Τουρκικά F-35: Η «αστραπή» που απειλεί να κόψει στη μέση το Αιγαίο

Η είδηση ότι η Τουρκία προμηθεύεται επιπλέον 24 μαχητικά αεροσκάφη F-35 Lightning II από τις ΗΠΑ σήκωσε πολύ «σκόνη» την τελευταία εβδομάδα στην Ελλάδα. Δεν θα έπρεπε, όμως, αφού η επένδυση που έχει κάνει η «σύμμαχος» χώρα στο συγκεκριμένο μαχητικό είναι πολυδάπανη, γνωστή από καιρό και κυρίως συνεπής. 

Ήταν Ιούλιος του 2002 όταν η Τουρκία υπέγραφε το δικό της Μνημόνιο, όχι όμως με το ΔΝΤ αλλά με την Lockheed Martin, την κατασκευάστρια εταιρεία του F-35. Ήταν ένα «Μνημόνιο Κατανόησης» που καθιστούσε την Τουρκία τον έβδομο μόλις επίσημο συνεργάτη της  Lockheed Martin (μαζί με τη Βρετανία, την Ολλανδία, την Ιταλία, τον Καναδά, την Αυστραλία, τη Νορβηγία και τη Δανία) στη διαδικασία εξέλιξης και κατασκευής του F–35.

Ήδη από τότε κάποιοι στην Ελλάδα προειδοποιούσαν ότι το F-35 δεν είναι ένα απλό μαχητικό, αλλά ένας game changer όπως λένε οι Αγγλοσάξωνες, δηλαδή ένας «παίκτης» που αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού, όπως τους γνωρίζουμε. Φυσικά δεν εισακούστηκαν.

Ήταν η εποχή που στη χώρα μας επικρατούσε ένα εξοπλιστικό ντελίριο χωρίς σχεδιασμό, το οποίο δεν δημιουργούσε παρακαταθήκες για το μέλλον και φυσικά δεν λάμβανε υπόψη τις πραγματικές ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων. Σήμερα γνωρίζουμε με ακρίβεια τι έγινε με τα εξοπλιστικά προγράμματα της περιόδου 1998 – 2003. Τότε, όμως, την εποχή της αστακομακαρονάδας, τα εξοπλιστικά προγράμματα ήταν η «αγελάδα» που πολλοί ήθελαν να αρμέξουν.
  

Μόνο που τα χρόνια πέρασαν, η Ελλάδα χρεοκόπησε και βρίσκεται πρακτικά σε κατάσταση εθελούσιου αφοπλισμού από το 2008 ενώ το F-35 έχει ήδη αρχίσει να παραδίδεται στους πελάτες του. Έτσι, από το 2018 η Τουρκία θα αρχίζει να υλοποιεί τον στρατηγικό σχεδιασμό που κατήρτισε το 2002, σύμφωνα με τον οποίο έως το 2023 θα έχει στο στόλο της 100 F-35, τα περισσότερα από τα οποία θα είναι αποτέλεσμα συμπαραγωγής στις εγκαταστάσεις τής TAI (Turkish Aerospace Indusrties), της τουρκικής ΕΑΒ, για να το θέσουμε πιο απλά.

Το διακύβευμα για την Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα για την Πολεμική Αεροπορία είναι τεράστιο: Η Π.Α. θα πρέπει να επινοήσει με ίδια μέσα το συνολικό πλαίσιο αντιμετώπισης αυτής της πρωτόγνωρης απειλής, αφού μέχρι σήμερα καμία χώρα – πέραν των ΗΠΑ – δεν διαθέτει ούτε την κατάλληλη τεχνογνωσία, ούτε τις κατάλληλες τεχνικές που θα λύσουν τον γρίφο που ακούει στο όνομα «stealth» αεροσκάφος.

Ο παράγοντας stealth

Το F–35 σχεδιάστηκε εξαρχής για να φέρει ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό: χαμηλή ιχνηλασιμότητα από τα ραντάρ του αντιπάλου, αυτό που στη… νεοελληνική έχει επικρατήσει ως stealth. Ουσιαστικά ένα αεροσκάφος stealth παραμένει «αόρατο» για τον αντίπαλο είτε ολοκληρωτικά, είτε έως τη στιγμή που είναι πολύ αργά για να αντιδράσει. Το F–35 ανήκει στη δεύτερη κατηγορία, αφού σύμφωνα με ανεπίσημες αναφορές φαίνεται στα ραντάρ σαν μια μπάλα του γκολφ. Και τα σημερινά ραντάρ μπορούν να «δουν» μια μπάλα του γκολφ σε απόσταση περίπου 70 χιλιομέτρων από την πηγή εκπομπής τους. 

 

Με άλλα λόγια το ραντάρ της Πάρνηθας θα μπορέσει να δει ένα F–35 όταν αυτό θα φτάνει στο ακρωτήριο του Καφηρέα, λίγο πριν την Κάρυστο δηλαδή! Too little, too late!

 

Να επαναλάβουμε για άλλη μια φορά, ότι τα παραπάνω προκύπτουν με βάση τα στοιχεία ιχνηλασιμότητας του F–35 που έχει δώσει η Αμερικανική Αεροπορία στη δημοσιότητα, καθώς οι μετρήσεις που έχουν γίνει σε διάφορες δοκιμές παραμένουν άκρως απόρρητες.

Ένα αεροσκάφος αισθητήρας

Το άλλο μεγάλο πλεονέκτημα του F–35 είναι η τεχνολογία που ενσωματώνει. Ειδικοί στα αεροπορικά συστήματα το χαρακτηρίζουν ως «αεροσκάφος αισθητήρα» καθώς ο συνδυασμός του ραντάρ, των ηλεκτροπτικών και παθητικών βοηθημάτων που διαθέτει, εξασφαλίζουν στον χειριστή του F–35 πρωτόγνωρη επίγνωση του πεδίου μάχης. 

