Εκουσία δικαιοδοσία – Αίτηση διορισμού ειδικού επιτρόπου ανηλίκου τέκνου όταν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων των γονέων – Αρμοδιότητα – Ειρ. Καρλοβασίου Σάμου 46/2016

ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟ ΚΑΡΛΟΒΑΣΙΟΥ ΣΑΜΟΥ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΟΥΣΙΑΣ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 46/2016 ΤΟ ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟ ΚΑΡΛΟΒΑΣΙΟΥ ΣΑΜΟΥ 

Συγκροτήθηκε από την Ειρηνοδίκη Υπηρεσίας, Θεώνη Α. Κάδρα, Δόκιμη Ειρηνοδίκη Ικαρίας, που ορίστηκε από τον Διευθύνοντα το Πρωτοδικείο Σάμου Πρόεδρο Πρωτοδικών, και την Γραμματέα Χαρά Γιαννοπούλου. Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του, στο Καρλόβασι Σάμου, στις 14 Οκτωβρίου 2016, για να δικάσει την υπόθεση: ΤΟΥ ΑΙΤΟΥΤΟΣ: Κ. Χ. του Π., κατοίκου της Τοπικής Κοινότητας Κ. της Δημοτικής Ενότητας Καρλοβασίων του Δήμου Σάμου, με Α.Φ.Μ. ………. της Δ.Ο.Υ. Σάμου, ο οποίος παραστάθηκε μετά του πληρεξούσιου δικηγόρου του, Θ. Θ. του Π., κατοίκου Κ. Σάμου, οδός Γ. αρ. 1 & Θ.Σ. (αρ. γραμ. Δ.Σ. Σάμου: Α01212/2016). Ο αιτών ζητεί να γίνει δεκτή η από 25-07-2016 αίτησή του που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου αυτού με αριθμ. κατ. 35/12-09-2016, προσδιορίστηκε δε η συζήτησή της για την ως άνω δικάσιμο, οπότε εκφωνήθηκε νόμιμα με την σειρά του οικείου πινακίου και συζητήθηκε. Κατά τη δημόσια συζήτηση της υπόθεσης o πληρεξούσιος δικηγόρος του αιτούντος ζήτησε να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση και όσα αναφέρονται στις έγγραφες προτάσεις του. Ακολούθησε συζήτηση, όπως ειδικότερα αναφέρεται στα πρακτικά. 

το άρθρο 1517 Α.Κ. ορίζει: «Αν τα συμφέροντα του τέκνου συγκρούονται με τα συμφέροντα του πατέρα του ή της μητέρας του, που ασκούν τη γονική μέριμνα, καθώς και των συζύγων ή των συγγενών τους εξ αίματος ή εξ αγχιστείας σε ευθεία γραμμή, διορίζεται ειδικός επίτροπος». Το δε άρθρο 1629 Α.Κ. παραπέμπει στις διατάξεις για την επιτροπεία: «Κάθε φορά που προβλέπεται από το νόμο ο διορισμός ειδικού επιτρόπου, ισχύουν, ως προς τη διαδικασία του διορισμού, τις αρμοδιότητες και την εν γένει δράση του, οι διατάξεις για την επιτροπεία». Τέλος, το άρθρο 1591 Α.Κ. καθορίζει την αρμοδιότητα περί διορισμού επιτρόπου προβλέποντας στο εδάφιο α΄ αυτού τα εξής: «Το δικαστήριο διατάσσει ύστερα από αίτηση ή και αυτεπαγγέλτως την επιτροπεία διορίζει τον επίτροπο και ορίζει τα σχετικά με την οργάνωση και τη λειτουργία της σύμφωνα με το νόμο». ΕΠΕΙΔΗ το άρθρο 121 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα, ορίζοντας: «Στις περιπτώσεις των άρθρων 42, [….] 2031 του Αστικού Κώδικα, καθώς και σε κάθε δίκη που αφορά την υιοθεσία, την επιτροπεία, τη δικαστική συμπαράσταση ή την επιμέλεια ξένων υποθέσεων, εφαρμόζεται η διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας», παραπέμπει για τον καθορισμό του καθ’ ύλην αρμόδιου δικαστηρίου του ως άνω άρθρου 1591 Α.Κ. στα άρθρα 739 επ. Κ.Πολ.Δ. Το άρθρο 740 Κ.Πολ.Δ., όπως ισχύει από την 01-01-2016 μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 1 άρθρο έκτο παρ. 2 του Ν.4335/2015 (ΦΕΚ Α’ 87/23-07-2015) και τις μεταβατικές διατάξεις του άρθρου ένατου παρ. 4 του άρθρου 1 του ίδιου νόμου, κατανέμει την καθ’ ύλην αρμοδιότητα των πρωτοβάθμιων δικαστηρίων στις υποθέσεις που υπάγονται στην ειδική διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας: «1. Στην αρμοδιότητα του μονομελούς πρωτοδικείου υπάγονται οι υποθέσεις οι οποίες αναφέρονται στο άρθρο 739, η θέση προσώπου σε ακούσια νοσηλεία, σύμφωνα με τις διατάξεις του ουσιαστικού δικαίου, καθώς και η ανακοπή των άρθρων 787 του παρόντος και 82 ΑΚ. Εξαιρούνται οι υποθέσεις που αφορούν την υιοθεσία και την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, οι οποίες υπάγονται στην αρμοδιότητα των πολυμελών πρωτοδικείων και εκείνες που από το νόμο υπάγονται στην αρμοδιότητα των ειρηνοδικείων. 2. Στις υποθέσεις που αναφέρονται στο άρθρο 739 δεν επιτρέπεται παρέκταση της αρμοδιότητας». 

