Το έλλειμμα ΦΠΑ (vat gap) είναι η διαφορά μεταξύ του ποσού του ΦΠΑ που πράγματι εισπράττεται και το εκτιμώμενο ποσό του ΦΠΑ που θεωρητικά πρέπει
να εισπραχθεί με βάση τους κανόνες του ΦΠΑ. Είναι επίσης ένα μέγεθος που μετρά την αποτελεσματικότητα της συμμόρφωσης με το ΦΠΑ και τα μέτρα επιβολής σε κάθε κράτος μέλος. Υπολογίζει την απώλεια εσόδων λόγω της μη συμμόρφωσης δηλαδή της απάτης, της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής, καθώς και την απώλεια εσόδων εξαιτίας των πτωχεύσεων.
Γράφημα. Έλλειμμα ΦΠΑ ως ποσοστό του ΦΠΑ που πρέπει να εισπραχθεί 2012-2014
Πηγή: CASE et al. (2016). Μελέτη και εκθέσεις σχετικά με το χάσμα ΦΠΑ στην ΕΕ-28 κράτη μέλη: 2016 Τελική Έκθεση, TAXUD / 2015 / CC / 131. Σημείωση: το 2012 και το 2013 τα στοιχεία για το HR δεν είναι διαθέσιμα. Δεν υπάρχουν στοιχεία για την Κύπρο.
Συνολικά, από τα 26 κράτη μέλη με τις εκτιμήσεις που διατίθενται για το 2013 και το 2014, οκτώ, δηλαδή το Ηνωμένο Βασίλειο, το Λουξεμβούργο, τη Φινλανδία, την Αυστρία, τη Σλοβενία, τη Γαλλία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, είχαν αύξηση στα ποσοστά του ελλείμματος ΦΠΑ. (βλέπε Εικόνα 2.1 και Εικόνα 2.2).
Το 2014, το μικρότερο ποσοστό παρατηρήθηκε στη Σουηδία (1,24 τοις εκατό), το Λουξεμβούργο (3,80 τοις εκατό) και τη Φινλανδία (6,92 τοις εκατό). Ενώ τα μεγαλύτερα ποσοστά ελλείμματος ΦΠΑ καταγράφηκαν στη Ρουμανία (37,89 τοις εκατό), τη Λιθουανία (36,84 τοις εκατό) τη Μάλτα (35,32 τοις εκατό), με την Ελλάδα να βρίσκεται στην πέμπτη θέση μεταξύ των 27 κρατών μελών.
Πηγή: Taxheaven