Να υπερασπισθούμε το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος και ν’ αγωνισθούμε από κοινού για μιαν Ευρώπη ισχυρή και ευημερούσα, στηριζόμενη στις αντηρίδες του Ανθρωπισμού, της Δημοκρατίας και
του Πολιτισμού ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος στην αντιφώνησή του προς τον Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας Φρανσουά Ολάντ κατά το επίσημο δείπνο στο γαλλικό Προεδρικό Μέγαρο. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρθηκε και στις τρεις απλές λέξεις που συγκροτούν το διαχρονικό μήνυμα του δυτικού πολιτισμού. Πολιτικό, Κοινωνικό, Υπαρξιακό, την Ελευθερία, την Ισότητα και την Αδελφοσύνη.
Το πλήρες κείμενο της αντιφώνησης:
Ευχαριστώ θερμώς για την υποδοχή και την φιλοξενία. Με μεγάλη χαρά και βαθειά συγκίνηση βρίσκομαι στη Γαλλία και στο Παρίσι, την πόλη με την οποία με συνδέουν άλλωστε στενοί δεσμοί ήδη από την εποχή των ακαδημαϊκών μου χρόνων, ως φοιτητή και καθηγητή. Η χαρά μου είναι μεγαλύτερη διότι το Παρίσι παραμένει πάντα, κατά τον προορισμό του, η πόλη του φωτός. Ενός απαστράπτοντος φωτός, που καμιά τρομοκρατία δεν μπορεί να θαμπώσει. Διότι το φως της ελευθερίας είναι και θα είναι πάντα πολύ πιο δυνατό από το σκοτάδι της τρομοκρατικής βαρβαρότητας. Το Bataclan είναι και πάλι ανοικτό και τα νερά του Σηκουάνα ρέουν αδιάλειπτα και σταθερά, ακριβώς όπως η ιστορία και η προοπτική της Γαλλίας.
I. Δεν ήλθα να μιλήσω μόνο για την Χώρα μου, αφού γνωρίζω καλά την προσφορά της Γαλλίας προς την Ελλάδα στο παρελθόν αλλά και την ετοιμότητά της για βοήθεια, και τώρα και στο μέλλον. Ήλθα περισσότερο για να ενώσουμε τις δυνάμεις μας, μαζί με τους λοιπούς Εταίρους μας με τους οποίους έχουμε κοινή ευρωπαϊκή συνείδηση και αντίστοιχη αγωνία, προκειμένου να υπερασπισθούμε το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος σε μια κρίσιμη συγκυρία, όπου τα σύννεφα μαζεύονται απειλητικά στον ευρωπαϊκό ουρανό. Ήλθα, λοιπόν, για να σας διαβεβαιώσω πως εμείς, οι Έλληνες, είμαστε έτοιμοι όχι να συμβιβασθούμε με μιαν Ευρώπη της κρίσης και της έλλειψης συνοχής και προοπτικής. Αλλά, όλως αντιθέτως, ν’ αγωνισθούμε από κοινού για μιαν Ευρώπη ισχυρή και ευημερούσα, στηριζόμενη στις αντηρίδες του Ανθρωπισμού, της Δημοκρατίας και του Πολιτισμού. Ας μας εμπνέει προς αυτή την κατεύθυνση η ρήση του Paul Bourget: “Il faut vivre comme on pense, sinon tôt ou tard on finit par penser comme on a vécu”.
II. Από την Αθήνα φέρνω στις αποσκευές μου αυτές τις αρχές, που είναι και θεμελιώδεις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης αφού με βάση αυτές ιδρύθηκε, αρχές οι οποίες έλκουν την καταγωγή τους από την Αρχαία Ελλάδα και το Αρχαίο, πλην όμως πάντα επίκαιρο και πολυπρισματικό, Ελληνικό Πνεύμα. Και μπορούμε να τις κάνουμε πράξη αξιοποιώντας τις αρχές της Γαλλικής Επανάστασης και της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη. Που είναι διαχρονικές και αειθαλείς, όπως καταδεικνύει το ότι εμπνέουν και θωρακίζουν στο διηνεκές τους θεσμούς της Γαλλικής Δημοκρατίας, και όχι μόνον. Ας αγωνισθούμε λοιπόν στην Ευρώπη μας:
Α. Πρώτον, για την Ελευθερία. Εκείνη την Ελευθερία που σηματοδοτεί την ασυμβίβαστη υπεράσπιση της αξίας του Ανθρώπου και της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητάς του. Είναι αυτή η Ελευθερία που αντιμάχεται, μ’ αξιοπρέπεια και αποτελεσματικότητα, κάθε δεσποτισμό απ’ όπου κι αν προέρχεται. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο πρέπει ν’ αποκαταστήσουμε τάχιστα την φυσική υπεροχή του “θεσμικού” επί του “οικονομικού”, μέσω της παλινόρθωσης του Κράτους Δικαίου και της Αρχής της Νομιμότητας στο πεδίο όχι μόνο της Ευρωπαϊκής αλλά και της Διεθνούς έννομης τάξης. Ιδίως όμως πρέπει ν’ αμυνθούμε κατά της τρομοκρατικής βαρβαρότητας, η οποία διαπράττει εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητας. Η Γαλλία και το Παρίσι πλήρωσαν βαρύ τίμημα από την επέλαση αυτής της τρομοκρατικής βαρβαρότητας. Είναι καιρός διακηρύξουμε ότι έχομε πόλεμο με την τρομοκρατία κι αυτόν τον πόλεμο θα τον κερδίσουμε πανηγυρικώς.
