Ένα ακίνητο-«φιλέτο» στο Αργοστόλι της Κεφαλονιάς αποτέλεσε το έναυσμα μιας δικαστικής διαμάχης που απασχόλησε το Εφετείο Πατρών! Το δικαστήριο με την υπ’ αριθμόν 157/2016 απόφασή του δεν έλυσε –ουσιαστικά– τον γόρδιο δεσμό της διαμάχης των αντιδίκων, καθώς κατέληξε πως δεν οριζόταν με σαφήνεια στο δικόγραφο της αγωγής το διεκδικούμενο ακίνητο.
Σύμφωνα με το σκεπτικό του δικαστηρίου επί διεκδικητικής αγωγής ακινήτου ο ενάγων οφείλει να περιγράψει το επίδικο ακίνητο, μνημονεύοντας με λεπτομέρεια τη θέση, την έκταση, την ιδιότητα ως οικόπεδο και τα όριά του, ώστε να μη γεννάται αμφιβολία περί της ταυτότητάς του. Η περιγραφή του ακινήτου μπορεί να γίνει και με την αποτύπωσή του σε ενσωματωμένο στο δικόγραφο της αγωγής τοπογραφικό διάγραμμα υπό κλίμακα.
Συγκεκριμένα, το δικαστήριο έκρινε πως όταν το διεκδικούμενο ακίνητο φέρεται στην αγωγή ως τμήμα μεγαλύτερου ακινήτου (όπως στην περίπτωση που εξέτασε), ο ενάγων έχει υποχρέωση, εκτός από την έκταση του διεκδικούμενου αυτού τμήματος, να προσδιορίσει τη θέση του μέσα στο μεγαλύτερο ακίνητο, ούτως ώστε να είναι δυνατόν στον εναγόμενο να αντιτάξει άμυνα περί συγκεκριμένου επιδίκου αντικειμένου, το δικαστήριο δε να τάξει το προσήκον θέμα απόδειξης και να εκδώσει απόφαση δεκτική εκτέλεσης. Το βάρος αυτό του ενάγοντος δεν μπορεί να μετατεθεί ούτε στο στάδιο της απόδειξης (στους μάρτυρες, τους πραγματογνώμονες κ.λπ.) ούτε στο δικαστήριο. Η εν λόγω αοριστία δεν μπορεί να θεραπευθεί με τις προτάσεις ή με παραπομπές σε άλλα έγγραφα ή σχεδιαγράμματα, αν αυτά δεν προσαρτώνται στην αγωγή.
Τι αναφέρει η δικαστική απόφαση
Ειδικότερα στο σκεπτικό της δικαστικής απόφασης επισημαίνεται πως:
«Επί διεκδικητικής αγωγής ακινήτου (άρθρο 1094 Α.Κ.), οφείλει ο ενάγων να περιγράψει το επίδικο ακίνητο, μνημονεύων με λεπτομέρεια τη θέση, την έκταση, την ιδιότητα ως οικόπεδο, αγρός, κτίριο κτλ. και τα όριά του, ώστε να μη γεννάται αμφιβολία περί της ταυτότητός του (ΑΠ 491/1995, ΕλΔνη 37.317, ΕφΠειρ 889/1996, ΕλΔνη 39.599). Όταν το διεκδικούμενο ακίνητο φέρεται στην αγωγή ως τμήμα μεγαλυτέρου ακινήτου, ο ενάγων έχει υποχρέωση, εκτός από την έκταση του διεκδικημένου αυτού τμήματος, να προσδιορίσει τη θέση του μέσα στο μεγαλύτερο ακίνητο, ούτως ώστε, να είναι δυνατόν στον εναγόμενο να αντιτάξει άμυνα περί συγκεκριμένου (και όχι ασαφούς) επιδίκου αντικειμένου, στο δικαστήριο δε να τάξει το προσήκον θέμα απόδειξης και να εκδώσει απόφαση δεκτική εκτέλεσης (Κ. Παπαδοπούλου, Αγωγές Εμπραγμάτου Δικαίου, εκδ. 1989, παρ. 103, ΑΠ 560/1979, ΝοΒ 27.1599, ΕφΑΘ 2722/1996, Αρμ. ΝΑ 348).
»Το βάρος αυτό του ενάγοντος, ήτοι το να προσδιορίσει το αντικείμενο για το οποίο ζητεί έννομη προστασία, δεν μπορεί να μετατεθεί με οποιαδήποτε νομική αιτία ούτε στο στάδιο της απόδειξης, δηλαδή στους μάρτυρες, τους πραγματογνώμονες κλπ., ούτε πολύ περισσότερο στο δικαστήριο, ώστε το τελευταίο να αποφανθεί και περί του ποίο θεωρεί ο ενάγων ως επίδικο, ή πράγμα ισοδύναμο για ποίο δικαίωμα ο ενάγων ζητεί προστασία (ΕφΠειρ 239/1998, ΕλΔνη 39.887). Η άνωθεν αοριστία δεν μπορεί να θεραπευθεί με τις προτάσεις ή με παραπομπές εις άλλα έγγραφα ή σχεδιαγράμματα (ΕφΑΘ 910/1995, ΕλΔνη 38.916, ΕφΘεσ 278/1990, ΕλΔνη 31.1309), εάν δεν προσαρτώνται στην αγωγή. Ήτοι η περιγραφή του ακινήτου μπορεί να γίνει και με την αποτύπωση του σε ενσωματωμένο στο δικόγραφο της αγωγής τοπογραφικό διάγραμμα υπό κλίμακα (ΑΠ 1182/2012, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ-587611, ΑΠ 712/1993, ΕλΔνη 36.1993). Τα ίδια, για την ταυτότητα του νομικού λόγου, ισχύουν και επί αναγνωριστικής της κυριότητος ακινήτου αγωγής (ΑΠ 45/1997, ΝοΒ 46.777)».
Στην προκειμένη περίπτωση που εξέτασε το δικαστήριο η αγωγή απορρίφθηκε καθώς κρίθηκε πως τα διεκδικούμενα τμήματα του οικοπέδου δεν αποτυπώνονταν ευκρινώς στο συνημμένο στην αγωγή ανώνυμο και χωρίς ημερομηνία απόσπασμα τοπογραφικού διαγράμματος, με αποτέλεσμα οι διαφοροποιήσεις να προκαλούν σημαντική σύγχυση ως προς την ακριβή ταυτότητα και θέση του επίδικου τμήματος.
Επιπλέον έξοδο…
Τα ανωτέρω ισχύουν και επί αναγνωριστικής κυριότητας ακινήτου αγωγής. Ωστόσο αυτό πρακτικά σημαίνει πως για τους διαδίκους αυτό αποτελεί ένα επιπλέον έξοδο το οποίο θα πρέπει να συνυπολογίσουν πριν την προσφυγή τους στη Δικαιοσύνη, καθώς χωρίς το ακριβές τοπογραφικό διάγραμμα η αγωγή τους είναι πολύ πιθανό να κριθεί αόριστη!
Η Άποψη
