Οι παθογένειες της ελληνικής εκπαίδευσης αναδεικνύονται (και) μέσα από την εφαρμογή των νέων προγραμμάτων σπουδών των Θρησκευτικών σε Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο. Τα προγράμματα συνεχίζουν να προκαλούν οξύτατες αντιδράσεις και εφαρμόζονται μετ’ εμποδίων ή απλώς στα… χαρτιά. Κομβικό σημείο είναι η απουσία βιβλίων γραμμένων με βάση τα νέα προγράμματα. Αυτό
αναγκάζει τους εκπαιδευτικούς να καταφεύγουν σε φωτοτυπίες για να διδάξουν τα νέα προγράμματα, οι οποίες κοστίζουν, καθώς σε πολλά σχολεία δεν υπάρχουν φωτοτυπικά μηχανήματα και αναλώσιμα. Ευρύτερα, η έλλειψη επαρκούς επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών σε συνδυασμό με τον μεγάλο όγκο του νέου ανεπεξέργαστου από προηγούμενες χρονιές υλικού, η ελλοχεύουσα δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία κάποιων και οι αντιδράσεις με ιδεολογικό πρόσημο, αποτελούν τα βαρίδια της πρώτης χρονιάς εφαρμογής των νέων Θρησκευτικών. Ουσιαστικά, οι «φυλές» των θεολόγων έχουν διχαστεί, με χαρακτηριστικά ιδεολογικού εμφυλίου. Πάντως, υψηλόβαθμα στελέχη του υπ. Παιδείας τονίζουν στην «Κ» ότι τα νέα προγράμματα εφαρμόζονται και θα βελτιωθούν μετά και την ολοκλήρωση του διαλόγου με την Εκκλησία. Καθοριστική θα είναι η κρίση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Ειδικότερα, ο σχολικός σύμβουλος Θεολόγων Ηπείρου, Κέρκυρας και Λευκάδας Τριαντάφυλλος Σιούλης, ανέφερε στην «Κ» ότι «τα νέα προγράμματα έχουν θετικά στοιχεία, όπως η μεθοδολογία και οι διδακτικές προσεγγίσεις. Ωστόσο, η έλλειψη βιβλίων και η ανεπαρκής επιμόρφωση των θεολόγων δημιουργούν προβλήματα στην εφαρμογή». Εκπαιδευτικός περιέγραψε στην «Κ» τις ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες να διδαχθούν όπως πρέπει τα καινοτόμα προγράμματα. Ενδεικτικά:
• Χωρίς βιβλίο, οι θεολόγοι για τη διδασκαλία κάθε ενότητας πρέπει να βγάζουν φωτοτυπίες για περίπου 150 παιδιά σε ένα μέσο γυμνάσιο, σε μία εποχή που οι σχολικές επιτροπές αδυνατούν να καλύψουν τα έξοδα.
• Καθώς τα προγράμματα όλων των τάξεων Γυμνασίου και Λυκείου εφαρμόζονται για πρώτη φορά φέτος, μεγαλώνει ο όγκος δουλειάς των θεολόγων, ενώ επιβαρυντικό είναι πως πολλοί, για να καλύψουν το εβδομαδιαίο ωράριό τους, διδάσκουν και Φιλοσοφία, Ιστορία ή Πολιτική Αγωγή.
