Ακόμη πιο ανησυχητικά είναι τα νέα που έρχονται για την ενδονοσοκομειακή δαπάνη. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως τα δημόσια νοσοκομεία θα κλείσουν τη χρονιά με υστέρηση που θα προσεγγίσει στην καλύτερη περίπτωση τα 220 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με τον ελλειμματικό αρχικό προϋπολογισμό που όρισε το υπουργείο Υγείας (από 752 εκατ. ευρώ που ήταν η χρηματοδότηση των νοσοκομείων της χώρας για σκευάσματα το 2013, 741 εκατ. ευρώ το 2014 και 733 εκατ. το 2015, τη φετινή χρονιά οι ανάγκες των ασθενών του ΕΣΥ προσδιορίστηκαν στα 570 εκατ. μόλις). Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως το υπουργείο Υγείας στις αρχές του Οκτωβρίου αποφάσισε να δώσει έκτακτη επιχορήγηση ύψους 20 εκατ. ευρώ προκειμένου να συνεχιστεί ο ομαλός εφοδιασμός των νοσοκομείων σε φάρμακα.
Έτσι, σε σύνολο εγκεκριμένης φαρμακευτικής δαπάνης ύψους 2,515 δισ. ευρώ (συνολικά για ΕΟΠΥΥ και νοσοκομεία), το σύνολο για clawback και rebate (δηλαδή για επιστροφές από τις επιχειρήσεις του φαρμάκου για την υπέρβαση των κλειστών κονδυλίων και για τις αναγκαστικές εκπτώσεις που δίνουν στο δημόσιο) αναμένεται να σκαρφαλώσει στα 930 εκατ. ευρώ από 599 εκατ. ευρώ το 2015 και 428 εκατ. το 2014.
Οι παρενέργειες στην αγορά δεν θα αργήσουν να φανούν, επισημαίνουν στελέχη του κλάδου. Ο κίνδυνος για αποσύρσεις σκευασμάτων, όπως εξηγούν, είναι πιο ορατός από ποτέ, ενώ θεωρείται πως δεν θα υπάρξει η δυνατότητα για κυκλοφορία νέων θεραπειών στη χώρα μας.
Την ίδια ώρα, τα νεότερα σχετικά με τα συγκεντρωτικά χρέη του δημοσίου προς τις φαρμακευτικές εταιρείες επιτείνουν το ήδη βεβαρυμένο κλίμα στην αγορά. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, το σύνολο των οφειλών μέχρι και τον Αύγουστο αγγίζει τα 1,18 δισ. ευρώ, όταν την ίδια περίοδο πέρσι είχαν διαμορφωθεί στα 778 εκατ. Από αυτά τα 750 εκατ. ευρώ περίπου αφορούν ληξιπρόθεσμες οφειλές του ΕΟΠΥΥ, 416 εκατ. οφειλές του ΕΣΥ και 20 εκατ. περίπου χρέη των στρατιωτικών νοσοκομείων.
Αν και η διοίκηση του ΕΟΠΥΥ είχε προχωρήσει τον Αύγουστο στην εκταμίευση 250 εκατ. ευρώ από την προηγούμενη δόση για τη μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κανένα σαφές πλάνο αποπληρωμής των υπόλοιπων χρεών. Ακόμη και αν γίνει συμψηφισμός τους με τις απαιτήσεις του clawback, δεν εκτιμάται πως θα πέσουν κάτω από το 1 δισ.
Η εντολή που έχουν στείλει οι θεσμοί για αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων και περιστολή του clawback δημιουργεί ταυτόχρονα νέες πιέσεις. Όπως προβλέπεται στο συμπληρωματικό μνημόνιο, μέχρι τις αρχές του Δεκεμβρίου το υπουργείο Υγείας θα πρέπει να λάβει πρόσθετα μέτρα- τα οποία πιθανότατα θα πρέπει και να νομοθετήσει- προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το άνοιγμα μεταξύ της δαπάνης του 2017 και των επιστροφών θα μειωθεί κατά 30%, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Ανάλογα μέτρα πρέπει να ληφθούν, ώστε να υπάρξει περαιτέρω μείωση 30% και το 2018. Στο υπουργείο Υγείας συνεδριάζει δύο φορές την εβδομάδα αρμόδια επιτροπή, με τη συμμετοχή και των φαρμακευτικών, για την κατάρτιση σχεδίου με στόχο τον έλεγχο των δαπανών και το σχέδιο θα πρέπει να είναι έτοιμο μέχρι τις 10 Νοεμβρίου. Ωστόσο τα περιθώρια χρόνου στενεύουν.
Το θέμα του πολύ χαμηλού ορίων των προϋπολογισμών για τα φάρμακα, αλλά και οι ορατές παρενέργειες στον εφοδιασμό της αγοράς, είχαν τεθεί υπόψη του υπουργείου Υγείας και του ΕΟΠΥΥ από την προηγούμενη χρονιά, χωρίς ωστόσο αποτέλεσμα. Δεδομένου πως μέχρι το 2018, όπως ορίζεται στο τρίτο μνημόνιο, το κονδύλι του Οργανισμού δεν μπορεί να μεταβληθεί, οι προτάσεις των εταιρειών εστιάζονται στη δημιουργία ξεχωριστού κονδυλίου για τα εμβόλια, τις ανάγκες των ανασφάλιστων και των προσφύγων (υπολογίζεται πως το ύψος της δαπάνης για τις κατηγορίες αυτές ξεπερνά τα 150 εκατ. ευρώ τα οποία μέχρι στιγμής έχουν ενσωματωθεί στο συνολικό προϋπολογισμό).
Βασιλική Κουρλιμπίνη
capital.gr
capital.gr