  ΕΠΕΙΔΗ από την αιτιολογική έκθεση του Ν. 4334/2015, που τροποποίησε το ως άνω άρθρο 740 Κ.Πολ.Δ., στην οποία γίνεται ρητά λόγος για «Επαναφορά υποθέσεων εκουσίας δικαιοδοσίας στην αρμοδιότητα του μονομελούς πρωτοδικείου» (Β. Γενικό Μέρος, VIII -1) και προκρίνεται «ως δικαστήριο γενικής αρμοδιότητας για τις υποθέσεις της εκούσιας δικαιοδοσίας το μονομελές πρωτοδικείο», ενώ «…στην αρμοδιότητα του ειρηνοδικείου υπάγονται πλέον ορισμένες απλούστερες υποθέσεις, τις οποίες ρητά προβλέπει ο νόμος» (Γ. Ειδικό Μέρος – κατ’ άρθρο, VII. Βιβλίο έκτο -1), προκύπτει ότι με το τροποποιηθέν άρθρο 740 παρ. 1 Κ.Πολ.Δ. με το Ν. 4335/2015, σε συνδυασμό με το άρθρο 739 Κ.Πολ.Δ., καθιερώνεται εκ νέου (από 01-01-2016) τεκμήριο αρμοδιότητας υπέρ του μονομελούς πρωτοδικείου για τις υποθέσεις που εκδικάζονται κατά νομοθετική παραπομπή κατά τη διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας και δεν «ανατέθηκαν» ρητά σε άλλο δικαστήριο, όπως ίσχυε δηλαδή και πριν την 01-03-2013, οπότε με το ισχύον τότε άρθρο 9 παρ. 1 του Ν.4138/2013 (ΦΕΚ Α΄ 72/19.3.2013) και την ισχύουσα τότε παρ. 4 του άρθρου 3 του ΕισΝΚΠολΔ οι υποθέσεις της εκουσίας δικαιοδοσίας υπήχθησαν κατά κανόνα στην αρμοδιότητα του ειρηνοδικείου. Έτσι, από 01-01-2016, με την επαναφορά του τεκμηρίου αρμοδιότητας στο μονομελές πρωτοδικείο, στην αρμοδιότητα του ειρηνοδικείου υπάγονται υποθέσεις της εκουσίας δικαιοδοσίας μόνο κατ’ εξαίρεση, όσες δηλαδή ειδική διάταξη νόμου αναθέτει σε αυτό. Στις κατ’ εξαίρεση υπαγόμενες στο ειρηνοδικείο υποθέσεις εκουσίας δικαιοδοσίας δεν περιλαμβάνεται η επιτροπεία ανηλίκων, ούτε προβλέπεται με βάση το ουσιαστικό δίκαιο κάτι διαφορετικό, με αποτέλεσμα η αρμοδιότητα για τον διορισμό ειδικού επιτρόπου ανηλίκου (1517, 1629, 1591 Α.Κ.) να ανήκει στην κατά κανόνα αρμοδιότητα του μονομελούς πρωτοδικείου. Η ως άνω νομοθετική μεταβολή άρει την δημιουργηθείσα αντινομία με το από 01-03-2013 έως και 31-12-2015 ισχύον δίκαιο, σύμφωνα με το οποίο ο Ειρηνοδίκης διόριζε τον ειδικό επίτροπο ανηλίκου στην περίπτωση σύγκρουσης συμφερόντων των γονέων του, ενώ συγχρόνως ασκούσε και τα έργα του εποπτικού συμβουλίου κατά τη ρητή πρόβλεψη του άρθρου 1635 εδ. β΄ Α.Κ. (βλ. Παντελίδου Κ., Εκουσία Δικαιοδοσία και Ειρηνοδικείο, ΝοΒ 61, σ. 638).