• Υπάρχουν διαμαρτυρίες ότι η επιμόρφωση έχει καθυστερήσει. Το χρονοδιάγραμμα ήταν έως τα τέλη Νοεμβρίου να έχουν επιμορφωθεί οι επιμορφωτές, οι οποίοι με τη σειρά τους μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου να κάνουν συνολικά δεκάωρη επιμόρφωση των θεολόγων κάθε νομού. Επίσης, για τα προγράμματα του Λυκείου δεν υπήρξε πιλοτική εφαρμογή. «Παρότι οι εκπαιδευτικοί αναμφίβολα επωμίζονται το βάρος της αλλαγής και βιώνουν το άγχος της καινοτομίας, έχω εξαιρετικά θετικές εμπειρίες από τη διδασκαλία σύμφωνα με τη νέα διδακτική πρόταση» λέει στην «Κ» ο σχολικός σύμβουλος Θεολόγων Κρήτης, Γιώργος Στριλιγκάς. «Η κύρια αλλαγή που εισάγουν τα νέα προγράμματα είναι η παιδαγωγική αναπλαισίωση του μαθήματος, με έμφαση στη διδακτική μεθοδολογία. Υστερα από πολύχρονη και επίπονη προετοιμασία, στα Θρησκευτικά γίνεται ένα ελπιδοφόρο ξεκίνημα για την υπέρβαση σεσημασμένων, από πολλούς, αγκυλώσεων του ελληνικού σχολείου, όπως η προσκόλληση στη μετωπική διδασκαλία, η εμμονή στην παράδοση-αποστήθιση πληροφοριών, η δέσμευση στο προκαθορισμένο διδακτικό υλικό, ο ανταγωνιστικός εξετασιοκεντρισμός κ.ά. Τα νέα προγράμματα προωθούν την ενεργό εμπλοκή όλων των μαθητών, αξιοποιούν ποικιλία διδακτικών υλικών και επιδιώκουν την κριτική κατανόηση. Τα θέματα αναδιατάσσονται, ώστε να ανταποκρίνονται στα παιδαγωγικά χαρακτηριστικά, βιώματα, και ανάγκες των παιδιών. Κεντρικός σκοπός είναι ο θρησκευτικός γραμματισμός τους, με ελευθερία και σύγχρονο προσανατολισμό», προσθέτει.
«Η μεγάλη μάζα των θεολόγων, εάν είχε τυπωμένο βιβλίο, δεν θα είχε πρόβλημα, διότι έχει εθιστεί στην οκνηρή λογική αναπαραγωγής της ύλης» λέει στην «Κ» εκπαιδευτικός παράγοντας. Την ίδια στιγμή, η μη εφαρμογή των καινοτόμων προγραμμάτων προσκρούει στον τεχνολογικό αναλφαβητισμό των εκπαιδευτικών, χωρίς να αγνοούνται όσοι διαφωνούν ιδεολογικά με τα προγράμματα. Ετσι, εκτιμάται ότι στην πράξη το 20% με 30% των θεολόγων (συνήθως, οι νεότερης ηλικίας) τα εφαρμόζουν με κέφι υπερπηδώντας τα όποια προβλήματα, μία αντίστοιχη ποσοτικά ομάδα ακολουθεί μόνο το βιβλίο και οι υπόλοιποι τα εφαρμόζουν με πασαλείμματα. «Το υπουργείο γνωρίζει τα προβλήματα. Στο τέλος της σχολικής χρονιάς θα καταλήξουμε σε καλύτερα προγράμματα, με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συναίνεση» αναφέρει στην «Κ» υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου, τονίζοντας ότι ο μητροπολίτης Υδρας Εφραίμ – προεδρεύων της επιτροπής διαλόγου της Εκκλησίας για τα νέα προγράμματα– έστειλε επιστολή στον υπουργό Κώστα Γαβρόγλου, όπου φέρεται να αναφέρει ότι «ο διάλογος πρέπει να γίνει σε επιστημονικό και παιδαγωγικό πλαίσιο». Εκτός και εάν το ΣτΕ δεχθεί την προσφυγή της Πανελλήνιας Ενωσης Θεολόγων και γονέων που ζητούν την ακύρωση των σχετικών υπουργικών αποφάσεων, υποστηρίζοντας ότι αντίκεινται στα άρθρα 4 και 13 του Συντάγματος. Από την άλλη, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», γονείς ζητούν απαλλαγή από το μάθημα καθώς θεωρούν ότι το μάθημα μπορεί να αλλοιώσει την ορθόδοξη πίστη των παιδιών τους. Ωστόσο, η αίτηση δεν γίνεται δεκτή, ως καταχρηστική για μία χώρα όπου το υπουργείο Παιδείας ορίζει τι διδάσκεται στα σχολεία.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