Β. Δεύτερον, για την Ισότητα. Για την αναλογική ισότητα, η οποία σημαίνει ίση μεταχείριση ουσιωδώς όμοιων καταστάσεων αλλά και άνιση μεταχείριση ουσιωδώς ανόμοιων καταστάσεων. Αυτή η αναλογική ισότητα συνεπάγεται ότι οφείλουμε, προκειμένου να υπερασπισθούμε την Ελευθερία, να διασφαλίσουμε στον Άνθρωπο ισότητα ευκαιριών, άρα ισότητα στην αφετηρία. Τούτο όμως προϋποθέτει ένα ισχυρό και αποτελεσματικό Κοινωνικό Κράτος Δικαίου, κατάλληλο να ορθώσει τείχος αναχαίτισης των ακραίων ανισοτήτων. Οφείλουμε δε να συνειδητοποιήσουμε ότι μέσω του Κοινωνικού Κράτους Δικαίου μπορούμε να σταθούμε απέναντι στα σύγχρονα απολιθώματα του φασισμού και του ναζισμού, που γεννώνται πρωτίστως από τον φόβο και τις ανισότητες οι οποίες απειλούν την κοινωνική συνοχή.
Γ. Τρίτον, για την Αδελφοσύνη. Είναι αυτή που μπορεί και πρέπει να μας εμπνεύσει την τόσο σύμφυτη με την προοπτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος έννοια της Αλληλεγγύης. Κι αυτό όχι μόνο για την εξασφάλιση της συνοχής των κοινωνιών μας, αλλά και για την εμπέδωση της εταιρικής μας σχέσης εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδίως τώρα που έχουμε ν’ αντιμετωπίσουμε την μεγαλύτερη πρόκληση ενότητας υπό όρους Ανθρωπισμού και Δικαιοσύνης, δηλαδή το μέγα –επικών διαστάσεων κατά τον Πρόεδρο των ΗΠΑ κ. Μπαράκ Ομπάμα- Προσφυγικό ζήτημα. Πρέπει δε να διαμηνύσουμε προς ορισμένους Εταίρους μας ότι φοβικά σύνδρομα είναι εντελώς αντίθετα προς τις αρχές και τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πέραν τούτου πρέπει να καταστεί σαφές ότι η αρχή της Αλληλεγγύης δεν έχει γενικό και αφηρημένο περιεχόμενο. Είναι κανόνας δικαίου που θεμελιώνεται πολλαπλώς στο πρωτογενές ευρωπαϊκό δίκαιο, με τις εντεύθεν κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασής του.
Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη. Τρείς απλές λέξεις που συγκροτούν το διαχρονικό μήνυμα του δυτικού πολιτισμού. Πολιτικό, Κοινωνικό, Υπαρξιακό. Το αποδίδει ποιητικά υπέροχα ένας στίχος του Victor Segalen: “Honorez les Hommes dans l’ Homme et le reste en sa diversité”.
Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη. Τρείς απλές λέξεις που συγκροτούν το διαχρονικό μήνυμα του δυτικού πολιτισμού. Πολιτικό, Κοινωνικό, Υπαρξιακό. Το αποδίδει ποιητικά υπέροχα ένας στίχος του Victor Segalen: “Honorez les Hommes dans l’ Homme et le reste en sa diversité”.
III.Μας ενώνουν μακροχρόνιοι δεσμοί. Από την εποχή της Ελληνικής Εθνεγερσίας του 1821, τον Α΄ και Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ως την καθοριστική συμβολή της Γαλλίας αφενός κατά την ένταξη της Ελλάδας στην τότε ΕΟΚ, υπό τη σκιά δύο μεγάλων Ευρωπαίων Ηγετών, του Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εσταίν και του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Και, αφετέρου, κατά την κρίση του καλοκαιριού του 2015, όταν η δική σας προσωπική συμβολή υπήρξε καθοριστική για την παραμονή της Χώρας μου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τον σκληρό πυρήνα της, την Ευρωζώνη. Ας αγωνισθούμε, λοιπόν, για μιαν Ευρώπη που δικαιώνει τις προσδοκίες των Λαών της αλλά και τις προσδοκίες ολόκληρης της Ανθρωπότητας ως προς τον παγκόσμιο ρόλο που πρέπει να διαδραματίσει για την εμπέδωση της Δημοκρατίας και της Ειρήνης στον Κόσμο ολόκληρο. Ας θυμηθούμε τα συγκλονιστικά και πάντα επίκαιρα λόγια του Albert Camus στην “Troisième Lettre à un Ami Allemand”, τον Απρίλιο του 1944, μέσα στα ερείπια και την φρίκη του πολέμου: “Pendant tout ce temps où nous n’avons servi obstinément, silencieusement, que notre pays, nous n’avons jamais perdu de vue une idée et un espoir, toujours présents en nous, et qui étaient ceux de l’Europe. …. Et cette idée de l’Europe…, il nous faut toute la force de l’amour réfléchi pour lui garder en nous sa jeunesse et ses pouvoirs. … L’Europe sera encore à faire. Elle est toujours à faire”.
Κύριε Πρόεδρε,
Κύριε Πρόεδρε,
Μ’ αυτές τις σκέψεις υψώνω το ποτήρι μου ευχόμενος, εκ μέρους του Ελληνικού Λαού, σ’ Εσάς προσωπικώς, τον Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας που ποτέ δεν ξεχνάμε πόσο καθοριστικώς συνέβαλε σε μια κρίσιμη περίοδο ώστε η Ελλάδα να διασφαλίσει την ευρωπαϊκή της πορεία και η Ευρωπαϊκή Ένωση να θωρακίσει την συνοχή της, υγεία και ευτυχία. Και στον παντοτινά Φίλο Γαλλικό Λαό ευημερία και δύναμη για να συνεχίζει απρόσκοπτα την εμβληματική ιστορική του πορεία
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