ΕΠΕΙΔΗ η καθ’ ύλην αρμοδιότητα του δικαστηρίου ανήκει στις διαδικαστικές προϋποθέσεις της δίκης, αφορά τη δημόσια τάξη και ερευνάται αυτεπαγγέλτως από το δικαστήριο σε κάθε στάση της δίκης και πρέπει να προηγείται από την έρευνα της νομιμότητας του εισαγωγικού δικογράφου, καθώς και οποιασδήποτε δικονομικής και ουσιαστικής ενστάσεως (ΑΠ 51/2004, ΜΠρΑθ 21/2010 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Σύμφωνα δε με τη διάταξη του άρθρου 46 εδ. α΄ του Κ.Πολ.Δ., το οποίο σύμφωνα με το άρθρο 741 του ιδίου Κώδικα εφαρμόζεται, κατά την άποψη που υιοθετεί το παρόν Δικαστήριο με γνώμονα την αρχή της οικονομίας της δίκης, και κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (ΕφΑθ 4313/1995, ΕλλΔνη 1997, 930, ΠΠρΛαρ 72/1987, ΝοΒ 1987 (1270), ΕιρΧαν 395/2015, ΕιρΡοδ 594/2013, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ και Μακρής Δ., Εκουσία Δικαιοδοσία, 2004, Γεν. Μέρος, Δ. (αρ. 26), σελ. 26, Νίκας Ν., Πολιτική Δικονομία Ι, 2003, §20, σελ. 283, Κεραμεύς/Κονδύλης/Νίκας, 2000, τόμος ΙΙ, σ.1474): «Αν το δικαστήριο δεν είναι καθ’ ύλην ή κατά τόπον αρμόδιο, αποφαίνεται γι’ αυτό αυτεπαγγέλτως και προσδιορίζει το αρμόδιο δικαστήριο, στο οποίο παραπέμπει την υπόθεση.». Έτσι, στην περίπτωση που το δικαστήριο στο οποίο εισάγεται υπόθεση της εκούσιας δικαιοδοσίας προς εκδίκαση είναι καθ’ ύλην αναρμόδιο να την εκδικάσει, η υπόθεση παραπέμπεται στο αρμόδιο δικαστήριο. Σημειώνεται δε ότι κρίσιμος χρόνος για την κρίση περί αρμοδιότητας του δικαστηρίου είναι ο χρόνος συζήτησης της υπόθεσης στο ακροατήριο (Κεραμεύς/Κονδύλης/Νίκας, 2000, τόμος Ι, σ.106, Βαθρακοκοίλης Β., ΚΠολΔ, 1994, τόμος Α΄, άρθρο 46. αρ. 5, σ. 303-304). ΕΠΕΙΔΗ το άρθρο 796 παρ. 1 Κ.Πολ.Δ. καθορίζοντας την κατά τόπον αρμοδιότητα του αρμόδιου δικαστηρίου για το διορισμό ειδικού επιτρόπου προβλέπει ότι: «1. Όταν ζητείται ο διορισμός, η αντικατάσταση ή η παύση επιτρόπου, ειδικού επιτρόπου ή προσωρινού επιτρόπου, αρμόδιο είναι το δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου έχει τη συνήθη διαμονή του εκείνος που πρόκειται να τεθεί ή που βρίσκεται σε επιτροπεία. Το ίδιο δικαστήριο είναι αρμόδιο και για το διορισμό, την αντικατάσταση ή την παύση των μελών του εποπτικού συμβουλίου. Αν ο ανήλικος, που έχει την ελληνική ιθαγένεια, δεν έχει τη συνήθη διαμονή του στην ημεδαπή, η σχετική αίτηση μπορεί να ασκηθεί στο δικαστήριο της τελευταίας συνήθους διαμονής του στην Ελλάδα, διαφορετικά στο δικαστήριο της πρωτεύουσας του κράτους». ΕΠΕΙΔΗ στην προκειμένη περίπτωση ο αιτών στην υπό κρίση αίτησή του, που κατατέθηκε στη Γραμματεία και συζητήθηκε στο ακροατήριο του Δικαστηρίου αυτού μετά την 01-01-2016, εκθέτει ότι στις 16-02-2016 η Ε.-Μ. Φ.