Ούτε μία ούτε δύο, αλλά δεκαπέντε δικαστικές αποφάσεις Πολυμελών Πρωτοδικείων έχουν δικαιώσει τους δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο, δίνοντας χαστούκι στις τράπεζες, αφού στην πλειονότητά τους τούς ζητούν να δέχονται τις αποπληρωμές των δόσεων για τα επίμαχα δάνεια με βάση την ισοτιμία που είχε το ξένο νόμισμα κατά την ημέρα σύναψης του δανείου.
Εάν και η τελευταία απόφαση που εξεδόθη από δικαστήριο της Αθήνας αφορούσε 2.000 δανειολήπτες και χαρακτηρίζεται ως η «ναυαρχίδα» των αποφάσεων δεν είναι άμεσα εκτελεστή, αφού οι τράπεζες θα προσφύγουν σε λίγες ημέρες στο
Εφετείο για νέα κρίση σε δεύτερο βαθμό. Μέχρι τότε, οι δανειολήπτες θα περιμένουν εγκλωβισμένοι, βλέποντας το βασικό τους κεφάλαιο όχι μόνο να παραμένει ανεξόφλητο αλλά επιπλέον να αυξάνεται…
Σύμφωνα με έκθεση της Εθνικής Τράπεζας της Ελβετίας, τα δάνεια που συνήφθησαν στη χώρα μας σε ελβετικό φράγκο αγγίζουν τα 10 δισ. ευρώ. Αν και λίγα από αυτά έχουν καταστεί «κόκκινα», ωστόσο εξυπηρετούνται με ρυθμίσεις οι οποίες όμως μπορεί να εκπέσουν – ενώ οι αυξήσεις αγγίζουν ακόμη και το 57%!
Σε μία τέτοια περίπτωση, οι τράπεζες θα φορτωθούν επιπλέον 10 δισ. «κόκκινα» δάνεια με ό,τι αυτό σημαίνει για το τραπεζικό σύστημα και τις αντοχές του…
Νομικοί που έχουν ασχοληθεί επί μακρόν με το θέμα, υποστηρίζουν ότι οι τράπεζες υποτίμησαν τον κίνδυνο και, το κυριότερο, δεν ενημέρωναν ως όφειλαν τους δανειολήπτες για το ρίσκο που αναλάμβαναν.
Η «προώθηση» των επίμαχων δανείων στηρίχθηκε στη χαμηλή δόση και στο χαμηλό επιτόκιο λόγω libor, αλλά και στη σταθερότητα του ελβετικού φράγκου και στη διαβεβαίωση ότι η ισοτιμία ευρώ-φράγκου 1-1.64 Θα εξακολουθούσε να κυμαίνεται σε σταθερά υψηλά επίπεδα.
Η διαφορά ωστόσο ήταν ότι τα επίμαχα δάνεια λόγω του ότι ήταν συνδεδεμένα με την ισοτιμία ευρώ-φράγκου προσομοίαζαν στην πραγματικότητα με προϊόντα επενδυτικού χαρτοφυλακίου – αφού ήταν συνδεδεμένα με την αγορά συναλλάγματος και δεν είχαν σχέση με τα κοινά στεγαστικά ή καταναλωτικά δάνεια σε ευρώ… Και όταν η ισοτιμία άρχισε να πέφτει, φθάνοντας περίπου στο 1-1,1 ήρθαν τα πάνω-κάτω…
Η απόφαση
Η τελευταία απόφαση σε δικαστικό επίπεδο (η προσφυγή έγινε από τη Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας – ΙΝΚΑ, τις ενώσεις καταναλωτών Κρήτης και Αιτωλοακαρνανίας και την παρέμβαση του Συλλόγου Δανειοληπτών Ελβετικού Φράγκου) δίνει ελπίδες στους δανειολήπτες αφού:
Η τελευταία απόφαση σε δικαστικό επίπεδο (η προσφυγή έγινε από τη Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας – ΙΝΚΑ, τις ενώσεις καταναλωτών Κρήτης και Αιτωλοακαρνανίας και την παρέμβαση του Συλλόγου Δανειοληπτών Ελβετικού Φράγκου) δίνει ελπίδες στους δανειολήπτες αφού:
• απαγορεύει στην τράπεζα στο μέλλον να διατυπώνει, να επικαλείται και να χρησιμοποιεί στις συναλλαγές της με καταναλωτές στο πλαίσιο συμβάσεων δανείων σε ελβετικό φράγκο ή με ρήτρα ελβετικού φράγκου τον γενικό όρο βάσει του οποίου η αποπληρωμή του δανείου λαμβάνει χώρα με την τρέχουσα τιμή πώλησης του νομίσματος την ημέρα της καταβολής,
