Το πόρισμα της Επιτροπής Ανταγωνισμού που αποκαλύπτει τις βρόμικες μεθόδους των εργολάβων
Ταραχή και αλυσιδωτές αντιδράσεις προκάλεσε η αποκάλυψη της απόρρητης εισήγησης για το καρτέλ των εργολάβων που έφερε χθες στο φως η «κυριακάτικη δημοκρατία». Σε ειδικό οκτασέλιδο ένθετο ξεδιπλώθηκαν με λεπτομέρειες όλες οι βρόμικες μέθοδοι για τους στημένους διαγωνισμούς από τεχνικές εταιρίες, οι συμβιβασμοί, τα πρόστιμα και το παρασκήνιο για να αποφευχθούν ποινικές διώξεις. Εν ολίγοις, το πόρισμα της Επιτροπής Ανταγωνισμού αποκαλύπτει τους πρωταγωνιστές, τον «αρχιερέα» και το «βαθύ λαρύγγι» μιας σκοτεινής υπόθεσης διαπλοκής που ζημίωνε βαρύτατα το Δημόσιο για δεκαετίες. «Ιθύνων νους», φυσικά, ήταν πασίγνωστος… εθνικός εργολάβος.
Oταν ένα χειμωνιάτικο πρωινό, τον Φεβρουάριο του 2013, 50 και πλέον εξειδικευμένα στελέχη της Επιτροπής Ανταγωνισμού «μπούκαραν» ταυτόχρονα στα γραφεία των μεγαλύτερων ελληνικών κατασκευαστικών εταιριών, ελάχιστοι φαντάζονταν τι επρόκειτο να ακολουθήσει. Οι έφοδοι των ελεγκτών συνεχίστηκαν για αρκετές ημέρες και οδήγησαν σε έναν θησαυρό ευρημάτων και αποδεικτικών στοιχείων. Σκληροί δίσκοι υπολογιστών, ηλεκτρονικά αρχεία, προσωπικά ημερολόγια αλλά και εμπιστευτική αλληλογραφία χιλιάδων σελίδων μεταξύ των εργολάβων βρέθηκαν στα χέρια της ανεξάρτητης Αρχής, που ως τότε έμοιαζε να… κοιμάται.
Επτασφράγιστο μυστικό
Στην κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου, αλλά και στα κόμματα της αντιπολίτευσης όλοι κοιτάζονταν με απορία, χωρίς να μπορούν να καταλάβουν ποιος έδωσε την αόρατη εντολή για το ξαφνικό «ντου» στο άβατο των εργολάβων. Η ταυτότητα του εντολέα παραμένει επτασφράγιστο μυστικό, με πολλές θεωρίες να έχουν διατυπωθεί, αλλά το μόνο σίγουρο να είναι ότι δεν επρόκειτο για πρωτοβουλία κυβερνητικών κύκλων ούτε άλλων αρμόδιων κρατικών φορέων. Κάποιοι μίλησαν για έξωθεν παρέμβαση, άλλοι παραπέμπουν σε ξεκαθάρισμα λογαριασμών μεταξύ των εργολάβων. Σε κάθε περίπτωση, η επιχείρηση ήταν τόσο καλά οργανωμένη, ώστε οι εμπλεκόμενοι πιάστηκαν κυριολεκτικά στον ύπνο…
Χρειάστηκαν ακριβώς τρία χρόνια για να συνταχθεί η απόρρητη έκθεση-καταπέλτης που έφερε χθες στη δημοσιότητα η «κυριακάτικη δημοκρατία». Αθέμιτες συμπράξεις, στημένες προσφορές, προσυνεννοημένες εκπτώσεις και πολλές άλλες μεθοδεύσεις, που παραπέμπουν στις «εναρμονισμένες πρακτικές» ενός πανίσχυρου καρτέλ, συνθέτουν τον μαγικό κόσμο των δημόσιων έργων στην Ελλάδα της Μεταπολίτευσης.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει ήδη ανακοινώσει την κοινοποίηση του πορίσματος σε όλους τους εμπλεκομένους (46 εταιρίες και δύο εργοληπτικοί σύνδεσμοι) και, σύμφωνα με αυτό, οι εταιρίες ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ, J&P ΑΒΑΞ, ΤΕΡΝΑ, ΑΕΓΕΚ, Τεχνική Ολυμπιακή και Ιntracom πρωταγωνίστησαν με διαφορετικά διαστήματα συμμετοχής σε καρτελική σύμπραξη για τη χειραγώγηση διαγωνισμών δημοσίων έργων επί μακρό χρονικό διάστημα περίπου τριών δεκαετιών (1989-2016). Συμμετοχή στις «συνεννοήσεις» είχε βεβαίως και πλήθος άλλων εταιριών, μεταξύ των οποίων και ξένοι κολοσσοί, όπως η Vinci, η Hochtief και, ασφαλώς, η γνωστή και μη εξαιρετέα Siemens…
Με βάση, βέβαια, τον Ποινικό Κώδικα θα έπρεπε να επισκεφθεί τον… Κορυδαλλό όλη η αφρόκρεμα των κατασκευαστών της χώρας. Μοιραίο ήταν να επιχειρηθεί μια… εξομάλυνση. Οι ατελείωτες εργατοώρες σκληρής έρευνας και μελέτης, που οδήγησαν στη λεπτομερέστατη έκθεση τεκμηρίωσης, φαίνεται να καταλήγουν σε έναν συμβιβασμό ενός κειμένου λίγων σελίδων, που συνομολογήθηκε εν μια νυκτί. Η πρακτική, βέβαια, είναι διεθνής και κατοχυρωμένη. Πληρώνεις και ξεπλένεις τις αμαρτίες σου. Στην Ελλάδα, όμως, η ποινική νομολογία δεν είχε φτάσει ακόμη σε αυτό το επίπεδο.
Κακουργήματα
Οι εγκέφαλοι του καρτέλ, που πιθανότατα ζημίωσε κάποια δισ. το Ελληνικό Δημόσιο, είναι εξαιρετικά δύσκολο να απαλλαγούν από τις λεγόμενες συρρέουσες ποινικές συνέπειες, δηλαδή ποινικά αδικήματα ακόμη και κακουργηματικού τύπου, όπως η ηθική αυτουργία σε απιστία κατά του Δημοσίου.
Τον περασμένο Μάιο κυβέρνηση και συστημική αντιπολίτευση με την επίκληση πιέσεων και από τους θεσμούς (που όμως δεν επιβεβαιώνονται) επιχείρησαν να φέρουν μια επαίσχυντη διάταξη ασυλίας στα πρότυπα άλλων που εφαρμόστηκαν για τραπεζίτες και άλλα στελέχη του Δημοσίου, προκειμένου να απαλλάξουν από τις ποινικές ευθύνες τους πρωταίτιους της κομπίνας. Μπροστά στις διαφαινόμενες εσωκομματικές αντιδράσεις, όμως, αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν και περιορίστηκαν σε ένα «μεσοβέζικο» νομικό πλαίσιο, που δεν αναιρεί το ποινικό σκέλος της υπόθεσης.
Ως σήμερα παραμένει ασαφές τι είδους δικονομική μεταχείριση θα επιφυλαχθεί στους πρωταγωνιστές, κυρίως όμως στον διαχρονικό εγκέφαλο της χειραγώγησης που κατονομάζεται σε πολλές από τις μαρτυρίες ως ο «ιθύνων νους» του εργολαβικού καρτέλ.
δημοκρατία