-Π. του Ρ. γέννησε ένα θήλυ τέκνο, του οποίου τεκμαιρόμενος κατά το νόμο πατέρας του είναι ο Σ.Λ. του Α. Η μητέρα του τέκνου στις 06-02-2008 είχε συνάψει στο Περού πολιτικό γάμο με τον τελευταίο, ο οποίος λύθηκε στις 15-03-2016 με απόφαση του Δημάρχου Καγιάο Περού, πλην όμως οι ως άνω σύζυγοι βρίσκονταν σε διάσταση από τον Μάρτιο του 2010, οπότε και η μητέρα του τέκνου είχε μόνο με τον αιτούντα μόνιμη ερωτική και σαρκική σχέση, και με τον οποίο έκτοτε συζεί στην Τοπική Κοινότητα Κ. της Δ. Ε. Καρλοβασίων του Δήμου Σάμου, όπου διαμένει μαζί με το ως άνω ανήλικο θήλυ τέκνο και τη μητέρα του. Επικαλείται δε ότι αυτό το θήλυ τέκνο που γεννήθηκε έχει βιολογικό πατέρα τον αιτούντα και όχι τον σύζυγο της μητέρας του. Επικαλούμενος έννομο συμφέρον, εκθέτοντας ότι προτίθεται να ασκήσει αγωγή προσβολής πατρότητας του ως άνω ανηλίκου, που θα στρέφεται και κατά αυτού του ανηλίκου τέκνου, ζητά από το παρόν Δικαστήριο λόγω σύγκρουσης συμφερόντων των («νομικών») γονέων του τέκνου να διορίσει ειδικό επίτροπο του ανηλίκου για να το εκπροσωπήσει στη δίκη που πρόκειται να ανοιγεί για την προσβολή της πατρότητάς του. Προτείνει δε ως πλέον κατάλληλο πρόσωπο για το λειτούργημα αυτό την αδελφή του, Ε. συζ. Φ. Κ., θυγ. Π. Χ. Τέλος, ζητά να διορισθεί ο Ειρηνοδίκης Καρλοβασίου ή ο νόμιμος αναπληρωτής του να ασκήσει τα καθήκοντα του εποπτικού συμβουλίου. Με αυτό το περιεχόμενο και αίτημα η κρινόμενη αίτηση αναρμοδίως εισάγεται ενώπιον του Δικαστηρίου αυτού, καθόσον υπό τα εκτιθέμενα σε αυτήν πρόκειται για υπόθεση (διορισμός ειδικού επιτρόπου ανηλίκου λόγω σύγκρουσης συμφερόντων των γονέων του) που υπάγεται κατά το χρόνο συζήτησης της υπό κρίση αίτησης στο ακροατήριο, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη νομική σκέψη της παρούσας, στην κατά τεκμήριο καθ’ ύλην αρμοδιότητα του Μονομελούς Πρωτοδικείου. Συνεπώς, πρέπει, σύμφωνα με τα άρθρα 740 παρ. 1 και 46 Κ.Πολ.Δ. να κηρυχθεί το Δικαστήριο αυτό αναρμόδιο προς εκδίκαση της υπό κρίση υπόθεσης, η οποία πρέπει να παραπεμφθεί στο Μονομελές Πρωτοδικείο Σάμου, που είναι καθ’ ύλην και κατά τόπο αρμόδιο προς εκδίκασή της.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ ΚΗΡΥΣΣΕΙ εαυτό αναρμόδιο καθ’ ύλην προς εκδίκαση της υπό κρίση αίτησης. ΠΑΡΑΠΕΜΠΕΙ την κρινόμενη υπόθεση προς εκδίκαση στο Μονομελές Πρωτοδικείο Σάμου, που είναι καθ’ ύλην και κατά τόπο αρμόδιο. ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίστηκε και δημοσιεύτηκε στο ακροατήριο του παρόντος Δικαστηρίου στο Καρλόβασι Σάμου, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση την 22 Νοεμβρίου 2016, χωρίς να παρευρίσκεται ο αιτών και ο πληρεξούσιος δικηγόρος του. Η ΔΟΚΙΜΗ ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ πηγή : dsanet