• απαγορεύει στην τράπεζα να αποκρούει την εκ μέρους των δανειοληπτών καταβολή των τοκοχρεολυτικών δόσεων σε CHF στο ισόποσο τους σε ευρώ βάσει της ισοτιμίας € /CHF κατά τον χρόνο εκταμίευσης του δανείου και χορήγησης σε €,
• απαγορεύει στην τράπεζα την καταγγελία των συμβάσεων των δανείων, εάν οι δανειολήπτες καταβάλουν τα ποσά των τοκοχρεολυτικών δόσεων σε CHF στο ισόποσο τους σε ευρώ βάσει της ισοτιμίας € /CHF κατά τον χρόνο εκταμίευσης του δανείου και χορήγησης σε €,
• υποχρεώνει την τράπεζα να ανέχεται εκ μέρους των καταναλωτών την καταβολή των τοκοχρεολυτικών δόσεων ή την καταβολή εξόφλησης μερικώς ή εφάπαξ του δανείου σε CHF στο ισόποσό τους σε ευρώ βάσει της ισοτιμίας €/CHF κατά τον χρόνο εκταμίευσης του δανείου και χορήγησης σε €,
• υποχρεώνει την τράπεζα να προβεί στον συνυπολογισμό όλων των χρεώσεων, ήτοι τόκων δόσεων αλλά και καταβολών εκ μέρους των δανειοληπτών, που έχουν γίνει κατόπιν μετατροπής του ελβετικού Φράγκου σε ευρώ με βάση την ισοτιμία ευρώ -Ελβετικού Φράγκου κατά τον χρόνο εκταμίευσης έκαστου δανείου. Πρακτικά το Δικαστήριο με το ανωτέρω διατακτικό του επανέφερε την ισοτιμία αποπληρωμής των δανείων σε ελβετικό φράγκο στην αρχική ισοτιμία εκταμίευσης, τόσο για τις μελλοντικές καταβολές όσο και για τις παρελθοντικές καταβολές.
Εάν το Εφετείο δικαιώσει τους δανειολήπτες, η απόφασή του θα ανοίξει τον δρόμο για την έκδοση υπουργικής απόφασης που θα τους κατοχυρώνει και νομοθετικά.
Σχολιάζοντας την απόφαση, η κ. Αριάδνη Νούκα, εκ μέρους του Συλλόγου Δανειοληπτών Ελβετικού Φράγκου, επισημαίνει ότι «όπως εύστοχα και ορθά έκρινε και η ιστορική απόφαση 334/2016 του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, δεν τηρήθηκε εκ μέρους της τράπεζας η βασική αρχή του υπεύθυνου δανεισμού κατά την προσέλκυση πελατών διότι δεν αξιολογήθηκε η δανειοληπτική ικανότητα του μέσου καταναλωτή κρίνοντας αντικειμενικά τον βαθμό αντίληψης του σε σχέση με τον αναληφθέν μέσω της χορηγούμενης προς αυτόν πίστωσης, κίνδυνο της συναλλαγματικής ισοτιμίας και υπήρξε καταχρηστική επιρροή στον καλόπιστο καταναλωτή που εμπιστεύτηκε την τράπεζά του.
Επιπτώσεις
Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι σήμερα η συντριπτική πλειοψηφία των δανειοληπτών εξυπηρετούν τις δανειακές τους υποχρεώσεις ύψους με ρυθμίσεις.
Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι σήμερα η συντριπτική πλειοψηφία των δανειοληπτών εξυπηρετούν τις δανειακές τους υποχρεώσεις ύψους με ρυθμίσεις.
Είναι αυτονόητο, ότι σε περίπτωση ανατροπής των θετικών αποφάσεων διακυβεύεται σοβαρότατα η ραγδαία αύξηση των «κόκκινων» δανείων που πιθανά να οδηγήσει περαιτέρω και σε ανακεφαλαιοποίηση και ως εκ τούτων σε δημοσιονομικό κενό, αν σκεφτεί κανείς ότι η συνολική δανειοδότηση σε ελβετικό φράγκο ανέρχεται σε 10 δισ. ευρώ».
Σοφία Φασουλάκη
ΕΘΝΟΣ