Σημαντική αύξηση κατά 10% και 8% παρουσίασαν το 2015 οι τραπεζικές καταθέσεις στη Βουλγαρία και στη Ρουμανία, αντίστοιχα, τη στιγμή που στην
Ελλάδα σημειωνόταν νέα «βουτιά» κατά 23%, η μεγαλύτερη από το ξέσπασμα της κρίσης το 2008.
Ενώ η Ελλάδα εισερχόταν στην τέλεια καταιγίδα, αποτέλεσμα της «διαπραγμάτευσης» του 2015 που στηριζόταν σε αφέλειες του τύπου «θα δώσουν τα λεφτά γιατί δεν τους συμφέρει να διαλύσουμε την Ευρωζώνη», δεκάδες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, διαβλέποντας τους κινδύνους από την επικίνδυνη πορεία της χώρας άνοιξαν λογαριασμούς σε Βουλγαρία – Ρουμανία, μεταφέροντας εκεί κεφάλαια προκειμένου να μπορέσουν να εξασφαλίσουν τη λειτουργία των επιχειρήσεών τους.
Σύμφωνα με τραπεζικές και επιχειρηματικές πηγές, εκατοντάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, κυρίως από τη Βόρεια Ελλάδα αλλά και άλλες περιοχές όπως τη Θεσσαλία, απέσυραν τις καταθέσεις τους από ελληνικές τράπεζες και άνοιξαν λογαριασμούς στις γειτονικές βαλκανικές χώρες. Η δημιουργία λογαριασμών τόσο στη Βουλγαρία όσο και στη Ρουμανία είναι εξαιρετικά απλή διαδικασία, καθώς πρόκειται για χώρες-μέλη της Ε.Ε., ειδικά η Βουλγαρία είναι προσβάσιμη ακόμα και με αυτοκίνητο, ενώ όλες οι τράπεζες δέχονται καταθέσεις σε ευρώ. Επιπλέον, οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες βρήκαν εύκολα τη σχετική καθοδήγηση τόσο από στελέχη ελληνικών τραπεζών, καθώς οι εγχώριες τράπεζες διατηρούν ισχυρή παρουσία στις δύο χώρες μέσω θυγατρικών, αλλά και μέσω εξειδικευμένων συμβούλων. Ακόμα και ελεύθεροι επαγγελματίες και ιδιώτες μετέφεραν αποταμιεύσεις σε γειτονικές βαλκανικές χώρες, λόγω της ανησυχίας για την κατάσταση στην Ελλάδα.
Σημειώνεται ότι η μετακίνηση κεφαλαίων σε Ρουμανία – Βουλγαρία δεν έγινε προς θυγατρικές των ελληνικών τραπεζών στις χώρες αυτές, αλλά σε τοπικές και ξένες τράπεζες, καθώς διάχυτος ήταν ο φόβος ότι ένα ατύχημα στην Ελλάδα θα είχε επιπτώσεις και στις εκεί θυγατρικές των εγχώριων τραπεζών.
Ετσι την ώρα που η αλλοπρόσαλλη διαπραγμάτευση προκαλούσε αλλεπάλληλα εμφράγματα στην οικονομία και στις τράπεζες, είχαμε νέο κύμα μαζικών εκροών καταθέσεων με εκατοντάδες εγχώριες εταιρείες που δημιουργούσαν θυγατρικές και άνοιγαν λογαριασμούς στη Βουλγαρία και στη Ρουμανία.
Εκ των υστέρων η απόφασή τους αποδείχθηκε σωτήρια,καθώς στο τέλος Ιουνίου 2015 έγινε αυτό που ήταν τόσο πιθανό να συμβεί «όσο να μην ανατείλει ένα πρωί ο ήλιος». Σύμφωνα με επιτελικά στελέχη επιχειρήσεων ένας βασικός λόγος που τελικά η επιβολή των κεφαλαιακών περιορισμών είχε ηπιότερες επιπτώσεις από ό,τι αρχικά αναμενόταν ήταν ότι ένας μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων είχε αποκτήσει βάσεις και τραπεζικούς λογαριασμούς εκτός Ελλάδος, διαβλέποντας την επερχόμενη καταστροφή.
Ετσι πολλές σοβαρές επιχειρήσεις, μικρού μεγέθους, κατάφεραν όχι μόνο να σωθούν αλλά και να διατηρήσουν ανοιχτές πιστωτικές γραμμές σε τράπεζες σε Βουλγαρία – Ρουμανία, κάτι που στην Ελλάδα ήταν αδύνατο, τουλάχιστον τους πρώτους μήνες μετά την επιβολή των capital controls. Το 2015 οι καταθέσεις στη Ρουμανία αυξήθηκαν κατά 4,2 δισ. ευρώ και στη Βουλγαρία κατά 2,8 δισ. ευρώ.
Με μεγαλύτερη άνεση αντιμετώπισαν τις προκλήσεις οι μεγάλου μεγέθους επιχειρήσεις και οι πολυεθνικές που είχαν χτίσει από καιρό της «άμυνές» τους σε μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η εξασθένηση της θέσης της χώρας μας, έπειτα από οχτώ χρόνια άνευ προηγουμένου ύφεσης, σε σχέση με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία είναι δραματική. Στο διάστημα 2008 – Ιούλιος 2016, οι καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες έχουν μειωθεί σχεδόν στο μισό (-46,1%), ενώ στο ίδιο διάστημα στη Βουλγαρία έχουν ενισχυθεί κατά 74,2% και στη Ρουμανία κατά 50,5%.
Στο ίδιο διάστημα το ελληνικό ΑΕΠ έχει συρρικνωθεί κατά περίπου 25% ενώ της Ρουμανίας έχει ενισχυθεί κατά 19% και της Βουλγαρίας κατά 12,5%. Το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ διαμορφώνεται στο 26,7% στη Βουλγαρία και στο 38,4% στη Ρουμανία. Στην Ελλάδα ξεπερνά το 170%.
Και ενώ η χώρα μας παλεύει για την υλοποίηση του τρίτου μνημονίου και η οικονομία παραμένει σε χαμηλή πτήση, το ΑΕΠ της Βουλγαρίας «τρέχει» στο β΄ τρίμηνο 2016 με ρυθμό +3%, διατηρώντας τη δυναμική του 2015 (+3%), ενώ η Ρουμανία αναπτύσσεται το 2016 με +6% έναντι +3,8% το 2015.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
