“Δεν επενδύουμε στην Ελλάδα. Υπάρχει ρίσκο για τη χώρα και την παραμονή της στο ευρώ κι ακόμη κι αν ένας επενδυτής σκέφτεται ότι αυτό δε θα συμβεί, οι πιθανότητες
παραμένουν ισχυρές. Το ζήτημα είναι πόσο διατεθειμένος είναι να ρισκάρει κανείς”.
Η δήλωση ανήκει σε έναν από τους μεγάλους διεθνείς επενδυτές στο real estate και περιλαμβάνεται στη φετινή έρευνα για τις “Αναδυόμενες Τάσεις στο real estate στην Ευρώπη το 2017″, που πραγματοποιεί κάθε χρόνο το Urban Land institute σε συνεργασία με την PricewaterhouseCoopers. H φετινή έρευνα κατατάσσει την Αθήνα στην προτελευταία- 29η θέση- όσον αφορά τις γενικότερες προοπτικές του 2017 σε ένα σύνολο 30 ευρωπαϊκών πόλεων με την ελληνική πρωτεύουσα να είναι μαζί με τη Μόσχα οι δύο μοναδικές περιπτώσεις όπου οι προοπτικές χαρακτηρίζονται ως ”φτωχές” για το επόμενο έτος, τόσο στο κομμάτι της ανάπτυξης όσο και στο κομμάτι των επενδύσεων.
Εκτός των μακροοικονομικών, η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα ακόμη ζήτημα, δεδομένου ότι βρίσκεται στην πρώτη γραμμή όσον αφορά την προσφυγική κρίση: “Το προσφυγικό θα πρέπει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο να επιλυθεί. Υπάρχει μεν σαφής βελτίωση, ωστόσο θα πρέπει να γίνουν κι άλλα βήματα, ώστε να εξαλειφθεί το αίσθημα ανασφάλειας και αβεβαιότητας που προκαλεί ένας τόσος μεγάλος αριθμός προσφύγων σε μία τόσο μικρή χώρα”, υποστηρίζει ένας από τους εγχώριους παίκτες της αγοράς που συμμετείχε στην έρευνα των PwC- ULI.
“Μέσα σε αυτό το ζοφερό σκηνικό, οι τιμές των επαγγελματικών ακινήτων έχουν πέσει σε ποσοστό άνω του 52% από το peak του 2007, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurobank Property Services”, αναφέρει ηέρευνα, “ενώ τόσο η καταναλωτική όσο και η επιχειρηματική εμπιστοσύνη παραμένουν χαμηλά”.
Ορισμένοι πάντως από τους ερωτηθέντες πιστεύουν ότι το μέλλον προδιαγράφεται πιο ευοίωνο:
“Μέσα στο επόμενο εξάμηνο ή εννιάμηνο σταδιακά μπορεί να υπάρξει ανάκαμψη των ενοικίων και αύξηση των αξιών, ενώ υπάρχει η κοινή διαπίστωση ότι η Ελλάδα εκσυγχρονίζεται και αποκτά περισσότερο δυτικά χαρακτηριστικά”, αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Οι αναλυτές των PwC- ULI κάνουν ιδιαίτερη αναφορά και στις δύο μεγάλες αποκρατικοποιήσεις, τη μεταβίβαση του Αστέρα στο σχήμα στο τουρκοαραβικό σχήμα υπό την AGC έναντι 400 εκατ. ευρώ και τη σχεδιαζόμενη επένδυση των 8 δισ. ευρώ στο Ελληνικό από το επενδυτικό σχήμα κάτω από την ομπρέλα του ομίλου της Lamda Devolopment. “Υπάρχουν επενδυτές οι οποίοι προσβλέπουν στην αγορά μή εξυπηρετούμενων δανείων ή αναζητούν να μπούν ως στρατηγικοί επενδυτές σε εταιρείες, ενώ κεφάλαια από τη Μέση Ανατολή και ιδιώτες επενδυτές από τις ΗΠΑ και τη Μεγάλη Βρετανία επίσης αναζητούν ευκαιρίες στην ελληνική αγορά”.
Η κατάταξη: Οι πρώτοι και οι τελευταίοι
Με βάση τις απαντήσεις των ερωτηθέντων, για το 2017, η Αθήνα κατατάσσεται στην 28η θέση όσον αφορά τις επενδυτικές προοπτικές ενώ στον τομέα των νέων αναπτύξεων βρίσκεται στην 29η θέση της λίστας. Επιπλέον, με βάση τις προβλέψεις των μεγαλοστελεχών της αγοράς, τα ενοίκια στα επαγγελματικά ακίνητα προβλέπεται να διατηρηθούν στα ίδια επίπεδα.
Ως προς τις συνολικές επιδόσεις, τρεις γερμανικές πόλεις, Βερολίνο, Αμβούργο και Φραγκφούρτη, καταλαμβάνουν τις τρεις πρώτες θέσεις παρουσιάζοντας τις μεγαλύτερες προοπτικές για το 2017, με βάση πάντα τις απαντήσεις των μεγαλοεπενδυτών ακινήτων. Δουβλίνο και Μόναχο συμπληρώνουν την πεντάδα. Οι ίδιες πέντε πόλεις εναλλάσσονται και στις δύο επιμέρους λίστες για νέες επενδύσεις αλλά και αναπτύξεις.
Συνολικά για την Ευρώπη μέσα στο επόμενο δωδεκάμηνο, οι επενδυτές ”βλέπουν” μπροστά σημαντικές γεωπολιτικές προκλήσεις και παρακολουθούν στενά τις πολιτικές εξελίξεις (ιταλικό δημοψήφισμα για τη συνταγματική αναθεώρηση προσεχώς, εθνικές και προεδρικές εκλογές σε Ολλανδία, Γαλλία και Γερμανία εντός του 2017 ), εκφράζοντας παράλληλα φόβους για ζητήματα όπως το προσφυγικό και τις κοινωνικές ανισότητες στην Ευρώπη: Σχεδόν 1 στους 2 ερωτηθέντες (45%) απαντά ότι η μαζική μετανάστευση στην Ευρώπη θα χειροτερέψει, όπως και οι κοινωνικές ανισότητες σε ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό της τάξεως του 52%. Η τρομοκρατία επίσης ανησυχεί σε μεγάλο βαθμό τους επενδυτές του ευρωπαϊκού real estate, ενώ ένα 82% εκφράζεται με απαισιοδοξία αναφορικά με τη χαμηλή ανάπτυξη που αναμένεται σε πολλές ευρωπαϊκές αγορές.
H έρευνα “Αναδυόμενες Τάσεις στο Real Estate στην Ευρώπη”, φέτος επαναλαμβάνεται για 14η φορά και αποτυπώνει τις απόψεις 781 μεγαλοστελεχών από τους κλάδους των ακινήτων, χρηματοοικονομικών, τραπεζών κ.τ.λ. από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, με τους περισσότερους ερωτηθέντες να είναι από τη Μεγάλη Βρετανία (σε ποσοστό 19%) και τη Γερμανία (18%), ενώ από την Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό ήταν στο 3%.
H έρευνα “Αναδυόμενες Τάσεις στο Real Estate στην Ευρώπη”, φέτος επαναλαμβάνεται για 14η φορά και αποτυπώνει τις απόψεις 781 μεγαλοστελεχών από τους κλάδους των ακινήτων, χρηματοοικονομικών, τραπεζών κ.τ.λ. από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, με τους περισσότερους ερωτηθέντες να είναι από τη Μεγάλη Βρετανία (σε ποσοστό 19%) και τη Γερμανία (18%), ενώ από την Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό ήταν στο 3%.