 

Ο πιλότος του F–35 θα μπορεί να «τυφλώσει» τα συστήματα του αντιπάλου του, να τον εντοπίσει, να τον «κλειδώσει» και τελικά να τον καταρρίψει χωρίς να χρειαστεί καν να μπει σε διαδικασία αερομαχίας.  Άλλωστε αυτή ήταν από την αρχή η πρόβλεψη του κατασκευαστή: το F-35 δεν είναι τόσο ευέλικτο, αλλά θα επικρατεί στη μάχη χάρη στα stealth χαρακτηριστικά και στην ανώτερη επίγνωση του πεδίου της μάχης.

H ελληνική απάντηση

Οι Έλληνες επιτελείς αναζητούν εδώ και καιρό τη λύση στην πρόκληση που θέτει το F-35. H προφανής απάντηση θα ήταν η απόκτηση ενός αεροσκάφους με τις ίδιες ή και ανώτερες επιδόσεις από το αμερικανικό μαχητικό. Μόνο που αυτό το αεροσκάφος πολύ απλά… δεν υπάρχει. 

 

Συγκεκριμένα, το μόνο αεροσκάφος παραγωγής που μπορεί να κατανικήσει το F–35 είναι το F–22. Πρόκειται, όμως, για μαχητικό που οι ΗΠΑ δεν έχουν αποδεσμεύσει για κανέναν πελάτη και ούτε πρόκειται να το κάνουν. Επιπλέον το κόστος αγοράς του είναι εξωπραγματικό: ένα F–22 κοστίζει 150 εκατ. δολάρια, δηλαδή όσο 4 F–16, περίπου. Από την άλλη, το ρωσικό Τ–50 PAK FA παραμένει ακόμα σε διαδικασία εξέλιξης, ενώ γεωπολιτικοί λόγοι καθιστούν εξαιρετικά απίθανη ακόμα και τη σκέψη για απόκτησή του στο μέλλον.

Σε πρώτη φάση, το σενάριο που εξετάζεται με προσοχή είναι η αναβάθμιση όλων των F–16 της Πολεμικής Αεροπορίας με νέα προηγμένα ραντάρ και ηλεκτρονικά συστήματα. Οι προσθήκες αυτές θα επιτρέψουν στα ελληνικά F–16 να αυξήσουν κατακόρυφα τη μαχητική τους αξία. Αν το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού αποφασιστεί και προχωρήσει, τα ελληνικά F–16 θα μετατραπούν σε μαχητικά 4ης γενιάς, από 3ης που είναι σήμερα.

Είναι, όμως, αυτό αρκετό; Όχι, είναι η απάντηση. Το F–35 είναι ένα καθαρόαιμο μαχητικό 5ης γενιάς και κανείς δεν πρέπει να αμφιβάλει για αυτό. Οι τεχνολογίες που ενσωματώνει δεν μπορούν να αντιγραφούν από μαχητικά αεροσκάφη προηγούμενων γενεών. Το F-35 δεν είναι απλή «γραμμική» εξέλιξη σημερινών μοντέλων αλλά φέρνει ένα ολοκληρωτικά διαφορετικό δόγμα στο αεροπορικό όπλο. Με την ίδια λογική που τα αεριωθούμενα αεροσκάφη άλλαξαν τον εναέριο πόλεμο σε σύγκριση με τα ελικοφόρα, έτσι και τα stealth αεροσκάφη είναι το επόμενο βήμα. 

 

Το F-35 σχεδιάστηκε για να αποτελέσει την αιχμή του δόρατος της αμερικανικής αεροπορίας, ενώ προβλέπεται να μείνει σε υπηρεσία έως το 2070. Μόνο οι ΗΠΑ έχουν προγραμματίσει την απόκτηση σχεδόν 2.500 F-35, τα οποία θα αντικαταστήσουν σταδιακά όλους τους υπάρχοντες τύπους όπως τα F-16, F-18.

Μπροστά στην ωμή αλήθεια, δεν είναι λίγοι αυτοί που προτείνουν, πλέον, την αγορά 20 F–35 από την Ελλάδα, έτσι ώστε να διαθέτουμε σε πρώτη φάση τουλάχιστον μία μοίρα stealth αεροσκαφών. Το πρόβλημα είναι ότι με κόστος 100 εκατ. δολάρια ανά μονάδα, το F–35 αποκλείεται να «φορέσει» τα ελληνικά χρώματα υπό την παρούσα οικονομική συγκυρία.

Σε κάθε περίπτωση, όποια λύση και αν επιλεγεί, η Ελλάδα έχει περίπου πέντε χρόνια στη διάθεσή της προκειμένου να εφεύρει – κυριολεκτικά – τον τρόπο με τον οποίο θα αντιμετωπίσει τα F–35, ώστε να μην μετατραπεί το Αιγαίο de facto σε τουρκική λίμνη. Και αναφέρουμε πέντε χρόνια, γιατί ακόμα και αν το πρώτο F–35 παραδοθεί στην τουρκική αεροπορία το 2018, η πρώτη μοίρα δεν θα κηρυχθεί επιχειρησιακή πριν το 2021.

Αν, πάλι, για κάποιους το 2021 φαντάζει μακρινό ας αναλογιστούν πόσο γρήγορα πέρασε ο καιρός από το 2002 μέχρι σήμερα. Άλλες αναβολές στο συγκεκριμένο ζήτημα δεν χωρούν. Εκτός αν έχουμε αποφασίσει συλλογικά να το κλείσουμε το «μαγαζί» Ελλάς.